İçeriğe atla

Hint-İskitler

Hint-İskitler
y. MÖ 150-MS 400
Hint-İskitlerin Haritası
Hint-İskitlerin Haritası
BaşkentTaxila
Mathura
Yaygın dil(ler)Sakaca
Koini Grekçesi
Pali
Sanskrit
Prakrit (Brahmi alfabesi)
HükûmetMonarşi
Kral 
• MÖ 85-60
Maues
• MS 10
Hajatria
Tarihî dönemAntik Çağ
• Kuruluşu
y. MÖ 150
• Dağılışı
MS 400
Yüzölçümü
202.600.000 km2
Öncüller		Ardıllar
Grek-Baktriya Krallığı
Hint-Grekler
Maurya İmparatorluğu
Kuşan İmparatorluğu
Sasani İmparatorluğu
Gupta İmparatorluğu

Hint İskitler, M.Ö. 2. yüzyılın ortalarından MS 4. yüzyıla kadar batı ve kuzey Güney Asya'ya (Soğdiana, Baktriya, Sindh, Keşmir, Pencap, Haryana, Uttar Pradeş, Bihar, Racastan, Gucerat ve Maharaştra) doğru göç etmiş bir grup göçebe Saka ve İskit kökenli İrani halktır.

Tarihçe

Güney Asya'daki ilk Saka kralı, MÖ 1. yüzyılda Gandhara ve İndus Vadisi'nde Saka yönetimi kuran Maues/Moga'dır. Hint-İskitler kuzeybatı Hindistan üzerindeki üstünlüklerini Hint-Grek Krallığı'nı ve diğer yerel krallıkları fethederek genişletmiştir. Halk, Kuşan İmparatorluğu tarafından yenilmiş ve boyun eğdirilmiştir.[1] Buna rağmen Sakalar, Kuzey Satraplıkları ve Batı Satraplıkları'nın oluşturduğu satraplıkları yönetmeye devam etmiştir.[2]

Saka yöneticilerinin gücü, Hint-İskitlerin Satavahana imparatoru Gautamiputra Satakarni tarafından yenilmesinden sonra, 2. yüzyılda azalmaya başladı.[3][4] Kuzeybatı Hint Yarımadası'ndaki Hint-İskit yönetimi, son Batı Satrapı III. Rudrasimha'nın MS 395'te Gupta imparatoru II. Çandragupta tarafından mağlup edilmesiyle sona erdi.[5][6]

Hint Yarımadası'nın kuzey bölgelerinin Orta Asya'dan gelmiş İskit kabileleri tarafından istilası, Hint altkıtası tarihinin yanı sıra yakındaki ülkeler için de önemli bir rol oynamıştır.

Arrian[7] ve Batlamyus'un da dahil olduğu Antik Roma tarihçileri, Sakaların ('Sakai') göçebe insanlar olduğunu söylemiştir.[8] Bununla birlikte, Italo Ronca, Batlamyus'un VI bölümünü inceleyen çalışmasında, “Sakai ülkesi göçebelere aittir, kasabaları yoktur ama ormanlarda ve mağaralarda yaşarlar” bölümünün sahte ve güvenilmez olduğunu belirtmiştir.[9]

Galeri

  • MÖ 100 yılında Asya, Sakaları ve komşularını gösteriyor
    MÖ 100 yılında Asya, Sakaları ve komşularını gösteriyor
  • Hint İskit hükümdar Azes'in gümüş sikkesi
    Hint İskit hükümdar Azes'in gümüş sikkesi
  • Gandhara taş paleti, İskitler'in müzik çalmasını tasvir eder.
    Gandhara taş paleti, İskitler'in müzik çalmasını tasvir eder.
  • "İskit" askeri, Nagarjunakonda.[10][11]
    "İskit" askeri, Nagarjunakonda.[10][11]

