İçeriğe atla

Himşiaşvili

Kaheti'deki Himşiaşvili ailesinin arması.

Himşiaşvili (Gürcüce: ხიმშიაშვილი), Gürcistan'da bir Gürcü sülale adıdır. Bu sülale adına Tiflis, Acara, Kaheti bölgelerinde rastlanır.

Himşiaşvili sülalesinin kökeninin Aragvispiri'den geldiği kabul edilmektedir. Himşiaşivi sülalesinin bir kolu Acara bölgesinde hüküm sürmüş, önce Osmanlıların, sonra Rusların hizmetine girmiştir. Günümüzde Gürcistan'da Himşiaşvili soyadını taşıyan 1.675 kişi bulunmaktadır. Tiflis'te bu soyada sahip 170 kişi, Batum'da ise 265 kişi yaşamaktadır.[1] Osmanlı hizmetine girmiş ve bugünkü Türkiye sınırları içinde kalmış Himşiaşvili ailesinden gelenler, bu soyadı çağrıştıran Hamşioğlu adını almıştır.[2]

Tarihçe

Himşiaşvili'lerin, Gürcüce kaynaklarda ilk kez 11. yüzyılda sözü edilen Abazasdze ailesinin soyundan geldiği ileri sürülmüştür. Muhtemelen aynı adı taşıyan ataları Himşia Abazasdze, 1399'da Timur'un işgalci ordusuyla savaşmış ve ardından kendisine Gürcistan kralı tarafından Kaheti'de topraklar verilmiştir.[3] Tarihçi Cyril Toumanoff'a göre, günümüz Kaheti soylu ailesi Himshiaşvili, bu "Marili Abazadlar"ın soyundan gelmektedir.[4] Himşiaşvili, 1783 tarihli Rus-Gürcü Georgievsk Antlaşması'nın ekinde Kaheti prensleri (tavadi) listesinde yer almıştır. Rusya'nın Gürcistan'ı ilhak etmesi üzerine, 1850'de yeni rejim tarafından rütbeleri (knez) resmen tanınmıştır.[5] Himşiaşvili'lerin birçoğu, Rus İmparatorluk saflarında topçu generali olan Gyiorgi Himshiyev (1836-1917) ve Sovyet rejimi tarafından idam edilen Gogi Himşiaşvili (1892-1923) gibi askeri kariyerlerini sürdürmüştür.[6][7]

Kaynakça

  1. ^ "იუსტიციის სახლი. intpass.cra.ge". 2 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2014. 
  2. ^ "Türkiye Büyük Millet Meclisi". 26 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2022. 
  3. ^ Minorsky, Vladimir (1930). "Transcaucasica". Journal Asiatique (Fransızca). Cilt 217. ss. 104-107. 
  4. ^ Toumanoff, Cyril (1963). Studies in Christian Caucasian history. Washington, DC: Georgetown University Press. s. 272. 
  5. ^ Списки титулованным родам и лицам Российской империи [Lists of the Titled Families and Persons of the Russian Empire] (Rusça). St. Petersburg: Department of Heraldry of the Governing Senate. 1892. s. 90. 27 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2024. 
  6. ^ Gogitidze, Mamuka (2001). Грузинский Генералитет 1699–1921 [Georgian generals 1699–1921] (Rusça). Kiev. ss. 145-146. ISBN 966-02-2254-8. 
  7. ^ Kereselidze, Lia (2010). "One person out of fifteen…". The Archival Bulletin. Cilt 9. ss. 37-38. 15 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2015. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Gürcüler</span> Gürcistana özgü Kafkas etnik grubu

Gürcüler veya Kartveliler, günümüzde büyük bölümü Gürcistan’da yaşamakta olan Kafkasya halkı. Gürcüler ayrıca Azerbaycan, İran, Rusya, Türkiye, ABD ve Avrupa’nın bazı ülkelerine de dağılmıştır. Tarihsel antropoloji açısından Gürcüler; Svanlar, Lazlar ve Megreller ile aynı kökenden gelen bir Kartveli halkı olarak kabul edilir. Halkın büyük çoğunluğu bir Kartveli dili olan Gürcüce konuşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Gürcistan tarihi</span>

