İçeriğe atla

Hilal

Astronomik olarak hilal şekli (mavi renkli)
Karelerden birinde Hilal heykeli
Kayı Boyu'nun damgası, 1326
Romanya, Köstence'deki Kral Camii kubbesi
Babürlüler tarafından inşa edilen Tac Mahal kubbesi üzerinde mızrak başı ve hilal.

Hilâl ya da ayça[1] (Arapça: هلال), iki dairenin iç içe girmesi fakat dairelerin merkezlerinde çakışmaması durumunda oluşan şekildir.

15 Temmuz 1099'da Haçlılar tarafından istila edilen Kudüs ve arka planda indirilen üç hilâlli bayrak, Emil Signol, Versay Sarayı

Gökbilimde Dünya-Ay doğrusuyla Dünya-Güneş doğrusunun aynı hizaya gelmesi durumunda Ay'ın Güneş ışığına yönelik kısmı C harfi şekline bürünür ve bu safhada Ay, Dünyadan hilâl şeklinde görünür.

Sembol olarak hilâl

Hilâlin günümüzdeki dinî sembollük işlevi Muhammed döneminde bulunmamaktaydı. Hilâl, Arapların fethinden önce de Sasani İmparatorluğu'nun sembolüydü. Arapların imparatorluğu ele geçirmesinden sonra sembol Müslüman idareciler tarafından benimsendi ve güçlerinin sembolü olarak ve İslâm'ın sembolü olarak muhafaza edildi. Hilâl aynı zamanda Osmanlı İmparatorluğu'nun da sembolüydü.

Günümüzde pek çok müslüman ülkenin bayrağında veya armasında hilâl sembolü kullanılmaktadır. Hilâl edebiyatta sevgilinin kaşlarını sembolize etmek için kullanılır.

Hilal motifli bayraklar

Hilal motifini bayraklarında kullanan bazı ülkeler:

Hilal tapınması

Ay tapınması değişik toplumlarda, değişik sembol ve isimlerle ifade edilen ay tanrıları'na yapılan tapınmaları ifade eder.[2]

  • Ainu mitolojisi-Chup Kamui,
  • Akad-Babil, Sin (Sumerian: Suen). Bu isim Enzu olarak değişikliğe uğramıştır,
  • Arabistan mitolojisi; -Illat, Hilal, Hubal, Sin, Ta'lab, Wadd, al-Ilah
  • Aztec mitolojisi, Coyolxauhqui, Metztli, Tecciztecatl
  • Bask mitolojis, Ilazki
  • Kenan mitolojisi-Jarih, Nikkal
  • Kelt mitolojisi-Góntia Lair bál

Hilal sözcüğü "Seherin oğlu Hilal, Parlak Yıldız" (Helel Ben Shachar-İbr.) sözcüklerinden gelir. Buradaki helel hilal, ben oğlu, Shachar seherdir. Batı dillerinde bu sözcükler "Crescent, son of the morning star" (İng.) olarak çevrilmiştir.

  • Helel Ben Shachar - Hilel Ben Sahar: Ey seherin oğlu Hilal, Parlak Yıldız - O Crescent, son of the morning star

Hilal Babil'in üçlü tanrılarından biri olan Sin'in sembolü olarak kullanılmaktaydı. Sin Babil'in Hilal tanrısının adıydı ve diğer tanrılarla, İştar (beş köşeli yıldız-pentagram) ve Şamaş (güneş) ile üçü bir arada bulunan bir üçlüyü oluşturuyordu. Sin'in sembolü hilal şeklindeki bir Ay'dı. Hilal (Sin) aynı zamanda insanların kaderlerini belirleyen bir tanrı olarak görülüyordu. Özellikle Arabistan yarımadasında bu tanrıya ait tapınaklar bulunuyor ve tapınılıyordu. Bu yöredeki Ay tanrısının adı, Babil'deki Sin'den farklı olarak Hubal'dı. Hilal başlı başına bir tanrı olmayıp, Baal'ın-Hubal'ın simgelerinden biridir.

