İçeriğe atla

Hispanyola

Koordinatlar: 19°00′K 70°40′B / 19.000°K 70.667°B / 19.000; -70.667
Hispanyola
La Española (İspanyolca)
Hispaniola (Fransızca)
Ispayola (Haiti Kreolü)
Quisqueya, Ayití (Taino dili)
Harita
Coğrafya
BölgeKarayip Denizi
Koordinatlar19°K 71°B / 19°K 71°B / 19; -71
TakımadasıBüyük Antiller
Yüzölçümü&0000000000076192.00000076.192 km2
Sıralama22
Sahil şeridi&0000000000003059.0000003.059 km
Zirve&0000000000003175.0000003.175 m 
Siyasi
Adadaki ülke(ler)
Yerleşim yerleri
Demografi
Nüfus&İfade hatası: Tanınmayan "" noktalama karakteri.İfade hatası: Tanınmayan "" noktalama karakteri.İfade hatası: Tanınmayan "" noktalama karakteri.İfade hatası: Tanınmayan "" noktalama karakteri.İfade hatası: Tanınmayan "" noktalama karakteri.İfade hatası: Tanınmayan "" noktalama karakteri.İfade hatası: Tanınmayan "" noktalama karakteri.İfade hatası: Tanınmayan "" noktalama karakteri.İfade hatası: Tanınmayan "" noktalama karakteri.İfade hatası: Tanınmayan "" noktalama karakteri.İfade hatası: Tanınmayan "" noktalama karakteri.İfade hatası: Tanınmayan "" noktalama karakteri.İfade hatası: Tanınmayan "" noktalama karakteri.İfade hatası: Tanınmayan "" noktalama karakteri.İfade hatası: Tanınmayan "" noktalama karakteri.İfade hatası: Tanınmayan "" noktalama karakteri..İfade hatası: Tanınmayan "" noktalama karakteri.22.278.000[1] (2020)
Nüfus yoğunluğu280,8 kişi/km2

Hispanyola adası (İspanyolca, La Española), Karayiplerin ikinci büyük adası olup Küba'nın doğusunda bulunur.[2] Kristof Kolomb 5 Aralık 1492'de burayı keşfetmiş ve 1493'teki ikinci seferinde burada İspanya'nın Yeni Dünyadaki ilk sömürgesini kurmuştur.

Adanın batıdaki üçte birinde Haiti, doğudaki üçte ikisinde ise Dominik Cumhuriyeti bulunur.

Ülke nüfus
(2002, tahmini)
yüzölçüm
(km²)
nüfus yoğunluğu
(km²de)
Haiti7.063.722 27.750 255
Dominik Cumhuriyeti8.721.594 48.730 179
Hispanyola 15.785.316 76.480 206

Tarihçe

Ryswick Antlaşması ile Fransızlar Hispanyola'nın (Saint-Domingue) batı tarafının kontrolünü ele geçirince bu bölge hem nüfus hem zenginlik olarak hızla adanın geri kalanının önüne geçer. Dominik Cumhurıyeti'nin nüfusu Haiti'ninkini ancak 1970'li yıllarda geçer. Haitililer adanın doğusunu 1790'larda Toussaint L'Ouverture ve 1821-1822'de Jean-Pierre Boyer yönetimleri zamanında birkaç kere istila etmişlerdir.

Coğrafya

Hispanyola 76.480 km² ile Küba'dan sonra Karayiplerin ikinci büyük adasıdır. Kuzeybatısında Küba, güneybatısında Jamaika, doğusunda Porto Riko, kuzeyinde Bahama ve Turks ve Caicos Adaları bulunur.[2]

Küba, Hispanyola, Jamaika ve Porto Riko Büyük Antilleri oluştururlar.[2] Büyük Antiller anakaranın denizdeki kayasal yükseltileridir, Küçük Antiller ise genel olarak genç, volkanik adalar veya mercan adalarından oluşur.[2]

Kaynakça

  1. ^ Haiti & The Dominican Republic IMF population estimates.
  2. ^ a b c d Nijman, Jan (2020). Geography: Realms, Regions, and Concepts (20. bas.). Wiley. ISBN 978-1119607410. 

