İçeriğe atla

Himalaya boz ayısı

Himalaya boz ayısı
Himalaya boz ayısı
Korunma durumu

Tehlikede (IUCN 2.3)
Biyolojik sınıflandırma
Âlem: Animalia
Şube: Chordata
Alt şube: Vertebrata
İnfa şube: Gnathostomata
Sınıf: Mammalia
Takım: Carnivora (Etçiller)
Alt takım: Caniformia
(Köpeğimsiler)
Familya: Ursidae
(Ayıgiller)
Cins: Ursus
Tür: U. arctos
Alt tür: U.a. isabellinus
Üçlü adlandırma
Ursus arctos isabellinus
Horsfield, 1826

Himalaya boz ayılarının dağılımı

Himalaya boz ayısı (Ursus arctos isabellinus), Himalaya kızıl ayısı, isabelline ayısı veya Dzu-Teh olarak da bilinir, kahverengi ayının bir alt türü ve kuzey Afganistan, kuzey Pakistan, kuzey Hindistan, batı Çin ve Nepal'de yaşayan ayı türü. Bu bölgelerdeki en büyük memelidir ve erkekleri 2,2 m (7 ft) uzunluğa ulaşırken, dişileri biraz daha küçüktür. Bu ayılar hepçildirler ve kış aylarında kış uykusuna yatarlar. Himalaya boz ayısı, Boz ayıların bir türü olarak IUCN tarafından nesli tükenme tehlikesi Asgari endişe altındaki türler sınıflandırılırken, bu alt türler son derece tehlikededir.

Fiziksel özellikler

Himalaya boz ayıları eşeysel dimorfizm gösterir. Erkekleri 1,5 m ila 2,2 m (5 ft - 7 ft 3 inç) uzunluğunda, dişileri 1,37 m ila 1,83 m (4 ft 6 inç - 6 ft) uzunluğundadır. Himalayalar'ın en büyük hayvanlarıdır ve genellikle sarımsı-kızıl veya kırmızımsı kahverengi renktedirler.

Dağılımı

Bu boz ayı türü, Tibet, Batı Çin, Kuzey Hindistan, Kuzey Pakistan, Özbekistan, Tacikistan, Kırgızistan ve Güneydoğu Kazakistan'da bulunur.[1] Ancak Bhutan'da soyu tükenmiş olduğu tahmin ediliyor. Filogenetik analiz, Gobi ayısının Himalaya boz ayıları ile kümeler oluşturduğunu ve bu alt türlerin kalıntı nüfusu oluşturabileceğini bildirmiştir.[2]

Filogenetik ve evrim

Himalaya boz ayı, diğer tüm kahverengi ayılara (ve kutup ayılarına) kardeş grup olan tek bir türden oluşur. 658.000 yıl önce tahmin edilen türleşme olayının tarihlenmesi, Tibet platosundaki bir Orta Pleistosen buzullaşma dönemine karşılık gelir ve bu Nyanyaxungla buzulluğu sırasında, Himalaya boz ayılarına neden olacak soyun ayrışmasına yol açar.[2]

Davranış ve ekoloji

Ayılar Ekim ayı boyunca kış uykusu için mağara ve sığınaklara girer, Nisan ve Mayıs aylarında ortaya çıkar.

Himalaya boz ayısı yavruları ile birlikte, Hindistan.

Beslenme

Himalaya kahverengi ayıları hepçildir. Otları, kökleri ve diğer bitkileri, böcekleri ve küçük memelileri yerler; meyve ve sebzeleri de severler. Ayrıca koyun ve keçi de dahil olmak üzere büyük memelileri avlarlar.

Nesil durumu ve korunmaları

Yavrularıyla birlikte Hindistan'ın Uttarakhand kentindeki Gangotri'den Gaumukh'a giden Himalaya Boz Ayısı.