Hilal ve Beşgenyıldız simgeleri Baal ve İştar adıyla, güneş simgesi ise Baal'ın diğer bir adı olan Tammuz'la özdeştirler. Bu nedenle genellikle hilal ve beşgenyıldız bir arada bulunurken, Tammuz'un sembolü haç işareti bunlardan ayrı olarak yer alır. Bununla birlikte her üçü birden, efendi anlamına gelen tek bir tanrı Baal'dır. Bunların asıl üçlük olarak birleştikleri tanrı ise, aslında Babil'in baş tanrısı olan Marduk'tur.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Türk Dil Kurumu | Sözlük". sozluk.gov.tr. 29 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2023. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 1 Kasım 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2013. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Crescents ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Marduk</span> Mezopotamya Tanrılarından Biri

Marduk, antik Mezopotamya'daki geç dönem tanrılarından birinin adıdır. Hammurabi zamanında Babil, Fırat vadisinin politik merkezi olduğunda, Babil panteonunun başı olarak Marduk'a tapınılmaya başlanmıştır. Babil yaratılış destanı olan Enûma Eliş'te tanrıların en büyüğü ilan edilmiştir.Destana göre o aynı zamanda babil'in koruyucu tanrısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Sin (mitoloji)</span> Mezopotamya mitolojisinde Ay tanrısı

Babil ve Asur'da Ay tanrısı olarak tapılan Sin, Sümer mitolojisindeki Nanna'nın karşılığıdır. Kaderin tanrısı olarak da anılan Nanna, Enlil ve Ninlil'in oğludur. Nanna Sümerce "ışık" veya "aydınlatıcı" mânâsına gelir. Kutsal şehri Ur'dur. Babil ve Asur'da ise bu tanrıya Sin denmiş ve ona Suriye ve Harran'da da Sami ırk tarafından tapınılmıştır. Kanatlı bir boğayı süren Sin'in lapis lazuliden bir bıyığı vardı.

Utu, Akadca Şamaş adıyla da bilinen eski Mezopotamya Güneş tanrısıdır. Her gün dünyada olan biten her şeyi gördüğüne inanıldı ve adaletten ve gezginlerin korunmasından sorumluydu. İlahi bir yargıç olarak, yeraltı dünyasıyla ilişkilendirilebilirdi. Ek olarak, tipik olarak hava tanrısı Adad ile birlikte kehanet tanrısı olarak hizmet edebilirdi. Evrensel olarak birincil tanrılardan biri olarak kabul edilirken, özellikle Sippar ve Larsa'da saygı görüyordu.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan bayrağı</span> Ulusal bayrak

Azerbaycan bayrağı hakkındaki ilk kararı Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti hükûmeti tarafından 1918'de alınmıştır. Buna göre; Azerbaycan bayrağı mavi gök rengi, kırmızı ve yeşil yatay şeritlerden oluşmuştur. Kırmızı zemin üzerinde beyaz renkte sağa bakan bir hilâl ve sekiz köşeli bir yıldız bulunmaktadır. Bayrak 1:2 boyuttadır.

<span class="mw-page-title-main">Putperestlik</span>

Putperestlik veya putataparlık, genel anlamda bir nesne, görüntü veya fikre tapım içeren bir dini uygulama, anlayış veya inançtır. Putperestlik farklı şekillerde tanımlandığı ve farklı çeşitleri olduğu gibi bazen politeizm benzeri monoteist olmayan inanç yapılarını kastetmek için de kullanılır.

<i>Da Vinci Şifresi</i> Dan Brown tarafından yazılan roman

Da Vinci Şifresi ya da özgün adıyla The Da Vinci Code, Dan Brown'un kaleme aldığı bir romandır.

<span class="mw-page-title-main">Davud Yıldızı</span> sembol

Davud'un Yıldızı veya Davud'un Kalkanı, Yahudi milletinin MÖ 1000'lerden beri millî sembolüdür. İsmini Antik İsrail'in kralı Davud'dan alan yıldız, Orta Çağ'dan beri Yahudi Yıldızı olarak bilinmiş ve daha eski bir sembol olan Menora ile birlikte adı Yahudilikle beraber anılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Cumhurbaşkanlığı Forsu</span>

Türkiye Cumhurbaşkanlığı Forsu, Türkiye'yi, Türkiye Cumhurbaşkanlığı'nı ve cumhurbaşkanını temsil eden, Türkiye'nin resmî simgelerinden biri. Fors, Türk bayrağı ve cumhurbaşkanlığı armasının birleşiminden oluşmaktadır.

