İçeriğe atla

Hoca (İsmaililik)

Hocalar - İsmaili, Ondördüncü yüzyılda İsmaili Dâîsi Pir Sadr'ed-Dîn tarafından kurulan ve Pakistan'ın kurucusu Muhammed Ali Cinnah ailesinin[1] de mensubu oldukları İsmaili tarikât.

Ağa Han Davası

Bombay Yüksek Mahkemesi.

Bombay'da 1866 yılındaki bir davada İngiliz yargıç Joseph Arnould'un yürüttüğü 25 günlük bir inceleme neticesinde, Bombaylı Hocalar'ın aslen Şiî-Nizârîler[2] olduklarına hükmedilmiş ve temsiliyet yetkileri I. Ağa Han'a devredilmişti.[3]

Bibliyografya

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ Wolpert, s. 4.
  2. ^ Purohit, Teena (2012). The Aga Khan Case: Religion and Identity in Colonial India, 5
  3. ^ Hirji, Zulfikar (2011). The Socio-Legal Formation of the Nizari Ismailis of East Africa, 1800 1950 in A Modern History of the Ismailis, ed. Daftary, Fahrad, 135

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Pakistan</span> Güney Asyada bir ülke

Pakistan, resmî adıyla Pakistan İslam Cumhuriyeti, Güney Asya'da bir ülkedir. 241,49 milyonu aşan nüfusuyla dünyanın en kalabalık beşinci ülkesidir. En büyük ikinci Müslüman topluluğuna sahiptir. 881.913 km²'lik yüzölçümü ile bu alanda 33. sıradadır. Pakistan'ın güneyde Umman Denizi ve Körfezi'ne 1046 km kıyısı vardır. Doğuda Hindistan, batıda Afganistan, güneybatıda İran ve kuzeydoğuda Çin ile komşudur. Kuzeybatıda Afganistan'ın Vahan Koridoru Pakistan'ı Tacikistan'dan ince bir hatla ayırır. Ayrıca Umman ile deniz sınırı bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Urduca</span> Pakistanın iki resmî dilinden biri

Urduca, Hindustani dilinin Pakistan'da kullanılan standart biçimine verilen isim. Pakistan'ın iki resmî dilinden biridir. Hindistan'ın bazı bölgelerinde de resmî dilidir. Hintçe ve Urdu Hindustani adlı dilin iki ayrı standart biçimi olarak kabul edilmekle beraber Urduca özellikle Pakistan ve Hindistan'ın kuzeyinde Müslümanların daha yoğun olduğu yerlerde konuşulmakta ve Hintçeye kıyasla daha fazla Farsça aktarma sözcük içermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Sünnilik</span> en yaygın İslam mezhebi

Ehl-i Sünnet ve'l-Cemâat, kısaca Ehl-i Sünnet ya da Sünnîlik, İslam dininin dünya üzerindeki iki büyük kolundan biri ve %77-80'lik bir oran ile en büyük mensubunun bulunduğu mezhepler grubudur. Zaman zaman Sünnî İslam veya Sünnî mezhebi ifadesi de kullanılır. Günümüzde Sünnîlik, kendi içerisinde günümüzde yaşayan iki akaid mezhebi, dört fıkıh mezhebini içermektedir.

Şiilik veya Şia, Muhammed'den sonra devlet yönetiminin Ali'ye ve onun soyundan gelenlere ait olduğu fikrini savunan; Ali ile birlikte onun soyundan gelen imamların günahsızlığına, yanılmazlığına ve bizzat Allah tarafından imam olarak seçildiklerine dair inanışların ortak adıdır. İslam dünyası içerisinde Müslüman nüfusun yüzde 10-15'lik kısmını oluşturur. Siyasi saiklerle ortaya çıkan bu ayrılık, zaman içinde fıkhi ve itikadi bir alt yapı kazanarak mezhepleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Lahor</span> Pakistanda bir şehir

Lahor, Pakistan'ın Pencap eyaletinin başkenti ve en büyük şehridir. Karaçi'den sonra Pakistan'ın en büyük ikinci, 13 milyonu aşan nüfusuyla da dünyanın en büyük 26. şehridir. Pencap'ın kuzeydoğu bölgesinde, Ravi Nehri boyunca yer almaktadır. Lahor, Pakistan'ın başlıca sanayi ve ekonomi merkezlerinden biridir. Geniş Pencap bölgesinin tarihi başkenti ve kültür merkezi olmakla birlikte Pakistan'ın sosyal açıdan en liberal, ilerici ve kozmopolit şehirlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Ali Cinnah</span> Pakistanın kurucusu olarak görülen siyasetçi (1876-1948)

