İçeriğe atla

Hisarlı Ahmet

Kütahya'daki Hisarlı Ahmet Heykeli

Ahmet Hisarlı veya mahlası ile Hisarlı Ahmet, (d. 13 Temmuz 1908; Kütahya - ö. 4 Ocak 1984; Kütahya), Türk halk ozanı.[1][2]

Yaşamı

1908'de Kütahya ilinin çekirdeğini oluşturan Yukarı Hisar'da Ayşe Hanım ile Mustafa Bey'in ikinci oğulları olarak dünyaya geldi. Çocukluğunu ve gençliğini babasının yanında kavakçılık yaparak geçirdi. Gençlik döneminde; gençlerin evlerde toplanarak eğlendikleri ve sohbet ettikleri "Gezek"'lerde üç telli bağlama ile tanıştı. O dönemin ustaları Dülgerin Hüseyin Ağa ve Çerkezlerin Ethem Efendi'den etkilendi ve dersler aldı. Askerlik çağında klarnet çalmayı ve okuma-yazmayı öğrendi. Askerlik dönüşü evlendi ve şehir merkezine taşındı. Şehir merkezine taşınmasıyla meslek değiştirdi ve kahvehane açtı. Kahvehanesi Aşık Veysel, Aşık Davut Sulâri gibi ozanların; Yücel Paşmakçı, Nida Tüfekçi, Özay Gönlüm, Muzaffer Akgün gibi ses ve saz sanatçılarının ve onu dinlemeye gelenlerin uğrak yeri oldu. Burada hevesli gençlere bilâ-ücret ders verdi ve çalışmalarını sürdürdü.

Muzaffer Sarısözen'in daveti üzerine Ankara Radyosu'na gitmiş ve radyoda kalması teklif edilmiştir. "Hacı" olduktan sonra "Elini eteğini çek bu işlerden" diyenlere "Ben sazımla Rabbime sizden daha yakınım" demiştir. Kavaflık yaptığı yıllarda sık sık İnegöl'e gitmesinden dolayı "İnegöllüoğlu" olan soyadı yerine yörede "Hisarlı" olan lakabını soyadı olarak almıştır. Hisarlı Ahmet Sempozyumu başta olmak üzere sanatçı adına çeşitli konferans[3] ve sempozyumlar düzenlenmektedir.[4]

4 Ocak 1984'te ölmüştür.[5]

Hisarlı Ahmet'in bağlama tavrı ve Özay Gönlüm'e etkisi

Hisarlı'nın icrasındaki tavır yaşadığı Batı Anadolu Bölgesi'nde var olan "zeybek tavrı" ile uyumlu bir "süpürme" tavrıdır. Hisarlı Ahmet, yöresinin insanının türkülerini ve söyleyiş tavrını benimsemiştir. Bu tavır özelliği Kütahya ve çevresi ile Uşak yöresine kadar uzanır. Türkülerinde "zeybek tavrı" işitilir. Bu bölgesel tavırla beraber türkülerinin tamamı dinlendiğinde kendine has bir özel tavrının da olduğu kolayca anlaşılır. Ayrıca türküleri seslendirmedeki çok özel ağız yapısı, sanki ağzında bir lokma ekmek ya da sakız varmış da öyle söylüyormuş hissi ile birlikte sesindeki ton, Hisarlı'yı Hisarlı Ahmet yapan en önemli özelliklerindendir. Bağlamasında sağ eli ile taradığı teller sonraları "süpürme" olarak tanımlanmış ve Hisarlı'nın en belirleyici tavır özelliklerinden bir uygulama olarak nitelenmiştir.[6]

Özay Gönlüm'de tavır

Özay Gönlüm'ün tavrı da Hisarlı Ahmet'in tavrına benzer bir zeybek tavrıdır. Ancak çok sade ve tellere tek tek dokunarak vuran Hisarlı'ya göre Özay Gönlüm çok ve çeşitli süslemeler yaparak daha zengin ve işlek bir mızrap kullanır. Bağlamasında ya da yareninde perdelere gayet yerinde basar ve çok temiz ses çıkartır. Hisarlı Ahmet'in saz çalış tekniği ve tavrının Özay Gönlüm'de hissedilmesi tesadüf değildir. Özay Gönlüm babasının görevi gereği ilkokulu Kütahya'da okumuştur. Bu okul süresinin beş yıl kadar sürdüğü düşünülürse çevreden büyük ölçüde etkilendiği, günlük konuşmalarda Kütahya ağzını beş yıl süreyle dinlediği ve doğal olarak kullandığına hükmedilebilir. Ayrıca Hisarlı Ahmet'i ve Kütahyalı mahallî müzisyenleri dinlememesi, radyodan dinleyerek de olsa bir biçimde etkilenmemesi mümkün değildir. Denizli'ye gider gitmez hemen bir saz alıp çalmaya başlaması da Kütahya yıllarının hemen bitimine denk gelmesi bu etkilenmenin sazına da yansımış olduğunu düşündürür. Bugün hem Hisarlı'yı hem de Özay Gönlüm'ü çok iyi dinleyenler bir müzik kulağı ikisinin arasındaki bu tavır yakınlığını kolayca sezebilir. Ne var ki Hisarlı'nın sadeliğine karşın Özay Gönlüm aynı ezgiyi kıvraklıkla süsleyerek icra etmiştir. Bu da Özay Gönlüm'ün tavrını oluşturan çok önemli bir unsurdur.

