İçeriğe atla

Hocalı soykırımı anıtları ve eserleri

Hocalı soykırımı anıtları ve eserleri, Dünyanın farklı bölgelerinde, 26 Şubat 1992 tarihinde Azerbaycan'ın Hocalı kasabasında, Ermeni silahlı kuvvetleri ve BDT 366. alayı tarafından (çoğunluğu sivil olan ama aynı zamanda silahlı birliklerden de oluşmaktadır) Hocalı katliamının Azerbaycanlı kurbanlarına adanan anıtlar bulunmaktadır.

Almanya

Berlin'de bulunan Hocalı anıtı

Hocalı Katliamı Anıtı, Almanya'nın Steglitz-Zehlendorf kentindeki Gottfried Benn Kütüphanesi yakınında bulunan Hocalı Katliamı kurbanlarına adanmış halka açık bir anıt bulunmaktadır.[1]

Anıtın açılışı Ermeni diasporasının protestosu üzerine ertelendi . Almanya Dışişleri Bakanlığı'na çağrılan Azerbaycan'ın Almanya Büyükelçisi Parviz Shahbazov, anıtın "belirli bir ülkeye yönelik olmadığını", ancak "bu tür olayların bir daha olmasını önlemek için savaşa, barış ve halklar arasında daha iyi ilişkilere karşı" olduğunu açıkladı.[1]

Avustralya

Melbourne kentinde "Ana Feryadı" isimli bir anıt 2018 yılında bir tören ile açılmıştır

Ana Feryadı Anıtı'nda ilk oladak Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve devlet erkanının katılımıyla resmi tören düzenlendi. Resmi törenin ardından anıt halkın ziyaretine açıldı.

Açılış töreninde Azerbaycan bayrakları ve posterlerle anıtı ziyaret eden halk anıta karanfiller bıraktı. Katliamdan kurtulmayı başaran Hocalı vatandaşları ve ölenlerin yakınları da anıtı ziyaret etmişlerdir. Şehit yakınları ve vatandaşlardan bazıları dualar okumuştur.

Ayrıca Avustralya'da birçok kez Hocalı töreni düzenlenmiştir

Azerbaycan

2012 yılında, Azerbaycan'daki Hocalı için adalet yürüyüşü

Ülkenin başkenti Bakü'de "Şah İsmail Hatay" metro istasyonunun yanına, Aslan, Teymur ve Mahmud Rüstemov'un yonttuğu 8.6 metre uzunluğundaki Hocalı katliam anıtı bulunmaktadır. Açılış töreni, trajedinin 16. yıldönümü olan 26 Şubat 2008'de gerçekleşti.[2][3]

Bosna Hersek

Şubat 2012'de, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in kızı ve "Hocalı'nın Adaleti" kampanyasını da başlatan Leyla Aliyeva'nın çabalarıyla Saraybosna'da katliam kurbanları için bir anıtın açılışı gerçekleştirildi[4]

Hollanda

Lahey Kamperfoeliestraat Parkı'ndaki Hocalı katliamı anıtı, Hollanda-Azeri-Türk Kültür Derneği'nin girişimiyle ve Azerbaycan Yurtdışında Yaşayan Azerilerle Çalışma Devlet Komitesi'nin desteğiyle 24 Şubat 2008'de açıldı. Açılış törenini Azerbaycan'ın Hollanda büyükelçisi yönetti. Anıt, Azerbaycan'ın Yurtdışında Yaşayan Azerilerle Çalışma Devlet Komitesi'nin bir temsilcisinin ifadesiyle, bebeğini "Ermeni haydutlarından korumak için" başının üstünde kaldıran bir annenin resmini gösteriyor. Mermerden yapılmış yapı yaklaşık iki metre yüksekliğindedir. 30 yıllığına kiralanan geniş bir alanda bulunan anıtın etrafına büyük bir çiçek bahçesi planlandı.[5]

Ayrıca Hollanda'ya soykırımı tanıma çağrısı yapılsa da Hollanda'dan herhangi bir cevap gelmemiştir.[6]

