İçeriğe atla

Hippolyte Taine

Hippolyte Adolphe Taine
Tam adıHippolyte Adolphe Taine
Doğumu21 Nisan 1828(1828-04-21)
Vouziers, Fransa
Ölümü5 Mart 1893 (64 yaşında)
Paris, Fransa
EvlilikThérèse Denuelle
Çocukları2
Ödüller
Okulupolemiğe, pozitivizm
Kurumları
Önemli eser
  • Philosophie de l'art (Sanat felsefesi) 1865
  • Les Origines de la France contemporaine (Çağdaş Fransa'nın Kökenleri) 1881
  • Voyage aux Pyrénées (Pirenelere Yolculuk) 1855
  • Essai sur Tite-Live (Titus Livius Üzerine Deneme) 1856
  • La révolution (Devrim) 1888
  • Histoire de la littérature anglaise (İngiliz edebiyatı tarihi)
  • Le Positivisme anglais (İngiliz pozitivizm)
Etkilendikleri
İmzası

Hippolyte Adolphe Taine (d. 21 Nisan 1828 - ö. 5 Mart 1893), Fransız düşünür, eleştirmen ve tarihçi. Bilimsel yöntemi, beşeri bilimlerin incelenmesine uyarlamaya çalışmıştır. Edebiyat eleştirisine bilimsel bir yaklaşım kazandırmaya çalışmıştır.

Yaşamı

Hippolyte Taine, orta sınıf bir ailenin çocuğu olarak doğdu. Bir süre evde özel öğrenim gördü. Avukat olan babasının ölümü üzerine annesi ile birlikte Paris'e gitti. College Bourbon ve yüksek öğretmen okulu Ecole Normale Supérieurı'nda yükseköğrenimini tamamladıktan sonra 1851'de fikir ayrılığı yüzünden felsefe agrejesi olamadı. Önce Nevers Koleji öğretmenliğine, sonra Poitiers kolejinde Belagat Kürsüsü öğretim üyesi yardımcılığına tayin edildi. Kısa süre sonra gözden düşerek Besancon Lisesi 6. sınıf öğretmenliğine verildi ve psikolojik meseleleri ele aldığı doktora tezi reddedildi. Bunun üzerine görevinden ayrılarak Paris’e döndü. Çok genç yaşta Hristiyanlığı reddederek usçu bir tutum benimsemiş, bilginin tümü ile duyumsal deneyime, gözleme ve kontrollü deneye dayanması gerektiğini savunan ideoloji akımına yakınlık duymuş. Ayrıca Hegel ve Spinoza'nın metafizik düşüncelerinden etkilenerek, yaşamın ve nedenselliği üzerinde düşünmeye başlamıştır. Paris'te verilen felsefe eğitimi, Victor Cousın'in o dönemde yaygın kabul gören eklektik felsefesine dayanıyordu. Öğrenimi boyunca üniversite ile sık sık çatışmaya girdiği için, sonunda Taine'in diploma alması engellendi. Üniversite yaşamında uzak kaldığı dönemde, son derece üretken bir yazar olarak kendini gösteren Taine, polemiğe yatkın üslubuyla olduğu kadar, kitaplarının konularıyla da dikkat çekti. Taine, 1852'de Paris’e dönerek edebiyat doktorası için De Personis Platonicis (Platon'un Karakterleri Üzerine) adlı tezi yazdı. Ardından La Fontaine et ses Fables (1861; La Fontaine Fablları) adıyla kitaplaştırdı. 1853'te doktorasını tamamladıktan sonra Essai sur Tite-Live (1856; Titus Livius Üzerine Deneme) adlı yapıtını yayımladı. Bu yapıttaki felsefi bakışıyla sert eleştirilere hedef olduysa da, Academie Francaise tarafından ödüllendirildi. Bu dönemde bilim derslerine de girerek özellikle fizyoloji konusunda bilgi edindi. İleride gerçekleştireceği psikoloji çalışmalarında bu bilgilerden yararlanacaktı. 1854'te hastalığı nedeniyle çıktığı tatilde Voyage Aux Eaux Des Pyreneese[1](1855; Pirene Surlarına Yolculuk) adlı kitabını yazdı.

Kaynakça

  1. ^ "Voyage Aux Eaux Des Pyrenees...: Buy Voyage Aux Eaux Des Pyrenees... by Taine Hippolyte Adolphe at Low Price in India". Flipkart.com (İngilizce). 15 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Denis Diderot</span> Fransız Aydınlanma filozofu ve ansiklopedist

Denis Diderot, Fransız yazar ve filozof.

