İçeriğe atla

Hikmet Cevdet-zade

Hikmet Cevdet-zade
Doğum1893
İstanbul
Ölüm1945
Eğitimİstanbul Öğretmen Okulu
MeslekTürkolog, dil bilimci ve edebiyat bilimci

Hikmet Cevdet-zade (1893-1945) — Türkolog, dil bilimci ve edebiyat eleştirmeni.

Yaşamı

İstanbul'da doğdu. 1913 yılında İstanbul Öğretmen Okulu'nu bitirdi.[1]

1918 yılında Batum'a taşındı. 1926 yılında Acaristan Halk Eğitimi Komiserliği'nce SSCB çapında düzenlenen I. Türkoloji Kurultayı'na katıldı. Leningrad Yaşayan Doğu Dilleri Enstitüsü/Leningrad Şarkiyat Enstitüsü'nde (LŞE) okudu. 1920'li yıllar sonundan itibaren (henüz öğrenciyken) LŞE'de Türkçe dersleri vermeğe başladı. 1930 yılında LŞE'de doçent, ardından profesör oldu.

Stalin'in aydın kıyımı yaptığı dönemde 11 Eylül 1937 tarihinde hapsedildi. 10 Kasım 1939 tarihinde hüküm giydi. Rusya'nın Krasnoyarsk Krayı Kansk kentinde 17 Nisan 1945'te hapiste öldü.

Eserleri

  • Türkçe Konuşalım (Konuşma Kitabı), Leningrad, 1927
  • Türkçe Okuma Kitabı, Leningrad, 1931
  • Çağdaş Türkçenin Grameri: Fonetik, Morfoloji, Sentaks, Leningrad, 1934 (Kononov'la ortak)

Kaynakça

  1. ^ Üstünyer, İlyas; Diasemidze, Gülnara (2015). "İstanbullu Türkolog Hikmet Cevdetzâde'nin Aile Arşivine Göre Gürcistan Ve Rusya'daki Yaşamı Ve Türkçe Öğretim Faaliyetleri" (PDF). Karadeniz Araştırmaları Dergisi, 48. s. 101. doi:10.12787/KARAM999. 1 Nisan 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Jak İhmalyan</span>

Jak İhmalyan Türkiye Ermenilerinden ressam.

<span class="mw-page-title-main">Ahmed Vefik Paşa</span> 196. Osmanlı sadrazamı

Ahmet Vefik Paşa, Yunan asıllı Osmanlı devlet adamı, diplomat, çevirmen ve oyun yazarı. İlk ilmî Türkçülerden biridir. İki defa Maarif Nazırlığı yaptı; ilk Osmanlı Meclis-i Mebusanı'nda, İstanbul vekili olarak yer aldı ve başkanlığı üstlendi. 4 Şubat 1878–18 Nisan 1878 ve 1 Aralık 1882–3 Aralık 1882 tarihleri arasında iki defa sadrazamlık görevine getirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Türkoloji</span> Türk dili, tarihi, edebiyatı ve halk bilimi araştırmalarını konu edinen bilim dalı

Türkoloji (Osmanlı Türkçesi: Türkiyat [تركيات], İngilizce: Turcology, Fransızca: Turcologie) veya Türklük bilimi; Türk halklarının filolojisi, antropolojisi, edebiyatı ve tarihi başta olmak üzere genel bir somut ve somut olmayan kültürel miraslarını sistematik bir şekilde derleyen, araştıran ve inceleyen bilim dalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Peyami Safa</span> Türk yazar ve gazeteci

Peyami Safa, Türk yazar ve gazeteci. Dokuzuncu Hariciye Koğuşu, Matmazel Noraliya'nın Koltuğu ve Yalnızız gibi psikolojik türdeki eserleriyle Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatında ön plana çıktı. Yaşamı ve fikrî hayatındaki değişimlerini eserlerine de yansıttı. Server Bedi takma adıyla birçok roman kaleme aldı. Cingöz Recai tiplemesini Fransız yazar Maurice Leblanc'ın Arsen Lüpen karakterinden esinlenerek yarattı. Aynı zamanda çeşitli kurumlarda gazetecilik mesleğini sürdürdü ve ağabeyi İlhami Safa ile birlikte Kültür Haftası gibi çeşitli dergiler çıkardı.

<span class="mw-page-title-main">Çağatayca</span>

Çağatayca, Çağatay Türkçesi veya Doğu Türkçesi, 15. yüzyılda Timurluların idaresi altında gelişen ve 15. yüzyıldan 20. yüzyılın başlarına dek Orta Asya'daki Müslüman Türk halkları tarafından ortak yazı dili olarak kullanılan dildir.

<span class="mw-page-title-main">Türk dilleri</span> Çinin batısından, Sibirya ve Doğu Avrupaya dek uzanan bir alana yayılmış dil ailesi

Türk dilleri veya Türkî diller, Doğu Avrupa'dan Sibirya ve Çin'in batısına dek uzanan bir alana yayılmış ve içerisinde 35 yaşayan dil barındıran dil ailesi. Toplamda yaklaşık 180 ile 200 milyon kişi tarafından konuşulan Türk dillerinin en çok konuşulan lehçesi Türkçe olup tüm Türk dili konuşurlarının %40'ı bu dili konuşmaktadır. Bu dili Azerice, Özbekçe, Uygurca, Kazakça, Türkmence ve Tatarca takip etmektedir.