Özay Gönlüm'ün Hisarlı Ahmet'in tavır izlerini taşımasına bir başka sebep de kendisinin Kütahyalı Ayten Hanım ile evlenerek Kütahya'ya damat olması ve bu yüzden de Kütahya'ya sık sık gitmesidir. Özay Gönlüm'ün özel arşivinde 1966 yılından itibaren yaptığı derleme kayıtları arasında Hisarlı Ahmet'in sazı ve sesi de yer almaktadır. Bu kayıtlar farklı zamanlarda Özay Gönlüm'ün Hisarlı Ahmet ile buluştuğunu ve ondan türküler derlediğini gösterir. Aydın Meşeleri Dalleri Yerde, Sıyırdılar Serpuşumu Başımdan isimli türküler Özay Gönlüm tarafından bizzat Kütahya'da Hisarlı Ahmet'ten derlenerek TRT repertuvarına kazandırılmıştır. Özay Gönlüm'ün cenazesi Ankara Radyosu'ndan Yücel Paşmakçı'nın Hisarlı Ahmet'ten derlediği Gidin Bulutlar Gidin türküsüyle uğurlanmıştır.[7]

Eserleri

  • A İstanbul Sen Bir Han mısın
  • Ah Hamamcı Bu Hamama Güzellerden Kim Gelir
  • Altın Tas İçinde Kınam Ezdiler
  • Aya Bak Yıldıza Bak
  • Aydın Meşeleri Dalleri Yerde
  • Bedestene Vardım Şalvar İsterim
  • Ben Kendimi Gülün Dibinde Buldum
  • Çatal Çam Başına Goydum Keseri
  • Depeköy Üstüne Tüfeng Asayım
  • Duman Vardır Güzel İzmir Başında
  • Elif Dedim Be Dedim
  • Elveda
  • Eremedim Vefasına Dünyanın
  • Feracemin Ucu Sırma
  • Fincanın Dibi Noktalı
  • Gar mı Yağdı Kütahya'nın Dağına
  • Gara Goyun Goyunların Beyidir
  • Gidin Bulutlar Gidin
  • Havada Durna Sesi Gelir
  • Hisardan İnmem Diyor (Menberi)
  • İğnem Düştü Yerlere
  • İki Bülbül Derelerde Ün Eder
  • Karanfil Oylum Oylum
  • Kütahya'nın Pınarları Akışır
  • Leyla'm Zülüflerin Çengeldir Çengel
  • Merhaba
  • Meşeden Gel A Sürmelim
  • Mustafa'm Kaşların Kare
  • Portakalım Çaya Düştü
  • Sabah Salası
  • Sıyırdılar Serpuşumu Başımdan
  • Söğüt Dallerinde Beslenen Bülbül
  • Şu Karşıki Dağda Bir Kuzu Meler
  • Yağmur Yağar Her Dereler Sel Alır
  • Yasemen Dalına Yâr Neden Eğmeli

Kaynakça

  1. ^ "Hisarlı Ahmet heykeli tamamlandı". haber7. 26 Temmuz 2010. 1 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2014. 
  2. ^ Yazıcı, Hayati Asıl (12 Şubat 2014). "Bir Halk Müziği ustası Hisarlı Ahmet anıldı". aydinlikgazete. 7 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2014. 
  3. ^ "Akü'de 'Hisarlı Ahmet' Konferansı ve Belgesel Gösterimi". haberler. 17 Aralık 2013. 27 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2014. 
  4. ^ "Sempozyum Takvimi". hisas. 2014. Erişim tarihi: 1 Mart 2014. []
  5. ^ Mustafa Hisarlı, Hisarlı Ahmet ve Kütahya Türküleri Sempozyumu, Kütahya Güzel Sanatlar Derneği, Kütahya, 2009, s, 137-143
  6. ^ Dr. Hüseyin Yaltırık, Hisarlı Ahmet ve Kütahya Türküleri Sempozyumu, Kütahya Güzel Sanatlar Derneği, Kütahya, 2009, s, 83, 84
  7. ^ Dr. Hüseyin Yaltırık, a.g.e., Kütahya Güzel Sanatlar Derneği, Kütahya, 2009, s, 84, 85

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kütahya (il)</span> Türkiyenin Ege Bölgesinde bir il

Kütahya, Türkiye Cumhuriyeti'nin Ege Bölgesi'nde yer alan bir ilidir.