Kaynakça

  1. ^ Kharapallana and Vanaspara are known from an inscription discovered in Sarnath, and dated to the 3rd year of Kanishka, in which they were paying allegiance to the Kushanas. Source: "A Catalogue of the Indian Coins in the British Museum. Andhras etc." Rapson, p ciii
  2. ^ "The titles "Kshatrap" and "Mahakshatrapa" certainly show that the Western Kshatrapas were originally feudatories" in Rapson, "Coins of the British Museum", p.cv
  3. ^ World history from early times to A D 2000 by B .V. Rao: p.97
  4. ^ A Brief History of India, by Alain Daniélou p.136
  5. ^ India in a Globalised World, by Sagarika Dutt p.24
  6. ^ Ancient India, by Ramesh Chandra Majumdar p. 234
  7. ^ "Arrian: Anabasis Alexandri: Book VIII (Indica); Section V". Ancient History Sourcebooks. Fordham University. 2 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2019. 
  8. ^ Batlamyus vi, xiii (1932), p. 143.
  9. ^ Ronca (1971), pp. 39, 102, 108.
  10. ^ "In Nagarjunakonda Scythian influence is noticed and the cap and coat of a soldier on a pillar may be cited as an example.", in Arşivlenmiş kopya. 16 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2019. 
  11. ^ "A Scythian dvarapala standing wearing his typical draperies, boots and head dress. Distinct ethnic and sartorial characteristics are noteworthy.", in Arşivlenmiş kopya. 15 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2019. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sakalar</span> eski bir etnik grup

Sakalar, Kuzeydoğu Avrasya stepleri ile Tarım havzasında yaşayan ve at yetiştirme, madencilik yapma kabiliyetleri geliştirmiş olan tarihi halk. Kaynakların genelde Sakaları Türkî ya da İrani bir halk olarak sayılmasının yanı sıra kimlikleri konusunda tartışmalar sürmektedir. Ancak Avrasya stepleri'deki kurganlarda bulunan kişilerin naaşları üzerinde son yapılan genom ve mitokondriyal DNA çalışmaları sonuçlarına göre, kurganlarda bulunan Saka naaşlarına genetik yakınlık gösteren kişilerin hepsinin günümüz Türki halklara mensup olan bireyler oldukları görülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kimmerler</span> Hint-Avrupa, Kafkasyalı veya Türk kökenli göçebe kavim

Kimmerler MÖ 8. yüzyılın ilk yarısına kadar Kimmerya olarak da tabir edilen İdil Nehri'inden Karadeniz'in kuzeyine doğru uzanan geniş bir alanda yaşamış büyük olasılıkla Hint-Avrupa kökenli oldukları varsayılan göçebe ve savaşçı bir ulustur.

<span class="mw-page-title-main">İskitler</span> Avrasya bozkırlarında yaşamış tarihî Halk

İskitler veya yayıldıkları doğu bölgelerindeki isimleri ile Sakalar, MÖ 8. yüzyıl ile MS 3. yüzyıl arasında Avrupa'nın doğusu ile Orta Asya'da, Tanrı Dağları ve Fergana Vadisi'ni de içine alan bölgelerde yaşamış, Tuva ve (Altay-Sayan) kökenli, Doğu Avrasya-Batı Avrasya kültür ve genetik bileşenlerini içerdiği varsayılan heterojen göçebe halktır. İskitler için tarih boyunca Grek kaynaklarında Skuthēs (Σκύθης), Asur kaynaklarında Aşguzai, Fars kaynaklarında Sakā ve Çin kaynaklarında Sai tabirleri kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Andronovo kültürü</span>

Andronovo kültürü, MÖ 2000-900 yılları arasında Altay ve Tanrı dağları, Batı Sibirya ve Hazar'ın kuzeydoğusuna kadar uzanan bölgede yaşamış Tunç Çağı toplumları için kullanılan terim. Afanasiyevo kültürü ile başlayan ve İskit, Hunlar, Moğollara devam eden bozkır konfederasyonu yönetiminin temsilcisidir.

<span class="mw-page-title-main">Osetya</span>

Osetya, Kafkasya'da bulunan bir bölge.