Türkçe dil bilgisi, Türkçeyi meydana getiren ses, sözcük yapılışı, sözcük hazinesi, anlam değişmeleri, tümce kuruluşu ve yapısı gibi ögeleri inceleyip kurallara bağlayan dil bilgisi bütünüdür.

<span class="mw-page-title-main">Tahsin Banguoğlu</span> Türk siyasetçi

Hasan Tahsin Banguoğlu, Türk akademisyen, dilbilimci ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Gyula Németh</span>

Gyula Németh Macar türkolog. Macaristan'ın Szolnok iline bağlı Karcag'da doğdu. Türkçeye olan merakı Karcag'da başladı. Budapeşte Üniversitesi'nde okudu, yine burada Doğu Dilleri Kürsüsü'nde profesör oldu. 1907'de İstanbul'a geldi, 1908'de Aydın ve İzmir'de bulundu. 1909'de Eötvös Kollégium üyesi olarak Budapeşte Üniversitesi'nde Gombocz Zoltán, Munkácsi Bernát, Goldziher Ignác, Vámbéry Ármin gibi önemli bilim adamlarıyla birlikte çalıştı.
1911 ve 1914 yılları arasında eğitim için Leipzig, Kiel ve Berlin'de bulundu. 1915'te Budapeşte Üniversitesi'nde çalışmaya başladı. 1916'da Türkoloji kürsüsü öğretim görevlisi oldu. 1916-1917 yıllarında Türk Dili kitabı yayınlandı. 1921'de Macarcaya Türkçeden geçen kelimelerle ilgili ilk kitabını yayınladı. Türk Filoloji Enstitüsü'nü kurdu (1930). TDK şeref üyesidir. Türk kavimleri, Türk dili, Türklerin anayurdu, Balkanlar üzerine araştırmaları bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Evliya Çelebi</span> Osmanlı Türk gezgini ve yazar (1611–1682)

Derviş Mehmed Zıllî veya bilinen adıyla Evliyâ Çelebi, 17. yüzyılın önde gelen bir Osmanlı seyyahı ve nesir yazarıdır. Evliyâ Çelebi, imparatorluk kültürel zirvesinde iken, elli yılı aşkın süreyle Osmanlı topraklarını ve komşu toprakları gezmiş, gördüklerini ve yaşadıklarını Seyahatnâme adlı 10 ciltlik ünlü eserinde toplamıştır. Hayatı boyunca gezdiği şehir sayısı 257'dir.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Caferoğlu</span>

Ahmet Caferoğlu, Türk dilbilimci.

Zeynep Korkmaz, Türkolog ve akademisyendir.

Edhem Rahimoviç Tenişev Tatar asıllı Rus dil bilimci, Türkolog, Moğol bilimci, Rusya Bilimler Akademisi muhabir üyesi, Rusya Bilimler Akademisi Dil Bilimi Enstitüsü Türkoloji ve Moğol Bilimi Laboratuvarı Müdürü, Tyurkologiya ("Türkoloji") dergisinin ve çok ciltli Sravnitelno-İstoriçeskaya Grammatika Tyurkskih Yazıkov adlı yayının editörüdür.

Andrey Nikolayeviç Kononov Rus dil bilimci, Türkolog ve SSCB Bilimler Akademisi üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandr Samoyloviç</span>

Aleksandr Nikolayeviç Samoyloviç, Rus Doğu bilimci, Türkolog, SSCB Bilimler Akademisi üyesi.

Şinasi Tekin, Türk etnolojisi uzmanı, Türkolog ve dilbilimcidir.

<span class="mw-page-title-main">Kanate Kurdo</span> Kürt yazar

Kanate Kurdo,, Sovyet Kürdü yazar, dilbilimci, akademisyen, Sankt-Peterburg Devlet Üniversitesi Şarkiyat Enstitüsü Kürdoloji bölümü başkanı.(1961-1985)

<span class="mw-page-title-main">Abdülkadir İnan</span> Başkurt halkbilimci

Abdülkadir Süleyman İnan,, Başkurt tarihçisi, halkbilimci, dilbilimci ve öğretim üyesi. Arapça, Farsça, Rusça, Almanca ve bütün Türk lehçelerini bilmekteydi. Türk folkloru, Türk tarihi, Türk inançları, Türk lehçeleri ve Türk edebiyatı üzerine araştırmalar yapmış, bu konularda 350 kadar bilimsel makale ve kitap yayımlamıştır.

Sergi Cikia, Gürcü Oryantalist ve Gürcü Türkolojisinin kurucusu. 200'den fazla yazılı araştırması ve makalesi bulunan Cikia, Gürcistan Ulusal Bilimler Akademisi üyesidir.

Viktor Grigoryeviç Guzev - önde gelen Türkçe araştırmacılarındandır. Sankt-Peterburg Devlet Üniversitesi Fahri Profesörü, Türkoloji bölümünün profesörü.