İçeriğe atla

Hikmet Çetin

Hikmet Çetin
NATO Afganistan Kıdemli Sivil Temsilcisi
Görev süresi
19 Kasım 2003 - 24 Ağustos 2006
Yerine gelenDaan Everts
20. Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanı
Görev süresi
16 Ekim 1997 - 18 Nisan 1999
Yerine geldiğiMustafa Kalemli
Yerine gelenYıldırım Akbulut
Türkiye Dışişleri Bakanı
Görev süresi
20 Kasım 1991 - 27 Temmuz 1994
Başbakan Süleyman Demirel
Tansu Çiller
Yerine geldiğiSafa Giray
Yerine gelenMümtaz Soysal
22, 29. Türkiye Cumhuriyeti Başbakan Yardımcısı
Görev süresi
27 Mart 1995 - 5 Ekim 1995
Başbakan Tansu Çiller
Yerine geldiğiMurat Karayalçın
Yerine gelenDeniz Baykal
Görev süresi
3 Ekim 1978 - 12 Kasım 1979
Başbakan Bülent Ecevit
Yerine geldiğiNecmettin Erbakan
Alparslan Türkeş
Yerine gelenZeyyat Baykara
Turgut Özal
Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı
Görev süresi
18 Şubat 1995 - 9 Eylül 1995
Yerine geldiğiDeniz Baykal
Yerine gelenDeniz Baykal
Türkiye Büyük Millet Meclisi
16., 18., 19. ve 20. Dönem Milletvekili
Görev süresi
14 Aralık 1987 - 25 Mart 1999
Seçim bölgesi1987 - Diyarbakır
1991 - Gaziantep
1995 - Gaziantep
Görev süresi
13 Haziran 1977 - 12 Eylül 1980
Seçim bölgesi1977 - İstanbul
Kişisel bilgiler
Doğum 1937 (86-87 yaşında)
Lice, Diyarbakır, Türkiye
Partisi Cumhuriyet Halk Partisi
(1977-1980; 1995-1999)
Diğer siyasi
bağlantıları
Sosyaldemokrat Halkçı Parti
(1987-1995)
Bitirdiği okul Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi
Mesleği Bürokrat, Diplomat

Hikmet Çetin (d. 1937, Lice), Türk siyasetçi, devlet adamı ve eski Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı. CHP Genel Başkanlığı görevini Şubat 1995 - Eylül 1995 tarihleri arasında sürdürmüştür. Mart 1995 - Ekim 1995 ve Ekim 1978 - Kasım 1979 tarihleri arasında Başbakan yardımcılığı görevini sürdüren Çetin, birçok hükûmette görev almıştır.

İlk defa 1977 Türkiye genel seçimleri'nde İstanbul milletvekili olarak meclise giren Çetin, 1978-1979 yılları arasında Bülent Ecevit tarafından kurulan koalisyon hükûmetinde başbakan yardımcısı olarak yer almıştır. 12 Eylül Darbesi ile partisi kapatılmıştır. Ardından 1987 Türkiye genel seçimleri'nde Sosyaldemokrat Halkçı Parti'den Diyarbakır milletvekili olarak meclise girmiştir ve partide birçok üst düzey görevde bulunmuştur.

1991 Türkiye genel seçimleri'nde Gaziantep milletvekili olarak meclise girmiştir ve 3. defa seçilmiştir. Süleyman Demirel tarafından kurulan koalisyon hükûmetinde Dışişleri bakanı olarak yer almıştır. Şubat 1995'te yapılan CHP ile SHP'nin birleştiği CHP kongresinde genel başkan olarak seçilmiştir ve bu görevini Eylül ayına kadar sürdürmüştür. 1997 yılında meclis başkanı olarak seçilmiştir ve bu görevini 1999 Türkiye genel seçimleri'ne kadar sürdürmüştür.

Seçimden sonra bir süre Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'e dış politika alanında başdanışmanlık yapan Çetin, 2003-2006 yılları arasında NATO Afganistan Kıdemli Sivil Temsilcisi olarak görev yapmıştır. Bir süre Mustafa Sarıgül tarafından kurulan Türkiye Değişim Hareketi içinde yer almıştır.