MÖ 7. yüzyıl, MÖ 700'ün ilk günü başlamış ve MÖ 601'in son günü bitmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kuşan İmparatorluğu</span>

Kuşanlar, Hindistan’ın kuzeyinde M.Ö. 2. yüzyılın ikinci yarısında hüküm sürmüş bir hanedan. Batılı kaynaklarda Sogdiana ve Bactria, Çin kaynaklarında ise Tai Hsia diye adlandırılan, bugün Afganistan'ın kuzey kesiminde Ceyhun Irmağı ile Hindukuş Dağları arasında kalan bölgenin Orta Asya kavimleri istilası sonucunda, M.Ö. 3. yüzyılda kurulmuş olan Grek Baktriya Krallığı çökmüş ve yerine M.S. 1. yüzyılda yerli kayıtlara göre Kuşan, Çin kaynaklarına göre ise Ta-Yüeh-chih adında kurulan devlettir. Kuşanlar, Yüeçi Konfederasyonun beş bölümünden biriydi, ve yüksek ihtimalle İrani veya Tohar, Ön Hint-Avrupalı Kansu'dan göç eden ve eski Baktriya'ya yerleşen göçebe insanlardır. Kuşanlar ilk dönemler muhtemelen idari işlerde Yunancayı kullanıyorlardı, ancak kısa sürede Bactrian dilini kullanmaya başladılar. Kurucu hanedanın Türk kökenli olduğuna dair çeşitli iddialar da vardır. Öyle ki bir Keşmir tarihçisi olan Kalhana’nın Rajatarangini’sinde zikredilen “Turushkanvaya” ismidir. Grandhara bölgesinde Türk asıllı krallar olduğundan bahseder.

<span class="mw-page-title-main">İskit dilleri</span>

İskitçe, doğuda Saka, batıda İskit adlarıyla tanınan ve antik dönemde Avrasya'da geniş bir alana yayılmış kurgan kültürünü temsil eden atlı toplulukların ortak bir iletişim diline sahip oldukları varsayımı ile varlığı ileri sürülen bir dil grubudur. Günümüzde sadece Osetçe konuşulmaktadır. Avrupa merkezli akademisyenler; bazı dolaylı kanıtlar üzerinden bu varsayımsal dil öbeğini, kendi Hint-Avrupa dil teorilerinin bir parçası olarak Doğu İran dili grubu içinde sınıflandırırlar.

<span class="mw-page-title-main">İran halkları</span> çeşitli Hint-Avrupa etno-linguistik grubu

İran halkları, Hint-Avrupa dil ailesine bağlı Hint-İran dillerinin, bir alt grubu olan İran dillerini konuşan dilsel ve etnik toplulukların bir toplamıdır. İran platosu boyunca Hindukuş Dağları'ndan Anadolu'ya kadar ve Orta Asya'dan Basra Körfezi'ne dek yayılmışlardır. İran halkları veya İrani halklar ifadeleri, bugünkü İran devletinin sınırları içinde yaşayan İran vatandaşları ile karıştırılmaması için "İranlı" yerine kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">I. Seleukos</span>

I. Seleukos Nikatōr Büyük İskender'in Makedon kumandanı. İskender'in ölümünden sonra başlayan Diadoki Savaşları'nda Seleukos, Seleukos hanedanını ve Seleukos İmparatorluğu'nu kurmuştur. Krallığı İskender'den sonra kurulan devletler arasında Roma yayılmasına karşı en uzun süre direnen ülkelerden biridir. Mısır'daki Ptolemaios Krallığı Seleukosların çöküşünden sonra 34 yıl daha dayanabilmiştir.

Kurgan veya Korgan özellikle Orta Asya ve Doğu Avrupa'daki yığma tepe ve höyük şeklinde bulunan genellikle tahtadan yapılmış mezarlar için kullanılan bir tümülüs türü.

