İçeriğe atla

Hollanda Etik Politikası

Hollanda Etik Politikası (Hollandaca: Ethische Politiek), 1901'den Japonya'nın 1942 yılında Endonezya'yı işgal etmesine kadar geçen 40 yıl boyunca Endonezya sömürge yönetiminin resmi politikasıydı.

Etik Politikasının ortaya çıkışı

1899'da Hollandalı liberal avukat Conrad Theodor van Deventer, De Gids gazetesinde bir makale yayınladı. Bu makale, Sömürge Hükûmeti'nin, Hollandalıların Endonezya'da edindiği zenginliği yerli halka geri döndürmenin ahlaki bir sorumluluğu olduğunu iddia etti.

Gazeteci Pieter Brooshooft, Hollandalıların, Endonezya'ya ahlâkî açıdan yardım sağlaması gerektiği ile ilgili gazetede yazı yazdı. Brooshooft, sosyalistlerin ve orta sınıf desteğiyle Hollanda hükûmetinin Endonezya'da yürüttükleri sömürge yönetimi ile meydana gelen eşitsizliği eleştirdi. Ayrıca Brooshooft, Endonezya yerlilerinin baskıya değil yardıma muhtaç olduğunu belirtti.

Endonezya'ya yerleşmiş Hollanda asılı Snouck Hurgronje'nin Hollanda'nın en büyük gazetelerinden biri olan De Locomotief'e Endonezyalıları anlatılmasında ilişkin yazıları yayınladı.

Brooshooft, Endonezya'daki gelişmelerle ilgili gazeteye rapor verdi. Raporda 1900'de Endonezya'daki yoksulluk, ürün yetmezliği, kıtlık ve salgın hastalıklar hakkında bilgi veriliyordu. Brooshooft, kampanyasını destekleyen avukatlar ve politikacılar, Kraliçe Wilhelmina'ya Endonezya'ya yardım etmenin onur borcu olduğunu belirtmiş ve bu konu da baskı oluşturmaya başlamışlardı. 1901'de, Kraliçe, Hristiyan Devrimci Partisi'nin başkanının tavsiyesi ile, Endonezya'daki halka, halklar konusunda ilerleme ve refah getirmeyi amaçlayan "Etik Politikayı" resmen ilan etti. Etik Politikanın savunucuları, Endonezya'dan elde edilen gelirin, Hollanda'ya aktarılmamasının gerektiğini savundu.

Yöntem

17 Eylül 1901'de Kraliçe Wilhelmina, parlamentoda yapılan resmi bir konuşmasında, yeni politikayı resmen ifade etmiştir: Hollanda Hükûmeti, Endonezya karşında ahlakî bir zorunluluğu vardı ve bu da "Üç Politikada" özetlenebilir; Sulama, Göç ve Eğitim.

Sulama

Sulama programlarının uygulanabilmesi için yerli halka bankacılık hizmetlerinin sunuldu. Yerli sanayi ve el sanatların gelişmesi için devlet, teşvik etti.

Nüfusun iskan edilmesi

Endonezya'da nüfus dağılımı dengesizdi. Nüfusun önemli kısmı Java bölgesinde bulunuyordu. 1905 yılından itibaren devlet, bu nüfusu, Java'ya nazaran daha az nüfusa sahip olan Sumatra ve Kalimantan bölgelerine iskan ettirdi.

Eğitim

Batılı eğitim sisteminin Endonezya'da yürürlüğe sokulması 20. yüzyılın başında gerçekleşti. 1900'de Avrupa okullarına yalnızca 13.000 işi gitti. Bununla birlikte, 1928'de bu sayı 75.000'e çıktı. Ancak bu sayı nüfusun küçük bir kısmıydı. Abendanon (1852-1925), Kültür, Din ve Endüstri Bakanı olarak görev yaparken, 1900-1905 yılları arasında hemen hemen her bölgede soylulara ve sıradan insanlara okullar yaptırdı.