İlk yılları

Hikmet Çetin 1937 yılında Diyarbakır'ın Lice ilçesinde Kürt[1][2] bir aile doğdu. İlköğrenimini Lice'de, ortaöğrenimini Ankara Atatürk Lisesi'nde tamamladı. 1960'ta Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi İktisat ve Maliye Bölümü'nden mezun olduktan sonra Devlet Planlama Teşkilatı'nda (DPT) uzman yardımcısı olarak göreve başladı. DPT'de çalıştığı sıralarda incelemeler yapmak üzere ABD dahil birçok ülkeye gönderildi. ABD'de Williams College'de kalkınma ekonomisi üzerine master yaptı. 1968 yılında ABD'de Kaliforniya eyaletinde Stanford Üniversitesi'nde planlama modelleri üzerine araştırma çalışması yaptı. Askerlik görevini 1970 yılında tamamladıktan sonra 1977 yılına kadar DPT'de İktisadi Planlama Dairesi Başkanlığı görevinde bulundu. Bir süre ODTÜ'de yarı-zamanlı hocalık yaptı.

Siyasal yaşamı

1977 genel seçimleri'nde Cumhuriyet Halk Partisi'nden (CHP) TBMM'ye İstanbul milletvekili olarak girdi ve 1978-1979 yılları arasında devlet bakanı ve başbakan yardımcısı olarak görev yaptı.

29 Kasım 1987'de yapılan genel seçimlerde Sosyaldemokrat Halkçı Parti'den (SHP) Diyarbakır milletvekili olarak yeniden TBMM'ye seçildi ve meclis grup başkan vekilliği ve genel sekreterlik dahil olmak üzere partide birçok üst düzey görevde bulundu. 20 Ekim 1991 tarihinde yapılan genel seçimlerde 3. kez milletvekili seçildi ve parlamentoya Gaziantep Milletvekili olarak girdi.

20 Kasım 1991 tarihinde Süleyman Demirel'in başkanlığında kurulan DYP-SHP koalisyon hükûmetinde dışişleri bakanı olarak atandı. Tansu Çiller tarafından Haziran 1993'te kurulan 2. DYP-SHP kolisyon hükûmetinde bu görevini muhafaza etti. 27 Temmuz 1994 tarihinde Dışişleri Bakanlığı'ndan istifa etti. Şubat 1995'te CHP ile SHP'nin birleştiği kurultayda CHP genel başkanlığına seçildi, bu görevi aynı yılın eylül ayına kadar devam ettirdi.

1995 genel seçimleri'nde Gaziantep milletvekili seçildi. 16 Ekim 1997'de seçildiği TBMM Başkanlığı görevini 1999 genel seçimleri'ne kadar sürdürdü. Daha sonra Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'e dış politika alanında başdanışmanlık yaptı.[3]

2004 Ocak ayında NATO'nun Afganistan'daki Kıdemli Sivil Temsilcisi görevini üstlendi. Bu görevini 2006 Ağustos ayında tamamladı. (CHP) içinde Deniz Baykal'a karşı muhalefette yer alan Çetin, bir süre Mustafa Sarıgül'ün liderliğindeki Türkiye Değişim Hareketi (TDH) içinde yer aldı.

Hikmet Çetin, Okan Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Danışma Kurulu üyesidir.

Kaynakça

Diplomatik görevi
Önce gelen:
Yeni makam
NATO Afganistan Kıdemli Sivil Temsilcisi
19 Kasım 2003 - 24 Ağustos 2006
Sonra gelen:
Daan Everts
Siyasi görevi
Önce gelen:
Mustafa Kalemli
20. Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanı
16 Ekim 1997 - 18 Nisan 1999
Sonra gelen:
Yıldırım Akbulut
Önce gelen:
Murat Karayalçın
Türkiye Başbakan Yardımcısı
27 Mart 1995 - 5 Ekim 1995
Sonra gelen:
Deniz Baykal
Önce gelen:
Safa Giray
Türkiye Dışişleri Bakanı
20 Kasım 1991 - 27 Temmuz 1994
Sonra gelen:
Mümtaz Soysal
Önce gelen:
Necmettin Erbakan
Alparslan Türkeş
Türkiye Başbakan Yardımcısı
3 Ekim 1978 - 12 Kasım 1979
Sonra gelen:
Zeyyat Baykara
Turgut Özal
Parti siyasi görevi
Önce gelen:
Deniz Baykal (CHP)
Murat Karayalçın (SHP)
Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı
18 Şubat 1995 - 9 Eylül 1995
Sonra gelen:
Deniz Baykal

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Erdal İnönü</span> Türk fizikçi ve siyasetçi (1926–2007)

Erdal İnönü, Türk fizikçi, akademisyen ve siyasetçi. Türkiye Cumhuriyeti'nin ikinci Cumhurbaşkanı İsmet İnönü'nün küçük oğludur.