İsrail

Şubat 2016'da Haydar Aliyev Vakfı'nın (Azerbaycan'ın başbayanı Mehriban liderliğindeki) Haydar Aliyev Vakfı'nın desteği ve Azerbaycan-İsrail Uluslararası Derneği'nin (AZIZ) çabalarıyla "Hocalı için adalet" kampanyasına dayanarak soykırımın kurbanları anısına Chaim Weizmann ormanında bir anma bahçesi açıldı.[7]

Meksika

Mexico'daki Hocalı anıtı

Ağustos 2012'de Mexico City'deki Tlaxcoaque meydanında bir anıt açıldı ve meydanın adı Plaza Tlaxcoaque Jodyali olarak değiştirildi.[8] Ancak parkta bulunan dönemin cumhurbaşkanı Haydar Aliyev'in heykeli ve Meksika'nın Hocalı Soykırımını Katliam olarak nitelendirmesine rağmen soykırım olarak geçmesi tartışmalara neden olmuştur, bunun sonucunda Haydar Aliyev heykeli kaldırıldı ve Soykırım yazısı Katliam olarak değiştirildi.[9][10]

Türkiye

İlk anıt başkent Ankara'nın Keçiören belediyesine 2011 yılında inşa edildi.[11][12] Türkiye'de; Isparta, Adana, Uşak ve Çanakkale belediyeleri de Hocalı katliamı kurbanları için anıt yapılması önerisini onayladı.[13][14][15][16] Şubat 2014'te Uşak'ta Hocalı katliamı kurbanları anıtının açılış töreni yapıldı.[17][18] 23 Nisan 2015 tarihinde İzmit'te başka bir anıtın açılışı yapıldı.[19] 2016 yılında Denizli'de Hocalı Anıtı inşa edildi.[20] 2018 yılında Kütahya'nın Tavşanlı ilçesinde Azerbaycan parkı ve bir anıt daha açılmıştır.

Hocalı Soykırımı anıtı bulunan Türkiye illeri

  • Adana
  • Ankara
  • Aydın
  • Çanakkale
  • Denizli
  • İstanbul
  • İzmir
  • Isparta
  • Kahramanmaraş
  • Kayseri
  • Kocaeli
  • Kütahya
  • Sakarya
  • Samsun
  • Şanlıurfa
  • Tekirdağ
  • Uşak

Kaynakça

  1. ^ a b Interview with Salehab Mammadov 8 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Rusça)
  2. ^ "К годовщине Ходжалы в Баку будет открыт обновленный памятник "Ана Харайи"". 2 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2022. 
  3. ^ "New memorial to Khojaly tragedy to be erected in Baku". 5 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2022. 
  4. ^ В Боснии и Герцеговине будет открыт памятник жертвам Ходжалинского геноцида. 1news.az (Rusça). 25 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2012. 
  5. ^ Monument to Khojaly victims to open in Hague
  6. ^ "Million signatures of Netherlands' citizens sent to county's parliament on recognition of Khojaly Genocide (PHOTO)". Trend News Agency. 19 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2012. 
  7. ^ "Garden opened in Israel in honor of victims of Khojaly". vestnikkavkaza.net. 27 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2016. 
  8. ^ В Мехико возведен памятник жертвам Ходжалы – ФОТО. 1news.az (Rusça). 26 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2012. 
  9. ^ "Mexico City Removes Aliyev Statue". 23 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2022. 
  10. ^ Kucera, Joshua (30 Ocak 2013). "How Azerbaijan Botched Its Effort To Win Friends in Mexico". Slate Magazine (İngilizce). 18 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2021. 
  11. ^ "Monument in memory of Khojaly victims to be erected in Ankara city municipality – Today.az". 27 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2022. 
  12. ^ "Commemorative events on 16th anniversary of Khojaly tragedy to be held in 60 cities – Today.az". 5 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2022. 
  13. ^ В одном из городов Турции будет воздвигнут памятник жертвам Ходжалинского геноцида. 1news.az (Rusça). 10 Mayıs 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2012. 
  14. ^ В Адане будет установлен памятник жертвам Ходжалинского геноцида. 1news.az (Rusça). 14 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2012. 
  15. ^ В Чанагкале планируется установить памятник жертвам Ходжалы. 1news.az (Rusça). 20 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2012. 
  16. ^ "Monument to victims of Khojaly genocide to be erected in Turkish Isparta". news.az. 6 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2011. 
  17. ^ Sh. Nazarli. В Турции установлен памятник жертвам Ходжалинского геноцида 2 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. // SalamNews. February 24, 2014
  18. ^ Türkiyənin Uşak şəhərində Xocalı soyqırımı qurbanlarının xatirəsinə ucaldılmış abidənin açılışı olub 1 Mart 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. // Gun.az. February 19, 2014
  19. ^ Khojaly Genocide Memorial Opening in İzmit 8 Haziran 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Vesti.az. 23 April 2015.
  20. ^ "Denizli'de, Hocalı katliamı anıtı açıldı". 12 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hocalı Katliamı</span> Ermeni güçlerinin Hocalıda yaşayan sivillere karşı işlediği soykırım