Değerlendirme

Etik Politika, Endonezya ekonomisini kalkındırılması için yapılan ilk ciddi çaba idi. Politikanın amacı kültür transferinden ziyade maddi refahı vurgulamak olduğu için diğer sömürge güçlerin uygarlaştırma misyonundan farklıydı. Ancak uygulanan politika kapsamında eğitimsel alana da destek verildi. Ancak Politikanın iki sorunu vardı. Birincisi, Politika kapsamında hazırlanan programlarına ayrılan bütçeler, hedeflerine ulaşması için yeterli değildi. Bu durum politikanın gerçekleştirilmesi için çaba sarf edenleri hayal kırıklığına uğrattı. Büyük Bunalım ile meydana gelen mali zorunluluklar Politikayı sekteye uğrattı.[1][2] İkinci sorun ise, Politika kapsamında uygulanan eğitim programları, Endonezyalıları, ideolojik bilgilendirme sağlamış ve bu durum sömürge karşıtı düşüncelerin ortaya çıkmasını ve Hollanda'ya karşı ulusal direnişin meydana gelmesine neden oldu.

Dikkate değer etik politikacılar

  • Willem Anthony Engelbrecht

Kaynakça

  1. ^ Cribb, Robert (1993). "Development Policy in the Early 20th Century", in Jan-Paul Dirkse, Frans Hüsken and Mario Rutten, eds, Development and Social Welfare: Indonesia’s Experiences under the New Order (Leiden: Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde), pp. 225-245.
  2. ^ Ricklefs, M.C. (1991). A History of Modern Indonesia Since c.1300. Londra: Macmillan. s. 151. ISBN 0-333-57690-X. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Endonezya</span> Güneydoğu Asya ve Okyanusyada yer alan bir ada ülkesi

Endonezya, resmî adıyla Endonezya Cumhuriyeti, Hint ve Pasifik okyanusları arasında, Güneydoğu Asya ve Okyanusya'da toprakları bulunan bir ülkedir. 17 binden fazla adadan oluşur. Bu adaların en büyükleri Sumatra, Cava ve Sulavesi ile kısmen Borneo ve Yeni Gine'dir. Endonezya dünyanın en büyük ada ülkesidir, 1.904.569 km²'lik yüzölçümüyle dünyada 14. sıradadır. 280 milyon civarında nüfusuyla dünyanın en kalabalık dördüncü ülkesi ve aynı zamanda en kalabalık Müslüman ülkesidir. Cava dünyanın en kalabalık adasıdır ve nüfusun yarıdan fazlasına ev sahipliği yapar.

<span class="mw-page-title-main">Devrimci Yol</span> 1974 sonrası THKP-Cnin fikri ve örgütsel olarak devamı niteliğindeki komünist örgüt

Devrimci Yol hareketi (DEV-YOL), 1974 sonrası THKP-C'nin fikri ve örgütsel olarak devamı niteliğindedir. 1974 affı sonrası eski THKP-C ve DEV-GENÇ kökenli kadrolar geçmişin değerlendirmesini esas alan tartışmalar yürütmüştür. Kökeni THKP-C Genel komitesi içerisinde yaşanan ayrılığa kadar giden farklı değerlendirmeler, sürecin ayrılıkla sonuçlanmasına neden olmuştur. Yürütülen tartışmalarda THKP-C ve Mahir Çayan'ın geliştirdiği ideolojik-politik görüşlerin doğruluğunu savunan grup Devrimci Yol'un ilk çıkış noktasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Güneydoğu Asya</span> Asya kıtasının doğu kısmının güneyinde yer alan bölge

Güneydoğu Asya, Asya kıtasının bir parçasıdır ve Hindistan'ın doğusunda ve Çin'in güneyinde yer almaktadır. Güneydoğu Asya, Asya kıtasıyla Okyanusya arasında bulunan bölgeye verilen isimdir. Kesin sınırlarını çizmek oldukça zordur. Politik olarak batıya doğru Hint alt kıtası, kuzeye doğru Çin arasında uzanan bir kara parçası olarak görünür.

