İçeriğe atla

Hipólito Yrigoyen

Hipólito Yrigoyen
19. ve 21. Arjantin Devlet Başkanı
Görev süresi
12 Ekim 1928 - 6 Eylül 1930
Başkan YardımcısıEnrique Martínez
Yerine geldiğiMarcelo T. de Alvear
Yerine gelenJosé Félix Uriburu
Görev süresi
12 Ekim 1916 - 11 Ekim 1922
Başkan YardımcısıPelagio Luna
(1916-19)
Yok (1919-22)
Yerine geldiğiVictorino de la Plaza
Yerine gelenMarcelo T. de Alvear
Kişisel bilgiler
Doğum 12 Temmuz 1852(1852-07-12)
Buenos Aires
Ölüm 3 Temmuz 1933 (80 yaşında)
Buenos Aires
Partisi Cumhuriyetçi Parti
(1877-1890)
Yurttaş Birliği
(1890-1891)
Radikal Yurttaş Birliği
(1891-1933)
Mesleği Hukukçu, öğretmen, çiftlik sahibi ve politikacı
Dini Roma Katoliği
İmzası

Hipólito Yrigoyen, Irigoyen olarak da yazılır (12 Temmuz 1852 - 3 Temmuz 1933), Arjantinli devlet adamı.[1] Ülkenin genel oyla seçilen ilk başkanı olmuş, ikinci başkanlık dönemi 1930'da bir askeri darbeyle sona ermiştir.[2]

Hukukçu, öğretmen, çiftlik sahibi ve politikacı olan Yrigoyen, 1896'da Radikal Yurttaş Birliği'nin (Unión Cívica Radical-UCR) başına geçti.[1] Özgür seçimler için verdiği mücadele sonucunda tutucu oligarşinin Sáenz Peña yasası'nı (1912) çıkarmasını sağladı ve yasanın getirdiği gizli oy yöntemiyle başkan seçildi.[1] Başkanlığı sırasında (1916-1922), UCR'li Ulusal Kongre üyelerinin desteğiyle Arjantin'in I. Dünya Savaşı'nda tarafsız kalmasını sağladı.[1] Ayrıca, çalışma koşullarını düzenleyen çeşitli yasalar da çıkardı ama bunlar etkili biçimde uygulanamadı ve 1919'da başlayan geniş çaplı grev hükûmet kuvvetlerince şiddet kullanarak bastırıldı.[1]

1922-1928 yılları arasında devlet başkanı olan Marcelo Torcuato de Alvear önderliğindeki güçlü muhalefete karşın 1928'de büyük oy farkla yeniden başkan seçildi.[1] Ama, artık çok yaşlanmış ve devlet işleri üzerindeki denetimi azalmıştı.[1] Yönetimi sırasındaki yolsuzluklar ve ekonomik durgunluk yüzünden seçmenlerin desteğini önemli ölçüde yitirdi; bu arada muhafazakâr rakipleri de güç kazanmıştı.[1] 1929'da başlayan ekonomik bunalım sonucu iktidarı daha da zayıfladı ve 1930'da bir askerî darbeyle devrildi.[1]

Son derece gösterişsiz özel yaşamına ve genellikle anlaşılamayan siyasi demeçlerine karşın, siyasi yaşamının sonuna değin ilgi gören bir önder olmayı başardı.[1] İktidara gelmeden önce savunduğu demokratik reformları ise hiçbir zaman gerçekleştiremedi.

Kaynakça

  1. ^ a b c d e f g h i j Fresán, Rodrigo (20 Temmuz 2009). Historia argentina (İspanyolca) (Edición corregida y aumentada bas.). Barcelona: Editorial Anagrama. ISBN 978-8433975850. 
  2. ^ Galasso, Norberto (2019). Historia de la Argentina, vol. I&II (İspanyolca). Buenos Aires: Colihue. ISBN 978-950-563-478-1. 
Siyasi görevi
Önce gelen:
Victorino de la Plaza		Arjantin Devlet Başkanı
1916-1922 		Sonra gelen:
Marcelo T. de Alvear
Önce gelen:
Marcelo T. de Alvear		Arjantin Devlet Başkanı
1928-1930 		Sonra gelen:
José Félix Uriburu

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Arjantin</span> Güney Amerikada yer alan bir ülke

Arjantin, resmî adıyla Arjantin Cumhuriyeti, topraklarının büyük bölümü Güney Amerika kıtasının güneyini kaplayan Güney Konisi’nde yer alan ülke. Arjantin 2.791.810 kilometrekare (1.077.924 sq mi)'lik toplam yüzölçümü ile Güney Amerika'da ikinci, dünyada ise en büyük sekizinci ülkedir. Kuzeyde Bolivya ve Paraguay, kuzeydoğuda Brezilya, batıda Şili, doğuda ise Uruguay komşusudur. Güneyini Drake Boğazı, batısını And Dağları ve doğusunu Atlas Okyanusu çevreler.