Hadad, Haddad, Adad ; Kenan ve eski Mezopotamya dinlerinde fırtına ve yağmur tanrısıydı. Ebla'da MÖ 2500'de "Hadda" olarak tasdik edildi. Haddad Levant'tan Amoritler tarafından Mezopotamya'ya tanıtıldı ve burada Akad tanrısı Adad olarak tanındı. Adad ve Iškur genellikle Hurri tanrısı Teshub için kullanılan sembolün aynısı olan logogram 𒀭𒅎 dIM ile yazılır. Hadad ayrıca Pidar, Rapiu, Baal-Zephon veya genellikle basitçe Ba'al olarak da adlandırılırdı, ancak bu unvan diğer tanrılar için de kullanılıyordu. Boğa, Hadad'ın sembolik hayvanıydı. Sakallı görünüyordu, "boğa boynuzlu" bir başlık takarken sık sık bir sopa ve şimşek tutuyordu. Hadad, Yunan Zeus, Roma tanrısı Jüpiter ve Hitit fırtına tanrısı Teshub ile eşitlendi.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı bayrakları</span> Osmanlı İmparatorluğu tarafından kullanılan bayraklar

Osmanlı bayrağı, Osmanlı İmparatorluğu'nun varlığı süresince kullandığı çeşitli bayrakları ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">Nazi sembolizmi</span> Nazi hareketi tarafından kullanılan semboller

Yirminci yüzyılın başlarında Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi (NSDAP) grafik sembolizmi aşırı kullanımıyla dikkat çekmekteydi, özellikle ana sembol olan Hakenkreuz partinin ana sembolü olarak kullanılıyor ve Nazi Almanyası'nın bayrağını oluşturuyordu.

<span class="mw-page-title-main">Singapur bayrağı</span> Ulusal bayrak

Singapur bayrağı, Singapur devleti resmi bayrağı.

Hubal veya Hubel, Arabistan'da Mekke'de Kureyş kabilesinin hüküm sürdüğü sıralarda tapınılan, Arap putlarının en büyüğü ve Kabe'nin baş tanrısıdır. Arabistan'ın en uzak yerlerinden insanlar O'nu ziyarete gelirlerdi.

<span class="mw-page-title-main">Hilal ve yıldız</span> sembol

Hilâl ve yıldız veya ay ve yıldız, hilâl ve hilalin açık ucunda yer alan bir yıldız şeklinden oluşan antik simge. Bu simgenin kullanıldığı bayraklara çoğunlukla Akdeniz çevresinde, Orta Doğu ve Orta Asya'da rastlanır. Günümüzde çoğunlukla İslam ülkelerinin bayraklarında kullanılan bir sembol olarak bilinmektedir.

Sümer mitolojisi, Sümerler'in yıkılışlarına kadarki dönemde din ve bilimle ilgili kültürünü içerir. Birçok tanrı ve tanrıçaları vardır ve onlar Sümer mitolojisini oluşturur. Bu tanrılar ve tanrıçalar Yaradılış Destanı, Tufan hikâyesi gibi edebî eserlerde açıkça belirtilmektedir.

Öksökö, Türk ve Altay mitolojisinde çift başlı kartal. Türklerde önemli bir mitolojik öğedir.

<span class="mw-page-title-main">Gök-Kal</span>

Gök-Kal - Türk ve Altay mitolojisinde bir doğa katmanı. Aynı zamanda eski Türk İnancı Tengricilik'te bir ruh kategorisidir. Kök-Kal veya Gök-Kalığ ya da Kovak-Kalığ olarak da söylenir. Karşıtı Yer Su'dur.

<span class="mw-page-title-main">İran bayrağı</span> Ulusal bayrak

İran bayrağı, İran İslam Cumhuriyeti'nin resmî bayrağı. 1980 yılında kabul edilmiştir.

İştar Yıldızı ya da İnanna Yıldızı, antik Sümer tanrıçası İnanna ve onun Doğu Semitik muadili olan tanrıça İştar'ın Aslanın yanı sıra) sembollerindendir. Yıldız aynı zamanda Venüs gezegeni ile ilişkili olduğu için olarak da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Allah (Ay tanrısı)</span>

Allah'ın tarihsel olarak İslam öncesi Arabistan'da ay tanrısı olarak tapınılan bir tanrı olduğu varsayımı, 20. yüzyılın başlarında ortaya atıldı. İslam öncesi Araplar Kâbe'de 360 tane puta (tanrıya) tapıyordu; bunlardan en güçlüsü ve yükseğe koydukları tanrı, bu görüşe göre Allah'a eş değer olan ay tanrısı Hubal idi.