İçeriğe atla

Hinduizm'de Tanrı

Hinduizm'de tanrı kavramı, bir mezhepten diğerine değişen çok çeşitli ve karmaşıktır.[1] Hinduizm, Henoteizm, monoteizm, politeizm, panenteizm, panteizm, pandeizm, monizm, agnostisizm, ateizm ve nonteizm gibi çok çeşitli inançları kapsar.[2][3]

Başlıca gelenekler

çoktanrıcılık

Hinduizm'de tanrı kavramı ağırlıklı olarak Çoktanrıcılık şeklinde tanımlanmış ve tasvir edilmiş, birçok tanrı ve tanrıçaya tapınma olmuştur.[4] Her ne kadar tek tanrı kavramı, yani Brahman kavramı Hindu metinleri'nde çokça tasvir edilmiştir. Bhagavad Gita'da teizm formlarından bahsedilir. Vishnu (örneğin Krishna), Shiva ve Devi'nin avatarları gibi birincil bir tanrıya duygusal veya sevgi dolu bağlılık (bhakti), erken Orta Çağ döneminde ortaya çıktı ve şimdi Bhakti hareketi olarak biliniyor.[5]

Monoteizm

Hinduizm'de Felsefi bir kavram olarak tanımlanan monoteizm şeklinde tanrıya tapınma biçimi de olmuştur.[2][6]

Kaynakça

  1. ^ Lipner, Julius (2 Ekim 2012). Hindus: Their Religious Beliefs and Practices (İngilizce). Routledge. ISBN 978-1-135-24060-8. 17 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2022. 
  2. ^ a b Chakravarti, Sitansu S. (1991). Hinduism, a Way of Life (İngilizce). Motilal Banarsidass Publ. ISBN 978-81-208-0899-7. 10 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2022. 
  3. ^ "polytheism | Definition, Examples, Religions, & Facts | Britannica". www.britannica.com (İngilizce). 18 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2022. 
  4. ^ Woodburne, A. S. (1925). "The Idea of God in Hinduism". The Journal of Religion. 5 (1): 52-66. ISSN 0022-4189. 5 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2022. 
  5. ^ Bowker, John; Bowker, John Westerdale (10 Nisan 1975). Problems of Suffering in Religions of the World (İngilizce). Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-09903-5. 31 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2022. 
  6. ^ Indich, William M. (1995). Consciousness in Advaita Vedanta (İngilizce). Motilal Banarsidass Publ. ISBN 978-81-208-1251-2. 13 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2022. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sri Ramakrishna</span> Hint Hindu keşişi ve filozofu

Sri Thakur Gadadhar Chattopadhyaya Ramakrishna Paramahamsa, Hindu azizdir. Ana tanrıça Kali'ye bağlı ve Advaita Vedanta üstadı olarak "tüm dinlerin aynı amaca ilettiğini" vaaz etti.

<span class="mw-page-title-main">Vedalar</span>

Vedalar, Aryan din edebiyatının tamamını içine alan bir terimdir. Hinduizm dinine inananlar için kutsaldırlar ve yine bu dine inananlar için açığa çıkmış bilgidirler. Veda kelimesi bilgi manasına gelir ve İngilizce farkında olmak manasına gelen wit sözcüğüyle aynı kökene sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Hindular</span>

Hindular, kendilerini kültürel, etnik veya dini olarak Hinduizm'in yönlerine bağlı gören kişilerdir. Tarihsel olarak, terim aynı zamanda Hindistan alt kıtasında yaşayan insanlar için coğrafi, kültürel ve daha sonra dini bir tanımlayıcı olarak kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Yoga</span> Hindistan kaynaklı meditasyon uygulamaları ve 2020li yıllarda Batıda yaygınlaşan spor-meditasyon uygulaması

Yoga (Sanskrit), Hindistan kaynaklı fiziksel ve zihinsel disiplinleri tarif etmek için kullanılan bir kelimedir. Aynı zamanda Hinduizm, Budizm ve Jainizm'de çeşitli meditatif uygulamalara da yoga adı verilmektedir. Hinduizmde, altı geleneksel felsefe okulundan (āstika) biri olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Hindu tapınağı</span>

Hindu tapınağı veya mandir, Hinduizm'in düşüncelerini ve inançlarını ifade etmek için sembolizmi kullanarak insanları ve tanrıları bir araya getirmek üzere tasarlanmış bir yapıdır. Bir Hindu tapınağının sembolizmi ve yapısı Vedik geleneklerine dayanmaktadır. Bir tapınak, Hindu kozmosunun tüm unsurlarını, yani iyiyi, kötülüğü ve insanı sunmanın yanı sıra, Hindu'nun döngüsel zaman duygusu ve yaşam özü unsurlarını sembolik olarak dharma, kama, artha, mokşa ve karma yasasını sunarak bütünleştirir.

<span class="mw-page-title-main">Şaivizm</span>

Şaivizm, Şiva'yı Yüce Varlığa ya da Brahman'ın metafizik kavramına saygı duyan Hinduizm içindeki en önemli geleneklerden biridir. Hinduizmin çoğunda olduğu gibi, Şaiva'nın da Şaiva Siddhanta gibi adanmış ikili teizminden, Keşmir Şaivizmi gibi yoga odaklı monistik nonteizm'e kadar pek çok alt geleneği var. Hem Vedalar hem de Agama metinlerini teolojinin önemli kaynakları olarak görmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Aruna</span>

Aruna, Hinduizm'de de Surya'nın 'nın arabacısının adıdır. Yükselen Güneş'in kırmızımsı parlaklığının canlı örneğidir.