<span class="mw-page-title-main">Afrikanerler</span>

Afrikaner, Güney Afrika'da Hollanda kökenli, bir Hollandaca lehçesi olan Afrikaans konuşan halk.

<span class="mw-page-title-main">Sömürgecilik</span> Bir devletin başka toplumları siyasal ve ekonomik olarak egemelik altına alma politikası

Sömürgecilik; kolonicilik, kolonyalizm ya da müstemlekecilik, genellikle bir devletin başka ulusları, devletleri, toplulukları, siyasal ve ekonomik egemenliği altına alarak yayılması veya yayılmayı istemesidir.

<span class="mw-page-title-main">Alman İmparatorluğu</span> 1871den 1918e dek Almanya

Alman İmparatorluğu ya da İkinci Reich, 18 Ocak 1871'de Prusya ve diğer Küçük Alman Devletlerinin özellikle Otto von Bismarck'ın katkılarıyla, birleşmesiyle oluşan birleşik Alman devletidir. İlk imparatoru I. Wilhelm'in taç giymesiyle imparatorluk resmen kuruldu. Yeni İmparatorluğu Habsburg Hanedanı yerine Hohenzollern Hanedanı yönetti, başkent Berlin yapıldı. Yeni İmparatorluk, Avusturya'yı toprakları dışında bıraktı. 1884'ten itibaren Almanya, Avrupa dışında sömürgeler kurmaya başladı. Hızlı büyüyen ekonomisiyle, dünyanın en büyük ekonomilerinden biri oldu, ordusu ve donanmasıyla Büyük Britanya'ya kafa tutar hale geldi.

<span class="mw-page-title-main">Endonezya Komünist Partisi</span>

Endonezya Komünist Partisi 1965 yılında fiziksel olarak ortadan kaldırılıncaya kadar dünyanın iktidarda olmayan en kalabalık komünist partisiydi.

<span class="mw-page-title-main">Henk Sneevliet</span> Hollandalı siyasetçi

Hendricus Josephus Franciscus Marie Sneevliet, Henk Sneevliet olarak veya takma adı olan Maring olarak bilinir Hollandalı komünist, hem Hollanda hem de Hollanda sömürgesi olan Doğu Hint Adalarında aktif faaliyet göstermiştir. II. Dünya Savaşı sırasında ülkesi Nazi Almanyası tarafından işgal edildiğinde komünist direniş hareketinde yer almış ve 1942 yılında Almanlar tarafından idam edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Bali</span> Küçük Sunda Adalarının en batısında yer alan Endonezyaya bağlı bir ada

Bali, Küçük Sunda Adalarının en batısında yer alan, Endonezya'ya bağlı bir adadır. Batıda Cava, doğuda ise Lombok adasının arasında kalır. Başkenti Denpasar'dır.

<span class="mw-page-title-main">Endonezya ekonomisi</span> Endonezyanın bütçesi

Endonezya ekonomisi, Güneydoğu Asya'daki en büyük ekonomidir ve dünyanın yükselen pazar ekonomilerinden biridir. Ülke aynı zamanda G-20'nin büyük ekonomilerinden biridir ve yeni sanayileşmiş bir ülke olarak sınıflandırılmaktadır. Nominal (Düşük) GSYİH bakımından dünyadaki on altıncı büyük ekonomi ve SAGP GSYİH açısından yedincisi büyük ekonomidir. Endonezya hâlâ iç pazara, devlet bütçesinden yapılan harcamalara, kamu iktisadi teşebbüslerinin mülkiyetine ve pirinç ve elektrik dahil bir dizi temel malların fiyatları yönetimine bağlıdır ve bu Endonezya ekonomisinde önemli rol oynamaktadır; piyasa ekonomisi olan ekonomi, ancak 1990'lı yıllardan beri, yüzde 80'i özel Endonezyalı şirketler ve yabancı şirketler tarafından kontrol edilmektedir.

