Rüzgâr ya da yel, hava veya diğer gazların gezegen yüzeyine göre doğal hareketidir. Rüzgârlar, onlarca dakika süren fırtına’lardan, kara yüzeylerinin ısınmasıyla oluşan ve birkaç saat süren yerel meltemlere, Dünyanın iklim bölgeleri arasındaki güneş enerjisinin soğurulma farkından kaynaklanan küresel rüzgârlara kadar çeşitli ölçeklerde oluşur. Büyük ölçekli atmosferik dolaşımın iki ana nedeni, ekvator ve kutuplar arasındaki farklı ısınma ve dünyanın dönüşüdür. Tropik ve subtropik bölgelerde, arazi ve yüksek platolar üzerindeki alçak ısıl dolaşımlar muson sirkülasyonlarını yönlendirir. Kıyı bölgelerinde deniz meltemi/kara meltemi döngüsü yerel rüzgârları belirler. Değişken arazi yapılı bölgelerde dağ ve vadi meltemleri hakimdir.
Akdeniz, Atlas Okyanusu'na bağlı, kuzeyinde Avrupa, güneyinde Afrika, doğusunda Asya kıtaları bulunan deniz. 2,5 milyon km² civarında alanı kaplayan deniz, Cebelitarık Boğazı ile Atlas Okyanusu'ndan, Çanakkale Boğazı ile Marmara Denizi'nden ve Süveyş Kanalı ile Kızıldeniz'den ayrılır. Akdeniz'in tuzluluk oranı ‰ 38 olup tuz oranı fazla olan denizler grubunda değerlendirilir.
Güney Okyanusu ya da Antarktika Okyanusu, bazı coğrafya ve çoğu hidrografi kaynaklarına göre Antarktika kıtasını çevreleyen su kütlesidir. Bu okyanus, dünyanın dördüncü büyük ve en son tanımlanmış okyanusudur.
Sıcak iklim tipleri ve özellikleri, bulunan bölgedeki yıllık sıcaklık ortalaması 20°yi bulan iklim türleridir. Yani dünya geneline baktığımızda ekvator çizgisi ile 30° enlem arasında görülen iklim tipleri, sıcak iklim tipleridir.
Kıta sahanlığı, jeolojik olarak ülkeyi oluşturan kara parçasının deniz altındaki uzantısıdır ve kıtanın bitip okyanusun başladığı kıtasal çizgiye kadardır. Kıta sahanlığı, kara platformu olarak da bilinir, bir kıtayı ya da kara parçasını çevreleyen görece sığ ve eğimli deniz tabanına verilen addır.
Okyanus, bir gezegenin hidrosferinin çoğunu oluşturan bir su kütlesidir. Dünya üzerinde bir okyanus, Dünya Okyanusunun ana geleneksel bölümlerinden biridir. Bunlar, bölgeye göre azalan sırada, Pasifik, Atlantik, Hint, Güney (Antarktika) ve Kuzey Kutbu Okyanuslarıdır. Spesifikasyon olmadan kullanılan "okyanus" veya "deniz" ifadeleri, Dünya yüzeyinin çoğunu kapsayan birbirine bağlı tuzlu su kütlesini ifade eder. Genel bir terim olarak, "okyanus" çoğunlukla Amerikan İngilizcesinde "deniz" ile değiştirilebilir; ancak İngiliz İngilizcesinde değil. Açıkça söylemek gerekirse, deniz kısmen veya tamamen karayla çevrili bir su kütlesidir.
Hudson Körfezi, 1.230.000 km²'lik alanı ile Kuzey Amerika'da bulunan en büyük ikinci körfez unvanını alır. Ontario, Québec, Manitoba ve Nunavut eyaletlerin kıyısında bulunduğu körfez, Atlas Okyanusu'nun bir uzantısıdır. Körfezin ismi, 1610 yılında bir gemi seyahati sırasında onu bulan Henry Hudson'ın adından gelmektedir. Körfezin güneye doğru uzanan koluna James Körfezi denir. Körfez Hudson Boğazı ile atlas okyanusuna bağlanır. Körfeze kıyısı bulunan Churchill, Manitoba şehri körfezdeki en büyük limana ev sahipliği yapar ve bu liman aynı zamanda sezonluk Arktik köprüsü hattının başlangıç noktasıdır. Bu az bilinen uluslararası gemi hattı Churchill'i Grönland'ın güney ve doğu tarafından Arktik Okyanusu'nun buzsuz veya az buzlu kesimleri üzerinden Murmansk'a bağlar. Bu gemi hattı 2. Dünya Savaşı sırasında Avrupa'ya ve Sovyetler Birliği'ne sevkiyat yapan müttefik gemileri tarafından U-bot'lardan korunmak için sıkça kullanılmıştır.
