İçeriğe atla

Hindistan'daki Yahudilerin tarihi

Yahudilerin yoğunlukta olduğu bölgeleri gösteren Hindistan haritası.

Hindistan Yahudileri Hindistan'da bulunan dini bir azınlıktır. Yahudiliğin, Hindistan'a giren ilk gayri-Dharma dinlerden olduğu tarihte kayıtlıdır. Antik çağlardaki cemaatler kültürel asimilasyona uğramıştır. Her Yahudi cemaati, Yehuda Krallığı ve Kayıp On Kabile gibi farklı kökenlerden geldiği için ülkedeki Yahudi sayısını kestirmek zordur. Toplam Yahudi nüfusunun yarısı Manipur ve Mizoram'da, çeyreği de Mumbai'de yaşamaktadır. Dünyadaki birçok ülkenin aksine Hintlerin kontrolündeki Hindistan'da antisemitizm olayları görülmemiştir. Bölgede görülen tek antisemitik olaylar, Portekiz'in Goa'yı işgal edip engizisyonları başlattığı dönemdir. Yahudiler Malabar kıyılarındaki Kodungallur'a yerleşip 1524'e kadar barış içinde ticaretle uğraştılar. Hem İngiliz hakimiyetinden önce hem de sonra Yahudiler Hint prensleri altında, hükûmette, orduda ve endüstride önemli mevkilere geldiler.

Hindistan'da mülteci ve yeni gelmiş Yahudiler dışında beş yerli Yahudi cemaati bulunmaktadır:

  1. Koçin Yahudileri - 2500 yıl önce Koçin, Kerala'ya üccar olarak yerleştiler.
  2. Bene Israel - Maharaştra eyaletine 2100 yıl önce vardılar.
  3. Bağdadi Yahudiler - 250 yıl önce Irak, İran, Afganistan ve Arap ülkelerinden gelip Mumbai'ye yerleştiler.
  4. Bnei Menaşe - Manipur ve Mizoram'daki Mizo ve Kuki kabile üyeleri kendilerinin Menaşe kabilesinden geldiklerine inanırlar.
  5. Bene Efraim - "Telugu Yahudileri" olarak da bilinen ve Telugu dili konuşan bu grup Yahudiliği 1981 yılından beri icra etmektedir.

Koçin Yahudileri

Ana madde: Koçin Yahudileri

Hindistan'daki Yahudi cemaatlerinin en eskisi Koçin'dedir. Geleneksel inanca göre Yehuda'dan çıkan tüccarlar bugün Kerala'da bulunan Koçin'e M.Ö. 562'de varmıştır; ve 70 yılında Kudüs Tapınağı'nın yıkılmasıyla Yehuda'yı terk eden bazı Yahudiler Koçin Yahudilerine katılmıştır.[1] Koçin Yahudilerinin cemaatinin adı Anjuvannam'dır. 1492'de İspanyol Engizisyonundan kaçan Sefarad Yahudileri olan Paradesi Yahudilerine ait sinagog hâlen aktiftir.[1]

Bene Israel

Ana madde: Bene Israel

Bene Israel'in inanışına göre ataları 2100 yıl önce Yehuda'dan çıkan ve Mumbai'nin güneyinde Alibag yakınlarındaki Navagan'da karaya oturan gemideki yedi Yahudi ailedir. Cumartesi günleri Şabat kurallarına uydukları için yerli halk tarafından "Cumartesi yağ basıcıları" anlamına gelen shanivār telī denir. Pen, Mumbai, Alibag, Pune ve Ahmedabad'da cemaatleri ve sinagogları vardır. En gelişmiş Bene Israel cemaati Mumbai'de 1950'ler ve 60'lardaydı; bu zamandan sonra Bene Israil Yahudileri yeni kurulmuş İsrail'e göç etmeye başladılar. Bene Israel toplumu İsrail'de önemli mevkilere geldiler. Hindistan'da ise azalan nüfusla eski sinagogları kullanılmaz hale gelmiştir. Cemaatin Mala'da bir mezarlığı bulunmaktadır.

Bağdadi Yahudiler

Ana madde: Bağdadi Yahudiler
Knesset Eliyahoo, Mumbai, Fort'ta 150 yıllık bir sinagog.

Bağdadi Yahudilerin bir kısmı isimlerinden anlaşılacağı üzere Irak'lıdır fakat bununla sınırlı olmayıp İran, Afganistan, Suriye ve Yemen Yahudilerini de bünyelerinde barındırır. Bu Yahudiler 250 sene evvel Hindistan'a göç edip Mumbai'ye yerleşmişlerdir. Tüccar olduklarından kısa zamanda varlıklı hale geldiler. Aralarından bazı hayırseverler varlıklarının bir kısmını devlet mülklerinin bakımı ve inşası için bağışlamışlardır. David Sassoon limanı ve Sassoon Kütüphanesi halk tarafından bilinen yapılardan bazılarıdır ve hâlen aktif haldedir.

