İçeriğe atla

Hollanda Reform Kilisesi

Hollanda Reform Kilisesi (Hollandaca : Nederlandse Hervormde Kerk NHK), Hollanda'nın en büyük Protestan kilisesi.[1] 16. yüzyıldaki Reform hareketi sırasında gelişen resmi Felemenk Reform Kilisesi'nin devamıdır.[1]

Hollanda'nın reform eğilimi, Reform hareketlerinin başlarında kendini gösterdi. I. Carlos adıyla İspanya kralı da olan Kutsal Roma-Germen imparatoru V. Karl (Şarlken) daha 1522'de Felemenk'teki Reform Hareketi'ne karşı Enkizisyon'u kurdu. Felemenklilerin İspanya'dan bağımsızlık mücadelesi, imparatorluk içinde, özgürlüğe ve dine ilişkin istemlere de dayanan bir protesto hareketi olarak başladı. Felemenk sonunda özgürlüğünü kazandı ve Reform Kilisesi kuruldu. Felemenk Reform Kilisesi'nin birinci genel sinodu 1571'de yapıldı, bunu öbür sinodlar izledi. Presbiteryen yönetim biçimini benimseyen kilisede Belçika İtikatnamesi (1561) ve Haidelberg Kateşizmi (1562) temel inanç belgeleri olarak kabul edildi.

17. yüzyılda, Tanrı'nın kurtuluşa erdireceği kullarını ezelden belirlediğine ilişkin öğreti konusunda bir ilahiyat tartışması patlak verdi. Felemenkli din bilgini Jacobus Arminius'un izleyicileri Kalvenci kader öğretisini reddederken, bir başka Felemenkli ilahiyatçı Franciscus Gomarus'un yandaşları katı bir kader yorumu öne sürdüler. Bu anlaşmazlığı çözüme bağlamak üzere toplanan Dort (Dordrecht) Sinodu (1618-1619) İtirazcılar olarak da bilinen Arminiusçuların ilahiyatını mahkûm ederek Dort Yasaları'nı benimsedi.

1789'da Felemenk Reform Kilisesi devletten ayrıldı, ama kısmen devlet denetiminde kaldı. 1816'da Kral I. Willem kiliseyi yeniden örgütleyerek adını Hollanda Reform Kilisesi biçiminde değiştirdi. 19. yüzyılda yeni ilahiyet tartışmaları kiliseden kopmalara yol açtıysa da kilise Hollanda'daki en büyük Protestan kilisesi olmayı sürdürdü.

20. yüzyılda güçlenen kilise 1951'de yeni bir tüzük benimsedi. 1960'larda, devlet okullarının din derslerini öğretim programlarından çıkarmalarından sonra birçok özel Protestan okulu kuruldu.

Kaynakça

  1. ^ a b Noll, Mark A. (2011). Protestantism : a very short introduction. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0199560974. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Feminist teoloji genellikle Batı dini gelenekleri içinde bu dinlerin uygulamaları, gelenekleri, kutsal metinleri ve teolojilerini feminist bir perspektiften yeniden değerlendiren bir harekettir. Feminist teolojinin hedefleri arasında kadının din adamları ve dini otoriteler arasındaki rolünü genişletmek, Tanrı'nın erkeksi imajını yeniden yorumlamak ve inancın dili ve mitleri arasında dişi (female) tahayallü daha fazla göz önüne almaktır.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Ortodoks Kilisesi</span> Bir Hristiyanlık mezhebi

Ortodoks Kiliseleri veya Bizans Ortodoks Kiliseleri, Bizans ayininin Reform öncesi kiliseleridir. Başlangıçtan itibaren hem katolik hem de havarilerin ardıllığında havariseldirler..

Laiklik veya laisizm, devlet yönetiminde dinin veya dinsizliğin referans alınmamasını ve devletin din veya dinsizlik karşısında tarafsız ve tepkisiz olmasını savunan ilkedir.

<span class="mw-page-title-main">Reform (tarih)</span> 16. yüzyılda yalnızca Kutsal Kitapa dayanan bir ilahiyat anlayışını ortaya çıkaran hareket

Reform veya Yenilikçi Devrim 16. yüzyılda başlatılarak tüm Avrupa’yı etkilemiş ve Katolik Kilisesi’ne karşı yapılmış dinsel bir harekettir. Bu hareket Avrupa'nın değişim ve dönüşümüne sebep olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Katolik Kilisesi</span> Hristiyanlığın bir mezhebi

Katolik Kilisesi, ruhanî başı Roma Başpiskoposu (Papa) olan, en fazla cemaate sahip Hristiyan mezhebi. Dünyada yaklaşık 1,2 milyar mensubu vardır. Katolikler yoğun olarak Güney Amerika'da ve Avrupa'nın güneyinde bulunurlar.

<span class="mw-page-title-main">Jean Calvin</span>

Jean Calvin, Fransız din reformcusu veya devrimcisi. 16. yüzyılda Avrupa'da gelişen Reform hareketinin en önemli önderlerinden olan Jean Calvin, Kalvinizm mezhebinin kurucusudur. Ayrıca, Presbiteryenlik üzerinde derin izler bırakmıştır.

Ekümeniklik, günümüzde genellikle, daha büyük bir dinî birliği ya da dinlerarası iş birliğini sağlama amacını güden girişimleri ifade eder.