Hocalı Katliamı, Karabağ Savaşı sırasında 26 Şubat 1992 tarihinde Azerbaycan'ın Dağlık Karabağ bölgesindeki Hocalı kasabasında yaşanan ve Azeri sivillerin Ermenistan'a bağlı kuvvetler tarafından toplu şekilde öldürülmesi olayıdır.

<span class="mw-page-title-main">Hocalı</span> Azerbaycanda şehir

Hocalı (Azerice: Xocalı), Azerbaycan'da bir şehir. Hocalı Rayonu'nun idarî merkezidir.

Almanya Azerileri, Almanya'da yaşayan etnik gruplardan birisidir. Almanya'daki Azeriler; Türkiye, İran ve kısmen Azerbaycan ve diğer devletlerden bu ülkeye yerleşmişlerdir. 2008 yılı gayri resmî verilerine göre Almanya'da 200.000 Azeri yaşamaktadır ve bunların 14.000-17.000 kadarı başkent Berlin'de yaşamaktadır.

Ermeni ve Bağımsız Devletler Topluluğu güçleri tarafından 1992 yılında Azerbaycan Hocalı'daki 613 kadar sivilin katliamının yirminci yıl dönümü anısına bir miting düzenlendi. Bu çerçevede "Hocalı İçin Adalet" adını taşıyan büyük bir kampanya başlatıldı. 26 Şubat 2012'de İstanbul'da Galatasaray Lisesi önünden başlayan ve Taksim Meydanı'na doğru devam eden, yaklaşık 200.000 katılımcı ile saatlerce süren gösterilerde "Hepimiz Hocalılıyız" sloganları atıldı. 

<span class="mw-page-title-main">Srebrenitsa Soykırımı Anıtı</span>

Srebrenitsa Soykırımı Anıtı, 1995 Srebrenitsa Katliamı kurbanları anısına 2003 yılında Srebrenitsa'da inşa edilen anıt mezar kompleksi. Çoğunluğu Boşnak erkeklerden oluşan kurbanların bir kısmı ise Hırvat erkeklerdi.

<span class="mw-page-title-main">Lenin Anıtı (Volga-Don Kanalı)</span>

Volga-Don Kanalı'ndaki Lenin Anıtı, Volga Nehri'ndeki Volga-Don Kanalı'nın girişinde yer alan Sovyetler Birliği'nin kurucusu Vladimir Lenin'e adanılan anıt. Volgograd'da yer alan heykel dünyanın en yüksek heykellerinden birisidir.

Elif Hacıyev - Azerbaycan Ulusal Kahramanı.

<span class="mw-page-title-main">Tevfik Hüseynov</span> Azerbaycanın ulusal kahramanı

Tevfik Hüseynov, Hocalı Katliamında ölen Azerbaycan askeri. Azerbaycan'ın Millî Kahramanı ünvanına sahiptir.

Allahverdi Bağırov ya da tam adıyla Allahverdi Teymur oğlu Bağırov,, Azeri asker. Karabağ Savaşı'na katkılarından ötürü Azerbaycan hükûmetince kendisine Azerbaycan Ulusal Kahramanı unvanı verilmiştir.

