İçeriğe atla

Ho Chi Minh

Hồ Chí Minh
Vietnam Demokratik Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı
Görev süresi
2 Eylül 1945 - 2 Eylül 1969
Yerine geldiğiMakam oluşturuldu
Yerine gelenTôn Đức Thắng
Vietnam Demokratik Cumhuriyeti Başbakanı
Görev süresi
2 Eylül 1945 - 20 Eylül 1955
Yerine geldiğiMakam oluşturuldu
Yerine gelenPhạm Văn Đồng
Vietnam İşçi Partisi Başkanı
Görev süresi
19 Şubat 1951 - 2 Eylül 1969
Yerine geldiğiMakam oluşturuldu
Yerine gelenMakam kaldırıldı
Vietnam İşçi Partisi Birinci Sekreteri
Görev süresi
1 Kasım 1956 - 10 Eylül 1960
Yerine geldiğiTrường Chinh
Yerine gelenLê Duẩn
Kişisel bilgiler
Doğum 19 Mayıs 1890(1890-05-19)
Nghệ An İli, Fransız Çinhindi
Ölüm 2 Eylül 1969 (79 yaşında)
Hanoi, Vietnam Demokratik Cumhuriyeti
Partisi Vietnam İşçi Partisi
İmzası

Ho Chi Minh (Türkçe söylenişi: Ho Şi Minh; 19 Mayıs 1890 - 2 Eylül 1969), Vietnam bağımsızlık hareketinin önderi ve Vietnam Demokratik Cumhuriyeti'nin ilk başkanı. Gerçek adı Nguyễn Tất Thành, Nguyễn Ái Quốc, Bác Hồ' 'dur

Ho Chi Minh, Vietnamca da "Işığa Kavuşturan" anlamına gelir ve halkı tarafından sevgiyle "Ho Amca" olarak anılır. Vietnam'da, o dönemde Fransız Çinhindi'nin egemenliği altındaki Nghe An'da doğan Ho Chi Minh'in asıl adı Nguyan That Thanh'tı.

Öğrencilik yıllarında ülkesindeki Fransız yönetimine karşı yürütülen eylemlere katıldı. Ülkesinden ayrılarak iki yıl boyunca bir şilepte çalıştı; Akdeniz ve Afrika limanla­rında dolaştı. Fransız sömürge yönetimi altın­daki ülkeleri yakından tanıdı. Daha sonra gittiği Fransa'da sosyalist dünya görüşünü benimsedi. 1920'de Fransız Komünist Partisi'nin kurucuları arasında yer alan Ho Chi Minh, yazdığı yazılarla çevresindeki Vietnam­lı gençleri bilinçlendirerek onları ülkelerinin bağımsızlık mücadelesi için eğitti. 1925'te Çin'de, Kanton'da yaşayan siyasal sürgünleri örgütleyerek Vietnam Devrimci Gençlik Birliği'ni kurdu. 1930'da Ho Chi Minh'in öncülüğünde kurulan Çinhindi Komünist Partisi, yoksul köylülere toprak dağıtmayı ve yabancı işletmeleri kamulaştırmayı amaçlayan bir programı benimsedi. Ho Chi Minh'in eylemlerinden tedirgin olan Fransız yönetimi, yokluğunda ona ölüm cezası verdi.

Ho Chi Minh, 1921

II. Dünya Savaşı sırasında, 1940'ta Japon birlikleri Çinhindi'ne girdi. Ho Chi Minh 1941'de, 30 yıllık bir ayrılıktan sonra gizlice ülkesine döndü. Fransız sömürgecilerine ve Japon işgalcilerine karşı halkın çeşitli kesim­lerini harekete geçirecek bir gerilla savaşı için hazırlığa başladı. Gizlilik koşullarında sürekli ad değiştirmesi gerekiyordu, son olarak aydınlatan anlamına gelen Ho Chi Minh adını aldı. Bu arada gerilla savaşı üzerine kitaplar yazdı. II. Dünya Savaşı'nda Japonlar'a karşı mücadelede destek bulmak amacıyla Çin'e gitti; ama Çan Kay-Şek onu tutuklattı. 18 ay süreyle çok ağır koşullarda yaşamak zorunda bırakıldı. Carnet de prison ("Hapishane Defteri") adlı şiir kitabını da bu dönemde yazdı.