Bağdadi Yahudiler Mumbai'nin yanı sıra Kalküta gibi merkezlerde de önemli cemaatler oluşturdular. Bu cemaatin soyundan gelenler özellikle jüt ve çay ticaretinde başarılı olup ilerleyen zamanlarda orduda görev almışlardır. Lt-Gen J. F. R. Jacob PVSM, önce Goa eyaletinin ardından Punjab ve Chandigarh'ın başkanı oldu.

Bnei Menaşe

Ana madde: Bnei Menaşe

Hindistan'ın Kuzeydoğu eyaletlerinden Mizoram ve Manipur'da 9000 kişi 1970'lerde Menaşe kabilesinin soyundan geldiklerini savunup halaha Yahudiliğini uygulamaya başladı. İsrail bu kişileri İsrail'in kayıp kabilelerinden olduğunu dile getirmiştir. Bu Yahudilerin çoğu ortodoksluğa geçip ya İsrail'e göç etmiştir ya da göç etme planları yapmaktadır. Bunun üzerine Hindistan, Yahudiliğe geçmeyi ve İsrail'e göç etmeyi durdurdu.[2]

Bene Efraim

Ana madde: Bene Efraim

Bene Efraim, Bnei Menaşe gibi yakın zamanda, 1981'de Yahudiliği benimsedi. Telugu dili konuşan bu küçük grup Andhra Pradeş'in doğusunda yaşamaktadır.

Delhi Yahudileri

Delhi Yahudileri, daha çok yurt dışından İsrailli diplomatlar gibi geçici olarak Delhi'ye gelen küçük ve yerel bir cemaattir. Paharganj'da, Chabad tarafından kurulmuş ve İsrailli turistlerin ziyaretine uğrayan bir sinagog ve dini merkez vardır.

Mumbai

Ana madde: Mumbai Yahudi Cemaati

Bugün

Koçin'deki Paradesi Sinagogu

İsrail'in 1948'de kurulmasıyla Hindistan Yahudilerinin çoğu İsrail'e göç etti. İsrail'de bugün, toplam nüfusun %1'ini oluşturan, 75,000 Hindistan Yahudisi yaşamaktadır. Kerala'da Yahudi varlığının sinagog gibi kanıtları hâlen mevcuttur.

Bu Yahudiler her ne kadar Hindistan'da antisemitizm ile karşılaşmadılarsa da İsrail'e vardıklarında zorluklarla karşılaştılar. Bir görüşe göre bunun sebebi Hint Yahudilerinin çelişkili kimlikleridir. Bir kişi herhangi bir ırktan Yahudi olabilir ve bir Hint herhangi bir dine mensup olabilir. Bu ikisinin karışımı güçlü bir kültürel ve dini yaşam tarzı oluşturmaktadır.

Bir görüşe göre Yahudilerde ve Hintlerde görülen Baral soyadı bu iki halkın aynı soydan gelebileceğini savunur. Güney Asyalı birçok Baral Hindistanlı veya Nepallidir, Baral soyadını taşıyan Yahudilerin birçoğu ise güney Asyalı değildir. Bir teoriye göre Baral'ların bir kısmı Yahudiliğe geçip Hindistan'dan ayrılmıştır.

Kaynakça

  1. ^ a b P. 125 The Shengold Jewish Encyclopedia By Mordecai Schreiber
  2. ^ "The Virtual Jewish History Tour - India". 14 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2010. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kayıp On Kabile</span> Neo-Asur fethinden sonra İsrail Krallığından sürgün edilen kabileler

Kayıp On Kabile, 12 İsrailoğlu kabilesinden 10'unun Neo-Asur İmparatorluğu tarafından köleleştirildiği veya öldürülüp yok edildiği düşünülen olaydır. Olaydan sonra bu on kabilenin ve bu kabilelerde yaşayan İbranilerin varlığı son buldu. On İsrailoğlu kabilesi sırasıyla şunlardır: Reuben, Şimon, Dan, Naftali, Gad, Aşer, İssakar, Zebulun, Menaşe, Yusuf. Günümüze kadar gelmiş İbranilerin tümü ya Yehuda kabilesinden (Yahudiler) ya da Levi kabilesinden gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">İran Yahudileri</span>

İran Yahudileri, eskiden Pers İmparatorluğu ya da İran'da yaşamış veya hâlen İran'da yaşamakta olan Yahudiler'e denir.

<span class="mw-page-title-main">Koçin Yahudileri</span>

Koçin Yahudileri (ya da Malabar Yahudileri eski çağlardan beri Güney Hindistan'da Koçin Krallığı'nda bulunan Yahudiler ve onların torunlarıdır. Geleneksel dilleri Yahudi Malayalamı'dır.

