İçeriğe atla

Himalia grubu

Bu şema, bu şemanın üretildiği sırada keşfedilmemiş Dia, Ersa ve Pandia hariç, Himalia grubunun üyelerinin yörünge elemanlarını ve göreceli boyutlarını karşılaştırmaktadır. Yatay eksen uydunun Jüpiter'e ortalama mesafesini, dikey eksen yörüngesel eğimini ve dairelerin nispi boyutu uydunun büyüklüğünü gösterir.
Bu şema Jüpiter'in tüm düzensiz uydularını göstermektedir. Himalia grubu, diyagramın tepesi yakınlarında bir arada yer almaktadır. Bir nesnenin yatay eksen üzerindeki konumu Jüpiter'den olan mesafesini gösterir. Dikey eksen yörünge eğikliğini gösterir. Dış merkezlik, nesnenin Jüpiter'e maksimum ve minimum mesafelerini gösteren sarı çubuklarla gösterilir. Daireler, bir nesnenin boyutunu diğerlerine kıyaslayarak gösterir.

Himalia grubu, Himalia'ya benzer yörüngeleri takip eden ve ortak bir kökene sahip olduğu düşünülen Jüpiter'in düzensiz uydular grubudur.

Grubun bilinen üyeleri (Jüpiter'den artan mesafede):

Uluslararası Astronomik Birliği (IAU), Jüpiter'e göre doğru yönde yörüngede ilerleyen bu gruplardaki ayları göstermek için -a (Led a, Himali a vb.) ile biten isimleri saklı tutar.

Özellikleri ve kökeni

Himalia grubunda nesnelerinin yarı-majör eksenleri (Jüpiter'e uzaklıkları) 11.15 ve 11.75 Gm aralığında, yörünge eğiklikleri 26.6° ve 28,3° arasında ve dış merkezlikleri 0.11 ile 0.25 arasında yer almaktadır. Fiziksel görünümde grup çok homojendir, tüm uydular, C tipi asteroitlerinkilere benzer nötr renklere sahiptir (renk indeksleri B − V = 0.66 ve V − R = 0.36). Yörünge parametrelerinin sınırlı dağılımı ve spektral homojenliği göz önüne alındığında, grubun bir asteroidin ana asteroit kuşağından ayrılmış bir asteroidin kalıntıları olabileceği öne sürülmüştür.[2] Ana asteroidin yarıçapı yaklaşık 89 km olarak, orijinal gövdenin kütlesinin yaklaşık %87'sinin tutan Himalia'dan sadece biraz daha büyük olduğu hesaplanmıştır. Bu, asteroidin ağır bir şekilde rahatsız edilmediğini gösterir.[1]

Sayısal entegrasyonlar, güneş sisteminin ömrü boyunca doğru yön yörüngedeki grubu üyeleri arasında yüksek bir çarpışma olasılığı olduğunu göstermektedir (örneğin, Himalia ile Elara arasındaki ortalama 1,5 çarpışma). Ek olarak, aynı simülasyonlar, prograd (doğru yönde) ve retrograd (ters yönde) uydular arasındaki çarpışma olasılıklarının oldukça yüksek olduğunu göstermiştir (örn. Pasiphae ve Himalia, 4.5 milyar yıl içinde %27 çarpışma olasılığına sahiptir). Sonuç olarak, mevcut grubun, Carme ve Ananke grupları için çıkarılan gezegen oluşumundan kısa bir süre sonra, tek parçalanma yerine, prograd ve retrograd uydular arasında daha yakın, çok çarpışmalı bir tarihin sonucu olabileceği öne sürülmüştür.[3]

Kaynakça

  1. ^ a b Scott S. Sheppard, David C. Jewitt An abundant population of small irregular satellites around Jupiter, Nature, 423 (May 2003), pp.261-263 (pdf) 5 Ağustos 2003 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  2. ^ Grav, Tommy; Holman, Matthew J.; Gladman, Brett J.; Aksnes, Kaare Photometric survey of the irregular satellites, Icarus, 166,(2003), pp. 33-45. Preprint
  3. ^ David Nesvorný, Cristian Beaugé, and Luke Dones Collisional Origin of Families of Irregular Satellites, The Astronomical Journal, 127 (2004), pp. 1768–1783 (pdf). 9 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Jüpiter'in doğal uyduları</span> Vikimedya liste maddesi

Jüpiter'in bilinen 95 doğal uydusu vardır. Bu uydular yörüngeleri, boyut ve fiziksel özellikleri ve bu verilere göre tahmin edilebilecek oluşum mekanizmaları ile çok büyük çeşitlilik göstermektedir. Jüpiter'in, halkaları, manyetik alanı ve uyduları ile birlikte oluşturduğu ve küçük bir güneş sistemini andıran bu karmaşık yapı, Güneş Sistemi'nin evrimini aydınlatabilecek çok sayıda ipuçları barındırmaktadır. İç uyduları olan İo, Europa, Ganymede ve Callisto büyük ve aydın iken diğerleri soluk ve küçüktür.