Si Ronda, yönetmenliğini Lie Tek Swie'nin üstlendiği, 1930 çıkışlı Hollanda Doğu Hint Adaları yapımı aksiyon türündeki sessiz filmdir. Başrolünde Bahtiyar Efendi'nin rol aldığı ve çağdaş Batavi sözlü geleneğine dayanan film, silat alanında yetenekli Si Ronda olarak bilinen bir haydutun maceralarını ele almaktadır. Filmin kaynağı olan lenong hikâyelerinde Ronda, genellikle Robin Hood tarzında biri olarak tasvir edilmektedir. Artık kaybolduğu düşünülen film 1929-1931 yılları arasında çıkan dövüş sanatları filmlerinden biridir.

Raden Adjeng Kartini, Javalı Raden Adjeng Kartini bazen Raden Ayu Kartini olarak bilinen, Endonezya’nın önde gelen kadın kahramanıydı. Ayrıca kızlar için eğitim alanında ve Endonezyalılar için kadın hakları alanında öncü oldu. Üst sınıf ve Hollanda kolonisi olan bir ailede dünyaya geldi. Endonezya’da dili Felemenkçe olan bir ilk okula başladı. Daha çok eğitim istedi ancak bu seçenek, kendisi ve diğer Cava topluluğundaki kızlar için mümkün değildi. Hollanda Etik İlkesinin uygulanmasından sorumlu, J.H. Abendanon’u da içeren çeşitli yetkililer ve etkili insanlarla temasa geçti. Kartini, duygu ve düşünceleri hakkında mektuplar yazdı ve bunlar daha sonra ‘’Karanlıktan Aydınlığa, Köydeki Kadınların Hayatı ve Javalı Bir Prensesin Mektupları’’ isimleriyle bir Hollanda dergisinde yayınlandı. Günümüzde onun doğum günü ‘’Kartini Günü’' olarak kutlanır. Tasavvuf ilgisini çekti ve çok eşliliğe karşı çıktı. Kızların eğitimi için yaptığı savunma, kendi kızları tarafından devam ettirildi. Kartini okullarına onun adı verildi ve kızların eğitim masraflarını karşılamak için onun adında bir fon kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Endonezya'da turizm</span>

Endonezya'da turizm Endonezya ekonomisinin önemli bir bileşeninin yanı sıra döviz gelirlerinin de önemli bir kaynağıdır. Endonezya, 2017 yılında dünya turizm endüstrisinde 20. sırada, aynı zamanda dünyanın dokuzuncu en hızlı büyüyen turizm sektörü, Asya'nın en hızlı üçüncü ve Güneydoğu Asya'nın en hızlı büyüyen turizm sektörü seçildi. 2018 yılında, Denpasar, Jakarta ve Batam, turizmde en hızlı büyümeye sahip olan, sırasıyla yüzde 32,7, 29,2 ve 23,3 olan 10 şehir arasında yer alıyor. Ülke, turizm sektöründen GSYİH'nın yüzde 8'ini elde etmeyi planladı ve 2019 yılına kadar yaklaşık 20 milyon ziyaretçi çekmeyi hedefledi. Turizm sektörü mal ve hizmet ihracat sektörleri arasında 4. sırada yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Endonezya tarihi</span>

Endonezya tarihi Endonezya'da meydana gelen olayları kapsar. Endonezya çok uluslu yapıda bir ülkedir. İlk defa insanlar Asya üzerinden gelmiştir. Çağlar boyunca Bizans, Çin, Hindistan ve Araplar için önemli bir ticaret noktası oldu. Portekiz ve Hollanda tarafından kolonileştirildi. Japon işgalinin ardından gene Hollanda sömürgesine girdi. Ahmet Sukarno ile birlikte bağımsızlığını kazandı.

Prens Diponegoro, Dipanegara olarak da bilinir, Hollanda sömürge yönetimine karşı çıkan bir Cava prensiydi. Yogyakartan Sultanı III. Hamengkubuwono'nun en büyük oğludur. 1825-1830 yılları arasında Java Savaşı'nda önemli bir rol oynamıştır. Yenilgisi ve ele geçirilmesinden sonra Makassar'a sürgüne gönderildi ve burada 69 yaşında öldü.