Hindistan'daki Yaban Hayatı Koruma Yasası tarafından uluslararası himalaya boz ayısı ticareti yasaklanmıştır.[] Pakistan'daki Kar Leoparı Vakfı (SLF), Gilgit-Baltistan'daki Pamir Sıra dağındaki Himalaya boz ayılarının mevcut durumu, bu ayı türü için umut verici bir yaşam alanı ve Pakistan'daki ayı popülasyonlarını Orta Asya'ya bağlayan bir yaban hayatı koridoru hakkında araştırmalar yapmaktadır. Proje aynı zamanda çevre eğitimi yoluyla bölgedeki ayılar için toleransı teşvik ederken, insanların ayılarla olan çatışmalarını araştırmayı da amaçlamaktadır.[3][4][5]

Kaynakça

  1. ^ Anarbaev (2019). "Conservation Distribution and Conservation Status of Tien-Shan Brown Bear in the Kyrgyz Republic". www.researchgate.net. 22 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ a b Lan T.; Gill S.; Bellemain E.; Bischof R.; Zawaz M.A.; Lindqvist C. (2017). "Evolutionary history of enigmatic bears in the Tibetan Plateau–Himalaya region and the identity of the yeti". Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences. 284 (1868). s. 20171804. doi:10.1098/rspb.2017.1804. PMC 5740279 $2. PMID 29187630. 
  3. ^ "Alertis Secures Grant". Bears In Mind. 6 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2013. 
  4. ^ Tehsin, Arefa (20 Kasım 2014). "Missing snowman". The Hindu (İngilizce). ISSN 0971-751X. 6 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2017. 
  5. ^ "The IUCN Red List of Threatened Species". IUCN Red List of Threatened Species. 4 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2019. 

Konuyla ilgili yayınlar

  • "Status and Affinities of the Bears of Northeastern Asia", by Ernst Schwarz Journal of Mammalogy 1940 American Society of Mammalogists.
  • Ogonev, S.I. 1932, "The mammals of eastern Europe and northern Asia", vol. 2, pp. 11–118. Moscow.
  • Pocock R.I, "The Black and Brown Bears of Europe and Asia" Part 1. Journal of the Bombay Natural History Society., vol. 35, no. 4, pp. 772–823, figs 1-11. July 15, 1932.
  • Ursus arctos, by Maria Pasitschniak, Published 23 April 1993 by "The American Society of Mammalogists"
  • John A. Jackson, "More than Mountains", Chapter 10 (pp 92) & 11, "Prelude to the Snowman Expedition & The Snowman Expedition", George Harrap & Co, 1954
  • Charles Stonor, "The Sherpa and the Snowman", recounts the 1955 Daily Mail "Abominable Snowman Expedition" by the scientific officer of the expedition, this is a very detailed analysis of not just the "Snowman" but the flora and fauna of the Himalaya and its people. Hollis and Carter, 1955.
  • John A. Jackson, "Adventure Travels in the Himalaya" Chapter 17, "Everest and the Elusive Snowman", 1954 updated material, Indus Publishing Company, 2005.
Vikitür'de konuyla ilgili taksonomik bilgiler bulunur:

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Boz ayı</span> Avrasya ve Kuzey Amerikada bulunan büyük ayı türü

Boz ayı, Ursus cinsine bağlı Avrasya'nın kuzeyinin büyük bir kısmında ve Kuzey Amerika'da yaşayan bir ayı türüdür. Carnivora takımının karada yaşayan en büyük üyelerinden biridir ve boyut açısından tek rakibi ortalama boyutları kısmen daha büyük olan kutup ayısıdır..

<span class="mw-page-title-main">Kutup ayısı</span> Kuzey kutup dairesinde yaşayan ayı türü

Kutup ayısı aynı zamanda beyaz ayı ya da deniz ayısı, ayıgiller (Ursidae) familyasından soğuk kuzey kutup bölgesinin karlı sahillerinde ve buzullar üzerinde yaşayan ayı türüdür. Yaşamakta olan en büyük kara etoburudur ve bulunduğu ortamdaki süper yırtıcıdır. Yaşadığı çevreye çok iyi uyum sağlamıştır. Kalın kürkü onu soğuktan korur, beyaz görünümü avlarından saklar. Kutup ayısı hem karada, hem denizde, hem buzda, hem de su içinde zorlanmadan avlanır.