<span class="mw-page-title-main">Richard Nixon</span> 37. Amerika Birleşik Devletleri başkanı (1969–1974)

Richard Milhous Nixon, 1969'dan 1974'e kadar 37. Amerika Birleşik Devletleri başkanı olarak görev yapan Amerikalı siyasetçi ve avukat. Cumhuriyetçi Parti üyesi olan Nixon, daha önce Kaliforniya temsilcisi ve senatörü olarak ve 1953 ile 1961 yılları arasında Başkan Dwight D. Eisenhower'ın başkan yardımcısı olarak görev yaptı. Başkanlık döneminde ABD'nin Vietnam Savaşı'na katılımının azaltılması, Sovyetler Birliği ve Çin ile yumuşama, Apollo 11'in Ay'a inişi ve Çevre Koruma Ajansı ile İş Güvenliği ve Sağlığı İdaresi'nin kurulması gerçekleşti. Nixon'ın ikinci dönemi, Watergate skandalının bir sonucu olarak görevinden istifa eden tek ABD başkanı olmasıyla erken sona erdi.

<span class="mw-page-title-main">Ferruh Bozbeyli</span> 10. Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanı

Ahmet Ferruh Bozbeyli, Türk siyasetçi. Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanlığı (1965-70) ve Demokratik Parti genel başkanlığı yaptı (1970-78).

<span class="mw-page-title-main">Augusto Pinochet</span> Şili diktatörü (1973–1990)

Augusto José Ramón Pinochet Ugarte, 1973 yılından 1990 yılına kadar Şili'yi dikta rejimi ile yöneten general. 1973'ten 1998'e kadar Şili ordusunun başkomutanı ve 1973'ten 1981'e kadar Şili Cunta Hükûmeti'nin başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Plaza de Mayo</span>

Plaza de Mayo, Arjantin‘in başkenti Buenos Aires'in ünlü meydanı.

<span class="mw-page-title-main">Agustín Pedro Justo</span> Arjantinli asker (1876-1943)

Agustín Pedro Justo Arjantinli asker ve siyasetçi. 1932-1938 yılları arasında Arjantin Devlet Başkanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Juan Perón</span> Arjantinli asker ve siyasetçi

Juan Domingo Perón, Arjantinli asker ve siyasetçi. Peronist hareketin kurucusu ve önderi olan Peron, 1946-55 ve 1973-74 arasında başkanlık yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mobutu Sese Seko</span> 2. Zaire devlet başkanı

Mobutu Sese Seko Nkuku Ngbendu wa za Banga, daha çok Mobutu ya da Joseph Mobutu-Sese Seko olarak tanınır. Doğduğunda adı Joseph-Désiré Mobutu idi. 32 yıl boyunca (1965–1997) o zamanki adıyla Zaire, günümüzdeki adıyla Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin Devlet Başkanlığını yapmıştır. Bu göreve önceki Devlet Başkanı Joseph Kasavubu'yu devirdiği darbeden sonra gelmiştir. Toplam 32 yıl demir yumrukla ülkeyi yönetmiştir. Çok değerli yeraltı ve yer üstü kaynaklara sahip olan Kongo, yönetim zafiyetleri ve zimmet suçlamalarıyla dünyanın en fakir ülkelerinden biri haline gelmiştir. Başlangıçta zengin batılı devletlerce iktidarı desteklenen ve hatta darbesi Amerikan destekli olan Mobutu, son zamanlarında bu desteği kaybetmiş ve bundan kısa bir süre sonra da iktidardan düşmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği Komünist Partisi</span> Sovyetler Birliğini yöneten parti

Sovyetler Birliği Komünist Partisi, Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin Bolşevik kanadınca kurulan ve 1917 Büyük Ekim Sosyalist Devrimi'nden sonra 1991 yılına dek Sovyetler Birliği'ni yöneten parti. Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi olarak iktidara gelen parti 1918 yılında Komünist Parti adını aldı.