Japon işgaline karşı gerilla savaşını sürdüren Vietnam direniş güçleri, çok geçmeden Vietnam'ın önemli kentlerini geri almayı başardı. Ho Chi Minh, 2 Eylül 1945'te 500 bin kişilik bir kalabalığın önünde bağımsız Vietnam Demokratik Cumhuriyeti'nin kurulduğunu ilan etti. Tam da bu sırada, II. Dünya Savaşı sona ererken, Japonlar'ı silahsızlandırmak amacıyla Güney Vietnam'a giren İngilizler, bölgenin yeniden Fransızlar'ın eline geçmesine yardımcı oldular. Vietnam direniş savaşı sekiz yıl sürdükten sonra 1954'te Fran­sızlar'ın kesin yenilgisiyle son buldu. Ne var ki, savaşın sonunda yapılan görüşmeler sonucu, ülke Kuzey Vietnam ve Güney Vietnam olarak ikiye bölündü ve Ho Chi Minh yönetimine ülkenin yalnızca kuzey kesimi bırakıldı. Güney Vietnam ise çok geçmeden ABD'nin siyasal ve iktisadi denetimi altına girdi. Ulusal bağımsızlık ve iki Vietnam'ın birleştirilmesi için, ABD ve Güney Vietnam yönetimine karşı 1955'te başlayan savaş, 1975'te Vietnam Demokratik Cumhuriyeti'nin kesin zaferiyle sonuçlandı. Ho Chi Minh iki Vietnam'ın birleştiğini göremeden, 1969'da savaş sürerken öldü.

Kaynakça

  • Lacouture, Jean (1968). Ho Şi Minh. Şerif Hulûsi (çev.). İstanbul: Payel yayınevi. OCLC 70917878. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Ho Chi Minh ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Vietnam Savaşı</span> 1955-1975 yılları arasında yapılan ve Kuzey Vietnam zaferi ile sonuçlanan savaş

Vietnam Savaşı veya İkinci Çinhindi Savaşı, Doğu Bloku ülkeleri olan Kuzey Vietnam, Çin ve Sovyetler Birliği ile ABD ve ABD destekçisi anti-komünist Güney Vietnam arasında yaşanan savaştır. Kore Savaşı'ndan sonra Soğuk Savaş'ın ikinci sıcak çatışması olmuştur. ABD, 1963-1973 yılları arasında savaşa dâhil olmuş ve 60.000 kadar asker kaybetmiştir. ABD kamuoyu, savaşa girilmesini sorgulamış ve savaştan sonra Anti-Amerikancılık yükselmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Laos</span> Güneydoğu Asyada bir ülke

Laos resmî adı ile Laos Demokratik Halk Cumhuriyeti, denize kıyısı olmayan bir Güneydoğu Asya ülkesidir. Başkenti Vientiane'dir. Luang Prabang, Savannakhet ve Pakse diğer büyük şehirleridir. Laos, tek partili sosyalist bir cumhuriyet olarak yönetilir. Batıda Tayland ve Myanmar, doğuda Vietnam, kuzeyde Çin, güneyde Kamboçya tarafından çevrelenmiştir. Myanmar 235 km, Çin 423 km, Vietnam 2.130 km, Kamboçya 541 km ve Tayland'a 1.754 km sınırı vardır.

<span class="mw-page-title-main">Vietnam</span> Güneydoğu Asya ülkesi

Vietnam (Vietnamca: Việt Nam (

<span class="mw-page-title-main">Hanoi</span> Vietnamın başkenti

Hanoi, Vietnam Sosyalist Cumhuriyeti'nin başkenti. Hanoi'nin nüfusu yaklaşık 8,054 milyondur (2019). Ho Şi Minh kentinden sonra ülkenin ikinci büyük kentidir. Uzun yıllar Fransız sömürge yönetim merkezi olan Hanoi, II. Dünya Savaşı'nda Japonya tarafından işgal edildi. Şehir 2 Temmuz 1976'da Vietnam Sosyalist Cumhuriyeti'nin başkenti oldu.

