İçeriğe atla

Hodınka izdihamı

Hodınka izdihamı
Harita
Tarih30 Mayıs 1896
KonumHodınka meydanı Moskova, Rusya
NedenKalabalık'ta ezilmekten ötürü yaşanan korku ve neticesinde ortaya çıkan panik
Can kaybı1389

Hodınka Trajedisi (Rusça: Ходынская трагедия) 30 Mayıs 1896'da meydana gelen bir insan izdihamıydı, Rusya'nın son İmparatoru II. Nikolay'ın taç töreninden sonra festivaller sırasında Moskova, Hodınka Sahası'nda 1.389 kişinin ölümüyle sonuçlandı.

Etkinlikler

İzdiham sırasında ölen bir vatandaş
Hodınka 'da izdiham sırasında ölen vatandaşlar
Seyirciler'in Hodınka'da toplanması

II. Nikolay ve eşi Aleksandra Fyodorovna 26 Mayıs 1896'da Rusya İmparatoru ve İmparatoriçesi olarak taç giydi. Dört gün sonra Hodınka Sahası'ndaki insanlar için bir ziyafet düzenlenecekti. Bir kent meydanı alanında tiyatrolar, hediye dağıtımı için 150 büfe ve kutlamalar için 20 bar inşa edildi. Kutlama meydanının yakınında bir dağ geçidi ve çok sayıda süzgeç vardı. 29 Mayıs akşamı taç giyme töreni sonrasında dağıtılacak hediye söylentilerini duyan insanlar bekleme alanında toplanmaya başladı. Dağıtılacak hediyeler bir ekmek ve bir parça sosis, simit, zencefilli kurabiye ve bir hatıra kupasıydı .

Kutlama gününün sabahı saat 6 civarında, sahada binlerce kişi (tahminler 500.000'e yakın insan mevcuttu[1] ) zaten toplanmıştı. Halk arasında, herkes için yeterli bira veya simit olmadığını ve emaye bardakların altın sikke içerdiğini söylentileri yayıldı. 1.800 kişilik bir polis gücü sivil düzeni koruyamadı ve kalabalık ezilmekten kurtulmak için olay yerinden kaçmak adına paniğe kapıldı, 1.389 kişi izdiham sırasında öldü ve yaklaşık 1.300 kişi yaralandı.[2] Hayatını kaybedenlerin çoğu alanda hapsolmuş ve orada çiğnenmiş veya boğulmuşlardı. Yaşanan trajediye rağmen, şenlikler programı geniş alanda başka yerlerde planlandığı gibi devam etti ve birçok insan neler yaşandığını dahi bilmiyordu. İmparator ve İmparatoriçe, saat 14.00 civarında tarlanın ortasındaki Çar Köşkü'nün balkonunda kalabalığın önünde halka göründü. İmparator ve İmparatoriçe balkona çıkana kadar olayın izleri temizlendi.

Sonrası

Olayı anan Hodınka Alanında bir Ortodoks kilisesi

İmparator Nikolay ve İmparatoriçe Aleksandra'ya yaşanan izdiham hakkında gecikmeli bir şekilde bilgi verildi. O gece Fransa'nın Rusya büyükelçiliğinde şenlikli bir top atışı planlanmıştı. Çar II. Nikolay, bu şartlar altında katılmamanın en iyisini düşündü. Bununla birlikte, amcaları mecliste hâlâ nüfuz sahibiydi ve Rus halkına karşı duygusuz görünmesi yerine, katılmaması ve Fransızları rahatsız etmemesinin daha kötü olduğunu düşünüyorlardı. Nikolay bu nedenle topa bakılmaksızın katıldı. Ertesi gün, İmparator ve imparatoriçe izdiham kurbanlarını ziyaret etti.

Hükûmet ölülerin ailelerine büyük miktarda yardım dağıttı ve birkaç küçük yetkili görevden alındı. Bununla birlikte, imparatorluk makamlarının ihmali ve duyarsız tepkisi Rusya'da daha fazla öfke uyandırdı. Olayın ardından İmparator'un amcası Moskova Genel Valisi Büyük Dük Sergei Aleksandroviç "Hodınka Prensi" olarak bilindi ve İmparator "Kanlı Nikolay" lakabını aldı.[3] İmparatorluk makamları Avusturya Arşidük Karl Ludwig'in ölümü üzerine yas ilan etmişse de, 1.300 Rus vatandaş'ın ölümü hakkında hiçbir şey yapmadı. Bu da halkın gözün de İmparatorluk adına kötü bir imaj yarattı.

