Hindoloji

Hindoloji, bir bilim dalıdır. Hintçe dilin, edebiyat, tarih, din ve Hint toplumların manevi, maddi kültürünü sistematik şekilde toplar ve araştırır. Geçmiş ve günümüz Hintçesi ve Hint toplumları ana konusunu oluşturur.

Klasik ve modern hindoloji

Klasik Hindoloji, en başından itibaren Sanskrit Filolojisi ile ilgili çalışmalar yapmıştır. Bu çalışmalara 19. yy.ın ilk yarısında Hint-Avrupa dil ailesinden olan Pali dili ve Prakrit lehçeleri de eklenmiştir. Klasik Hindoloji çalışmalarında birçok çeviri yapılmış ve makale yazılmıştır. Bu çeviri ve makalelerin çoğu Karşılaştırmalı Dilbilim ve Din Bilimleri ya da arkeoloji gibi diğer bilimlere katkıda bulunmuştur. Bu çalışmalar sayesinde şimdiye kadar sadece İngilizce çevirisi olan birçok Sanskrit eseri Almancaya çevrilmiştir.

Hindoloji, 1960'tan bu yana Hindistan'ın kuzeyinde konuşulan Hintçe ve Bengalce ile Hindistan’ın güneyinde konuşulan Tamil ve Kannada gibi modern Hint dilleriyle ilgilenmektedir. Örneğin; Helmuth von Glasenapp 1961 yılında “Hint Edebiyatı” adlı eserinde bu ve diğer dillerin edebiyatlarından bahsetmiştir.

Günümüz Hindistan politikası ve ekonomisinin yanı sıra çok çeşitli edebiyat, dans ve müzik kültürüyle Hindoloji alanında yapılan çalışmalara yeni bir yön kazandırmıştır. Böylece klasik Hindoloji'ye paralel olarak Hindoloji alanında diğer araştırmaları ve yine Sanskritçe incelemeleri yapmaya devam eden modern Hindoloji oluşturulmuştur.

Hindoloji alanındaki bu gelişmeler, şimdiye kadar sınırlı iş imkânları olan Hindologlar için ekstra iş olanakları sağlamıştır. Örneğin; Würzburg Üniversitesi öğrencilerine diplomatik alanlarda, Goethe Enstitüsü'nde, Hindistan'daki birçok şirkette çalışma olanakları ve bunlar için Hindistan'da yoğun Hintçe dil kursları, staj imkânları sunmuştur.