<span class="mw-page-title-main">Geri ve ileri yönlü hareket</span> Bir astronomik cismin yörünge veya kendi ekseni etrafında, ana cismine göre ters yönde dönüşü

Geri yönlü hareket, genel olarak, astronomik bir nesnenin kütle çekimi altında bulunduğu birincil cismin dönüş yönüne göre tam tersi yönündeki yörünge veya dönme hareketi olarak tanımlanmaktadır. Ayrıca bir nesnenin dönme ekseninin salınımı veya üğrümü gibi diğer hareketleri de tanımlayabilir.

<span class="mw-page-title-main">Doğal uydu</span> bir gezegenin yörüngesinde dönen gök cismi

Doğal uydu, en yaygın kullanımıyla, bir gezegenin, cüce gezegenin veya küçük bir Güneş Sistemi cisminin yörüngesinde dönen astronomik bir cisimdir.

<span class="mw-page-title-main">Themisto (uydu)</span>

Themisto, Jupiter'in düzensiz uydularından biridir ve öbür adıyla Jupiter XVIII olarak bilinir. İlk olarak Charles T. Kowal ve Elizabeth Roemer tarafından 30 Eylül 1975 tarihinde keşfedilmiştir. Jüpiter etrafındaki bir tam dönüşünü 130 günde tamamlar. Sadece 9 km çapındadır ve Jupiter'e çok uzaktır. Önceki adıyla S/2000 J1 olarak adlandırılır. Themisto grubu'nun tek üyesidir ve 43 derece eğimlidir.

<span class="mw-page-title-main">Harpalyke (uydu)</span>

Harpalyke, Jüpiter'in ters yön yörüngeye sahip düzensiz uydusudur. 2000 yılında Hawaii Üniversitesi'nden Scott S. Sheppard liderliğindeki bir grup astronom tarafından keşfedilmiş ve geçici olarak S/2000 J 5 adı verilmiştir. Ağustos 2003'te, bazı anlatılarda Zeus (Jüpiter) ile de sevgili olan, Clymenus'un ensest kızı Harpalyke'nin adını almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mneme (uydu)</span>

Mneme, Jüpiter'in düzensiz uydularından biridir. Jüpiter XL olarak da bilinmektedir. Hawaii Üniversitesi öğretim üyeleri tarafından 2003'te bulgulanmıştır. Mneme, 9 Şubat 2003 tarihinde Hawaii'deki Mauna Kea Gözlemevi'nde Scott S. Sheppard ve Brett Joseph Gladman tarafından keşfedildi.

<span class="mw-page-title-main">S/2003 J 10</span> Jüpiter uydusu

S/2003 J 10, 2003 yılında Hawaii Üniversitesi'nden Scott S. Sheppard liderliğindeki bir gök bilimci ekibi tarafından keşfedilen, Jüpiter'in ters yön yörüngeye sahip düzensiz uydusudur. Uluslararası Astronomi Birliği tarafından kesin bir isim ilan edilmediğinden hala geçici tanımıyla bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Megaclite (uydu)</span> Jüpiterin düzensiz uydularından biri

Megaclite, Jüpiter'in doğal uydusudur. 2000 yılında Scott S. Sheppard liderliğindeki Hawaii Üniversitesi'nden bir gök bilimci ekibi tarafından keşfedildi ve geçici olarak S/2000 J 8 adı verildi.

Cyllene, Jüpiter'in doğal uydusudur. 2003 yılında Hawaii Üniversitesi'nden Scott S. Sheppard liderliğindeki bir gök bilimci ekibi tarafından keşfedildi ve geçici olarak S/2003 J 13 adı verildi.

S/2003 J 12, Jüpiter'in doğal uydularından biri olup Güneş Sistemi'nde bilinen en küçük uydudur. 2003 yılında Scott S. Sheppard liderliğinde Hawaii Üniversitesi astronom ekibi tarafından keşfedildi.

<span class="mw-page-title-main">Centaur (küçük gezegen)</span>

Centaur, Güneş Sisteminin dış bölgesindeki gaz devleri Jüpiter ve Neptün gezegenleri arasında, tutarlı olmayan yörüngelerde bulunan bir küçük Güneş Sistemi cismidir. Bu cisimlerin yörüngelerindeki tutarsızlık, bir veya birden çok büyük gezegenin yörüngeleriyle kesişmelerinden kaynaklanır. Centaur'ların kendileri, kısa ömürlü kararsız yörüngelere sahiptir ve birkaç milyon yıl içinde Kuiper kuşağı nesnelerinin aktif olmayan popülasyonundan Jüpiter ailesi kuyruklu yıldızlarının aktif grubuna geçiş yaparlar.