Dış bağlantılar


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Dominik Cumhuriyeti</span> Karayiplerde bir ülke

Dominik Cumhuriyeti, Karayiplerdeki Hispanyola adasında yer alan bir ülkedir. Hispanyola, Porto Riko'nun batısında, Küba ve Jamaika'nın doğusunda yer alır. Venezuela ile deniz sınırı vardır. Adanın batı kısmında ülkenin tek kara komşusu olan Haiti bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Amerika</span> Dünyanın kuzey yarıküresindeki bir kıta

Kuzey Amerika, kuzey yarım kürede bulunan, kuzeyde Arktik Okyanusu, doğuda Atlas Okyanusu, güneyde Karayip Denizi ve kuzeybatıda Büyük Okyanus ile çevrili olan kıtadır.

<span class="mw-page-title-main">Porto Riko</span> ABDnin Karayiplerdeki özerk bölgesi

Porto Riko ya da resmî adıyla Porto Riko Topluluğu, ABD'ye bağlı, içişlerinde bağımsız özerk bölgedir. Karayipler denizinin kuzeydoğusunda Dominik Cumhuriyeti'nin doğusundadır. Adı İspanyolcada zengin liman anlamına gelir.

<span class="mw-page-title-main">Küçük Antiller</span> Karayip denizindeki Batı Hint Adalarını oluşturan adalar topluluğu parçası

Küçük Antiller, Karayip denizinde bulunan, Büyük Antiller ve Lucayan Adaları ile birlikte Batı Hint Adalarını oluşturan adalar topluluğudur.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Antiller</span> Karayiplerde adalar topluluğu

Büyük Antiller, Karayip denizinde Küçük Antiller ile birlikte Batı Hint Adalarını oluşturan adalar topluluğu.

<span class="mw-page-title-main">Karayipler</span> Karayip Denizini, adalarını ve çevreleyen sahilleri kapsayan bölge

Karayipler, Karayip Denizi'ni, adalarını ve çevreleyen sahilleri kapsayan ve coğrafî olarak Orta Amerika'ya dâhil edilen bölgedir. Bu adalar, Florida'nın güneyinden başlayıp bir kıvrım oluşturarak Güney Amerika'da Venezuela'nın kuzey batısına dek inmektedir. Bölgede 7.000 dolayında ada, adacık ve kayalık bulunur. Burada otuz beş bağımsız ülke ya da bağımlı bölge yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Navassa Adası</span> A.B.D.nin Karayiplerde yer alan, üzerinde yerleşim olmayan denizaşırı bölgesi

Navassa Adası, Karayip Denizi'nde bir adadır. 1850'lerde Amerika Birleşik Devletleri'nden bir gübre şirketi adayı sahiplendi ve fosfat çıkarmaya başladı. 1898'de ada tamamen terkedildi. Şimdi adada insan yaşamamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Antiller</span>

Antiller, Karayipler'deki Batı Hint Adaları'nın esas bölümünü oluşturur. Antiller, kuzeyde Büyük Antiller, guneydoğuda Küçük Antiller olarak iki ana gruba bölünürler.

<span class="mw-page-title-main">Dominika</span> Karayipler, Küçük Antillerde yer alan bir ülke

Dominika, resmî adıyla Dominika Topluluğu, Karayipler'de bir ada ülkesidir. Başkenti Roseau adanın batı kıyısındadır. Coğrafi olarak Küçük Antiller'in güneyini oluşturan Rüzgârüstü Adaları'nda bulunur. Kuzeyinde Guadeloupe, güneyinde Martinik bulunur. Dominika'nın yüzölçümü 750 km², en yüksek noktası 1447 m'lik Morne Diablotins'tir. 2011 verilerine göre adada 71.293 kişi yaşamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Karayip Denizi</span> Atlas Okyanusunun alt havzası