<span class="mw-page-title-main">Kütahya</span> Kütahya ilinin merkezi olan şehir

Kütahya, Ege Bölgesi'nde yer alan Kütahya ilinin merkezi olan şehirdir. Kütahya bölgesi, kuzey ve batıdaki yüksek dağ sırtlarında doruğa ulaşan tarım arazileri ile geniş bir yamaç alanına sahiptir. Kentin Yunanca adı Kotyaion, Roma dönemindeki adı ise Cotyaeum'dur.

<span class="mw-page-title-main">Uşak (il)</span> Türkiyenin Ege Bölgesinde bir il

Uşak, Ege Bölgesi'nde Batı ve Orta Anadolu'yu birbirine bağlayan İç Ege Bölümü'nde Gördes - Uşak Platosu üzerinde bulunan il. 31 Aralık 2023 yılı verilerine göre nüfusu 377.001'dir.

<span class="mw-page-title-main">İnebolu</span> Kastamonu iline bağlı bir ilçe

İnebolu, Türkiye'nin Karadeniz Bölgesi'nde yer alan Kastamonu ilinin bir ilçesidir. Geleneksel yerli mimarinin birçok örneğine sahip bir Karadeniz liman şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Şarkışla</span> Sivasın ilçesi

Şarkışla, Sivas ilinin bir ilçesidir. Kuzeyinde Yıldızeli, doğusunda Sivas merkez ve Altınyayla, güneyinde Kayseri'nin Pınarbaşı ilçesi, güneybatısında Gemerek ve batısında ise Yozgat'ın Akdağmadeni ilçesi bulunur. 2021 istatistiklerine göre toplam nüfusu 37,708 olan Şarkışla, merkez dışında Sivas'ın en kalabalık ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Bedri Rahmi Eyüboğlu</span> Türk ressam, şair ve yazar

Bedri Rahmi Eyüboğlu Türk ressam, yazar ve şairdir.

<span class="mw-page-title-main">Cami</span> Müslümanların ibadet mekânı

Cami, İslam dininin ibadet mekanıdır. Genellikle minaresiz küçük camilere veya bazı kurum ve kuruluşlarda ibadet için ayrılmış ufak mekanlara ise mescit denir.

<span class="mw-page-title-main">Moğollar (müzik grubu)</span> Türk rock müzik grubu

Moğollar, 1967 yılında İstanbul'da kurulmuş Türk rock grubu. Murat Ses ve Aziz Azmet tarafından kurulan grup 1960'lı ve 1970'li yıllarda çıkardıkları albümlerle büyük başarı sağladı ve Anadolu rock müziğininde gelişmesinde önemli bir yer edindi.

<span class="mw-page-title-main">Muhlis Akarsu</span> Türk halk müziği sanatçısı

Muhlis Akarsu, Türk halk ozanı. 1965 yılında İdareli Kullan / Çıkarım Dağlara Ederim Seyran adını verdiği ilk 45'liğini yayınladı. 1970'li yılların başında İstanbul'a yerleşti. İstanbul'a yerleşene kadar on beşe yakın 45'lik çıkardı. 1974 yılında Muhlis Akarsu adını verdiği ilk albümünü yayınladı. Daha sonra aynı yıl içinde Muhlis Akarsu 1, Muhlis Akarsu 2 ve Muhlis Akarsu 3 adındaki albümleri yayınladı. Bir seri haline getirdiği bu albümlerin sonuncusu Muhlis Akarsu 8 (1978) adlı albümdü. Bu seri albümleri yayınlarken bir yandan 45'lik ve farklı albümler yayınlamaya devam ediyordu. 1974-1978 yılları arasında yirmi beşe yakın 45'lik yayınladı. 1970'li yıllarda yayınladığı albümlerin yanı sıra katıldığı radyo ve televizyon programlarıyla tanınmaya başlandı. Dönemin hızlı siyasi gündeminde protest yanı şekillenmeye başladı.