<span class="mw-page-title-main">Malaya ayısı</span>

Malaya ayısı, ayıgiller (Ursidae) familyasından, esasen güneydoğu Asya'nın tropikal yağmur ormanlarında yaşayan bir ayı türüdür.

<i>Ursus arctos middendorffi</i>

Ursus arctos middendorffi, Ursus arctos türüne bağlı bir ayı alttürüdür. Güneybatı Alaska'da bulunan Kodiak Takımadası'na özgüdür. Boz ayılar arasında nüfusu en kalabalık olan ve bilinen alttürdür. Aynı zamanda yaşayan en büyük ayılardan biridir. Diğeri ise Ursus maritimusdur.

<span class="mw-page-title-main">Asgari endişe altındaki türler</span> IUCN koruma kategorisi

Asgari endişe (LC), IUCN kırmızı listesinde nesli tehlikede olmayan türleri içine alan bir kategoridir. Yaygın bulunan türlerin çoğunluğu asgari endişe altında olarak sınıflandırılmıştır.

<i>Ayı</i> memeli familyası

Ayılar veya Ayıgiller, Ursidae familyasının etçil memelileridir. Ayılar Köpeğimsiler veya köpek benzeri etoburlar olarak sınıflandırılır. Her ne kadar sadece sekiz ayı türü mevcut olsa da, Kuzey yarımkürede ve kısmen Güney yarımkürede çok çeşitli habitatlarda görülürler. Ayılar, Kuzey Amerika, Güney Amerika, Avrupa ve Asya kıtalarında yaşarlar. Modern ayıların ortak özellikleri arasında, tıknaz bacaklı büyük gövdeleri, uzun burunları, küçük yuvarlak kulakları, tüylü saçları ve kısa kuyrukları bulunur.

Tibet ayısı ya da Tibet mavi ayısı boz ayının(ursus arctos) bir alt türüdür. Doğu Tibet Platosu'nda bulunur.

Gobi ayısı, Ursus arctos gobiensis(Moğolca'da Мазаалай olarak bilinir), Moğolistan'ın Gobi Çölü'nde bulunan boz ayı 'un bir alt türüdür. Tehlikede Olan Türler Listesi'nde ve IUCN standartlarını kullanan Londra Zooloji Topluluğu tarafından tehlike altında olarak arşivlenmiştir. Günümüzde yaklaşık 20 tane yetişkin Gobi ayısı bulunmaktadır. Gobi ayıları ağırlıklı olarak kök, çilek ve diğer bitkiler, bazen kemirgenler yediğine dair kanıtlar vardır fakat büyük memeliler yediğini gösteren hiçbir kanıt bulunmamaktadır. Diğer boz ayı alt türlerine göre farklı olarak küçük yetişkin erkekler yaklaşık 96.0-138.0 kilogram ve kadınlar yaklaşık 51.0-78.0 kilogram arasındadır. Gobi kahverengi ayısı, bazen Tibet mavi ayısı ile aynı alt türe ait olarak sınıflandırılır. Bu morfolojik benzerliklere ve çöl yerleşiminde bulunan Gobi ayısının mavi ayının kalıntı popülasyonunu oluşturduğu inancına dayanır. Bununla birlikte,nadiren Tibet mavi ayısı, Gobi ayısının kendi alt türü olarak sınıflandırılır. İki türde Asya boz ayısına yakından benzemektedir.

<i>Ursus arctos collaris</i>

Ursus arctos collaris, Ursus arctos türüne bağlı bir ayı alttürüdür. Sibirya'nın doğusundan Altay Dağlarına kadar dağılım gösteren tür; Moğolistan, Sincan Uygur Özerk Bölgesi ve doğu Kazakistan'a tanıtıldı.

