İçeriğe atla

Hizmet köpeği

İşitme köpeğinin kafası okşanıyor.

Hizmet köpeği, servis köpeği veya yardım köpeği, engelli bir kişiye yardım etmek veya destek olmak için eğitilmiş köpeklerdir. Birçok hizmet köpeği, bir hizmet köpeği organizasyonu veya profesyonel bir köpek eğitmeni tarafından eğitilir.

Terminoloji

'Hizmet köpeği', engelli bir kişiye yardım sağlama ve kişinin engelini hafifletmeye yardımcı olma amacıyla özel olarak eğitilmiş köpekler için uluslararası olarak kabul edilmiş bir terimdir. Dünya çapındaki bir uluslararası hizmet köpeği sağlayıcıları ağı olan Assistance Dogs International, farklı yerlerde, özellikle de ABD içinde bazı terminoloji değişkenliği olduğunu belirtir. Tutarlı bir küresel terminoloji oluşturmak için çalışıyorlar ve "hizmet/yardım köpeği" (assistance dog) teriminin, hizmet köpeklerini eğiten ve sağlayan kuruluşlar ile hizmet köpekleriyle yaşayan engelliler tarafından benimsenen bir terim olduğunu belirtiyorlar.[1]

Ayırt edici özellikleri

Bir köpeğin hizmet köpeği olarak kabul edilebilmesi için aşağıdaki kriterleri karşılaması gerekir:

  1. Köpeğin partneri engelli olmalı ve belirli ülke veya bölge sınırları içindeki engelliliğin yasal tanımına uymalıdır.
  2. Köpeğin partnerinin engelini bir şekilde hafifletmek için özel olarak eğitilmesi gerekir, örneğin kapıları açmak, yüksek kan şekerini veya alerjenleri tespit etmek ve bunları bildirmek, çalan bir telefonu haber vermek, görme veya hareket engeli olanları yönlendirmek gibi.
  3. Köpeğin toplum içinde rahatsızlık vermemesi, yabancılar için güvenli olması, iyi huylu olması, sağlıklı olması ve hijyen tehdidi oluşturmaması için üst düzeyde eğitilmesi gerekir.
  4. Bazı yardımcı köpekler, kalın harfli koşum takımları takarlar, ancak bu kanunen zorunlu değildir.

Bireysel ülkeler ve bölgeler, bu uluslararası kriterlerin dünya çapında geniş bir kabul görmesiyle özel yasalara ve düzenlemelere sahip olacaktır.[2][3]

Sınıflandırma

Sahibinin ayağa kalkmasına yardım eden harekete yardımcı köpek.

Hizmet köpeklerinin yaygın örnekleri şunlardır:

Kaynakça

  1. ^ "A Guide to Assistance Dog Law" (PDF). Assistance Dogs International. Assistance Dogs International. 11 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2018. 
  2. ^ "Assistance Dogs. A Guide For All Businesses" (PDF). 22 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2018. 
  3. ^ "Standards". Assistance Dogs Europe. 3 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2018. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Köpek</span> evcil, etçil ve memeli bir hayvan

Köpek ; köpekgiller (Canidae) familyasına ait, görünüş ve büyüklükleri farklı 400'den fazla ırkı olan, etçil bir memelidir. Bozkurt'un alt türlerinden biri olan köpek, tilki ve çakallarla da yakın akrabalardır. Kedilerle birlikte dünyanın en geniş coğrafyaya yayılan ve en çok beslenen iki evcil hayvanından biridir. 2001 yılı tahminlerine göre dünyada 400 milyondan fazla köpek vardır.

<span class="mw-page-title-main">Dogo Argentino</span> Köpek ırkı

Dogo Argentino, Arjantin'de yaban domuzu da dahil olmak üzere büyük hayvan avı amacıyla melezlenmiş büyük, beyaz, kaslı bir köpek türüdür. Yetiştirici, Antonio Nores Martínez, kararlı bir cesaret sergileyecek ve insan arkadaşını isteyerek koruyacak bir köpek istiyordu. İlk olarak 1928'de, Büyük Dane de dahil olmak üzere çok çeşitli diğer ırklarla birlikte Cordoba Köpeğinden melezlendi.