Arafura Denizi, Hint Okyanusu'nun doğusunda 650.000 kilometrekarelik bir alanı kaplayan sığ denizdir. Batısındaki Timor Denizi ile doğusundaki Torres Boğazı'nı birleştirir. Batısında Endonezya ve Doğu Timor devletleri tarafından ikiye ayrılan Timor adası, güneyinde Avustralya ve Carpentaria Körfezi, kuzeydoğusunda ise Endonezya ve Papua Yeni Gine devletleri tarafından ikiye ayrılan Yeni Gine adası bulunur.
Batı rüzgârları, 30° güney ve 30° kuzey paralellerinde bulunan dinamik yüksek basınç alanlarından, 60° kuzey ve 60° güney paralellerindeki dinamik alçak basınç alanlarına doğru esen rüzgârlardır.
Kutup rüzgârları, kutuplardaki termik yüksek basınç alanlarından, 60° enlemlerindeki, dinamik alçak basınç alanlarına doğru esen rüzgârlardır. Dünya kendi ekseni etrafında dönüşüne bağlı olarak Kuzey Yarım Küre'de kuzeydoğudan, Güney Yarım Küre'de güneydoğudan esen rüzgârlardır. Soğuk ve kuru oldukları için, etkili oldukları alanlarda sıcaklığı azaltarak kar yağışlarına neden olurlar. 60° enlemleri civarında Batı rüzgârları ile karşılaşarak cephe yağışlarına yol açarlar. Soğuk okyanus akıntılarının oluşumuna neden olurlar.
Muson iklimi, tropikal iklim özellikleri taşıyan Güney, Güneydoğu ve Doğu Asya'da etkilidir. Görkemli yağmur bulutları, aralıksız yağış ve güçlü rüzgârları başta gelen özelliğidir. En yağışlı iklim tipidir dolayısı ile sık sık sel felaketi görünür.
Okyanusların sınırları, Dünya'da bulunan okyanus suların sınırlarıdır. Okyanusların tanımı ve sayısı, bu kabul kriterine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Dünyadaki okyanusların çoğunlukla birkaç ayrı okyanus gibi görülmesine rağmen, okyanus sularının birbirine bağlı şekilde olması ve bu sular arasında bir vücudun parçaları gibi sürekli bir değişim olabilmesidir. oşinografi olarak adlandırılan bu kavram hayati önem taşır. Okyanuslarda çeşitli kriterlere göre adlandırılan bir takım bölünmeler vardır. Bunlar; Pasifik Okyanusu, Atlas Okyanusu, Hint Okyanusu, Arktik Okyanusu ve Antarktika gibi bölünmelerdir. Okyanusların küçük bölümlerine de deniz, körfez, koy, boğaz vb. isimler verilir.
Agulhas Akıntısı, Güney Ekvator Akıntısının bir parçası ve okyanuslardaki en hızlı akıntılardan biri, Afrika'nın doğu kıyılarını güney yönünden izleyerek doğuya doğru saptıktan sonra Afrika-Avustralya doğrultusundaki akıntıyla birleşir. Agulhas'ın sürüklediği suların bir bölümü Ümit Burnu dolayında batıya, Atlas Okyanusuna doğru yol alır. Agulhas, Madagaskar'la Afrika arasındaki Mozambik Akıntısınca da beslenir. 100 km genişliği aşmayan Agulhas akıntısının hızı saniyede 20/60 cm olarak hesaplanmıştır. Bu hız Güney Ekvator Akıntısının hızındaki mevsimlik değişikliklere bağlıdır. Agulhas güney enlemlerinden beslendiği için ılıktır ve sıcaklığı yüzeyde 14° ile 26 °C arasında değişir. Tuzluluk oranı 1200 m derinliklerde ve 50 °C sıcaklıkta binde 344 iken yüzeyde 20 °C sıcaklıkta binde 35,6 kadardır.
Termohalin döngü, yüzey ısısı ve tatlısu akıntıları tarafından oluşturulan küresel yoğunluk grandyanları tarafından yönlendirilen büyük ölçekli okyanus sirkülasyonunun bir parçasıdır. Rüzgâr sürümlü yüzey akıntıları, yol boyunca soğuyarak yüksek enlemlerden ekvatoral Atlas Okyanusu'ndan kutup yönünde ilerlemektedir. Bu yoğun su okyanus havzalarına akar. Güney Okyanusunda yeryüzünün büyük kısmına yerleşmişken, Kuzey Pasifik'te en yaşlı sular yükselmiştir. Bu nedenle, okyanus havzaları arasında geniş çaplı karıştırma gerçekleşir; bu karıştırmalar, aralarındaki farklılıkları azaltır ve Dünya okyanuslarını küresel bir sistem haline getirir. Su kütleleri hem enerjiyi hem de maddelerin dünyaya taşınmasını sağlar. Dolayısıyla, dolaşım hali Dünya'nın iklimi üzerinde büyük bir etkiye sahiptir.