<span class="mw-page-title-main">Süleyman Demirel</span> 9. Türkiye cumhurbaşkanı (1993–2000)

Süleyman Sami Demirel, 1993-2000 yılları arasında Türkiye'nin 9. Cumhurbaşkanı olarak görev yapan Türk mühendis, siyasetçi ve devlet adamı.

<span class="mw-page-title-main">Tansu Çiller</span> 22. Türkiye başbakanı

Tansu Çiller, Türk ekonomist, akademisyen, siyasetçi ve 22. Türkiye Başbakanı. Başbakanlık görevini 1993-1996 yılları arasında sürdüren Çiller, Türkiye siyasi tarihindeki ilk ve tek kadın başbakandır. 1993-2002 yılları arasında Doğru Yol Partisi genel başkanlığı görevini yürütmüştür. 1996-1997 yılları arasında Başbakan yardımcılığı ve Dışişleri Bakanlığı görevini üstlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Deniz Baykal</span> Türk siyasetçi (1938–2023)

Deniz Baykal, Türk avukat, siyaset bilimci, akademisyen ve siyasetçidir. Cumhuriyet Halk Partisinin 4. genel başkanıdır. 1995-1996 yılları arasında başbakan yardımcılığı görevini yürüttü. Birçok hükûmette yer alan Baykal, kısa aralıklar dışında 1992-2010 yılları arasında Cumhuriyet Halk Partisinin genel başkanlığını yaptı. 2002-2010 yılları arasında CHP'yi ana muhalefet partisi olarak yönetti.

<span class="mw-page-title-main">Doğru Yol Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti (1983–2007)

Doğru Yol Partisi, Demokrat Parti (DP) ve Adalet Partisi (AP)'nin siyasi mirasçısı olduğu kabul edilen eski siyasal parti. 1983 yılında, 12 Eylül Darbesi'nde kapatılan Adalet Partisi'nin devamı olarak kurulan DYP, 2007 yılında adının değiştirilmesiyle Demokrat Parti adı altında yeniden yapılanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sosyaldemokrat Halkçı Parti</span> Türkiyede bir siyasi parti (1985–1995)

Sosyaldemokrat Halkçı Parti, 12 Eylül Darbesi'nden sonra Türkiye Cumhuriyeti'nde, kapatılan Cumhuriyet Halk Partisi'nin oylarını bünyesinde toparlamak maksadıyla kurulmuş olan siyasi partidir. Kısaltması "SHP" şeklindedir. Aynı kulvarda kurulmuş olan Halkçı Parti ve Sosyal Demokrasi Partisi'nin arasında yaptığı protokol ile kurulmuştur. Halkçı Parti, 2 Kasım 1985 tarihli kurultayında adını ve logosunu Sosyaldemokrat Halkçı Parti olarak değiştirmiş, 3 Kasım 1985 tarihinde Sosyal Demokrasi Partisi'nin kendini feshedip SHP'ye katılmasıyla parti son halini almıştır. Partinin amblemi zeytin dallarıyla çevrelenmiş Altı Ok olarak benimsenmişti. Sosyaldemokrat Halkçı Parti 18 Şubat 1995'te Cumhuriyet Halk Partisi ile birleşmiş, böylece hukuki varlığı sona ermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Sarıgül</span> Türk politikacı

Mustafa Sarıgül, Türk iş insanı ve siyasetçidir. 1999-2014 yılları arasında İstanbul'un Şişli ilçesinin belediye başkanlığını yaptı. 23 Haziran 2023'e kadar 17 Aralık 2020'de kurduğu Türkiye Değişim Partisi'nin genel başkanlığı görevini üstlendi. 14 Mayıs 2023 itibarıyla Cumhuriyet Halk Partisi Erzincan milletvekilidir.