Gürcistan tarihi, Gürcistan'da tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan dönem boyunca yaşanan olayları kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Acara (tarihsel bölge)</span>

Acara, Gürcistan’ın tarihsel-coğrafik bölgelerinden biridir. Bu bölge, Acara Çayı (Acaristskali) vadisine yayılır. Günümüzde Acara Özerk Cumhuriyeti sınırları içinde yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Acara tarihi</span>

Bu madde Gürcistan'ın özerk bölgesi Acara'nın tarihini anlatmaktadır. Ancak tarihsel Acara bölgesi bugünkü Acara Özerk Cumhuriyeti'nin küçük bir bölümünü oluştuyordu. Merkezi Keda olan bölgeye Aşağı Acara, merkezi Hulo olan bölgeye de Yukarı Acara deniyordu. Osmanlı döneminde de Acara bölgesi benzer biçimde Acara-ı Süfla ve Acara-yı Ulya şeklinde adlandırılmıştır.

Aleksios Komninos, Bizans imparatoru I. Andronikos ile akrabası ve metresi Theodora Komnini'nin oğlu.

<span class="mw-page-title-main">Andronikaşvili</span>

Andronikaşvili, Gürcistan'ın asil bir ailesidir.

<span class="mw-page-title-main">Kol Kalesi</span> Posofda bir kale

Kol Kalesi bugün Türkiye sınırları içinde bulunan Yalnızçam Dağları'nın zirvesinde, Kolköy köyünde bulunan Orta Çağ Gürcü kalesidir. Kveli Kalesi (Kvelistsihe) veya Kuveli Kalesi (Kuelistsihe) olarak da bilinir. Türkçe "Kol" adı "Kveli" ya da "Kueli"den gelir. İlk kez 10. yüzyılın başlarındaki Gürcü kaynaklarında ortaya çıkan Kol Kalesi, 16. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu tarafından ele geçirilene kadar Samtshe eyaletinin temel tahkimatıydı.

<span class="mw-page-title-main">Hulo</span>

Hulo, Gürcistan'ın Acara Özerk Cumhuriyeti'nde bulunan bir kasaba ve belediyedir. Yüzölçümü 710 km² olan belediyenin nüfusu 2014 yılı itibarı ile 23,327'dir.

<span class="mw-page-title-main">Dimitri Bakradze</span>

Dimitri Bakradze, Gürcü tarihçi, arkeolog ve etnograf. Petersburg Bilimler Akademisi üyesiydi. Gürcistan ve Kafkasya üzerine tarih, arkeoloji ve etnografya çalışmalarıyla tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Giorgi Kazbegi</span>

Giorgi Kazbegi, Rus ordusunda görev yapmış Gürcü general ve coğrafyacıdır. Tao-Klarceti ve Lazeti bölgelerine 1874 yılında yaptığı seyahatın günlükleriyle tanınır.

Ançabadze ayrıca Açba olarak da bilinir, bir Abhaz-Gürcü ailesi ve Abhazya'dan gelen en eski soylu sülaledir.

Aslan-Bey Abaşidze (1877–1924) Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti'nde general ve soylu bir Müslüman Gürcü. Kardeşi Memed Abaşidze gibi, Acara'da yaşayan Müslüman Gürcülerin ulusal bilincini geliştirmek için çaba harcamıştır. Generalliği döneminde Acara'nın Gürcistan'a bağlanması için uğraşmış, Aralık 1918'de Ermeni kuvvetlerine karşı olan savaşta yer almıştır. Onun adına yazılmış "Aslanuri" adından bir ordu marşı bulunmaktadır. Kızıl Ordu'nun Gürcistan'a müdahalesinden sonra Türkiye'ye gitmiştir. İstanbul'da belirsiz bir sebepten dolayı ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Kaheti-Hereti Krallığı</span>