Protestanlık, Hristiyanlığın en büyük üç ana mezhebinden biridir. 16. yüzyılda Martin Luther ve Jean Calvin'in öncülüğünde Katolik Kilisesi'ne ve Papa'nın otoritesine karşı girişilen Reform hareketinin sonucunda doğmuştur (1529).

Anglikanizm, İngiltere'nin resmî kilisesi olan İngiltere Kilisesi'ne has ilke, doktrin ve kurumlar. İngiltere Kralı VIII. Henry'nin kurduğu bir Hristiyan mezhebidir. İngiliz Reformu, Katoliklik ve Protestanlık arasında bir orta yol olarak görüldüğü için Latince Via Media olarak adlandırılmıştır.

Piskopos, bazı Hristiyan kiliselerinde, birkaç cemaatten oluşan bir bölgenin başpapazı olan, fetva verme yetkisine sahip üst kademeden din adamı.

<span class="mw-page-title-main">Arnavutluk Katolik Kilisesi</span> Romaya bağlı Doğu kökenli kilise

Arnavutluk Katolik Kilisesi, Papa'nın ruhanî önderliğindeki ve Vatikan merkezli ökumenik Dünya Katolik Kilisesi'nin alt bölümlerinden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Rus Ortodoks Kilisesi</span>

Rus Ortodoks Kilisesi veya Moskova Patrikliği, dünyanın en büyük özerk Ortodoks Kilisesi. Rus Ortodoks Kilisesi, resmî olarak Ortodoks kiliselerinin öncelik sırasına göre, Rum Ortodoks Kilisesi'nin dört antik patrikhanesi olan, İstanbul, İskenderiye, Antakya ve Kudüs'ün hemen altında beşinci sırada yer alıyor.

<span class="mw-page-title-main">İngiltere Kilisesi</span> İngilterenin Anglikan kilisesi

İngiltere Kilisesi, Batı Kilisesi'nin İngiltere kolunu meydana getiren kilise. Katolik ve Protestan geleneklerinin bir kısmını kabul eder, Papa'nın otoritesini kabul etmez. İngiltere Kilisesi, diğer tüm Anglikan kiliselerinin anasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Püritenlik</span>

Püriten, 16. ve 17. yüzyıllarda I. Elizabeth'in İngiliz Kilisesi'nde başlattığı reformist harekete karşı çıkan, kendisini "saflığı" aramak olarak tanımlayan bir Protestan doktrin ve ibadet şeklidir. Püritenler İngiliz kilisesi ile uyum sağlayamadıklarından, Amerika'ya ilk göç hareketinde yer alırlar ve Amerika'da New England yerleşim yerini kurarlar.

Hristiyanlık tarihi, İsa ile havarilerinden bu yana Hristiyanlık dininin tarihidir. Hristiyanlık, İsa'nın yaşamıyla öğretilerine bağlı tek tanrılı bir dindir.

Norveç Kilisesi, Norveç'teki en büyük inanç örgütüdür. 2012'ye kadar Norveç Kilisesi'nin başı Norveç Kralı idi. 2017'de Norveç Kilisesi devlet dini olmaktan çıkarıldı.

2019 yılı itibarıyla Lüksemburg nüfusunun %50'si Hristiyanlık mezheplerine bağlıdır.. Nüfusun %1'i Müslüman, %5'i ise diğer dinlerin takipçisidir. Nüfusun %1'inin dini inancı konusunda net bir bilgi yoktur.

Pietizm, erken modern dönemde Avrupa'da kiliseye, otoriteye farklı tavırlarla biçimlenen bir akımdır. Devlet kiliseleri ile yolunu tümüyle ayırmamıştır. Pietizm sözcüğü önceleri bir aşağılama olarak kullanılmasına rağmen, kendileri tarafından olumlu anlamda kullanılmaya başlandı. Farklı pietistlerin farklı amaçları vardı, ama genel olarak pietistler, dindarlık, ahlaki disiplin ve kişisel dini deneyimler aracılığı ile devlet kilisesi içinde anlamlı bir dini birlik kurmak istiyorlardı. İngiltere'deki Püritenlik, Pietizme benzer; çünkü o da kişisel bir dönüşümü, gönüllülük esasına dayalı dua toplantılarını ve sıkı ahlak kurallarını vurgular.

Valdocu Evanjelik Kilisesi, 12. yüzyılda Peter Waldo tarafından İtalya'da kurulmuş olan bir Ön Protestan kilisesiydi. Protestan Reformasyonu'nun ardından Kalvinist teolojiyi benimseyen kilise, Reform Kiliselerinin İtalya'daki öncüsü durumuna gelmişti.

<span class="mw-page-title-main">Gallikanizm</span>

Gallikanizm: Fransa’da, Papalık’ın dinsel alanda yetkilerini sınırlandıran, dünyevi iktidarını kabul etmeyen, kralın ve ona bağlı yöneticilerin Papalık buyruklarına uyma yükümlülüğünü ortadan kaldıran, Kilise’nin devlet işlerine karışamayacağını ama kralın gerektiği zaman Kilise’ye müdahale edebileceğini savunan, Fransa’ya özgü dinsel ve siyasal öğretilerin tümüne verilen ad.