İçeriğe atla

Hodegon Manastırı

Koordinatlar: 41°0′32.51″K 28°59′6.12″D / 41.0090306°K 28.9850333°D / 41.0090306; 28.9850333
Guercino: Evangelist Luka Hodegetria ikonunu boyuyor
Bizans Konstantinopolis'i haritası

Hodegon Manastırı (ayrıca Panaghia Hodegetria Manastırı ya da Hodegoi Manastırı, Grekçe[ναὸς / μονὴ] τῶν Ὁδηγῶν, [naos / monē] tōn Hodēgōn) Konstantinopolis'te bulunan bir manastır.[1]

İmparator Arkadyüs'ün (h. 395-408) kızı olan Pulheria (d.399-ö.453) tarafından kurulduğu iddia edilir. Manastır, Blahernai ve Halkoprateia ile birlikte şehirde inşa edilen üç ana Marian kurumundan biri olarak kabul edilir.[2]

Manastır, deniz kenarında Halkoprateia'nın ilerisinde yer alıyordu ve tam karşısında yer alan Blahernai ile beraber Konstantinopolis şehrinde bir hilal oluşturup Theodosius surlarıyla başlayıp, Halkoprateia'da sona eren her hafta yapılan Blahernai alayı gibi alaylara da destek veriyorlardı.[3] Hodegon Manastırı'nın isminin, gözleri görmeyen insanları yapının içinde bulunan mucizevi kuyuya yönlendiren rehberlere atıfla hodegoi teriminden geldiğine inanılmaktadır.[4]

Gelenek, Aziz Lükas tarafından boyandığına inanılan Odigitria ikonasının manastırda olduğunu söyler. Ksanthopoulos'un anlatımına göre, bu kutsal emanet Antakya 'dan getirilmiştir.[2] Hodegon'da mevcutken, Ruy Gonzales de Clavijo 1403 ile 1406 arası bir zaman zümrüt, safir, topaz ve inci gibi değerli taşlarla kaplı kare panelli bir resim olarak tarif etmiştir.[5] İkona Pulheria'ya gönderildiğinde, iffet yemini etti.[6] İkona adını, Panagia Hodegetria ("Yol Gösteren"), manastır kilisesinin yakınında gözleri görmeyen ve göz rahatsızlığı çeken herkesin iyileştiği bir kaynak olduğunu söyleyen efsane sayesinde almıştır, efsaneye göre Kutsal Bakire Meryem iki gözleri görmeyen insana görünmüş ve görme yeteneklerini kazanacakları bu manastıra kadar onlara yol göstermiştir. İmparator III. Mihail (h. 842-867) tarafından yeniden inşa edilmiştir, ancak bugün Gülhane Parkı yakınlarında sadece birkaç kalıntı görülmektedir.[7]

Kaynakça

  1. ^ Cyril Mango, Constantinople as Theotokoupolis, in: Vassikali, Mother of God, Skira Editore, 2000, pp. 17–25, notes 15 and 58.
  2. ^ a b Pentcheva, Bissera V. (2006). Icons and Power: The Mother of God in Byzantium. University Park, PA: The Pennsylvania State Press. ss. 121. ISBN 0271025514. 
  3. ^ Maguire, Henry (2004). Byzantine Court Culture from 829 to 1204. Dumbarton Oaks. s. 96. ISBN 0884023087. 
  4. ^ Reinink, A. W.; Stumpel, Jeroen (2012). Memory & Oblivion: Proceedings of the XXIXth International Congress of the History of Art held in Amsterdam, 1–7 September 1996. Dordrecht: Springer Science & Business Media. s. 703. ISBN 9789401057714. 
  5. ^ Spatharákīs, Iōánnīs (1976). The Portrait in Byzantine illuminated manuscripts. [Mit Stammtaf.] Leiden: Brill Archive. s. 46. ISBN 9004047832. 
  6. ^ Treadgold, Warren (1997). A History of the Byzantine State and Society (İngilizce). Stanford, Kaliforniya: Stanford University Press. ISBN 0-8047-2630-2. 
  7. ^ Robert Demangel, Ernest Mamboury, Le quartier des Manganes et la première région de Constantinople (Recherches françaises en Turquie, 2), Paris 1939, pp. 71–111.

Konuyla ilgili yayınlar


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bizans İmparatorluğu</span> Geç Antik Çağ ve Orta Çağ boyunca Roma İmparatorluğunun devamı şeklinde var olmuş devlet (395–1453)

Doğu Roma İmparatorluğu veya Bizans İmparatorluğu ya da kısaca Bizans, Geç Antik Çağ ve Orta Çağ boyunca Roma İmparatorluğu'nun devamı şeklinde var olan ve başkenti Konstantinopolis olan ülke. 5. yüzyılda Batı Roma İmparatorluğu'nun dağılışı ve çöküşü sürecinden sonra ayakta kalan imparatorluk, 1453'te Osmanlı'ya yenik düşünceye kadar yaklaşık bin yıl boyunca var olmaya devam etmiştir. Var olduğu sürenin başı ve ortalarını kapsayan çoğunda, Avrupa'da ekonomik, kültürel ve askerî bakımdan en güçlü ülkeydi. "Bizans İmparatorluğu" ve "Doğu Roma İmparatorluğu" terimleri ülkenin yıkılışından sonraki tarihçiler tarafından yaratılmış olup imparatorluk vatandaşları kendi ülkelerine Roma İmparatorluğu, veya Romania ; kendilerineyse "Romalılar" demekteydi.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Saray</span>