Sömürge Hindistanı, Keşifler Çağı sırasında Hint alt kıtasının Avrupalı sömürgeci güçler tarafından işgal edilen kısmıdır. Keşifler Çağı boyunca Portekiz, Hollanda Cumhuriyeti, İngiltere, Fransa ve Danimarka-Norveç gibi Avrupalı güçler Hindistan alt kıtasının Sömürge Hindistan'ı olarak bilinen bölümlerini işgal edip sömürgeleştirmiştir. Bu ülkeler, özellikle baharat ticareti yoluyla zenginlik ve refah elde etmeye çalıştılar. Amerika kıtasının kolonileştirilmesi, Hindistan'da zenginlik arayışıyla motive edildi. Vasco da Gama, 15. yüzyılın sonlarında Afrika'yı dolaşarak Hindistan ile doğrudan ticareti yeniden kuran ilk Avrupalı oldu. Seylan'da bir üsse sahip olan Hollandalılar da Hindistan'a doğru genişleme girişiminde bulundular ancak Colachel Savaşı'nda Travancore Krallığı tarafından yenilgiye uğratıldılar. Avrupalı güçler 17. yüzyılın başlarında Hindistan'da ticaret merkezleri kurdular ve Babür ve Maratha İmparatorlukları zayıfladıkça birçok istikrarsız Hint devletini manipüle edip kontrol altına almayı başardılar. 18. yüzyılın sonları ve 19. yüzyılın başlarında İngiltere ve Fransa, hem vekil yöneticiler hem de doğrudan askeri müdahale yoluyla Hindistan'da hakimiyet mücadelesi verdi. Nihayetinde İngiltere Hindistan'ın büyük bir bölümünün kontrolünü ele geçirdi ve Hindistan "İngiliz tacının mücevheri" olarak anılmaya başlandı. Hindistan 1947 yılında bağımsızlığını kazanmış ve Hindistan Dominyonu ile Pakistan Dominyonu olarak ikiye bölünmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Omar Said Tjokroaminoto</span>

Ömer Said Tjokroaminoto, Endonezya'da H.O.S. Tjokroaminoto, Endonezyalı Milliyetçilik hayranıydı. Samanhudi tarafından kurulan ve ikisinin de kurucu ortağı olduğu Sarekat Islam olan İslami Sendika'nın liderlerinden biri oldu.

Jonkheer Dirk Jan de Geer, Hristiyan Demokrat Temyiz (CDA) ile birleşen feshedilmiş Hristiyan Tarih Birliği'nin (CHU) Hollandalı bir politikacısıydı. 8 Mart 1926'dan 10 Ağustos 1929'a ve 10 Ağustos 1939'dan 3 Eylül 1940'a kadar Hollanda Başbakanı olarak görev yaptı.

Pieter Sjoerds Gerbrandy, 3 Eylül 1940'tan 25 Haziran 1945'e kadar Hollanda Başbakanı olarak görev yapan Hollandalı bir siyasetçi ve hukukçuydu. Hollanda'nın Alman işgali sırasında Kraliçe Wilhelmina yönetimindeki Londra merkezli sürgündeki hükümeti denetledi. Artık feshedilmiş Devrim Karşıtı Parti'nin (ARP) bir üyesiydi ve daha sonra Hristiyan Demokratik Temyiz (CDA) ile birleşti.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Hint Adalarında Şirket Yönetimi</span>

Doğu Hint Adalarındaki Şirket Yönetimi, Hollanda Doğu Hindistan Şirketi'nin 1610'da Hollanda Doğu Hint Adaları'nın ilk genel valisini atamasıyla kurulan politik ve ticarî yapı. 1800'de şirketin iflas edip feshedilmesiyle son bulmuştur. Şirketin bölgedeki mülkleri de Hollanda Doğu Hint Adaları olarak kamulaştırılmıştır. Var olduğu zaman diliminde takımadaların çoğu üzerinde bilhassa stratejik öneme sahip olan Java'da bölgesel kontrol uyguladı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.