<span class="mw-page-title-main">Peronizm</span>

Peronizm, Arjantin'de 1946-1955 arasında ve 1973-1974'te devlet başkanlığı görevinde bulunan Juan Peron'un popülist ve milliyetçi politikalarına verilen ad. Bu politikayı savunanlara Peronist denmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Hafız Esad</span> 5. Suriye devlet başkanı

Hafız Esad veya Hafız Esed, Suriyeli asker ve devlet görevlisidir. 1971'den 2000 yılına kadar Suriye devlet başkanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Jorge Rafael Videla</span> Arjantinli siyasetçi (1925-2013)

Jorge Rafael Videla Redondo, Arjantinli asker ve siyasetçi. 1976-1981 yılları arasında fiilen Arjantin Devlet Başkanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Huari Bumedyen</span>

Huvvari Bumedyen, d. 23 Ağustos 1932, Clauzel, Kalime Vilayeti, Cezayir - ö. 27 Aralık 1978, Cezayir, Cezayir), Cezayirli subay ve devlet adamı. Cezayir'de Ahmed Bin Bella'ya karşı yaptığı askerî darbeyle iktidarı ele geçirerek, 19 Haziran 1965 tarihinden ölümüne kadar Cezayir Devlet Başkanlığında kalmıştır. Ölümünden önceki yıllarda Üçüncü Dünya ülkelerinin bayraktarlarından biri olarak, özellikle uluslararası yeni bir ekonomik düzenin kurulması gerektiğini savundu.

<span class="mw-page-title-main">Julius Nyerere</span>

Julius Nyerere, Tanzanyalı öğretim görevlisi ve siyasetçi. Nyerere, Afrika ülkesi Tanzanya'nın başbakan olarak görevde olduğu bir dönemde 1961 yılında elde ettiği bağımsızlık sonrası ülkenin ilk devlet başkanı olarak 1962 ile 1985 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur. Bu süreçte Nyerere 1962 ile 1964 yılları arasında Tanganika Cumhuriyeti'nin, 26 Nisan 1964 tarihinden itibaren de ülkesinin Zanzibar ve Pemba Halk Cumhuriyeti'nin birleşmesi sonucu oluşan Tanzanya Birleşik Cumhuriyeti'nin devlet başkanlığını yürütmüştür. Nyerere Afrika Birliği Örgütünün (OAU) önde gelen kurucularından biri olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Leopoldo Galtieri</span> Arjantinli asker (1926-2003)

Leopoldo Fortunato Galtieri Castelli, Arjantinli general ve devlet adamı. 1981-82 yıllarında devlet başkanlığı yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Carlos Menem</span> Arjantinli siyasetçi (1930-2021)

Carlos Saúl Menem Akil, lakabı El Turco, Arjantinli siyasetçi. 1989-1999 arasında Arjantin devlet başkanı. Hakkında küresel şirketlerden rüşvet aldığına dair onlarca iddia bulunan; iktidardayken Arjantin'e ait tüm kamu kuruluşlarını özelleştiren devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Getúlio Vargas</span> 14. ve 17. Brezilya devlet başkanı

Getúlio Dornelles Vargas, 1930-1945 ve 1951-1954 dönemlerinde Brezilya devlet başkanı. Kimilerince ilkesiz bir diktatörlük kurmakla suçlanmasına karşın, büyük iş insanlarıyla toprak sahiplerine karşı açtığı savaştan ötürü yandaşlarınca Yoksulların Babası olarak yüceltilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Fernando de la Rúa</span> Arjantin cumhurbaşkanı (hd. 1999-2001)

Fernando de la Rúa, Arjantinli siyasetçi, 10 Aralık 1999'dan 21 Aralık 2001'e kadar Arjantin devlet başkanlığı yapmıştır. 9 Temmuz 2019'da Buenos Aires, Arjantin'de 81 yaşında öldü.

<span class="mw-page-title-main">Raúl Alfonsín</span> Arjantinli avukat (1927-2009)

Raúl Ricardo Alfonsín, Arjantinli avukat ve siyasetçi. 10 Aralık 1983'ten 8 Temmuz 1989'a kadar Arjantin devlet başkanlığı yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Birinci Avusturya Cumhuriyeti</span> Avusturya devlet olma dönemi (1919–1934)

Birinci Avusturya Cumhuriyeti , I. Dünya Savaşı'nın sonunda 10 Eylül 1919'da Saint-Germain Antlaşması'nın imzalanmasından sonra kuruldu ve 1934'te Engelbert Dollfuss ve Anavatan Cephesi'nin diktatörlüğüne dayanarak Austrofascist Avusturya Federal Devleti'nin kurulmasıyla sona eren devlettir. Cumhuriyetin anayasası 1 Ekim 1920'de yürürlüğe girmiş ve 7 Aralık 1929'da değiştirilmiştir. Cumhuriyet döneminde sol ve sağ görüşlere sahip olanlar arasındaki şiddetli çekişmeler giderek daha belirgin hale geldi. Bu da 1927 Temmuz İsyanı'nı ve 1934 Avusturya İç Savaşı'nı başlattı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.