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ Leyda, Kino: A History of the Russian and Soviet Film, (London: George Allen and unwin Ltd., 1960), 19.
  2. ^ "Timelines.com". 17 Ekim 2010. 17 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2020. 
  3. ^ "Трагедия на Ходынском поле" [The tragedy on the Khodynka Field]. ИМПЕРАТОР НИКОЛАЙ II. Omsk State University. 1 Kasım 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2016. Сергей Александрович с тех пор получил в народе титул "князя Ходынского", а Николай II стал именоваться «Кровавым». [Sergei Aleksandrovich was thenceforth called the "Prince of Khodynka" amongst the people, while Nicholas II known as called "Nicholas the Bloody".] 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Grigori Rasputin</span> Rus mistik

Grigori Rasputin, son Rus İmparatoru II. Nikolay'ın ailesiyle samimiyet kurarak geç dönem Rus İmparatorluğu'nda hatırı sayılır nüfuz kazanan ve kendini kutsal bir adam olarak gören bir Rus mistikti.

<span class="mw-page-title-main">Rus hükümdarları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Rus hükümdarları listesi; Kiev Knezliği, Vladimir-Suzdal Knezliği, Moskova Knezliği, Rusya Çarlığı ve Rus İmparatorluğu'nun hükümdarlarını içeren bir liste maddesidir. Bu listedeki hükümdarlar değişik dönemlerde Knez, Veliki Knez, Çar sonra da İmparator unvanıyla anılmışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Rusya Çarlığı</span> 1547de Korkunç İvanın Çar unvanı almasıyla başlayan ve 1721 de I. Petronun Rusyayı imparatorluğa çevirmesiyle son bulan Rus devleti

Rusya Çarlığı, 1547 yılında Korkunç İvan'ın Çar unvanı almasıyla başlayan ve 1721'de Çar I. Petro'nun Rus İmparatorluğu'nu kurmasıyla son bulan Rus devletinin resmî adıdır. Çarlıktan önce bu topraklarda Moskova Knezliği egemen olduğu için çarlık Batı Avrupa dillerinde Moskova olarak adlandırılmaktadır. Ayrıca Rusça ve Türkçe kaynaklarda da Moskova Çarlığı olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">II. Nikolay</span> son Rus İmparatorluğu hükümdarı (1868-1918; çar 1894-1917)

II. Nikolay ya da Nikolay Aleksandroviç Romanov, Romanov hanedanına mensup tüm Rusya imparatoru, Polonya çarı ve Finlandiya büyük prensi, Albay (1892); buna ek olarak, İngiliz Filo Amirali ve İngiliz Ordusu Saha Mareşali idi. Saltanatı sırasında Rus İmparatorluğu, dünyanın önde gelen büyük güçlerinden biriydi ancak ekonomik ve askeri çöküşe geçti. Sovyet tarihçiler tarafından verdiği kararlar sebebiyle askeri yenilgilere ve milyonlarca insanın ölümüne yol açan zayıf ve beceriksiz bir lider olduğu ifade edildi. Batılı tarihçiler ise genel anlamda II. Nikolay'ı Sovyet sistemiyle eşdeğer gördü. Aleksey Tolstoy "Çar'ın rejimi hakkında birçok kötü şey vardı, ama otokrasiyi miras aldı, eylemleri şimdi perspektifte ve Sovyetler tarafından işlenen korkunç suçlarla karşılaştırıldığında görülüyor." ifadelerini kullandı.

<span class="mw-page-title-main">II. Aleksandr</span>

Aleksandr Nikolayeviç 1855 - 1881 yılları arasında hüküm sürmüş Rusya imparatoru. Kapsamlı bir reform programı uygulamış ve 1861'de köylü serfliğini kaldırmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Latin İmparatorluğu</span> Katolik Latinlerin 1204te Konstantinopolisi işgal ettikten sonra kurdukları devlet (1204–1261)

Latin İmparatorluğu ya da Konstantinopolis Latin İmparatorluğu, Latinlerin 1204 yılında Dördüncü Haçlı Seferi'nin neticesinde Konstantinopolis'i işgal ederek kurduğu bir devlettir. Haçlıların Romanya adını verdiği bu devlet 57 yıl ayakta kalmış, 25 Temmuz 1261 tarihinde İznik İmparatoru VIII. Mihail'in Konstantinopolis'i Haçlılardan geri almasıyla ortadan kalkmıştır.