Büyük Saray veya Kutsal Saray, Fatih yarımadasının güneydoğu ucunda kurulmuş, geniş Bizans İmparatorluğu'nun imparatorluk saray kompleksi. Bizans imparatorlarının kraliyet yerleşimi olarak 330 yılından 1081 yılına kadar hizmet etmiştir. 690 yıldan fazla imparatorluk yönetiminin merkezinde yer almıştır. Günümüze çok az kalıntısı kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Konstantinopolis Kuşatması (674-678)</span>

Konstantinopolis'in Birinci Arap Kuşatması 674 ila 678 yılları arasındaki Bizans-Arap Savaşları'nın büyük bir çatışması olup, Konstantinopolis'in savunmasının sınandığı sayısız kuşatmalardan biriydi. Savaş, Bizans İmparatorluğu ile Emeviler arasında cereyan etti. Muaviye, Emevi hükümdarı olarak ortaya çıkmıştı ve Şam'ı başkent yaparak; stratejik hedef olarak Bizans İmparatorluğu'nun ortadan kaldırılmasını açıkça ilan etmişti. Bu nedenle 668'de Muaviye, oğlu Yezid komutasında bir Arap ordusunu Bizans İmparatorluğu'na sefere göndermişti. Yezid ve ordusu, bütün Anadolu'yu katederek Kalkedon'a (Kadıköy) kadar ilerlemişti. Anadolu'da önemli bir Bizans kalesi olan Amorium şehri, bu sefer sonunda Araplar'ın eline geçmişti. Fakat Kalkedon'da, Konstantinopolis'in karadan ele geçirmenin imkansız olduğu anlaşıldı.

<span class="mw-page-title-main">Konstantinopolis Kuşatması (626)</span>

626 yılı Konstantinopolis Kuşatması, Sasaniler tarafından gerçekleştirilen ve Bizans İmparatorluğu'nun kesin zaferiyle sona eren kuşatmadır. Herakleios tarafından elde edilen diğer zaferler ile beraber bu kuşatmanın başarısız olması, Bizanslılar'ın topraklarını geri almalarını sağlayarak, sınırlarla ilgili Sasanileri M.S. 590 yılındaki duruma uygun anlaşma yapmaya zorladı.

<span class="mw-page-title-main">Konstantinopolis Kuşatması (717-718)</span> Emevi Araplarının Bizans başkentine karşı gerçekleştirdiği başarısız işgal girişimi (717-718)

Konstantinopolis'in İkinci Arap Kuşatması (717-718), Arapların Bizans İmparatorluğu'nun başşehri olan Konstantinopolis'u almak için karadan ve denizden girişimde bulundukları bir kuşatmaydı. Arap kara kuvvetleri Mesleme bin Abdülmelik tarafından yönetiliyordu, Konstantinopolis'in dayanıklı ve görünen surları ve Bulgar atakları karşısında yenildiler. Deniz filoları Rum Ateşi tarafından tahrip edildi ve arta kalanları daha sonra yurtlarına geri dönüşlerinde fırtınada battı. Kuşatma sık sık geniş çaplı çalışılmış bir savaş olan Puvatya Muharebesi ile kıyaslansa da o savaş Müslümanların doğudan Avrupa içinde genişlemelerini yaklaşık 700 yıl durdurmuştur.

<span class="mw-page-title-main">I. Simeon</span>

I. Simeon, lakabı Büyük Simeon,, Birinci Bulgaristan İmparatorluğu'nun 893-927 yılları arasında hüküm süren çarı. I. Boris'in oğluydu.

<span class="mw-page-title-main">İsaakios Komnenos (I. Aleksios'un oğlu)</span>

İsaakios Komnenos ya da Comnenus, Bizans İmparatoru I. Aleksios ile İrini Dukena'nin üçüncü oğlu.

Nea Ekklisia, Bizans İmparatoru I. Basileios tarafından 876 ile 880 yılları arasında Konstantinopolis'te inşa ettirilmiş bir kilisedir. Bizans başkentinde 6. yüzyılda inşa edilen Aya Sofya'dan sonra inşa edilmiş ilk anıtsal kilisedir. Bizans mimarisinin Orta Çağ'ının başlangıcını işaret eden bu kilise Paleologos Hanedanı dönemine kadar kullanılmıştır. Osmanlılar tarafından barut deposu olarak kullanılan bu yapı, 1490 yılında yıldırım düşmesinden sonra tahrip olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">I. Fotios</span>

I. Fotios, ayrıca Photius ya da Photios olarak da okunur, 858'den 867'e ve 877'den 886'ya kadar Konstantinopolis Patriği.

