İçeriğe atla

Hindiba

Hindiba
Biyolojik sınıflandırma
Âlem: Plantae
Bölüm: Magnoliophyta
(Kapalı tohumlular)
Sınıf: Magnoliopsida
(İki çenekliler)
Takım: Asterales
Familya: Asteraceae
(Papatyagiller)
Alt familya: Cichorioideae
Oymak: Cichorieae
Cins: Cichorium
Tür: C. endivia
Cichorium endiva
L.

Hindiba (Cichorium endivia), papatyagiller (Asteraceae) familyasından, sebze olarak yararlanılan bir yıllık bitki türü.

Mısır ve Endonezya kökenli olduğu sanılan bitkinin, 16. yüzyıldan bu yana Avrupa'da tarımı yapılmaktadır. Yüksekliği 50–100 cm arasında değişir; parçalı yaprakları ve açık mavi renkli çiçekleri vardir. Yapraklarından salata olarak yararlanıldığı gibi sıcak yemek de yapılır.

Hindiba cinsinden bir diğer bitki türü olan beyaz hindiba (Cichorium intybus) ile yakın akrabadır.

Türkiye'de yaygın olarak yabani hindibanın yaprakları ilkbaharda toplanarak şifalı ot ve sebze olarak tüketilir. Bu yapraklar “Hindiba” ve “Radika” olarak bilinir.

Alt türler

Hindiba ve çiçekleri
  • Cichorium endiva subsp. endivia
  • Cichorium endiva subsp. pumilum

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Alnus glutinosa</span>

Adi kızılağaç, huşgiller (Betulaceae) familyasından 20–30 m'ye ulaşabilen esmer kabuklu ve seyrek dallı bir türdür.

<span class="mw-page-title-main">Kuşkonmaz</span>

Kuşkonmaz, sebze olarak yenen ve süs amacıyla yetiştirilen çeşitli bitki türlerini kapsayan bitki cinsi.

<span class="mw-page-title-main">Karnabahar</span> sebze

Karnabahar, turpgillerden (Brassicaceae), çiçekleri etli ve tanecikli bir görünüşte olan, yaprakları lahana yaprağına benzeyen, sebze olarak kullanılan bir bitki.

<span class="mw-page-title-main">Havuç</span> tür, koni biçimindeki etli kökü

Havuç, maydanozgiller (Apiaceae) familyasından, koni biçimindeki etli kökü için sebze olarak yetiştirilen iki yıllık otsu bir kültür bitkisi.

<span class="mw-page-title-main">Karahindiba</span> Wikimedia anlam ayrımı sayfası

Karahindiba, papatyagiller (Asteraceae) familyasından yaygın bir bitki türü. Çiçekleri sarı, yaprakları yeşil olsa da bitkinin adına "karahindiba" denilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Tere</span> bitki türü

Tere, turpgiller (Brassicaceae) familyasından, yaprakları salata olarak yenen baharatlı bir bitki türüdür. İnce yaprakları pişince acılaştığı için çiğ yemek gerekir. Ayrıca içinde birçok vitamin barındıran bir bitkidir.

<span class="mw-page-title-main">Beyaz hindiba</span> papatyagiller familyasından tomurcuk şeklinde hindiba cinsinden bir sebze türü.

Beyaz hindiba (Cichorium intybus var. foliosum), papatyagiller (Asteraceae) familyasından hindiba bitkisinin bir türevidir. Tomurcuk halinde kullanılan beyaz yaprakları kökünün karanlıkta ve ısıyla zorlanmasıyla elde edilir. İlk olarak Belçika'da yetiştirilmesi sebebi ile Belçika hindibası adı da verilir. Bitki köküne özel şartlar uygulanarak elde edilen beyaz hindiba hem sebze hem de salata olarak tüketilir.

<span class="mw-page-title-main">Muzgiller</span>

Muzgiller, (Musaceae) Zingiberales takımına ait bir familyadır.

<span class="mw-page-title-main">Turpgiller</span>

Turpgiller (Brassicaceae) familyası tek yıllık, iki yıllık veya çok yıllık otsu bitkiler, yarı çalılar, çalılar veya nadiren küçük ağaçlardan oluşmuştur. Brassicaceae familyası istilacı bitkilerin önemli bir kısmını barındıran ve aynı zamanda kolza, beyaz hardal, kara hardal, kırmızı hardal, yağ şalgamı, kır lahanası turp, çin marulu, başlahana, kale (karalahana), brüksel lahanası, brokoli, çin brokolisi, karnabahar, yer lahanası, roka, tere, çoban çantası gibi ekonomik önemi olan birçok bitkiyi içermektedir. Brasicaceae familyası, dünyanın hemen her yerinde bulunabilmektedir. Ancak kuzey ılıman kuşak ve özellikle Akdeniz havzası, Orta ve Güneybatı Asya’da daha yoğun yayılış göstermektedir. Tropiklerde ve Güney yarımkürede tür sayısı azdır. Brassicaceae familyası Dünya’da 337 cins ve yaklaşık 3350 tür ile geniş yayılış gösterirken, Türkiye Florası içerisinde 98 cins, 605 tür ve 676 takson içeren 4. büyük familyadır.