<span class="mw-page-title-main">Safra ayısı</span>

Safra ayıları, geleneksel Çin tıbbında kullanılan, karaciğer tarafından üretilen ve safra kesesinde depolanan safrası için yetiştirilen ayıları tanımlar. 12.000 kadar ayının safra çiftliklerde yetiştirildiği tahmin edilmektedir ve üretim Çin, Güney Kore, Laos, Vietnam ve Myanmar'da yoğunlaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mağara ayısı</span>

Mağara ayısı, Pleyistosen devrinde bugünkü Almanya, İspanya, Rusya ve hatta Kuzey Afrika'ya yayılmış bir türdü. Genel olarak; avrasya'da yaşayan bir megafauna üyesiydi ve boyutları itibarıyla günümüz Kodiak boz ayısına denk bir canlıdır. Erkekler 400–1000 kg arası, dişi bireylerse ortalama 250 kg civarında ağırlığa sahiptiler.Tıpkı günümüz boz ayıları gibi, bu hayvanlar da kış uykusuna yatmaktaydılar. Vejetaryen bir diyete sahip oldukları özelleşmiş diş yapılarından anlaşılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Meksika boz ayısı</span>

Meksika boz ayısı Meksika'da yer alan soyu tükenmiş bir boz ayı türü.

<span class="mw-page-title-main">Atlas ayısı</span> memeli alttürü

Atlas ayısı veya Afrika ayısı Kuzey Afrika'da yaşamış, günümüzde soyu tükenmiş olan boz ayı türü. Bu tür ilk olarak, İspanya'dan Afrika'ya giden Romalılar tarafından keşfedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kaliforniya boz ayısı</span> memeli alttürü

Kaliforniya boz ayısı Günümüzde soyu tükenmiş olan bir boz ayı türü. Ayrıca Kuzey Amerika boz ayısının bir popülasyonudur. Adı "Grizzly", "grizzled" veya "korkutucu ilham verici" anlamına gelmektedir. Doğa tarihçisi George Ord, Kaliforniya boz ayısını resmi olarak 1815'te - kürkleri için değil, karakteri için - Ursus horribilis olarak sınıflandırdı. Genetik olarak, Kuzey Amerika boz ayıları ile yakından ilişkilidir; boyutları ve renkleri bakımından Kaliforniya boz ayısı, Alaska'nın güney sahilindeki Kodiak ayısına çok benziyordu. Ayrıca bu ayı türü Kaliforniya Bayrağı'na sembol olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Avrasya boz ayısı</span>

Avrasya boz ayısı boz ayının en yaygın alt türlerinden biridir. Avrasya'nın hemen her yerinde yaşayabilen bu canlılar, mitokondriyal DNA'ları üzerinde yapılan araştırmalara göre 5 ana öbeğe ayrılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Suriye boz ayısı</span>

Suriye boz ayısı Orta Doğu'da yaşayan görece küçük bir boz ayı alt türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Ursus maritimus tyrannus</span>

Ursus maritimus tyrannus Pleistosen kutup ayısı olarak da bilinir, Londra'daki Kew Bridge'de Thames ırmağının çakıllarında bulunan parçalı tek bir ulnadan bilinen, soyu tükenmiş bir kutup ayısı alt türüdür. 1964 yılında Finlandiyalı paleontolog Björn Kurtén tarafından adlandırıldı ve görece büyük bir yarı yetişkin bireyi temsil ettiği yorumlandı: Ulna'nın tamken 48.5 cm olduğu tahmin ediliyor, karşılaştırma için, modern yarı yetişkin kutup ayısı ulnaları 36–43 cm uzunluğundadır.

<span class="mw-page-title-main">Kamçatka boz ayısı</span>

Uzak Doğu boz ayısı olarak da bilinen Kamçatka boz ayısı veya Rusça: Камчатский бурый медведь, romanize: Kamchatsky bury medved, boz ayının bir alt türüdür.

<i>Ursus arctos isabellinus</i>

Ursus arctos isabellinus, Ursus arctos türüne bağlı bir ayı alttürüdür.

<i>Ursus arctos californicus</i> memeli alttürü

Ursus arctos californicus, Ursus arctos türüne bağlı soyu tükenmiş bir ayı alttürüdür.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.