<span class="mw-page-title-main">I. Nikolay</span>

I. Nikolay, Nikolay Pavloviç, 1825 ile 55 yılları arasındaki Rusya imparatoruydu. Klasik otokrat tipinin başlıca temsilcisi ve tutucu politikalarıyla Rusya'nın gelişimini 30 yıl boyunca donduran kişi olarak anılır.

<span class="mw-page-title-main">Şubat Devrimi</span>

Şubat Devrimi, I. Dünya Savaşı sırasında 1917'de ortaya çıkan devrimci harekettir. Devrim, 1917'de Rusya'da gerçekleşen iki devrimden ilkiydi.

<span class="mw-page-title-main">Rus Devrimi (1905)</span>

1905 Rus Devrimi, Rus İmparatorluğu çapında geniş yankı bulan kitlesel siyasi eylemlerdir. 1905 Moskova Ayaklanması örneğinde olduğu gibi, bazı eylemler doğrudan hükûmeti hedef almıştır. Saldırılar, işçi grevleri, köylü ayaklanmaları ve askeri isyanlar şeklinde gelişmiştir. Olaylar sonucunda anayasal monarşiye geçiş yapılmış ve Çarlık Duması kurulmuş, çok partili seçimler yapılmış, 1906 Anayasası meydana getirilmiştir. Ancak Çarlık rejiminin yıkılması ve bazı bölgelerdeki bağımsızlık yönünde yapılan silahlı ayaklanma girişimleri başarısız olmuş ve bastırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">III. İoannis</span>

III. İoannis Dukas Vatacis (y. 1192, Dimetoka - 3 Kasım, 1254, Kemalpaşa 1221-1254 yılları arasında İznik İmparatoru olmuştur. İoannis Dukas Vatacis çok büyük bir olasılıkla general Basileios Vatacis'in oğludur ve babası Bizans imparatorları olan II. İsaakios ve III. Aleksios'in adı bilinmeyen bir kuzeninin oğludur. Asker bir aileden gelen ve şahsen başarılı bir asker olan İoannis 1212'de birinci İznik İmparatoru olan I. Theodoros tarafından İrene Laskarina adlı kızına koca olarak seçilmiş ve düğün yapılmıştır. I. Theodoros üç evlilik yapmakla beraber, tahtına varis olacak bir erkek oğlu olmamış ve vâris olarak damadı general İoannis Vatacis'i seçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">III. Nikiforos</span>

III. Nikiforos Botaneiates, 1078 ile 1081 arasında Bizans imparatoru. Tanınmış bir general olarak tahtı bir darbe ile eline geçirmiş ve üç yıllık bir saltanattan sonra, bir başka darbe ile imparatorluktan indirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">VIII. Konstantinos</span>

VIII. Konstantinos, 962-1025 yılları arasında kardeşi II. Basileios'la birlikte ortak imparator, 1025-1028 yılları arasında ise tek başına tahtta kalan Bizans imparatoru.

<span class="mw-page-title-main">Aralıkçılar İsyanı</span> 1825 Rus İmparatorluğunda isyan ve darbe girişimi

Aralıkçılar İsyanı veya Dekabrist İsyanı (Rusça: Восстание декабристов, Latin harfleriyle: Vosstaniye dekabristov, Birebir çevirisinde  26 Aralık 1825 tarihinde, Çarlık Rusyası'nda, I. Aleksandr'ın ani ölümünün ardından St. Petersburg'daki Senato Meydanı'nda çıkan bir ayaklanmadır. I. Nikolay tahttan feragat eden abisi muhtemel veliaht Konstantin`in yerine tahta geçince 3000 imparatorluk askeri ayaklandı. Aralık ayında olduğu için "Aralıkçılar İsyanı" adını alan bu olay, İsyancıların, liderleri arasındaki anlaşmazlık nedeniyle zayıflamış olsalar da, büyük bir kalabalığın huzurunda Senato binasının dışında sadık askerlerle karşı karşıya geldiler. Kargaşa sırasında İmparatorun elçisi Mikhail Miloradovich bir suikasta kurban gitti. Sonunda sadık askerler ağır toplarla ateş açarak isyancıları dağıttı. I. Nikolay tarafından bastırıldı. İsyancıların birçoğu idamla, hapisle ya da Sibirya sürgünüyle cezalandırıldı. Komplocular Dekabristler olarak tanındı.