Karayip Denizi, Antil Denizi olarak da bilinir, Atlas Okyanusu'nun alt havzası. Batı Yarıküre'de, Ekvator çizgisinin kuzeyinde yer alır. Güney Amerika'nın kuzey, Orta Amerika'nın doğu kıyıları ile Meksika kıyılarının bir bölümü boyunca uzanır. Karayip Denizi, kapladığı yaklaşık 2,640,000 km²'lik alan ile dünyanın en geniş tuzlu su denizlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Karayipler Futbol Birliği</span>

Karayipler Futbol Birliği, Karayipler ulusal futbol federasyonlarının çek çatı altında toplandığı bir organizasyondur. FIFA tarafından tanınan 25 ve tanınmayan 5 ülkeden oluşur.

<span class="mw-page-title-main">2013 CONCACAF 20 Yaş Altı Şampiyonası</span>

2013 CONCACAF 20 Yaş Altı Şampiyonası, Kuzey Amerika ve Karayipler Futbol Konfederasyonu'nun (CONMEBOL), 20 yaş altı millî takımları için 18 Şubat - 3 Mart tarihleri arasında Meksika'da düzenlediği futbol turnuvası. Finalde Amerika Birleşik Devletleri'ni 3-1 mağlup eden Meksika, turnuvanın şampiyonu olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Tainolar</span>

Tainolar Bahamalar, Büyük Antiller ve Küçük Antiller'in kuzeyinde yaşamış ve denizcilikle uğraşmış bir Amerika yerli halkıdır. Tainolar Güney Amerika'da yaşayan Arawak halkından olup Arawakan Dil Ailesi'nde yer alan Taino dilini konuşmaktaydılar.

1994 FIFA Dünya Kupası için olan elemelerin Kuzey Amerika (CONCACAF) bölgesinde 23 takımdan 1'i direkt finale çıktı. 1 tanesi de kıtalararası play-off'a katıldı. ABD ev sahibi olarak direkt finallere çıktı. Eleme süreci 21 Mart 1992'de başladı ve 9 Mayıs 1993'te bitti.

1998 FIFA Dünya Kupası elemeleri, CONCACAF bölgesi Toplamda 30 CONCACAF takımı katıldı. Meksika, ABD, Kosta Rika, Honduras, El Salvador ve Kanada, FIFA sıralamasındaki en başarılı altı takım olarak, doğrudan yarı finale yükseldiler. Geri kalan 24 takım çoğrafik mekanlarına göre ayrılarak elemeler yaptılar:

Bu sayfa Kuzey Amerika'da kullanılan ulusal ve uluslararası bayrakları gösterir.

<span class="mw-page-title-main">Hispanyola Şeflikleri</span>

Hispanyola Şeflikleri, Taino insanları tarafından Hispanyola bölgesinde kurulmuş yönetim alanlarıdır. Şefliklerin başında bulunan kişiye Kasike adı verilir. Hispanyola'daki Tainolar, Büyük Antiller'deki diğer adaların sakinleriyle akraba olan bir Arawak halkıydı. Avrupalı insanlar ile ilk temasın olduğu zamanlarda, rakip bir yerli grup olan Caribler'in saldırılarına maruz kalıyorlardı. 1508'de Hispanyola adasında yaklaşık 60.000 Taino vardı; 1531 yılına gelindiğinde bulaşıcı hastalık salgınları ve sömürü, nüfusta dramatik bir düşüşe sebep oldu.

Amerika'da pornografinin yasallığı ülkelere göre değişir.

2026 FIFA Dünya Kupası elemeleri - CONCACAF İkinci Tur, 2026 FIFA Dünya Kupası elemeleri (CONCACAF) elemelerinin ikinci aşamasıdır. Aralık 2023 FIFA Dünya Sıralamasına göre ilk 28 sıradaki takımlar ve birinci tur kazananı 2 takım olmak üzere toplam 30 takımın beşerli 6 grupta birbiri ile birer maç yapar ve bu aşama sonunda gruplarını ilk 2 sırada tamamlayan 12 takım üçüncü tura yükselir.