<span class="mw-page-title-main">Özay Gönlüm</span> Türk saz ve söz sanatçısı

Kemal Özay Gönlüm, Türk halk müziği sanatçısı.

İbrahim Yavuz Yükselsin, 1985 yılında girdiği İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Müzik Bilimleri Bölümü'nden 1990' yılında mezun oldu ve aynı kurumda önce sözleşmeli olarak (1990) daha sonra (1992) araştırma görevlisi kadrosunda göreve başladı. 1994'te "İsmail Fenni Ertuğrul'un Sözel Taksimleri" başlıklı tezi ile D.E.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü'ndeki Yüksek Lisans öğrenimini tamamladı ve aynı yıl başladığı doktora öğrenimini 2001'de "Batı Türkiye Romanlarında Kültürel Kimlik, Profesyonel Müzisyenlik ve Müziksel Yaratıcılık” başlıklı doktora tezi ile tamamladı. 2011 Haziran'ında Yardımcı Doçent, 2011 Şubat'ında Doçent Unvanlarını aldı.

Saniye Gülden Göktürk ya da bilinen adıyla Gülden Karaböcek, Türk şarkıcıdır.

<span class="mw-page-title-main">Türkler</span> Türkî etnik grup

Türkler, çoğunlukla Türkiye ve Osmanlı İmparatorluğu'nun eski topraklarında yaşayan bir Türk halkıdır.

Kanal D'de daha önce yayınlanmış veya günümüzde yayınlanmakta olan televizyon programlarının bir listesidir.

Bu liste, Behzat Ç. Bir Ankara Polisiyesi dizisinde ve Behzat Ç. Seni Kalbime Gömdüm ile Behzat Ç. Ankara Yanıyor filmlerinde yer alan hayalî karakterleri içermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Türkmenleri</span> Anadoluda yaşamını sürdüren çoğunlukla Oğuz kökenli Türk halkları

Türkiye Türkmenleri ya da Anadolu Türkmenleri, Anadolu Oğuzları veya kısa söylenişiyle Türkmenler, Selçuklular döneminde Anadolu ve çevresinde Türkmeneli denen bölgelerde yerleşmeye başlayan, dilleri Türkiye Türkçesine bağlı Anadolu ağızları içinde ele alınan ve Türkiye Türklerini oluşturan Oğuz oymakları Müslüman olup, Hanefi Sünni ve Anadolu Aleviliği olarak görülür. Anadolu’nun Türkleşmesi sürecinde etkili olmuşlardır. Türkmen (تركمنلر) ve Yörük (يوروك) kelimeleri tarihî belgelerde eş anlamlı olarak da kullanılmıştır. Osmanlı arşiv belgelerinde, yerleşim durumuna ve şekline bağlı olarak köylü «Türk» olarak adlandırılırken, göçer veya yarı-göçer topluluklar «Türkmen» ya da «Yörük» tabiriyle anılmışlardır. Aşiretler, yerleşik veya konar-göçer olma durumlarına ve bulundukları bölgelere göre «Türkmen» ya da «Yörük» adını almışlardır. Kimilerine göre Kızılırmak'ın doğusundakilere Türkmen batısındakilere ise Yörük denir. Maraş ve çevresinde yaşayan Dulkadirli Türkmenleri için Osmanlı kaynaklarında hem Türkmen hem de Yörük tabiri birlikte kullanılmıştır. Etnik olarak akraba oldukları Türkmenistan Türkmenleri ile aynı adı taşıdıkları gibi kimi uruğ/oymak adları da ortaktır.

Mehmet Yücel Paşmakçı, Türk Halk Müziği derleyicisi, saz sanatçısı, koro şefi ve akademisyen.

<span class="mw-page-title-main">Kamran Aziz</span> Kıbrıs Türkü müzisyen ve eczacı (1922–2017)

Kamran Aziz, Kıbrıs Türkü besteci, söz yazarı ve eczacı. Kıbrıs Türk halk müziğine yaptığı katkılarla bu müzik türünün çağdaş öncülerinden oldu. Bunun yanı sıra Kıbrıs Türkleri arasında halk içinde müzik icra eden ilk kadınlardan biri olarak Jale Derviş'le birlikte Batı müziğinin icrasını ve öğrenimini yaydı. Kıbrıs Türk halkının ilk kadın bestecisi ve ilk kadın eczacısıydı.

<span class="mw-page-title-main">Gülçin Yahya Kaçar</span> Türk sanatçı ve öğretim üyesi

Prof. Dr. Gülçin Yahya Kaçar,, Ud sanatçısı, akademisyen, besteci.

Hamdi Özbay, Türk halk müziği sanatçısı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.