<span class="mw-page-title-main">İmparatoriçe Aleksandra Rus-Müslüman Kız Mektebi</span>

İmparatoriçe Aleksandra Rus-Müslüman Kız Mektebi, Bakü’de Müslüman kızların eğitim görmesi için Hacı Zeynel Abidin Tağıyev tarafından kurulan ve 1901-1918 yılları arasında hizmet vermiş olan yatılı okuldur. Bakü Müslüman Kız Mektebi ve Tağıyev’in Kız Mektebi olarak da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Trabzon İç Savaşı</span> Orta çağda bir iç savaş

Trabzon İç Savaşı, Trabzon İmparatorluğu'nun tahtının devamı için 1340'larda gerçekleşen bir dizi çatışmadır.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandra Fyodorovna</span> Rus İmparatoriçesi (Çariçe)

Aleksandra Fyodorovna, 26 Kasım 1894ʼteki evliliklerinden 15 Mart 1917ʼde II. Nikolayʼın zorla tahttan çekilmesine kadar İmparator II. Nikolayʼın eşi olarak son Rusya imparatoriçesiydi. Eşinin otokratik otoritenin teslim olmasına karşı direnişini teşvik etme konusundaki şöhreti ve Rus mistik Grigori Rasputinʼe olan bilinen inancı, kendisinin ve Romanoff monarşisinin son yıllarında popülaritesine ciddi şekilde zarar verdi. Aleksandra ve yakın ailesi, 1918ʼde Rus Devrimi sırasında Bolşevik esaretindeyken öldürüldü. 2000 yılında, Rus Ortodoks Kilisesi tarafından azize ilan edildi.

<span class="mw-page-title-main">II. Nikolay ve Aleksandra Fyodorovna'nın düğünü</span>

Rusya İmparatoru II. Nikolay'ın ve Aleksandra Fyodorovna'nın düğünü 26 Kasım 1894'te Kış Sarayı'nda gerçekleşti

<span class="mw-page-title-main">II. Aleksandr Suikastı</span>

II. Aleksandr suikastı, 13 Mart 1881'de Sankt-Peterburg, Rusya'da gerçekleştirilen suikasttır. II. Aleksandr at arabasının kapalı vagonunda Mikhailovsky Manège'den Kışlık Saray'a dönerken gerçekleştirilen bir suikast neticesinde öldürüldü. Suikast, başta Andrey Jelyabov tarafından Narodnaya Volya İcra Komitesi tarafından planlanmıştı. Sofya Perovskaya tarafından koordine edilen dört suikastçiden sadece ikisi aslında kararlı bir eylem gerçekleştirdi. Suikastçılardan olan Nikolay Rısakov, arabaya zarar veren bir bomba attı. Bu noktada ikinci bir suikastçı olan İgnati Grinevitski, arabaya II. Aleksandr'ı ölümcül şekilde yaralayan bir bomba daha attı. II. Aleksandr, Zaporijya'daki imparatorluk trenini dinamitle patlatma girişimi ve Şubat 1880'de Kış Sarayı'nın bombalanması gibi Dmitri Karakozov ve Aleksandr Solovyov'un girişimleri de dahil olmak üzere hayatında birkaç suikastten kurtulmayı başarmıştı. Gerçekleştirilen bu suikast, halkın 19. yüzyıl Rus Nihilist hareketinin en başarılı eylemi olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">I. Niko Dadiani</span>

Nikoloz "Niko" Dadiani veya Nikolay Davidoviç Dadian-Mingrelsky, Megrelya'nın son Prensidir. 1853'ten 1867'ye Megrelya Prensliği yapmıştır. Gürcistan'ın soylu Dadiani Hanedanı'ndan olan babası Davit Dadiani'nin ölümüyle tahta geçmiş ama asla devlet işlerinde kendi başına karar vermemiştir. Saltanatı sırasında ülkeyi fiilen annesi Prenses Ekaterina yönetmiştir. 1857'de Megrelya geçici bir Rus yönetimi altına girmiştir. 1867'de Dadiani resmi olarak tahttan feragat etmiş ve Megrelya doğrudan Rus İmparatorluğu'na dahil olmuştur. Dadiani, daha çok Saint Petersburg'ta yaşamıştır. İmparatorluk Rus Ordusu'nda bir subay olan Dadiani, 93 Harbi'nde büyük general seçilmiş ve bu rütbeyle emekli olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Mihail Aleksandroviç</span>

Grandük Mihail Aleksandroviç Romanov, Rusya imparatoru III. Aleksandr'ın beşinci ve en küçük oğlu, son Rus imparatoru II. Nikolay'ın en küçük erkek kardeşiydi.