Adalet Partisi, hem 1961-1981 yılları arası hem de iki darbe arasında faaliyet yürütmüş liberal muhafazakâr olarak tanımlanan eski bir Türk siyasi partidir.

<span class="mw-page-title-main">Demokratik Parti (Türkiye)</span> Türkiyede eski bir siyasi parti

Demokratik Parti, 1970-1980 yılları arasında faaliyet göstermiş Türk siyasi partisi. Demokrat Parti'nin gerçek siyasal mirasçısı olma iddiasıyla ortaya çıktı. Celâl Bayar'ın desteğiyle 1973 seçimlerinde başarı sağlayan parti, 1975 yılında çözülmeye başladı. 1977 seçimleri ile birlikte siyasi arenadaki gücünü kaybettiyse de 1978 yılında Bülent Ecevit başkanlığında kurulan 42. Türkiye Hükûmetinde yerini aldı.

<span class="mw-page-title-main">1995 Türkiye genel seçimleri</span> TBMM 20. dönem milletvekillerini belirleyen seçim

1995 Türkiye genel seçimleri, 24 Aralık 1995 tarihinde yapılan ve TBMM 20. dönem üyelerinin belirlendiği seçimdir. 79 ilde, 83 seçim çevresinde %10'luk ülke barajlı D'Hondt sistemi uygulanarak yapılan seçimlerde 29.189.146 seçmen toplam 138.608 sandıkta oy kullandı.

<span class="mw-page-title-main">Turhan Feyzioğlu</span> Türk siyasetçi

Turhan Feyzioğlu, Türk hukuk profesörü, avukat, akademisyen ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Milliyetçi Cephe hükûmetleri</span> Sağ eğilimli AP, MSP, MHP ve CGPnin sol eğilimli CHPnin yeniden iktidar olmasını ve gelişmesini engellemek için kurduğu hükûmetler

Milliyetçi Cephe hükûmetleri, 1975 ve 1977 yıllarında TBMM'de grubu bulunan sağ eğilimli partiler tarafından kurulan koalisyon hükûmetleridir. 1975'te AP-MSP-MHP-CGP koalisyonu birinci, 1977'de AP-MSP-MHP koalisyonu ikinci Milliyetçi Cephe hükûmetini oluşturmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye siyasi tarihi</span> Türkiye Cumhuriyeti siyasetine genel bakış

Türkiye siyasi tarihi, Mustafa Kemal Atatürk'ün Türk ulus devletini ihdas etmesine giden yolda bir evre olan Türk Kurtuluş Savaşı ile başlar.

<span class="mw-page-title-main">Köksal Toptan</span> 23. Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanı

Köksal Toptan, Türk avukat, siyasetçi ve devlet adamı.

Nahit Menteşe, Türk avukat ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">İlhan Kesici</span> Türk siyasetçi

İlhan Kesici, Türk bürokrat, mühendis ve siyasetçi.

Mehmet Seyfi Oktay, Türk siyasetçi, Adalet eski Bakanı. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ni bitirdi. Serbest Avukatlık, XVII., XIX. ve XX. Dönem Ankara Milletvekilliği ile 49. ve 50. Türkiye Cumhuriyeti Hükümetlerinde Adalet Bakanlığı yaptı. Evli ve üç çocuk babasıdır.

Mehmet Ercan Karakaş, Türk siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">40. Türkiye Hükûmeti</span> II. Ecevit Hükûmeti (1977)

40. Türkiye Hükûmeti veya II. Ecevit Hükûmeti, 5 Haziran 1977 genel seçimleri sonrasında Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk onayı ile CHP lideri Bülent Ecevit tarafından kurulan ancak TBMM'de güvenoyu alamadığı için Bülent Ecevit'in istifası ile sonuçlanan bir ay sürmüş hükûmettir.

<span class="mw-page-title-main">50. Türkiye Hükûmeti</span> I. Çiller Hükûmeti (1993–1995)

50. Türkiye Hükûmeti veya I. Çiller Hükûmeti, Doğru Yol Partisi Genel Başkanı ve İstanbul Milletvekili Tansu Çiller'in başkanlığında, 25 Haziran 1993 tarihinde kuruldu. Doğru Yol Partisi ile Sosyaldemokrat Halkçı Parti arasında kurulan koalisyon hükûmeti, 5 Ekim 1995 tarihine kadar görev yaptı.