Kaheti-Hereti Krallığı ya da sadece Birinci Kaheti Krallığı merkezi Kaheti bölgesi ve başkenti Telavi olan Doğu Gürcistan'daki erken Orta Çağ monarşisidir. Kaheti Prensliği'nin güçlü yöneticisi Büyük III. Kvirike'nin liderliğinde 1014 yılında ortaya çıkmıştır. III. Kvirike sonunda Hereti kralını yenilgiye uğratarak kendisini birleşik Kaheti ve Hereti'nin kralı ilan etti. Krallık bu tarihten itibaren 1104 yılına kadar birleşik Gürcistan Krallığı'ndan ayrı bağımsız bir devletti. Krallığın toprakları batıda Ksani Nehri'nden doğuda Alicançay Nehri'ne ve kuzeyde Didoeti'den güneyde Kura Nehri'ne kadar uzanan bölgeyi kapsamaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Kakutsa Çolokaşvili</span> Gürcü asker

Kaihosro "Kakutsa" Çolokaşvili, Gürcü subayı ve Gürcistan'daki Anti-Sovyet gerilla hareketinin komutanıydı. Gürcistan'da ulusal kahraman olarak kabul edilir.

<i>İslam Gürcistanı</i> (gazete)

Samuslimano Sakartvelo ya da İslam Gürcistanı, Batum’da iki dilde basılan ve 1919-1921 arasında yayımlanan politik, ekonomik ve edebi günlük gazetedir. Önce İslam Gürcistanı Kurtuluş Komitesi’nin, sonra İslam Gürcistanı Meclisi’nin yayın organıydı. Başlangıçta Hasan Tahsin Himşiaşvili, sonra Memed Beg Abaşidze gazetenin yayın yönetmeniydi. Gazetenin adı, Osmanlıların Gürcülerden ele geçirdiği tarihsel Gürcü topraklarının adlandırılmasında kullanılan terimlerden birine dayanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Nigali Vadisi</span>

Nigali veya Nigali Vadisi, sonraki bir metatez sonucu Ligani (ლიგანი) veya Livana, tarihsel Gürcistan'ın güneybatı kesimindeki tarihsel bölgelerden biridir. Çoruh Havzası'nın orta ve aşağı kısmını kapsıyordu. Günümüzde Türkiye ile Gürcistan arasında bölünmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Giorgi Kvinitadze</span>

Giorgi Kvinitadze, Rus İmparatorluğu subaylığından Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti başkomutanlığına yükselmiş Gürcü askeri komutan. Gürcistan'ın Sovyetleştirilmesinden sonra Fransa'ya sürgün edilen Kvinitadze, Paris'teyken Gürcistan'daki 1917-1921 olaylarıyla ilgili anılarını yazdı.

<span class="mw-page-title-main">Cavahiler</span>

Cavahiler, çoğunlukla Gürcistan'ın Samtshe-Cavaheti bölgesinde yaşayan Gürcülerin etnik boylarından biridir. Cavahiler, Cavaheti'nin yerli halkıdır. Terminolojide Cavaheti adı, geleneksel Gürcüce –eti eki ile "Cavah" kökünden gelmektedir ve Cavahilerin yurdu anlamına gelir. Cavahiler, Gürcü dilinin Cavaheti lehçesini konuşurlar.

<span class="mw-page-title-main">Kahetililer</span>

Kahetililer, Gürcücenin Kaheti lehçesini konuşan Gürcülerin etnik bir boyudur. Kahetililer, Doğu Gürcistan'da ülkenin şarabının büyük bölümünü üreten verimli bir vadi olan tarihi Kaheti bölgesinin yerli halkıdır. Günümüzde çoğunlukla Gürcü Ortodoks Kilisesi'nin takipçileridir.

Prens Stepanoz kraliyet Hosroviani Hanedanı'ndan bir Gürcü prensiydi. 685-736'da Kaheti prensidir.