<span class="mw-page-title-main">Deneycilik</span> bilginin sadece veya öncelikle duyusal deneyimden geldiğini belirten teori

Deneycilik, empirizm veya ampirizm, bilginin duyumlar sayesinde ve deneyimle kazanılabileceğini öne süren görüştür. Deneyci görüşe göre insan zihninde doğuştan bir bilgi yoktur. İnsan zihni, bu nedenle boş bir levha gibidir.

Natüralizm ya da doğalcılık; felsefe, sanat ve edebiyatta doğal Dünya'yı temel alan çeşitli akımlara verilen ortak ad. Bu akımların takipçilerine natüralist denir. Bunun yanı sıra doğa tarihi ile uğraşan bilim insanlarına da natüralist denir.

<span class="mw-page-title-main">Charles Perrault</span>

Charles Perrault, Fransız şair, yazar, edebiyat teorisyeni.

<span class="mw-page-title-main">Henri Bergson</span> Fransız filozof (1859 – 1941)

Henri-Louis Bergson, Fransız filozoftur.

<span class="mw-page-title-main">Alphonse de Lamartine</span> Fransız yazar, şair ve siyasetçi (1790 - 1869)

Alphonse Marie Louise Prat de Lamartine, Fransız yazar, şair ve siyasetçidir.

Deneme, yazarın belli bir konuya ilişkin kişisel duygu ve düşüncelerini anlattığı metinlere denir. Bu türde ilk yazıları 16. yüzyılda Fransız yazar Michel de Montaigne yazdı ve Essais (Denemeler) adıyla yayımladı. Bugün birçok ülkede ilgiyle okunan edebiyat türünün de adını koymuş oldu. Son biçimine ulaşmamış taslaklar olarak da tanımlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Macit Gökberk</span> Türk feylesof

Macit Gökberk, felsefe dilinin yalınlaşması, terim karmaşasının giderilmesi ve kavramların sınırlanması alanlarında önemli çalışmalarda bulunan tanınmış Türk felsefecidir.

<span class="mw-page-title-main">Pierre Bourdieu</span> Fransız Sosyolog, Yazar

Pierre-Felix Bourdieu, Fransız sosyolog, antropolog ve felsefeci.

<span class="mw-page-title-main">Roland Barthes</span> Fransız felsefeci, göstergebilimci, edebiyat eleştirmeni, edebiyat ve toplum teorisyeni

Roland Barthes, Fransız felsefeci, göstergebilimci, edebiyat eleştirmeni, edebiyat ve toplum teorisyeni.

<span class="mw-page-title-main">Stéphane Mallarmé</span> Fransız şair (1842–1898)

Stéphane Mallarmé, Fransız şair.

<span class="mw-page-title-main">Czesław Miłosz</span>

Czesław Miłosz Polonyalı şair ve deneme yazarı.

<span class="mw-page-title-main">Bernard Germain de Lacépède</span> Fransız doğa bilimci (1756 – 1825)

Bernard-Germain-Étienne de La Ville-sur-Illon, comte de Lacépède ya da La Cépède, Fransız doğa tarihçisi.

<span class="mw-page-title-main">Joseph Halévy</span> Fransız Doğu bilimci (1827 – 1917)

Joseph Halévy, Osmanlı doğumlu Yahudi-Fransız oryentalist ve seyyah.

<span class="mw-page-title-main">René-Louis Baire</span> Fransız matematikçi (1874 – 1932)

René-Louis Baire, gelecekteki teoremleri genelleştirmeye ve kanıtlamaya yardımcı olan Baire kategori teoremi ile ünlü bir Fransız matematikçiydi. Teorisi ilk olarak 1899'da Sur les fonctions de değişken réelles adlı tezinde yayınlandı.

<span class="mw-page-title-main">Yiğit Bener</span>

Eşref Yiğit Bener, Türk yazar ve çevirmendir.

Orhan Burian,, Türk akademisyen, eğitimci, çevirmen, deneme ve eleştiri yazarı.

<span class="mw-page-title-main">Adamantios Korais</span> Yunan hümanist bilgin

Adamantiyos Korais, çağdaş Yunan yazın dilinin geliştirilmesine öncülük eden hümanist bilgin. Antik Yunan kültürünün canlandırılmasını savunarak, Yunan bağımsızlık mücadelesinin düşünsel temellerinin hazırlanmasında önemli bir rol oynamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Annie Ernaux</span> Fransız yazar (d. 1940)

Annie Ernaux doğum adıyla Annie Duchesne, Fransız yazar ve edebiyat profesörüdür.

<span class="mw-page-title-main">Catherine David (yazar)</span> Fransız yazar (1949 – 2023)

Catherine Gradwohl ya da Catherine David, Fransız-Amerikalı romancı, deneme yazarı ve edebiyat eleştirmeni.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.