<span class="mw-page-title-main">Düzensiz uydu</span> Uzak, eğimli ve genellikle eksantrik ve retrograd yörüngeyi takip eden doğal uydu

Astronomide düzensiz uydu veya düzensiz doğal uydu, uzak, eğik ve genellikle dış merkezli, ters yön yörünge izleyen bir doğal uydudur. Bunlar, oluşumunu yörüngelerinde gerçekleştiren düzenli uydulardan farklı olarak ana gezegenleri tarafından yakalanmışlardır. Düzensiz uydular, genellikle benzer şekilde düzensiz yörüngelere sahip olan fakat sonunda uzaklaşarak ayrılacak olan geçici uyduların aksine sabit bir yörüngeye sahiptir. Terim, şekle atıfta bulunmaz; örneğin Triton yuvarlak bir uydudur, fakat yörüngesi nedeniyle düzensiz olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Ananke grubu</span> Jüpiter uydularının ters yön yörüngeli düzensiz bir grubu

Ananke grubu, Jüpiter uydularının ters yön yörüngeli düzensiz bir grubudur. Ananke ile benzer yörüngeleri sebebiyle ortak bir kökene sahip oldukları düşünülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Carme grubu</span> Jupiterin yörüngesindeki uydu grubu

Carme grubu Jüpiter uyduları arasında Carme ile benzer ters yön yörüngeli bir grup düzensiz uydudur. Benzer yörüngeleri ve yapıları sebebiyle ortak bir kökene sahip oldukları düşünülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Jüpiter'in halkaları</span> Jüpiter gezegeninin halkaları

Jüpiter'in halkaları ya da Jüpiter halka sistemi, Güneş Sistemi'ndeki en büyük gezegen olan Jüpiter'in çevresinde bulunan halka sistemidir. Satürn ve Uranüs sistemlerinden sonra Güneş Sistemi'nde keşfedilen üçüncü halka sistemiydi. İlk olarak 1979'da Voyager 1 uzay aracı tarafından gözlemlendi ve 1990'larda Jüpiter yörüngesine giren Galileo uzay aracı tarafından araştırıldı. Hubble Uzay Teleskobu ve Dünya'dan da uzun süre gözlemlenmiştir. Halkaların Dünya'dan gözlemlenmesi, mevcut en büyük teleskopları gerektirir.

<span class="mw-page-title-main">Paaliaq</span> Satürnün doğal uydusu

Paaliaq, Satürn'ün ters yön yörüngede hareket eden düzensiz uydusudur. Ekim 2000'in başlarında J. J. Kavelaars, Brett J. Gladman, Jean-Marc Petit, Hans Scholl, Matthew J. Holman, Brian G. Marsden, Philip D. Nicholson tarafından keşfedilmiş ve geçici olarak S/2000 S 2 adı verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Hilda asteroitleri</span>

Hilda asteroitleri Jüpiter yörüngesiyle asteroit kuşağı arasındaki bölgede konumlanmış 5000'den fazla cisimden meydana gelen dinamik bir asteroit ailesi grubudur. Jüpiter'in 3:2 yörüngesel rezonansında seyretmektedirler. 153 Hilda asteroidinin keşfine istinaden adlandırılmışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Pasiphae grubu</span> Pasiphaeye benzer yörüngeleri takip eden ve ortak bir kökene sahip oldukları düşünülen, Jüpiterin ters yön yörüngeye sahip düzensiz uyduları grubu

Pasiphae grubu, Pasiphae'ye benzer yörüngeleri takip eden ve ortak bir kökene sahip olduğu düşünülen, Jüpiter'in ters yön yörüngede hareket eden düzensiz uydularından oluşan bir gruptur.

<span class="mw-page-title-main">Galyalı grubu</span> Satürnün benzer yörüngeler izleyen doğrusal düzensiz uydularının dinamik bir gruplamasıdır.

Galyalı grubu, Satürn'ün benzer yörüngeler izleyen doğrusal düzensiz uydularının dinamik bir gruplamasıdır. Yarı büyük eksenleri 16 ile 19 Gm arasında, yörünge eğiklikleri 36° ile 41° arasında ve dış merkezlikleri 0,46 ile 0,53 arasında değişir. Uluslararası Astronomi Birliği (IAU) bu uydular için Galya mitolojisinden alınan isimleri saklı tutmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İnuit grubu</span> Satürnün benzer yörüngeler izleyen doğrusal düzensiz uydularının dinamik bir gruplamasıdır.

İnuit grubu, Satürn'ün benzer yörüngeler izleyen doğrusal düzensiz uydularının dinamik bir gruplamasıdır. Yarı büyük eksenleri 11 ile 19 Gm arasında, yörünge eğiklikleri 45° ile 50° arasında ve dış merkezlikleri 0,11 ile 0,39 arasında değişir. Satürn'ün yörüngesinde dönüşleri ortalama 2 yıl sürer. Uluslararası Astronomi Birliği (IAU) bu uydular için İnuit mitolojisinden alınan isimleri saklı tutmaktadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.