<span class="mw-page-title-main">Birinci Çinhindi Savaşı</span> 1946 ile 1954 yılları arasında, Fransa ve destekçileri ile Kuzey Vietnam ve destekçileri arasında, Çinhindinde meydana gelen savaştır

Birinci Çinhindi Savaşı ya da Fransa-Vietnam Savaşı, 1946 ile 1954 yılları arasında, Fransa ve destekçileri ile Kuzey Vietnam ve destekçileri arasında, Çinhindi'nde meydana gelen savaştır. 1954'teki Cenevre Konferansı sonucunda Fransa; Vietnam, Kamboçya ve Laos'tan çekilmiş ve bu devletler bağımsızlıklarına kavuşurken Vietnam, 17. Enlem sınır olmak üzere Kuzey ve Güney olarak ikiye bölünmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Güney Vietnam</span> Güneydoğu Asyada eskiden var olan bir devlet

Vietnam Cumhuriyeti, 1955'ten 1975'e kadar Vietnam'ın güneyinde var olmuş devlet.

<span class="mw-page-title-main">Bao Dai</span>

Bảo Đại, 1926-1945 yılları arasında hüküm süren son Vietnam imparatoru.

<span class="mw-page-title-main">Abdülkerim Hattabi</span>

Abdülkerim Hattabi, tam adı Muhammed bin Abdülkerim el-Hattabi (d. 1882, Ajdir, Fas - ö. 6 Şubat 1963, Kahire, Mısır) Kuzey Afrika'daki İspanyol ve Fransız egemenliğine karşı direniş hareketinin önderi ve kısa ömürlü Rif Cumhuriyeti'nin (1921-26) kurucusu. Usta bir taktikçi ve yetenekli bir örgütçü olan Abdülkerim kendini Magrip kahramanı yapan bir bağımsızlık hareketini yönetti. Ho Chi Minh'in silahlı bağımsızlık mücadelesinin ve modern gerilla tekniklerinin öncüsü olarak adlandırdığı Abdülkerim ancak sömürgeci güçlerin askeri ve teknolojik üstünlüğü ile yenilebildi.

<span class="mw-page-title-main">Vietnam Komünist Partisi</span> Vietnam siyasi partisi

Vietnam Komünist Partisi (VKP) Vietnam'da iktidarda olan ve ülkede yasal tek parti olan siyasi partidir. Marksizm-Leninizmi benimser. Çoğunluk basında ve halk arasında Đảng (parti) veya Đảng ta (partimiz) olarak anılır.

<span class="mw-page-title-main">Võ Nguyên Giáp</span>

General Võ Nguyên Giáp Vietnam Halk Ordusundan emekli eski asker ve politikacı. Katıldığı belli başlı savaşlar, I. Hindiçini Savaşı (1946-1954) ve Vietnam Savaşı'dır (1960-1975). Katıldığı belli başlı muharebeler ise Lang Son (1950); Hoa Binh (1951-1952); Dien Bien Phu (1954); Nguyen Hue Saldırısı (1972); ve son Ho Chi Minh harekâtıdır (1975). Giap aynı zamanda bir gazetecidir ve Ho Chi Minh’in Viet Minh hükûmetinde içişleri bakanlığı yapmıştır. Viet Minh ve Vietnam Halk Ordusu komutanıdır, savunma bakanlığı yapmıştır, Lao Dong Partisinin Politbüro üyesi olmuştur. Vietnam Bağımsızlık Savaşı'nda Ho Chi Minh’den sonra en tanınan askeri komutandır ve savaşın sonuna dek gerçekleşen bütün askerî operasyonlara önderlik etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Tết</span>

Tết Nguyên Đán kısaca Tết Vietnam'da 1968'de Vietkong tarafından başlatılan, 1973'te ateşkes edilmesine rağmen halkın memnuniyetsizliğinden dolayı kısa süre sonra tekrar başlamış ve 30 Nisan 1975'te Vietkong'un Saygon'u ele geçilmesiyle son bulan Amerika'nın da dahil olduğu bir iç savaştır.Galibiyet dolayısıyla önemli bulunan, Vietnam'da kutlanılan en önemli ve popüler tatil günüdür. Lunar takvimine göre Vietnam'da yeni yılın başlangıcı olarak kutlanmaktadır. Tết Nguyên Đán Çinceden türetilmiş bir Vietnamca kelime olup, yeni yılın ilk günü anlamına gelmektedir. Hanoi ve Pekin arasındaki bir saatlik zaman farkı dışında, Çin yeni yılı ile Tết aynı yıl kutlanmaktadır. Pek çok Vietnamlı bu günde temizlik yaparak veya özel yemekler pişirerek günlerini geçirirler. Bu günde yapılan gelenekler arasında yeni yıl dilekleri, ev oturmaları, yaşlıları anma, çocuk ve yaşlılara para verme, dükkân açma sayılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Huế</span> Vietnamın eski başkenti