Engelli futbolu, engellilerin oynayabileceği biçimde uyarlanan, futbolun değişik bir biçimidir. Genelde FIFA tarafından belirlenen kurallarla kullanılmakla beraber, oyuncu sayısı, malzemeler ve bazı diğer kurallar engelli atletler için değiştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Engellilik</span> bozukluklar, aktivite kısıtlamaları ve katılım kısıtlamaları

Engelli, yaralanma ya da fiziksel veya zihinsel bir rahatsızlık nedeniyle bazı hareketleri, duyuları veya işlevleri kısıtlanan kişidir. Engeller doğuştan gelebilir veya sonradan geçirilen hastalıklar sonucu ortaya çıkabilir. Dünya Sağlık Örgütü'nün İşlevsellik, Yetiyitimi ve Sağlığın Uluslararası Sınıflandırması'na göre engelli olma hâli için yeti yitimi terimi kullanılır. Engelliler; vücudun duyusal, işlevsel, zihinsel ve ruhsal farklılıkları öne sürülerek; toplumsal veya yönetimsel tutum ve tercihler sonucu, yaşamın birçok alanında kısıtlama ve engellerle karşılaşabilirler. Birçok toplumlarda en yaygın ayrımcılık türlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Dünya Engelliler Günü</span>

Dünya Engelliler Günü, Birleşmiş Milletler tarafından 1992 yılından bu yana 3 Aralık'ta kutlanan uluslararası bir farkındalık günüdür. Bu günde Dünya çapında organizasyonlar düzenlenmektedir. Hükûmet desteği ve sivil toplum organizasyonlarıyla birlikte bu günün kutlanması çeşitlilik göstermektedir. Her yıl bu gün için değişik bir tema edinilmektedir.

İşitme kaybı veya işitme yetersizliği, sesleri algılama yetisindeki tam ya da kısmî bir azalmayı ifade eder. Birçok biyolojik ve çevresel etmene bağlı olarak gelişen duyma kaybı, ses algılama yetisine sahip bütün canlılarda ortaya çıkabilir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de engelli hakları</span> Engelli bireylerin Türkiyedeki hakları

Engelli hakları, mevcut engel durumu nedeniyle engellilerin, sağlıklı bireyler gibi eşit haklara erişiminin sağlanması için engellilere verilen pozitif ayrıcalık sağlayan haklara verilen genel ad.

<span class="mw-page-title-main">Duygu Kayaman</span> Türk psikolog

Duygu Kayaman, Türk psikolog ve sosyal girişimci.

<span class="mw-page-title-main">Terapi köpeği</span>

Terapi köpeği, genellikle hastaneler, huzur evleri, bakım evleri, okullar, kütüphaneler, hastaneler veya afet bölgeleri gibi ortamlarda insanlara sevgi, rahatlık ve destek sağlamak için eğitilmiş köpeklerdir. Terapi köpekleri belirli hastalara günlük fiziksel ihtiyaçları konusunda yardımcı olmak için eğitilen rehber köpeklerden farklı olarak sadece bakıcılarıyla değil, her türden insanla etkileşime girecek şekilde eğitilir.

<span class="mw-page-title-main">Rehber köpek</span>

Rehber köpekler, kör ve görme engelli insanları engellerin etrafından dolaştırmak için eğitilmiş servis köpekleridir. Köpekler çeşitli engelleri aşmak için eğitilebilseler de, kırmızı-yeşil renk körüdürler ve sokak tabelalarını yorumlayamazlar. İnsanlar, hareket eğitimi yoluyla önceden edindiği becerileri kullanarak köpeği yönetir. Kullanıcı, bir yerden diğerine nasıl gideceğini bilmesi gereken bir uçak navigatörüne benzetilebilir ve köpek de kişileri oraya güvenli bir şekilde götüren pilottur.

Dünya çapındaki önemli rehber köpek okullarının bir listesidir.

<span class="mw-page-title-main">Otizm hizmet köpeği</span>

Otizm hizmet köpeği, bağımsızlık kazanmalarında ve başkalarına benzer günlük yaşam aktivitelerini gerçekleştirmelerinde otizmli kişilere yardımcı olmak için eğitilmiş hizmet köpekleridir.