<span class="mw-page-title-main">Grek-Baktriya Krallığı</span>

Grek-Baktriya Krallığı, Orta Asya'daki Baktriya ve Soğdya'yı MÖ 250'den 125'e kadar kontrol etmiş, Hint-Yunan Krallığı ile birlikte Helenistik dünyanın en doğusundaki devlet. Günümüz Afganistanının kuzeyinde merkezlenmiştir. Devletin günümüzdeki doğu Afganistan ve Pakistan'a MÖ180'de genişlemesi, MS 10'a kadar devam edecek Hint-Yunan Krallığı'nı kurmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Halçayan</span>

Halçayan, güney Özbekistan'ın Surhanderya ilindeki modern Denau şehri yakınında bulunan küçük bir saray veya kabul salonu olduğu düşünülen bir arkeolojik sit alanıdır. Ceyhun'un kuzey kolu olan Surhanderya vadisinde bulunur.

Pazırık kültürü, Demir Çağı'nda var olmuş Sakalara ait göçebe arkeolojik kültür. Sibirya'nın permafrostlarında mumyalanmış insanları içeren bu kültürün işaretleri ve eserleri, Moğolistan-Kazakistan sınırındaki Altay Dağları'nda yapılan kazılar sonucu ortaya çıktı. Mumyalar, Ukrayna'daki İskit kültürünün mezar höyüklerine benzer şekilde uzun höyüklere gömüldü. Burada Sibirya'nın Buzlu Kızı da dahil olmak üzere birçok insan kalıntısı ve eseri bulunmuştur. Bu da, etrafındaki birçok ticaret yolundan ve kervandan yararlanan ve gelişen bir kültür olduğunu gösteriyor. Pazırıkların savaşçı bir hayat sürdürdüğü düşünülüyor. Pazırık kültüründen önce "Arjaan kültürü" vardı..

Hint Grekler, M.Ö. 200. yüzyılın ortalarından MS 10. yüzyıla kadar Hindistan tarafından doğru göç etmiş bir grup göçebe Grek kökenli İrani halktır.

<span class="mw-page-title-main">İskitya</span>

İskitya, Klasik Antik Çağ'da Orta Avrasya'da yer alan bir bölgeydi. Sınırları Yunanlar tarafından belirsiz bir şekilde tanımlanan bu bölge Doğu İran İskitleri tarafından işgal edildi ve Orta Asya ve Doğu Avrupa'daki Vistül Nehri'nin doğusundaki kısımlarının doğu kısımları ile sınırdı. Antik Yunanlar, Avrupa'nın kuzeydoğusundaki tüm topraklara ve Karadeniz'in kuzey kıyılarına İskitya adını verdiler. Demir Çağı boyunca bölge İskit kültürlerinin gelişmesine tanık oldu.

Bartatua veya Protothyes, MÖ 7. yüzyılda Batı Asya'da hüküm süren bir İskit kralıydı.

Hint-Yunan sanatı, MÖ 200 yıllarından itibaren Baktriya ve Hindistan yarımadası'nı kontrol eden Hint-Yunanların sanatıdır MÖ 200-145 arasında Baktriya'nın yönetimini ellerinde tuttular ve Hint Yarımadasına seferler düzenlediler.MÖ 145'ten sonra, Hint-Yunan kralları yalnızca eski Hindistan'ın bazı bölgelerinde, özellikle de günümüzün kuzeybatı Pakistan'ına denk gelen Gandhara'da hüküm sürdüler.

<span class="mw-page-title-main">Avrasya göçebeleri</span>

Avrasya göçebeleri, Avrasya bozkırlarında yaşayan ve büyük ölçüde Avrupa ve Asya'daki sınır tarihi kaynaklarından bilinen göçebe halk gruplarıydı.

<span class="mw-page-title-main">I. Dimitrios (Baktriya kralı)</span> MÖ 2. yüzyılda Greko-Baktriya ve Hint-Yunan kralı

I. Dimitrios Anicetus, Damaytra olarak da bilinir Grek-Baktriya ve daha sonra Hint-Grek kralıydı, Baktriya'dan eski kuzeybatı Hindistan. Greko-Baktriya Krallığı hükümdarı Euthydemus I'in oğluydu ve MÖ 200 civarında onun yerine geçti, ardından günümüzde Afganistan'ın güneyinde, İran'da, Pakistan'da ve Hindistan'da geniş alanları fethetti.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.