Savaşın Kurbanları Anıtı, Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti döneminde 1965 yılında Doğu Cephesi'nde yaşamını yitiren Kızıl Ordu askerleri için Batum'da inşa edilen anıt. Anıtta "1941-1945" yıllarının yazdığı beyaz bir plak vardı. 2012'de söküldü.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Kemal Atatürk Anıtı (Bakü)</span> Azerbaycanda bir anıt

Mustafa Kemal Atatürk Anıtı, Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de yer alan bir anıttır.

Malıbeyli ve Kuşçular Katliamı, Helsinki Watch'a göre 8, Azeri kaynaklara göre ise 15-50 etnik Azeri sivilin Karabağ Savaşı'nda düzensiz Ermeni birlikleri tarafından Malıbeyli, Aşağı Kuşçular ve Yukarı Kuşçular köylerine yapılan saldırılar sonucu öldürüldüğü, yüzlerce kişinin yaralandığı ve esir alındığı olaydır.

<span class="mw-page-title-main">Hocalı Katliamı'nın tanınması</span>

Hocalı Katliamı'nın tanınması, 25-26 Şubat 1992 tarihinde Azerbaycan'ın Dağlık Karabağ bölgesindeki Hocalı kasabasında Azeri sivillerin Ermenistan'a bağlı kuvvetler tarafından toplu şekilde öldürülmesi olayının siyaseten kabulüdür. Günümüzde 27 ülke ve ABD'nin 23 eyaleti tarafından kabul edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Leyla Aliyeva</span> Haydar Aliyev Vakfı Başkanvekili

Leyla Aliyev Azerbaycan cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in ilk kızıdır. 2011 yılında Londra'da yayımlanan Bakü stil dergisinin baş editörüdür.

<span class="mw-page-title-main">Nizami Gencevi Anıtı (Bakü)</span>

Nizami Gencevi Anıtı, Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de bulunan bir anıttır. Anıt, şair Nizami Gencevi adına yapılmış olup Nizami Meydanı'nda İstiklaliyet, Ahmed Cevad ve İslam Seferli caddelerinin kesiştiği noktada yer almaktadır.

Nikola Tesla Anıtı, Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de Sırp bilim insanı Nikola Tesla'ya adanmış bir anıtdır. Azadlık Caddesi ile Süleyman Rahimov Caddesi'nin kesiştiği yerde bir parkta dikilmiştir. Anıtın müellifleri heykeltıraş Ömer Eldarov ve mimar Senan Salamzade'dir. Anıt bronzdan dökülmüştür. Kaide ile birlikte yüksekliği 3,3 metredir.

<i>Sevinj Stories</i>

Sevinj Stories, Alihan Recebov tarafından 2022'de çekilen Hocalı soykırımı hakkında bir Azerbaycan tarihi drama mini dizisidir.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandr Puşkin Anıtı (Bakü)</span>

Aleksandr Puşkin Anıtı, Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de Rus şair Aleksandr Puşkin'i tasvir eden anıt. Anıt, Puşkin ve Üzeyir Hacıbeyov caddelerinin kesiştiği noktada aynı adı taşıyan parkta yer almaktadır. Bronz anıtın muallifi, Rus Sanat Akademisi'nin heykeltıraş ve akademisyeni Yuri Orehov'dur. Bu anıt Orehov'un son eseridir.

Hocalı 613, Fransız besteci Pierre Thilloy'un Hocalı Katliamı kurbanlarının anısına adanmış müzikli oyunu. Katliam sırasında Azerbaycan'ın Hocalı şehrinin sakinleri Ermeni silahlı grupları tarafından katledilmiştir.

Hocalı requiemi, çağdaş Rus besteci, piyanist, pedagog, Rusya Federasyonu Halk Sanatçısı, Moskova Devlet Konservatuvarı profesörü, besteci Boris Çaykovski'nin yeğeni Aleksandr Çaykovski tarafından bestelenen ve Hocalı Katliamına adanmış iki parçalı ağıttır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.