İçeriğe atla

Hiram Abas

Kontrol Edilmiş
Hiram Abas
DoğumMustafa Hiram Abas
1932
İstanbul, Türkiye
Ölüm26 Eylül 1990 (58 yaşında)
Kadıköy, İstanbul, Türkiye
Ölüm sebebiSuikast
MilliyetTürk
EğitimAnkara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi[1]
Meslekİstihbaratçı
AileHilmi Abas
Fatma Roksan Hanım

Mustafa Hiram Abas (Bay Pipo olarak da bilinir.) (1932, İstanbul - 26 Eylül 1990, İstanbul), Türk istihbaratçı.

Ailesi

Anne tarafından dedesi, Osman Hamdi Bey'in yeğeni olan eski müzeler umum müdürü Mübarek Galip Eldem ve anneannesi Munise Eldem'dir. Mehmet Eymür 2013'te katıldığı bir programda Hiram Abas'a Hiram adını, dedesinin mason olmasından dolayı verdiğini söylemiştir.[2][3] Babası kaptanlık mesleğiyle uğraşan Hilmi Abas, annesi ise 27 Ocak 1981'de ölen Fatma Roksan Abas'tır. Çocuklarının ismi Cengiz ve Cenan'dır. 4 dayısının ismi ise Galip, Memduh, Hüsrev ve İskender Eldem'dir.[4]

İlk yılları

1932'de İstanbul'da doğdu. Hiram Abas gençlik yıllarında boks ile ilgilenmiş ve ufak çapta şampiyonluklar kazanmıştır.[5] 1957 yılında Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi'nin İdarî şubesinden mezun oldu. Müfettişlik görevinden sonra yedek subay olan ve Millî İstihbarat Teşkilatı'nda çalışmaya başlayan ve 12 Mart döneminde MİT'te etkin görevlerde bulunan Abas, 1978'de Namık Kemal Ersun'un tasfiyesiyle ilişkili olarak kendi isteğiyle teşkilattan ayrıldı.

Kariyeri

1983'te ikinci kez MİT'e dönen Abas, 1988'de yayımlanan MİT raporu olayında sorumlu görülerek, raporu kaleme alan Mehmet Eymür'le pasif göreve alınmak istenince ikinci kez teşkilattan kendi isteğiyle ayrıldı. Korkut Eken ile abi kardeş, eski MİT müsteşarı ve korgeneral Mehmet Fuat Doğu ile baba-oğul ilişkisi içinde olduğu çeşitli kitaplarda belirtilmiştir.[6]

Ölümü

Turgut Özal'ın MİT'i sivilleştirme projesinin başında olmasından ötürü öldürüldüğü şeklinde iddialar vardır.[7][8][] Amerikan silah firmalarının Türkiye temsilciliğini yapan bir şirkette çalışırken, 26 Eylül 1990 sabahı işine gitmek için yola çıktığında uğradığı suikastta öldü. Evinin yakınlarında, belediye işçisi gibi giyinmiş kişilerin açtığı çapraz ateşin ortasında kalan Abas, olay yerinde öldü. Cinayeti Devrimci Sol üstlense de, Hiram Abas'ın cinayet faili halen bulunamamıştır.

Popüler kültürdeki yeri

Kurtlar Vadisi'ndeki eski karakterlerden Aslan Akbey'in (Aslan Amca-Dizideki gerçek adı: Abbas Ustaoğlu) Hiram Abas'ı temsil ettiği ileri sürülmektedir. Dizide Pala karakteri Aslan Akbey'i, gerçekte tıpkı Hiram Abas'ın suikaste uğradığı şekilde öldürmüştür.[9][10]

Soner Yalçın, Hiram Abas'ın da içinde bulunduğu veya dolaylı olarak ilişkili olduğu gerçek olaylardan yola çıkarak 1999 yılında Bay Pipo adlı bir araştırma kitabı yazmıştır.

Kaynakça

  1. ^ Eski Gasteci (7 Temmuz 2017). "Hiram Abas kimdir? Ölümü ve sonrasında yaşananlar". Eski Gaste. 6 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2023. 
  2. ^ Mehmet Eymür Hiram Abas Hakkındaki ifadeleri
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2016. 
  4. ^ "28 Ocak 1981 tarihli Milliyet gazetesinin 10. sayfasında bulunan Fatma Roksan Abas'ın Ölüm İlanı kupürü". 22 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2016. 
  5. ^ 11 Mayıs 1954 tarihli Milliyet gazetesinin 5. sayfası
  6. ^ Bay Pipo. Yeni Mekan Ankara. Kırmızı Kedi Yayınevi. 2016. s. 41. 
  7. ^ "2 Ağustos 1987 tarihli Milliyet gazetesinin 14. sayfası". 22 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2016. 
  8. ^ 2000'e Doğru dergisinin Ağustos 1987 sayısı
  9. ^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2016. 
  10. ^ Hiram Abas ile ilgili Kısa Belgesel. 28 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Fatma Girik</span> Türk sinema sanatçısı (1943–2022)

Fatma Girik, Türk oyuncu, senarist, yapımcı ve siyasetçidir. 1956-2012 yılları arasında 200'den fazla sinema filmi ve dizide rol alan Girik; canlandırdığı sert, mağrur ve haksızlıklara karşı boyun eğmeyen Anadolu kadını karakterleri ile tanındı. Türkan Şoray, Hülya Koçyiğit ve Filiz Akın ile birlikte Yeşilçam'ın dört yapraklı yoncası olarak tasvir edilir.