Muhammed Ali Cinnah, Pakistanlı 20. yüzyıl hukukçusu, politikacısı ve devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Alamut Kalesi</span> Haşhaşîler tarikatının merkezi olan kale

Alamut Kalesi, ya da Elemût – Belde't-ûl'İkbâl ; Nizârî-İsmaili Devleti'nin ve Haşhaşîler tarikatının yönetim merkezi konumunda olan ve Hazar Denizi güneyinde, İran'ın Kazvin şehri sınırları içerisinde yer alan bir kaledir. Kelime mânâsı olarak "Kartal Yuvası" anlamına gelmektedir. Rivayete göre Cüstânîler kralı Veşudan İbn-i Cüstan tarafından inşa ettirilmiştir. Ebced hesabına göre ise "Elemût", Hicrî 483 yılına tekâbül etmektedir ki, bu sayı da kalenin tarikat kurucusu Hasan Sabbah tarafından zaptedildiği yıla karşılık gelmektedir. Alamut Kalesi, Hasan bin Sabbah tarafından fethedilene kadar Cüstânîler'in denetimi altında kalmıştır. Hasan Sabbah'ın eline geçen kale, Haşhaşiler'in karargâhı hâline gelmiştir. Kale, 1256 yılında, Bağdat İşgali'ne giden Hülâgû Han komutasındaki Moğol ordusu tarafından Haşhaşiler'i yok etmek amacıyla ele geçirilmiş ve kalede bulunan neredeyse tüm Haşhaşiler öldürülmüştür. Kale tahrip edilmiş, içinde bulunan ünlü kütüphanesi de yakılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">I. İsmail</span> Safevî Devletinin kurucusu ve ilk hükümdarı

I. İsmail, bilinen adıyla Şah İsmail veya tam unvanıyla Ebu'l-Muzaffer Bahadır el-Hüseynî, Safevî Tarikatı'nın lideri, Safevî Devleti'nin kurucusu ve ilk hükümdarıdır. Alevilik ve Bektaşilikte Yedi Ulu Ozan'dan birisi olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Britanya Hindistanı</span> Büyük Britanyanın Hindistan kolonisi (1858-1947)

Sömürge Hindistanı, Britanya Hindistanı, Britanya Rajı ya da Hindistan İmparatorluğu 1858'den 1947'ye kadar Birleşik Krallık'ın Hindistan kolonisinin adıdır. Bu dönem ayrıca dominyon periyodu olarak da adlandırılmıştır. İngiltere kontrolündeki bölge güncel kullanımda Hindistan (India) adıyla bugünkü Hindistan, Pakistan Bangladeş ve Myanmar ülkelerini kapsıyordu. Yöneticisi İngiliz Kraliyet ailesi idi. Başkenti Kalküta (1858-1912) ve Yeni Delhi (1912-1947) olmuştu. Hindistan olarak,1945’te San Fransisco’da II. Dünya Savaşı’nın ardından oluşturulan Birleşmiş Milletler'in kurucu üyesi olmuştur.

Keysanîlik (Dörtçüler), Şiîlik'te Mehdî kavramını ortaya atarak ilk defa İmam unvanını kullanan; Ali bin Ebu Talib'den sonra sırası ile Hasan bin Ali, Hüseyin bin Ali ve dördüncü İmâm olarak da Ali bin Hüseyin (Zeyn el-Âb-ı Dîn)’in yerine Ali bin Ebu Talib’in Bânû Hânife Kâbilesi mensûbu Havlet bint Câ'fer’den olan oğlu Muhammed bin Hânifîyye'nin imâmlık ve Mehdiliğini kabullenen; temelleri "El-Muhtâr bin Ebû ‘Ubeyd'ûl-Lâh el-Sâkafî el-Thâifî" tarafından atılan ve daha sonra da kendi içlerinden Abbâsî Hâlifeliği’ni çıkaran ghulât (köktendinci) mezhep.