<i>Yabani havuç</i>

Yabani havuç, maydanozgiller (Apiaceae) familyasından havuç ile akraba olan, koni biçimindeki etli kökü için sebze olarak yetiştirilen bir kültür bitkisidir.

<span class="mw-page-title-main">Meme otu</span>

Meme otu, papatyagiller (Asteraceae) familyasından yaygın görülen bir bitki türü. Anavatanı Avrupa ve Kuzey Asya'dır.

<span class="mw-page-title-main">Küçük çayırdüğmesi</span>

Küçük çayırdüğmesi, gülgiller (Rosaceae) familyasından çok yıllık bir bitki türü.

<span class="mw-page-title-main">Turuncu</span> bir renk

Turuncu rengi additif renk sintezine göre kırmızı ve sarı arasında, dalgaboyuya göre 585-620 nanometre civarında olan bir renktir. Karşıt rengi mavidir.

<span class="mw-page-title-main">Yeşillik</span>

Yeşillik, sebze olarak yenen yaprak sapı ve yapraklardır. Yenilebilir yaprakları olan bine yakın bitki türü bilinmektedir. Yapraklı sebzeler çoğunlukla marul ve ıspanak gibi kısa ömürlü otsu bitkilerden elde edilir.

<span class="mw-page-title-main">İnülin</span>

İnülinler, birçok bitki çeşidi tarafından üretilen doğal bir bir grup polisakkaritlerdir, endüstriyel amaçlı genelliklehindiba' dan elde edilirler. İnülinler, fruktan olarak bilinen bir diyet lifi sınıfına aittir. İnülin, bazı bitkiler tarafından enerji depolamak için kullanılır ve tipik olarak köklerde veya rizomlarında bulunur. İnülini sentezleyen ve depolayan bitkilerin çoğu, nişasta gibi diğer karbonhidrat formlarını depolamaz. 2018’de ABD’de, Gıda ve İlaç İdaresi, inülini, üretilen gıda ürünlerinin besin değerini artırmak için kullanılan bir diyet lifi bileşeni olarak onayladı.

<i>Chamerion angustifolium</i> bitki türü

Chamerion angustifolium ya da Epilobium angustifolium, küpe çiçeğigiller (Onagraceae) familyasından, Kuzey yarımkürede taygalarda yetişen, 0.5–2.5 m boyunda, çiçekleri 2–3 cm çapında olan bitki türü. Yukon eyaletinin amblem çiçeğidir.

<span class="mw-page-title-main">Çobangülü</span>

Çobangülü, Fabaceae familyasından 10–40 cm yüksekliğe ulaşabilen iki yıllık veya kısa ömürlü çok yıllık bir bitki türü.

<span class="mw-page-title-main">Çit sarmaşığı</span>

Çit sarmaşığı, bilimsel adıyla Calystegia sepium Kahkahaçiçeğigiller familyasından bir türdür ve kısmen kozmopolit bir dağılıma sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Cichorieae</span>

Cichorieae ; Papatyagiller bitki familyasının üyesi olan bir oymak olup içerisinde 93 cins, 1.600 eşeyli olarak üreyen tür ve 7.000'den fazla apomiktik tür barındırmaktadır. Chicorieae, başlıca Doğu Yarımküre'nin ılıman bölgelerinde bulunur. Cichorieae'nın bütün türlerinde sütlü lateks ve tek tip çiçekçik içeren kömeçleri bulunmaktadır. Gundelia ve Warionia cinsleri, yalnızca disk çiçeğine sahip cinsler olup geri kalan bütün cinslerdeki çiçekler ışın çiçeğe sahiptir. En çok tür içeren cinsleri; yaklaşık 1.600 apomiktik türü olan Taraxacum, eşeyle üreyen yaklaşık 770 tür ile eşeysiz üreyen yaklaşık 5,200 türü olan Hieracium ve eşeyle üreyen 110 tür ile eşeysiz üreyen 700 türü olan Pilosella (Tırnakotu) cinsleridir. Tanınmış üyeler arasında marul, hindiba, karahindiba ve yemlik gösterilebilir.

<i>Cyclamen coum</i>

Cyclamen coum, çuhaçiçeğigiller familyasından çok yıllık bir bitki türüdür. 5 ila 8 cm uzunluğa erişebilen bitkinin, yuvarlağımsı kalp şeklinde yaprakları ve pembe kabuk şeklinde çiçekleri vardır. Bahçecilikte yer örtücü süs bitkisi olarak yetiştirilen Cyclamen coum, kışın ve Mart ayında çiçeklendiği için değerlidir.