<span class="mw-page-title-main">Kara Tepe</span>

Kara Tepe, Orta Asya'daki Bactria bölgesinde, Güney Özbekistan'daki Tirmiz şehrine yakın Termez vahasında bulunan bir Budist arkeolojik sit alanıdır. Sit alanının temelleri 1. yüzyıla dayanır. Bölgede bulunan sikkelerden ulaşılan sonuçlara göre 5. yüzyılda Kuşan-Sasani istilası ile karşılaşmadan önce, 3. ve 4. yüzyıllarda Kuşan İmparatorluğu döneminde altın çağını yaşamıştır.

Vedik mitolojisi, Rigveda'nın ilahilerinde değinilen tarihi Vedik din ve Vedik edebiyatın mitolojik yönlerini ifade eder.

Karma yoga, Hinduizmdeki üç ruhani yoldan biridir, "eylem yogası" olarak da bilinir. Karma yoga için doğru eylem bir dua şeklidir. Hinduların ruhani uygulamalarındaki yollardan biridir, diğerleri Jnana yoga ve Bhakti yogadır. Hinduizmde bu üç yol birbirini dışlamaz, ancak Karma yoga, Jnana yoga ve Bhakti yoga arasındaki görece ağırlık kişiye göre değişir.

Bhakti yoga, herhangi bir kişisel tanrıya karşı sevgi dolu adanmaya odaklanan Hinduizm içindeki ruhsal bir yol veya ruhsal uygulamadır. Hinduizmde Mokşa'ya giden birkaç yoldan biridir, diğer yollar Cnana yoga, Karma yoga ve Kriya yogadır.

<span class="mw-page-title-main">Cnana Yoga</span>

Jnana yoga, Hinduizm'de Moksha'ya götüren üç klasik yoldan (margas) biridir. Jnana yoga "bilginin yolu" veya "kendini gerçekleştirme yolu" olarak bilinir. Diğer ikisi karma yoga ve bhakti yogadır. Daha sonra Hinduizm içindeki yeni hareketler, dördüncü bir manevi yol olarak raja yogayı ekledi, ancak diğer üçünden farklı olarak raja yoga evrensel olarak kabul görmüş değildir.

Varṇa, Hinduizm bağlamında, hiyerarşik kast sistemi içindeki herhangi bir sosyal sınıfı ifade eder. İdeoloji, dört varnayı tanımlayan ve sıralayan, mesleklerini, gerekliliklerini ve görevlerini veya Dharma'yı belirleyen Manusmriti gibi metinlerde özetlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">İşvara</span>

İşvara Hinduizmde Mutlak Varlık, Mutlak Benlik; Yüce Tanrı'dır. Hindu felsefesinde İşvara; Yüce Benlik, Hükümdar, Rab, kral, kraliçe veya koca anlamına gelebilir. Orta Çağ Hindu metinlerinde, Hinduizm ekolüne bağlı olarak İşvara; Tanrı, Yüce Varlık, kişisel Tanrı veya özel Benlik anlamına gelir.

<span class="mw-page-title-main">Patanjali</span>

Patanjali, Gonardiya veya Gonikaputra olarak da anılan Hindu yazar, mistik ve filozof bir Siddhar'dı. Hakkında çok az şey biliniyor ve hiç kimse tam olarak ne zaman yaşadığını bilmese de eserlerinin analizinden elde edilen tahminler MS 2. ve 4. yüzyıllar arasında yaşadığını gösteriyor.

Ahura Avestaca'da Zerdüşt tanrılarının belirli bir sınıfı için kullanılan bir isimdir. Terimin dilsel olarak Hint Vedik döneminin Asuralarıyla ilişkili olduğu varsayılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Para Brahman</span>

Para Brahman veya Param Brahman Vedik felsefeye göre tüm tanımlamaların ve kavramların ötesinde olan "Yüce Brahman"dır. Evrene ve ötesinde, tüm varlıklara sonsuz nüfuz eden biçimsiz Var Olan, Maya'yı aşkın Nihai Varlık olarak tanımlanır.

Svayam Bhagavan Hinduizm'de Sanskrit bir kavramdır ve Bhagavan'ın monoteistik ve klasik teistik çerçevede tekil Yüce Tanrı'nın mutlak temsiline atıfta bulunur. Kavram genellikle Vaişnavizm, özellikle Gaudiya Vaişnavizmi'nde kullanılır. Bu bağlamda Krişna Svayam Bhagavan olarak kabul edilir.

Bhagavata Purana veya Srimad Bhagavatam (Śrīmad Bhāgavatam), Srimad Bhagavata Mahapurana veya kısaca Bhagavata (Bhāgavata), Hinduizm'in on sekiz büyük Purana'sından (Mahapuranalar) biridir.

<span class="mw-page-title-main">Brihaspati</span>

Brihaspati, bir Hindu tanrısıdır. Brihaspati, Hinduizmin antik Vedik yazıtlarında ateşle ilişkilendirilen bir tanrıdır ve bu kelime aynı zamanda devalara ve devilere danışmanlık yapan bir tanrıya da karşılık gelir. Vedalardan sonra gelen bazı metinlerde, bu sözcük Güneş Sistemi'nin en büyük gezegeni olan Jüpiter'i ifade eder ve Brihaspati bu gezegenle bir Navagraha olarak ilişkilendirilir.