<span class="mw-page-title-main">Şii hilali</span>

Şii Hilali, Orta Doğu'daki Şii çoğunluğunun ya da güçlü olan Şii azınlıklarının bulunduğu bölgeyi tanımlayan jeopolitik bir terimdir. Bu terim ilk olarak Ürdün kralı II. Abdullah tarafından söylenmiştir. Şii Müslümanların çoğunlukta olduğu ülkeler Azerbaycan, İran, Bahreyn Irak ve Lübnan'dır. Azınlıkta oldukları ülkeler ise Türkiye, Yemen, Afganistan, Pakistan, Kuveyt, Suudi Arabistan, Hindistan, Birleşik Arap Emirlikleri ve Suriye'dir. Bu ülkelere haritadan beraber bakıldığında hilale benzer bir şekil çıkarmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Müstalî</span> Fâtımî Hanedanlığı halifesi

Musta'li veya Ahmed El-Mustâ‘lî veya tam kunye Ebū el-Kāsım el-mustaʿlī bi-llāh ʾaḥmad bin al-mustenṣir, Arapça: أبو القاسم "المستعلي بالله" أحمد بن المستنصر. Dokuzuncu Fâtımî Hâlifesi ve İsmâilîyye-Mustâlîlik Mezhebi'nin "On Dokuzuncu İmâmı".

<span class="mw-page-title-main">III. Hasan (Haşhaşi)</span>

Celâl'ed-Dîn Hasan-ı Sâlis ya da III. Hasan ( Doğum: Hicrî 583 / M. 1187 ) (III. Hasan) Hicrî 607-618/ M. 1210-1221 yılları arasında Elemûtlar-Nizârî Devleti hükümdârı ve Nizârî Bâtınî-İsmâ‘îl’îyye Mezhebi'nin Yirmi Beşinci İmâm-ı Zamânı.

<span class="mw-page-title-main">Pencap, Hindistan</span>

Pencap, Hindistan'ın kuzeybatısında ve büyük Pencap Bölgesi'nde yer alan eyalettir. Eyalet doğuda yine Hindistan eyaletlerinden olan Himaçhal Pradeş, güney ve güneydoğuda Haryana, güneybatıda Rajasthan ve batıda Pakistan'ın Pencap eyaleti ile çevrilidir. Ayrıca kuzeyden yine Hindistan eyaletlerinden Cemmu ve Keşmir ile komşudur. Eyaletin başkenti, bir Birlik Bölgesi olan ve aynı zamanda komşu eyalet Haryana'nın da başkenti olan Chandigarh'tır.

<span class="mw-page-title-main">Hafızilik</span>

Hâfızîlik ya da Hâfız'îyye / Mecid'îyye Mustâ‘lî-İsmâ‘îl’îyye Mezhebi'ni oluşturan iki ana koldan bir tanesidir. Fâtımîler Hâlifeliği'nin 1171 tarihinde sona ermesiyle o zamanın resmî devlet mezhebi şeklinde ortaya çıkmış olan bu kolun günümüzde artık hiçbir takipçisi kalmamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Fazlurrahman Malik</span> Pakistanlı filozof

Fazlurrahman Malik, Pakistanlı akademisyen, ilim ve fikir adamı. Kendisini eğitim reformuna ve içtihadın farklı bir anlayışla yeniden canlanmasına adayan, İslam'ın önde gelen bir reformcusu olarak ve tarihselci görüşleriyle bilinir. Eserleri Pakistan, Malezya, Endonezya ve Türkiye gibi ülkelerde büyük ilgi görüyor.

<span class="mw-page-title-main">Ağa Han Davası</span>

Ağa Han Davası, Bombay'a 1846 yılında gelen ve İranlı bir soylu olan Nizârîler'in 46ncı İmâmı I. Ağa Han ile Bombaylı Hocalar'dan I. Ağa Han'a muhalif olan önderler arasında 1866 yılında çıkan bir arazi ihtilâfı ile alâkalı olan davadır.

<span class="mw-page-title-main">Pakistan Senatosu</span> Şûra Meclisinin üst kanadı

Pakistan Senatosu, Pakistan Şûra Meclisi'nin üst meclisidir.

<span class="mw-page-title-main">Akarib, Suriye</span> Hama, Suriyede bir kasaba

Akarib veya Akaribü's-Safiye, Suriye'nin Hama ilinde bulunan bir kasabadır. Belediye, il merkezi Hama'nın 45 km doğusunda Suriye Çölü'nün kenarında yer almaktadır. Yüzölçümü 734,7 km² olan belediyenin nüfusu 2022 yılı itibarı ile 44.082'dir.