Hué, Vietnam'ın Thừa Thiên Huế ilinin merkezi olan şehirdir. Şehir, ülkenin orta kesiminde Kuzey Merkez Sahili'nde Parfüm Nehri'nin kıyısında yer almaktadır. Yüzölçümü 72 km² olan şehrin nüfusu 2018 yılı itibarı ile 455.230'dur.

<span class="mw-page-title-main">Nguyễn Minh Triết</span>

Nguyễn Minh Triết, Vietnam eski devlet başkanıdır. 27 Haziran 2006 tarihinde 464 oy ile Vietnam Millet Meclisi tarafından seçildi. Daha önce Ho Şi Minh kenti Vietnam Komünist Partisi'nin başkanı oldu. Vietnam başkanlığına Politbüro hükûmet politikası karar vermektedir. 2006'dan 2011'e kadar politbüro'nun dördüncü düzey üyesiydi. Görev süresi mayıs ayında sona ermiştir. Kıdemli Politbüro üyesi Truong Tan Sang yerine geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Vietnam</span> Güneydoğu Asyada eski devlet (1945-1976)

Kuzey Vietnam, resmî adıyla Vietnam Demokratik Cumhuriyeti, 1945-1976 yılları arasında Güneydoğu Asya'da var olmuş komünist devlet.

<span class="mw-page-title-main">Askerî İstihbarat Genel Müdürlüğü (Vietnam)</span>

Tổng cục Tình báo veya Tổng cục 2 ya da TC2 Vietnam'ın bir istihbarat kuruluşudur.

Đồng Sĩ Nguyên, Vietnamlı eski asker ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Vietnam'da turizm</span>

Vietnam'da turizm modern Vietnam ekonomisinin bir bileşenidir. Vietnam, 2019 yılında, 2000 yılında 2.1 milyon olan ziyaretçi sayısına karşılık 18 milyon turisti ağırladı. Vietnam Ulusal Turizm İdaresi, ülkeye döviz getiren turizm endüstrisini çeşitlendirmek için uzun vadeli bir plan yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Savaş Kalıntıları Müzesi (Ho Chi Minh Kenti)</span>

Savaş Kalıntıları Müzesi Ho Chi Minh Kenti (Saigon), Vietnam'da bulunan bir savaş müzesidir. Müzede, Birinci Çinhindi Savaşı ve the Vietnam Savaşı'na ait kalıntılar sergilenmektedir.

Khmer Issarak "gevşek yapılandırılmış" bir anti-Fransız ve anti-sömürge bağımsızlık hareketiydi. Ayrıca hareket “amorf” olarak etiketlendi. Issarak 1945'te kuruldu ve her biri kendi lideri olan birkaç gruptan oluşuyordu. Issarak çetelerinin çoğu, 1945'te İkinci Dünya Savaşı'nın sona ermesi ile 1953'te Kamboçya'nın bağımsızlığı arasında aktif olarak savaştı. Khmer Issarak'ın ilk hedefleri bağımsızlık kazanmak için Fransızlara karşı savaşmaktı. Daha sonra, Kamboçya hükümetini devirmek bazı Issarak gruplarının gündemi oldu. Üstelik, Issarak terimi başlangıçta komünist olmayanlara atıfta bulunuyordu, ancak 1950'lerin başında Việt Minh güdümlü gerillalar, diğer komünist olmayan güçleri birleştirmek adına kendilerine Issarak adını verdiler.

<span class="mw-page-title-main">Lê Duẩn</span>

Lê Duẩn, Vietnamlı komünist politikacı. 1950'lerin sonlarında parti hiyerarşisinde yükseldi ve 1960'taki 3. Ulusal Kongre'de Vietnam Komünist Partisi (VCP) Merkez Komitesi Genel Sekreteri oldu. Hồ Chí Minh'in kolektif liderlik yoluyla yönetme politikasını sürdürdü 1960'ların ortalarından 1986'daki kendi ölümüne kadar, Vietnam'daki en üst düzey karar vericiydi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.