Abuzer Uğurlu, Türk silah ve uyuşturucu kaçakçısı.

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Eymür</span> Türk İstihbaratçı

Mehmet Eymür, Türk istihbaratçı. Eski MİT Kontrterör Dairesi Başkanı. 1965'te öğrenci olarak katıldığı Milli İstihbarat Teşkilatı'nın (MİT) terörle mücadele bölümünün 1995-1996 yıllarında yöneticiliğini yaptı. MİT Müsteşar Yardımcısı Hiram Abas'ın sağ koluydu.

<span class="mw-page-title-main">İbrahim Edhem Paşa</span> 194. Osmanlı sadrazamı

İbrahim Edhem Paşa 19. yüzyılda yaşamış Osmanlı Devleti'ne 5 Şubat 1877 - 11 Ocak 1878 arasında sadrazamlık, hükûmet nazırlığı, Şura-yı Devlet reisliği ve büyükelçilik gibi birçok yüksek kademe görevlerde hizmet vermiş bir devlet adamıydı.

Mehmet Fuat Doğu, Türk asker ve istihbaratçı.

<span class="mw-page-title-main">Mahir Kaynak</span> Türk istihbaratçı ve yazar

Mustafa Mahir Kaynak, Türk asker, iktisatçı, yazar ve istihbarat analizcisi.

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Barlas</span> Türk gazeteci (1942–2023)

Mehmet Barlas, Türk gazeteci ve köşe yazarı.

Millî İstihbarat Teşkilatı tarafından yeraltı dünyasına yönelik olarak 11 yıl ara ile düzenlenen iki operasyonun ortak adı.

Şenkal Atasagun, Türk istihbarat yetkilisi.

Mehmet Necat Eldem, Türk Hukukçu.

<span class="mw-page-title-main">Faik Türün</span> Türk asker ve siyasetçi

Faik Türün Türk asker ve siyasetçi. Eski 1. Ordu Komutanı.

<i>Bay Pipo</i> Soner Yalçın ve Doğan Yurdakulun yazdığı kitap

Bay Pipo / Bir MİT Görevlisinin Sıradışı Yaşamı: Hiram Abas, Soner Yalçın ve Doğan Yurdakul'un 1999'da yayımlanan kitabı.

Ergenekon, 2000'li yıllarda Türkiye'de faaliyet gösterdiği ileri sürülen gizli silahlı örgüttür. Türk yargısı tarafından terörizm ile suçlanmış, suçlamalar ve dava 21 Nisan 2016'da Yargıtay kararı ile usul ve esas yönünden bozulmuştur.

Tuncay Güney, Türk casus, gazeteci, televizyoncu, New York Institute isimli web sitesinin genel yayın yönetmeni. JİTEM, Ergenekon,Gülen cemaati ve İşçi Partisi'nin içine sızdığı ve burada edindiği bilgileri Mehmet Eymür'e ulaştırdığı iddia edilmektedir.

Tarık Ümit, Dündar Kılıç'ın eski ortağı, Çerkes asıllı MİT ajanı.

Hamdi Ardalı,, Türk bürokrat.

<span class="mw-page-title-main">Millî Emniyet Hizmeti</span>

Millî Emniyet Hizmeti Riyâseti, Türkiye'nin 1926 ve 1965 yılları arasındaki istihbarat teşkilatı olup, yerini Millî İstihbarat Teşkilatı almıştır.

Kurtlar Vadisi dizisinde yer alan tüm karakterlerin listesi ve bölüm aralıkları yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Sinyal İstihbaratı Başkanlığı</span>

Sinyal İstihbarat Başkanlığı (SİB) eski adıyla Genelkurmay Elektronik Sistemler Komutanlığı'nın 2012 yılında MİT'e devri ile kurulmuş olan ve sinyal istihbaratı (SIGINT) yapan birimdir. Görevi, her türlü haberleşme ve radar sinyalini analiz ederek sinyal istihbaratı üretmek ve gerekli makamlara sunmaktır.

Ankara faili meçhul cinayetler davası, 1993-1996 yılları arasında zorla kaybedilen veya infaz edilen Altındağ Nüfus Müdürü Abdülmecit Baskın, Sağlık Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkan Yardımcısı Namık Erdoğan, ANAP Keskin İlçe Başkanı Metin Vural, Behçet Cantürk ve şoförü Recep Kuzucu, Savaş Buldan, Hacı Karay, Adnan Yıldırım, İsmail Karaalioğlu, Avukat Yusuf Ekinci, Ömer Lütfi Topal, Hikmet Babataş, Avukat Medet Serhat, Fevzi Aslan ve yeğeni Salih Aslan, Lazem Esmaeli, Asker Sımıtko, Tarık Ümit ve Avukat Faik Candan'ın öldürülmesine ilişkin 20 Aralık 2013 tarihinde açılan ve Ankara 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülmüş olan davadır. 2019 yılında sanıklar 19 cinayetin 17'sinden delil yetersizliği nedeniyle beraat etmiştir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.