<span class="mw-page-title-main">Bahreyn'deki Yahudilerin tarihi</span>

Bahreyn Yahudileri dünyanın en küçük Yahudi cemaatlerinden biridir. Bir zamanlar nüfusu 1500'e kadar ulaşan cemaatte bugün geriye elliden az üye, bir sinagog ve bir de küçük mezarlık kalmıştır.

Yahudilerin Arnavutluk'taki tarihi 1300 yıl öncesine dayanır. Arnavutluk Yahudileri ağırlıklı olarak Sefarad olmakla birlikte modern zamanlarda toplam ülke nüfusuna olan yüzdesi çok düşüktür. Arnavutluk, II. Dünya Savaşı'nda Yahudi nüfusu artan ender Avrupa ülkelerindendir. Arnavutluk Sosyalist Halk Cumhuriyeti'nin Komünist diktatörü Enver Hoca aralarında Yahudiliğin de bulunduğu bütün dinleri yasaklayıp devlet ateizmini yürürlüğe soktu. Komünizm sonrası bu politikalar kaldırılıp ibadet serbestliği getirildi fakat Yahudilerin çoğunun İsrail'e göç etmesiyle Arnavutluk'taki Yahudi nüfusu azaldı.

Küba'daki Yahudilerin tarihi, Küba'da yaşayan Yahudi kökenli topluluk. Bazı Yahudi asıllı Kübalılar atalarını, İspanyol Engizisyonundan kaçan Marrano'lara kadar dayandırırlar. 20. yüzyılının başında Küba'ya önemli ölçüde bir Yahudi göçü gerçekleşti. Birçok Kübalı gibi ülkedeki Yahudilerin çoğu da Fidel Castro başa geçince Amerika Birleşik Devletleri'ne kaçtı ve Güney Florida'da büyük bir cemaat oluşturdular. Modern Küba'da Yahudiler ve Lübnanlılar gibi Orta Doğu kökenli halklar bulunmaktadır.

Yahudilerin Hong Kong'daki varlığı 19.yy'ın ortalarından beri sürmektedir. Hong Kong'un finansal merkez olması sebebiyle maddi sebepler için geçici olarak gelen Yahudilerin cemaatinde ABD, İsrail ve Avrupa ülkelerinden Yahudiler bulunur.

Bene Efraim, Krişna Nehri deltası yakınlarında, Hindistan'ın Andhra Pradesh'e bağlı Guntur köyünün dışındaki Kottareddipalem'de yaşayan ve Telugu Yahudileri de denen küçük bir Yahudi cemaatidir.

<span class="mw-page-title-main">Mumbai Yahudi cemaati</span>

4500 ila 5000 Yahudi eski adı Bombay olan Mumbai'de yaşamaktadır ve cemaatin sekiz sinagogu vardır.

<span class="mw-page-title-main">İgbo Yahudileri</span>

Nijerya'nın bazı İgboları atalarının Akdenizden gelen İsrailoğulları olduğuna inanır fakat bunu kanıtlayabilecek arkeolojik veya adli tıbbi bir buluntu yoktur.

Pakistan Yahudileri Pakistan'ın küçük bir dini azınlığını oluşturmaktadır. Çeşitli hesaplamalar 20. yüzyılın başlarında Karaçi'de yaklaşık 2500 Yahudinin, Peşaver'de küçük bir Yahudi cemaatinin ve diğer şehir merkezlerinde sayısı bilinmeyen Yahudilerin olduğunu gösterir. Bu iki şehirde de birer sinagog bulunmaktaydı, raporlara göre Peşaver'deki sinagog hala aktiftir. Diğer hesaplamalara göre Orta Asya, İran ve Afganistan'dan gelen Yahudilerle bu nüfus daha fazladır.

<span class="mw-page-title-main">Özbekistan'daki Yahudilerin tarihi</span>

Özbek Yahudileri iki ana cemaate bölünmüştür; bunlardan biri dindar ve gelenekçi olan Buhara Yahudileri diğeri ise daha yenilikçi olan Avrupa kökenli Aşkenaz Yahudileridir. Özbekistan'da 1989'da 94,900 Yahudi bulunmasına rağmen bu sayı 2007'de çoğu Taşkent'te olmak üzere 5000'den de az kalmıştır. Özbekistan'da 12 sinagog bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Myanmar'daki Yahudilerin tarihi</span>

Myanmar'daki Yahudilerin tarihinde kayıtlara geçen ilk Yahudi, 18. yüzyılda Myanmar Kralı Alaungpaya'nın ordusunda yer alan Solomon Gabirol'du.