Önemli Hindologlar

Heinrich Roth (1620-1668): İlk Sanskrit grameri Heinrich Roth'a aittir. Ancak bu çalışma hiçbir zaman yayımlanmamıştır.
Wilhelm von Humboldt (1767-1835): Alman filozof, dilbilimci ve aynı zamanda devlet adamıdır. Karşılaştırmalı Dilbilim alanında bazı önemli çalışmalar yapmıştır, öğrencilerine Sanskritçe öğretmiştir.
Friedrich Schlegel (1772-1829): Yazar, eleştirmen ve Romantik hareketinin kurucusudur. Schlegel, 1808 yılında “Hindistanlının Dili ve Bilgeliği Üzerine” adlı bir makale yazmış ve bu makale Hindoloji çalışmalarına hız kazandırmıştır.
Friedrich Rückert (1788-1866): Alman şair, çevirmen ve filoloji uzmanıdır. Sanskrit diliyle ilgili çalışmalar yapmıştır.
Franz Bopp (1791-1867): Alman dilbilimcidir ve Sanskritçe üzerine araştırmalar yapmıştır. Aynı zamanda Karşılaştırmalı Hint-Germen Dilbilimi'nin kurucusudur. Hindistan'ın önemli bir destanı olan Mahabharata destanından bir bölümü çevirmiştir.
Adolf Friedrich Stenzler (1807-1887): Birçok Sanskritçe metnin çevirisini yayımlamıştır. Örneğin bu çevirilerin arasında ünlü Hint şair Kalidasa'nın “Raghuvamsha” eseri de vardır. Stenzler'in “Sanskritçenin Temel Kitabı” 1869'dan bu yana birçok kuşak tarafından kullanılmıştır.
Albrecht Weber (1825-1901): Hindoloji alanında birçok araştırma yapmış ve bu araştırmalar sayesinde Hindoloji gelişmiştir. 1853 yılında Vedik Dönemi'nin edebiyatını anlatan “Hint Edebiyatı Üzerine Akademik Dersler” adlı eseri yayımlanmıştır. Bu eserde, Hintçe destanların yanı sıra Hintçe gramer, tıp, müzik, sanat ve Sanskrit edebiyatından bahsetmiştir. Weber, 1849 yılında “Hint Çalışmaları” adında bir dergi çıkarmış ve bu dergide araştırmalarını anlatan birçok makale yayımlamıştır.
Johann Georg Bühler (1837-1898): Hindoloji'nin önde gelen bilim adamlarından biridir. Hint hukukunu anlatan bir eser yazmış ve eski yazıların çevirisini yapmıştır.
Paul Deussen (1845-1919): Önemli bir filozof ve Friedrich Nietzsche’nin bir arkadaşıdır. Upanişad ve Veda’lar üzerine çalışmalar yapmış ve bu çalışmalarını bir kitap serisinde yazmıştır. Paul Deussen’in “Brahma-Sutralar” çevirisi, bir Avrupa diline eksiksiz olarak aktarılan ilk eserdir.
Heinrich Zimmer (1890-1943): Zimmer, “Hindistan’da Felsefe ve Din” adlı bir kitap yazmıştır. Bu kitapta; Hinduizm, Jainizm, Budizm ve yogadan bahsetmiştir. Yoga ve Tantra ile ilgilenen ilk Alman Hindolog'dur. Ayrıca Budizm'le ilgili birçok araştırma yapmış ve birçok metin çevirmiştir.
Helmuth von Glasenapp (1891-1963): “Hindistan’da Felsefe” ve “Hindistan’ın Edebiyatı” Helmuth von Glasenapp'ın önemli iki eseridir. “Alman Filozoflara Göre Hindistan” adlı eserinde Kant, Herder ve Oswald Spengler gibi önemli filozofların düşüncelerine yer vermiştir. Ayrıca Hinduizm, Jainizm ve Budizm uzmanıdır.
Paul Thieme (1905-2001): 20.yy.ın önemli Hindologlarından biridir. Veda'ları, Upanişadlar'ı ve Sanskritçe şiirleri incelemiştir. 1981 yılında Benares Hindu Üniversitesi tarafından Paul Thieme'ye fahri doktora unvanı verilmiştir.
Klaus Mylius (1930): “Sanskritçe/Almanca”, “Almanca/Sanskritçe” sözlüklerini bir ciltte toplamıştır. Cildin ilk bölümünde 70.000 Sanskritçe, ikinci bölümde 26.000 Almanca kelime mevcuttur.
Hermann Graßmann (1809-1877): Rigveda çevirisi, önemli bir Matematikçi.
Theodor Benfey (1809-1881): Alman dilbilimci, Panchatantra çalışması, “Sanskrit Dilbilgisi Kitabı”.
Lorenz Franz Kielhorn (1840-1908): Sanskritçe grameri, Epigrafya.
Berthold Delbrück (1842-1922): Karşılaştırmalı Dilbilim, Sanskrit söz dizimi çalışmaları.
Hermann Jacobi (1850-1937): Jainizm, Astronomi
Hermann Oldenberg (1854-1920): Dinlerin Tarihi, Veda, Budizm
Richard von Garbe (1857-1927): Samkhya, Yoga, Bhagavad-Gita çevirisi
Heinrich Lüders (1869-1943): Mahabharata Destanı, Epigrafya, Budizm
Willibald Kirfel (1885-1964): Purana'lar, Kozmografi
Paul Hecker (1913-1979): Vedanta, Purana'lar
Michael Witzel (1943): Rigveda çevirisi, Eski Hint Tarihi
Axel Michaels (1949): Hinduizm, Dinlerin Tarihi