Muson rüzgârları, özellikle Asya kıtası ile Hint Okyanusunun, yaz ve kış mevsiminde farklı ısınmasına bağlı olarak oluşan mevsimlik (devirli) rüzgâr. Muson kelimesi Arapça mevsim kelimesinden türemiştir.
Cádiz Körfezi, Atlas Okyanusu'nun doğu kesiminde yer alan bir körfez. Cádiz Körfezi coğrafi olarak Portekiz'in güney, İspanya'nın güney batı ve Afrika'nın kuzey batı kıyılarıyla çevrilmiştir. Körfez, Cebelitarık Boğazı ile Batı Akdeniz'e bağlanmaktadır. Cádiz Körfezi, Avrupa ve Afrika levhalarının birbirlerinden önce uzaklaşıp ardından da yaklaşması sonucunda oluşmuştur. Körfezin yüzey suları birbirinden çok farklı şekilde kollar halinde akar, bu akıntının yönü yıl içinde değişen egemen rüzgârın yönüne bağlı olarak değişmektedir. Cádiz Körfezi kıyıları bölgede oldukça etkili olan batı ve güneybatı rüzgarlarının etki alanlarındadır.
Doğu Asya Muson, nemli havayı Hint Okyanusu ve Pasifik Okyanusu'ndan Doğu Asya'ya ve Güneydoğu Asya‘ya taşıyan musonal akıştır. Japonya, Kore Yarımadası, Tayvan, Çin'in büyük bir bölümü, Vietnam ve Filipinler'in büyük bir kısmının iklimini etkileyerek küresel nüfusun yaklaşık üçte birini etkiler. Doğu Asya kıtası ile Pasifik Okyanusu arasındaki sıcaklık farklarından kaynaklanır. Doğu Asya musonu, ılık ve yağışlı bir yaz musonuna ve soğuk ve kuru bir kış musonuna bölünmüştür. Bu soğuk ve kuru kış musonu, Loess Platosu'nun oluşumuyla sonuçlanan aeolian toz birikiminden ve pedogenesis'ten sorumludur. Muson, kuzeydeki Sibirya kadar uzaklardaki hava düzenlerini etkiler ve Sibirya Yüksekliği'nin neden olduğu soğuk ve kuru kışlarla tezat oluşturan yağışlı yazlara neden olur ve bu da musonun kuzey enlemleri üzerindeki etkisini dengeler.
Deniz habitatı, deniz yaşamına ev sahipliği yapan habitatlardır. Deniz yaşamı bazı yönlerden denizdeki tuzlu su içeriğine bağlıdır. Habitat, bir veya birden fazla canlı türünün yaşadığı ekolojik veya çevresel bölgedir. Denizler ve okyanuslar bu habitatların birçok türünü barındırır. Deniz habitatları kıyı ve açık okyanus habitatları olarak ikiye ayrılabilir. Kıyı habitatları, gelgitin kıyı şeridinde geldiği noktadan kıta sahanlığının sınırına kadar uzanan bölgede bulunur. Kıta sahanlıkları, toplam okyanus alanının yalnızca yaklaşık %7'lik kısmını kaplamalarına rağmen deniz yaşamının çoğu kıyı habitatlarında bulunur. Açık deniz habitatları, kıta sahanlığının sınırının ötesinde, derin denizlerde bulunur.
Ekvator Karşı Akıntısı, 100-150 metre (330-490 ft) derinliğe kadar uzanan, doğuya doğru akan, rüzgarla çalışan bir akıntıdır. Atlantik, Hint ve Pasifik Okyanuslarında. Daha çok Kuzey Ekvator Akıntısı (NECC) olarak adlandırılan bu akıntı, Atlantik, Hint Okyanusu ve Pasifik havzalarında, Kuzey Ekvator Akıntısı (NEC) ile Güney Ekvator Akıntısı (sn). NECC, yaklaşık 200 metre (660 ft) ) derinliklerde ekvator boyunca doğuya doğru akan Ekvator Alt Akımı (EUC) ile karıştırılmamalıdır. batı Pasifik'te 100 metre (330 ft) doğu Pasifik'te.
Kizikoslu Eudoxus, Mısır'daki Helenistik Ptolemaios hanedanının kralı VIII. Ptolemaios için Umman Denizi'ni keşfeden Yunan denizci.