<span class="mw-page-title-main">Lübnan'daki Yahudilerin tarihi</span>

Lübnan Yahudileri geleneksel olarak bir Mizrahi cemaati olup genelde Lübnan'ın Beyrut şehrinde veya çevresinde yaşayan veya yaşamış olan Yahudilerdir. Cemaatin hemen hemen hepsi İsrail, Fransa ve Kuzey Amerika'ya göç etmiştir. Ülkede bugün 20 ila 40 arası Yahudi kalmıştır. Lübnan Yahudileri toplumla sıkıca entegre oldukları ve vatanlarını terk etme hissi duymadıkları için Lübnan'ın 1958'de yaşadığı iç savaşta dahi büyük oranda dış göç olmamıştır. Fakat, 1975'teki Lübnan İç Savaşı ve 1982'deki İsrail'in Lübnan'a girme harekâtıyla dış göçler hızlanmıştır.

Yeni Zelanda'daki Yahudilerin tarihi, Yahudi tüccarların 1830'larda ülkeye gelmesiyle başladı. Yeni Zelanda, 1840'ta Britanya sömürgesi olmadan önce aralarında Joel Samuel Polack'ın da bulunduğu 30'dan az Yahudi yaşamaktaydı. Göçlerle Yahudiler dört ana gruba ayrıldılar: 19. yüzyılda Birleşik Krallık'tan gelen en eski Yahudi aileler; 1930'lar ve 1940'larda gelen Avrupa Yahudisi mülteciler; Britanya'dan 1950'lerde gelenler; son zamanlarda Güney Afrika Cumhuriyeti, İsrail ve eski Sovyetler Birliği'nden gelenler. Ülkedeki Yahudi cemaati, Başbakan Julius Vogel ve aralarında Dove-Myer Robinson da bulunduğu 5 Auckland valisi çıkarmıştır. Şimdiki Başbakan John Key, Yahudiliği icra etmemesine rağmen Aşkenaz kökenlidir. 14 Mayıs - 30 Mayıs 1925 tarihleri arasında kısa bir dönem başbakanlık yapan Francis Bell Hristiyan olmasına rağmen Yahudi ataları vardı.

<span class="mw-page-title-main">Kim bir Yahudi'dir?</span> Yahudi kimliği ile ilgili temel soru

"Kim bir Yahudi'dir?", Yahudi kimliğinin temel sorusudur. Yahudi şahsın kültürel, dini, soyağacı ve kişisel boyutlarını irdeler. Bu soru, Almanya'da Nazi Partisi tarafından hazırlanan Nürnberg Yasaları'nda da ele alınmıştır.

Latin Amerika'daki Yahudilerin tarihi, bazı bakış açılarına göre Christopher Columbus'un İspanya'dan yola çıkıp Atlantik Okyanusu'nu geçtiği tarih olan 3 Ağustos 1492'de başlar. Onun yola çıktığı tarih, Katolik Monarklar olan I. Isabel ve II. Fernando'nun İspanya'daki Yahudilere ya Katolisizm'e geçmelerini ya da ülkeyi terk etmelerini emreden bildirgeyi yayınladığı tarihe denk gelir.

Bney Menaşe Hindistan'ın kuzey doğusundaki Manipur ve Mizoram eyaletlerinde, İsrail'in kayıp kabilelerinden geldiklerini iddia eden 9000'i aşkın kişiden oluşan topluluktur. Bu iddia, bir Pentakostalistin 1951'de, rüyasında Hristiyanlık öncesi dinleri olan Yahudiliğe ve anavatanları İsrail'e dönmesini görmesiyle ortaya çıkmıtır. Bney Menaşe dilsel olarak Tibet Burma dil grubunun ve halk olarak Mizo, Kuki ve Çin halklarının bir parçasıdır. Bu kişilere Myanmar'da Çin denir.

Suriye'deki Yahudileri, ilk çağlardan beri Suriye'de yaşayan Yahudiler ile 1492'de İspanya'dan kovulan Sefaradlar oluşturur. Halep, Şam ve Kamışlı'da asırlar boyunca büyük Yahudi cemaatleri var olmuştur. 20. yüzyılın başlarında Suriye Yahudilerinin büyük bir yüzdesi ABD, Orta ve Güney Amerika ve İsrail'e göç etti. Bugün Suriye'de çok az Yahudi yaşamaktadır. Suriye Yahudilerinin oluşturduğu en büyük cemaat 75.000 kişilik nüfusuyla Brooklyn, New York'tadır.

<span class="mw-page-title-main">Bene Israel</span>

Bene Israel 19. yüzyılda batıdan Mumbai, Pune, Ahmedabad ve Karaçi şehirleri ve yakınlarına göç eden bir grup Yahudidir. Bene Israel alt kıtanın en kalabalık Yahudi nüfusunu oluşturur ve bu grup Pakistan Yahudilerini de teşkil eder. Bene Israel'in anadili Marathi'nin bir kolu olan Yahudi Marathi'dir. Bene Israel halkının çoğu İsrail'e göç etmiştir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.