<span class="mw-page-title-main">I. İgnatius</span>

Aziz İgnatius ya da İgnatios, 4 Temmuz 858'den 23 Ekim 867'ye ve 23 Kasım 867'den öldüğü 23 Ekim 877'ye kadar Konstantinopolis Patriği. Yortusu 23 Ekimdir.

Matematikçi ya da Felsefeci Leo, Bizans felsefe ve mantık âlimi. İkonoklazm sonu ve Bizans tarihinin en parlak dönemlerinden birisi olan MakedonRönesans'ı ile anılır. Onun günümüze ulaşmış yazmaları Plato ile diyaloglar yazmasıdır. Gerçek bir "Rönesans insanı" ve "9. yüzyılda Bizans'ın en akıllı adamı" olarak anılır. Selanik metropolitiydi, sonra Konstantinopolis'te bulunan Magnaura felsefe okulunun başına geçmiş ve Aristo mantığı Organon öğretmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Konstantinos (I. Romanos'un oğlu)</span> Bizans İmparatoru

Konstantinos Lekapenos ya da Lecapenus, Bizans imparatoru I. Romanos'un üçüncü oğlu ve 924 ile 945 yılları arası ortak imparatordur. Ağabeyi Stefanos ile Aralık 944 tarihinde I. Romanos'u tahtan indirmişlerdir. Ancak, birkaç hafta sonra bu sefer yasal imparator VII. Konstantinos tarafından onlar tahtan indirilip sürgüne gönderilmişlerdir. Önce iki kardeş Prote'ye kendileri tarafından sürgüne gönderdikleri babalarının yanına gönderilmişlerdir. Bizans vakanüvisleri, babaları I. Romanos onları Yeşaya kitabı 1.2 ayetinde yazan sözlerle karşıladığını yazar:

Ey gökler dinleyin, ey yeryüzü kulak ver!

Çünkü RAB konuşuyor:
<<Çocukları yetiştirip büyüttüm,

Ama bana başkaldırdılar.>>

Domestikos, Geç Roma İmparatorluğu ve Bizans İmparatorluğu dönemi sivil, askeri ve kilise ile ilgili unvan.

<span class="mw-page-title-main">Bizans kültüründe politik nedenlerle sakat bırakma</span> Cezalandırma Yöntemi

Sakat bırakma, Bizans İmparatorluğu'ndaki suçlular için yaygın bir cezalandırma yöntemiydi, ancak imparatorluğun siyasi yaşamında da bir rol oynadı. Sakatlama cezalarının, aynı zamanda ikincil yararları da vardır. Rakibi kör etme sadece hareketliliğini sınırladığı gibi, aynı zamanda İmparatorluğun kontrol etmenin en önemli parçası olan bir savaşta orduya kumanda etmeyi imkânsız hale getirir. Hadım etmekte potansiyel rakipleri devre dışı bırakmak için kullanılan bir başka yöntemdir. Bizans İmparatorluğunda, bir erkeğin hadım edilmesi artık onun bir erkek olmadığı, yarı ölü, "yarı ölü bir hayat" anlamına gelirdi. Hadım etmek aynı zamanda, İmparator ya da tac için hakkı olan İmparator çocuklarını tehdit edecek bir varis doğumuna da engel olurdu. Diğer sakat bırakma çeşitleri, burnun kesilmesi (rinotomi) veya uzuvların kesilmesiydi.

Paul Magdalino St Andrews Üniversitesi ve Koç Üniversitesi'nde Bizans tarihi profesörüdür.

<span class="mw-page-title-main">Tagma</span>

Tagma tabur ya da alay büyüklüğünde askerî birlik.

<span class="mw-page-title-main">Bizans ordusu</span> ordu

Bizans ordusu veya Doğu Roma ordusu, Bizans donanmasının yanında hizmet veren Bizans silahlı kuvvetlerinin başlıca askeri organıydı.

<span class="mw-page-title-main">Dazimon Muharebesi</span>

Dazimon Muharebesi, 22 Temmuz 838 tarihinde Dazimon yakınlarında Bizans İmparatorluğu ile Abbâsîler arasında gerçekleşen çarpışma. Theofilos'in kumandanlığındaki 25 bin ila 40 bin kişi arasında olduğu düşünülen Bizans ordusu ile Afşin kumandasındaki 20 bin-30 bin kişilik Abbâsî ordusu Dazimon'da çarpışmış, zafer kazanan Abbâsîler Amorium'a yürüyerek şehri yağmalamıştır.

IV. (V.) İoannis yaklaşık 1089 yılından Antakya Prensi I. Boemondo tarafından sürgüne gönderildiği 1100 yılına kadar Antakya Rum patriğidir. Bizans İmparatorluğu'na sığınmış ve patrikliğinin Bizans hükümdarlığı altında kalan kısımlarını yönetmeye devam etmiştir. Dini metinlerin önde gelen bir yazarı, dini ve hayır kurumlarının reformcusu oldu.

Konstantinopolis İmparatorluk Üniversitesi imparator II. Theodosius'un Pandidakterion kurduğu MS 425'e kadar uzanan bir Doğu Roma eğitim kurumuydu.