<span class="mw-page-title-main">İşitme köpeği</span>

İşitme köpeği, işitme engelli veya işitme güçlüğü çeken kişilere kapı zili, duman alarmı, çalan telefonlar veya çalar saatler gibi önemli sesler konusunda uyarıda bulunarak yardımcı olmak için özel olarak seçilmiş ve eğitilmiş bir hizmet köpeği çeşididir. Ev dışında da çalışarak sirenler, forkliftler ve bakıcının adını çağıran kişiler hakkında bakıcılarını uyarabilirler.

Psikiyatrik hizmet köpeği obsesif kompulsif bozukluk, travma sonrası stres bozukluğu, şizofreni, depresyon, anksiyete ve bipolar bozukluk gibi psikiyatrik veya zihinsel engel durumlarında sahibine yardımcı olması için eğitilen bir hizmet köpeği çeşididir.

Türkiye Engelliler Spor Yardım ve Eğitim Vakfı (TESYEV), çoğu engelli yakınları olan 41 kurucu üye tarafından 1999 yılında kuruldu. Türkiye Engelliler Spor Yardım ve Eğitim Vakfı'nın başkanlığını Yavuz Kocaömer yapmaktadır.

Özel eğitim, öğrencilerin bireysel farklılıklarına; akademik, sosyal, günlük yaşam ve benzeri yetersizliklerine hitap eden geliştirilmiş ve bireyselleştirilmiş eğitim anlayışıdır. Özel eğitim, öğrenme güçlüğü, gelişimsel yetersizlikler, iletişim bozuklukları, duygusal ve davranışsal bozukluklar, fiziksel engelli ve diğer yetersizlik sınıfında olan veya yetersizliği olmayıp özel yeteneği yani yüksek yeterliliği olan öğrencilere uygun eğitim sağlamayı amaçlar. Yetersiz veya yüksek yeterliliğe sahip öğrencilerin farklı öğretim yaklaşımları, teknoloji kullanımı, özel olarak uyarlanmış bir öğretim sınıfı, ek ders, BİLSEM, destek eğitim odası veya ayrı bir özel eğitim okulu vb gibi eğitim hizmetlerinden yararlanmaları sağlanır.

Özel gereksinim, Özel gereksinime ihtiyaç duyan bireylerin^ günlük yaşamsal, sosyal, psikolojik eğitsel ve benzeri tüm gereksinimlerini belirtmek için kullanılan bir ifadedir. Otizm, asperger, down sendromu, motor bozukluğu, disleksi, diskalkuli, disgrafi, görme ve işitme yetersizliği vb gibi engel durumları için farklı farklı gereksinim türleri vardır bu sebeple bireysel özelliklerine göre her bir birey için farklı farklı özel gereksinimler belirlenir.

Erişilebilirlik, engellilerin fiziksel, zihinsel veya duygusal engelleri aşarak toplumun çeşitli alanlarına ve kaynaklarına kolayca erişebilme ve bu alanlardan yararlanabilme hakkıdır. Erişilebilirlik, engel durumlarına bakılmaksızın her bireye eşit fırsatlar ve katılım sağlama amacını taşır.

Erişilebilir tuvalet, engelli kişilerin veya özel ihtiyaçları olan bireylerin kullanımına uygun olarak tasarlanmış tuvaletlerdir. Erişilebilir tuvaletler, fiziksel engelleri olan veya hareket kabiliyeti sınırlı olan kişilerin ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde tasarlanmıştır.

Web erişilebilirliği, internet üzerindeki içeriklere, uygulamalara ve hizmetlere kolaylıkla erişilebilme durumunu ifade eder. Bu kavram, web sitelerinin, mobil uygulamaların veya diğer dijital platformların, engelli bireyler dahil olmak üzere, kullanılabilir olmasını sağlama amacını taşır. Engelli bireylerin, çeşitli fiziksel veya zihinsel engelleri olabilir, bu nedenle web erişilebilirliği, bu bireylerin internet üzerindeki içeriklere sorunsuz bir şekilde ulaşabilmesini ve bu içerikleri etkileşim kurarak kullanabilmesini hedefler.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.