İçeriğe atla

Hocazade Abdülaziz Efendi

Hocazade Abdülaziz Efendi
Doğum1575
İstanbul
Ölüm1618
Defin yeriEyüpsultan Mezarlığı, İstanbul
Meslekkazasker, şair, yazar
Ebeveyn(ler)Hoca Sâdeddin Efendi

Hocazade Abdülaziz Efendi (1575, İstanbul - 1618, İstanbul), Farsçadan Türkçeye çevirdiği eserleriyle tanınan kazasker, şair, yazar.

Hayatı

Babası, III. Murad’ın hocası, tarihçi ve şeyhülislâm Hoca Sâdeddin Efendi, iki ağabeyi şeyhülislamlık yapmış Hocazade Mehmed Efendi ve Hocazade Esad Efendi'dir. 1575 yılında İstanbul’da doğmuştur. 1606’de Anadolu kazaskerliğine yükseltilmiştir. İki yıl devam eden bu işten 1608’de azledilmiştir; aynı yılın sonunda Rumeli kazaskeri olmuştur. 1612’de tekrar Rumeli kazaskeri olmuş, 1614’te bu görevden emekliye ayrılmıştır. 1615’te Gelibolu arpalığına tayin edilmiştir. 5 Aralık 1618 tarihinde siroz hastalığından ölmüş ve babasının Eyüp’te bulunan türbesinin yanına gömülmüştür. Şeyhülislâm ve divan sahibi şair Bahâî Mehmed Efendi’nin babasıdır.[1]

Yapıtları

Mektup, takriz, reddiye türünden kısa yazıları dışındaki bu hacimli mensur eserleri şöyle sıralanabilir:[1]

  • Ahlâk-ı Muhsinî Tercümesi: Ahlâk-ı Sultan Ahmedî: Hüseyin Vâiz-i Kâşifî’nin 900/1495 yılında Sultan Hüseyin Baykara oğlu Ebü’l-Muhsin Mirza adına Farsça yazdığı, kırk baptan ibaret Ahlâk-ı Muhsinî’nin tercümesidir.
  • Miftâhu’s-sa‘âde fî kavâ‘idi’s-siyâde Tercümesi: Muhammed bin İbrâhîm bin Muhammed el-Îcî’nin 785/1383 yılında Şah Şücâ için yazdığı “Miftâhu’s-saâde fî kavâidi’s-siyâde” ismindeki Farsça mensur ahlâk kitabının, 1025/ 1616 yılında yine Sultan I. Ahmed'in emriyle yapılan Türkçe tercümesidir.
  • Gül-i Sad-Berg (Sad-Kelime-i İmâm Alî Tercümesi): Reşîdüddîn Vatvat'ın (ö. 578/1182) Hz. Ali'ye ait yüz Arapça veciz sözün Farsça tercüme ve şerhi konusundaki Matlûbü Külli Tâlib min Kelâmi Emîrü'l-mü'minîn Alî bin Ebî Tâlib isimli kitapçığının tercümesidir.

Kaynakça

  1. ^ a b "AZÎZ, Abdülazîz bin Hoca Sâdeddîn". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. 19 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Hoca Sadeddin Efendi, Osmanlı tarihçi, devlet adamı.

Cafer Mustafa Sunullah Efendi ; Türk, Osmanlı devlet adamı, şair, müderris, kadı, kazasker ve şeyhülislam.

Zekeriyâzâde Yahyâ Efendi 16. yüzyılın son yarısında ve 17. yüzyılın ilk yarısında çok uzun yaşayan, Sultan I. Mustafa, Sultan IV. Murat ve Sultan İbrahim devirlerinde üç defa Şeyhülislam olarak yüksek devlet görevi yapmış bir âlim ve aynı zamanda ünlü bir Türk divan şairidir.

Mehmed Feyzullah Efendi, Osmanlı Devleti şeyhülislamı, kazasker, müderris, şehzade hocası, padişah danışmanı.

Uryanizade Ahmed Esad Efendi, Osmanlı padişahı II. Abdülhamid döneminde 1878-1889 yılları arasında 11 yıllık süreyle Osmanlı Devleti'nin şeyhülislamlığı görevini yapmış bir din ve devlet adamıdır.

Karaçelebizade Abdülaziz Efendi, Osmanlı din alimi, kadı, kazasker. şeyhülislam ve tarihçi.

<span class="mw-page-title-main">Kemalpaşazâde</span> Şeyhülislam ve tarihçi

Kemalpaşazâde veya İbn-i Kemal, Osmanlı devleti şeyhülislamı ve tarihçidir.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı başdefterdarları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Başdeftardar, 14. yüzyıl ile 19. yüzyıl arasinda Osmanlı Devleti'nin en yüksek maliye görevlisi idi. Fatih'in kanunnamesine göre bașdefterdar padișahın malının vekili ve veziri-azam da nazırı idi. Devlet hazinesinin açılıp kapanması başdefterdar bulunmasıyla yapılırdı. "Başdefterdar" Divan-ı Hümayun üyesi idi. Başdefterdar 14. yüzyıl ile 19. yüzyıl dönemi protokolüne göre vezir ve kazasker rütbelerinden daha aşağıda ama Yeniçeri Ağası'nın üzerinde bulunmaktaydı.

Çivizade Muhiddin Mehmed Efendi, müderris, kadi, kazasker, Osmanlı Devleti şeyhülislamı.

Hasan Fehmi Efendi Osmanlı Devleti 149. şeyhülislamı, kazasker, müderris.

Mekkizade Mustafa Asım Efendi, Osmanlı Devleti şeyhülislamı, kazasker, müderris. 1818-1819, 1823-1825 ve 1833-1846 dönemlerinde 3 kez şeyhulislamlık görevi yapmıştır. II. Mahmud ve Abdülmecid dönemlerindeki şeyhülislâmlığı toplam olarak yaklaşık 17 yıl 6 aydır.

Mekkî Mehmed Efendi, Osmanlı Devleti şeyhülislamı, kazasker, müderris.

Hoca Sinan Paşa, 15. yüzyıl Osmanlı kelam alimi, matematikçi ve devlet adamı.

Ahmed Arif Hikmet Bey Efendi 1846 - 1854 doneminde Osmanlı Şeyhülislamı.

Hanefi Mehmed Efendi, Osmanlı şeyhülislamı.

Hocazade Mehmed Efendi, Osmanlı şeyhülislamı.

Hocazade Esad Efendi, Osmanlı şeyhülislamı, II. Osman'ın kayınpederi, Akile Hanım'ın babası.

Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı tarafından yayınlanan kitaplar listesi, Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı tarafından muhtelif konularda yayınlanan eserleri içerir.

Bahâî Mehmed Efendi, Osmanlı şeyhülislamı.

Ârif Mehmed Efendi, Osmanlı müderris ve şair.