İçeriğe atla

High Bandwidth Memory

Yüksek Bant Genişlikli Bellek kullanan bir grafik kartının şeması. Silisyum silikasına (TSV - Through-silicon via) bakınız.

High Bandwidth Memory veya HBM, (Yüksek Bant Genişlikli Bellek), Samsung, AMD ve SK Hynix'in 3B yığınlı SDRAM'ı için yüksek performanslı bir RAM arayüzüdür. Yüksek performanslı grafik hızlandırıcıları ve ağ aygıtlarıyla birlikte kullanılmak üzere tasarlanmıştır.[1] İlk HBM bellek yongası, 2013 yılında SK Hynix tarafından üretildi ve HBM'yi kullanan ilk cihazlar 2015 yılında AMD Fiji GPU'lardı.[2][3]

Yüksek Bant Genişlikli Bellek, JEDEC tarafından Ekim 2013'te bir endüstri standardı olarak kabul edilmiştir.[4] İkinci nesil, HBM2, Ocak 2016'da JEDEC tarafından kabul edildi.[5]

Teknoloji

HBM, DDR4 veya GDDR5'ten önemli ölçüde daha küçük form faktöründe daha az güç kullanırken daha yüksek bant genişliği elde eder.[6] Bu, Silisyum silikalar (TSV - Through-silicon via) ve mikro yumrular ile birbirine bağlanan bir bellek denetleyicisine sahip isteğe bağlı bir taban kalıbı dahil olmak üzere sekize kadar DRAM kalıbının (böylece üç boyutlu bir entegre devre olarak) istiflenmesi ile elde edilir. HBM teknolojisi prensipte benzer ancak Micron Technology tarafından geliştirilen Melez Bellek Küp arayüzü ile uyumsuzdur.[7]

HBM bellek veriyolu, DDR4 veya GDDR5 gibi diğer DRAM belleklerine kıyasla çok geniştir. Dört DRAM kalıbı olan bir HBM yığını (4‑Hi) toplam 8 kanal ve toplam 1024 bit genişliğinde kalıp başına iki tane 128 bitlik kanala sahiptir. Dört adet 4‑Hi HBM yığınına sahip bir grafik kartı/GPU, bu nedenle 4096 bit genişliğinde bir bellek veriyoluna sahip olacaktır. Buna karşılık, GDDR belleklerin veriyolu genişliği 32 bit, 512 bit bellek arayüzlü bir grafik kartı için ise 16 kanaldır.[8] HBM, paket başına 4 GB'a kadar destekler.

DDR4 veya GDDR5'e göre belleğe daha fazla sayıda bağlantı yapılması, HBM belleğini GPU'ya (veya diğer işlemcilere) bağlamak için yeni bir yöntem gerektiriyordu. AMD ve Nvidia hem bellek hem de GPU'yu bağlamak için interposer (bağlantılar arasında yönlendirme yapan bir arayüz) adı verilen amaca uygun silikon yongaları vardır. Bu interposer, bellek ve işlemcinin fiziksel olarak yakın olmasını ve bellek yollarını azaltmasını gerektiren ek bir kazanıma sahiptir. Bununla birlikte, yarı iletken cihaz üretimi baskılı devre kartı üretiminden önemli ölçüde daha pahalı olduğundan, bu nihai ürüne ek maliyet getirir.

Arayüz

HBM DRAM, dağıtık bir arayüz ile ana bilgisayar hesaplama kalıbına sıkıca bağlanmıştır. Arayüz bağımsız kanallara ayrılmıştır. Kanallar birbirinden tamamen bağımsızdır ve mutlak olarak birbirine senkronize değildir. HBM DRAM, yüksek hızlı, düşük güçlü çalışma elde etmek için geniş bir arayüz mimarisi kullanır. HBM DRAM, 500 MHz hızında diferansiyel saat CK_t / CK_c (burada "_t" soneki, diferansiyel çiftin "gerçek" veya "pozitif", "_c" ise "tamamlayıcı" olduğu anlamına gelir) kullanır. Komutlar, CK_t, CK_c'nin yükselen kenarında kaydedilir. Her kanal arayüzü, çift veri hızında (DDR) çalışan 128 bitlik bir veri yolu tutar. HBM, pin başına 1 GT/s aktarım hızlarını (1 bit aktarımı) destekler ve 128 GB/s'lik genel bir paket bant genişliği sağlar.[9]

HBM2

İkinci nesil yüksek bant genişlikli bellek olan HBM2, yığın başına sekiz kalıp ve 2 GT/s'ye kadar pin aktarım hızlarını da belirler. 1024 bit geniş erişime (wide access) sahip olan HBM2, paket başına 256 GB/sn'lik bellek bant genişliğine erişebilir. HBM2, tanımlamasına göre paket başına 8 GB'a kadar aktarım hızına izin verir. HBM2'nin özellikle sanal gerçeklik gibi performansa duyarlı tüketici uygulamaları için kullanışlı olduğu tahmin edilmektedir.[10]

19 Ocak 2016'da Samsung, yığın başına 8 GB'a kadar olan erken seri HBM2 üretimini duyurdu.[11][12] SK Hynix ayrıca Ağustos 2016'da 4 GB'lık yığınların kullanılabilirliğini açıkladı.[13]

2018 yılının sonlarında, JEDEC, artan bant genişliği ve kapasiteleri sağlayan HBM2 şartnamelerinde bir güncelleme yaptığını duyurdu. Yığın başına 307 GB/s'ye kadar (2.4 Tbit/s etkin veri hızı) çalışan ürünler artık resmi şartnamede desteklenmektedir, ancak bu hızda çalışan ürünler zaten mevcuttu. Ayrıca, güncelleme 12-Hi yığınları (12 kalıp) için destekli istif başına 24 GB kapasiteye olanak tanır.

HBM3

Üçüncü nesil yüksek bant genişlikli bellek, HBM3, 2016 yılında duyuruldu.[14][15] HBM3'ün daha yüksek bellek kapasitesi, daha fazla bant genişliği, daha düşük voltaj ve daha düşük maliyetler sunması bekleniyor. Artan yoğunluğun, kalıp başına daha fazla yoğunluk ve çip başına daha fazla kalıp yığınından gelmesi beklenmektedir. Bant genişliğinin 512 GB/s veya daha fazla olması bekleniyor. Samsung, 2020 yılına kadar yoğun üretim beklese de, çıkış tarihi açıklanmadı.

HBM4

Exascale yüksek performanslı bilgisayarların geleceği için Hewlett Packard Enterprise, OPGHC HBM3+ ve HBM4'ün 2022 ile 2024 arasında piyasaya sürülmesini öngörüyor. Daha fazla istifleme ve daha yüksek kapasite, soket başına daha fazla adreslenebilir bellek ve daha yüksek hız getirmelidir. HBM3+, soket başına 4 TB/s ve 1024 GB adreslenebilir bellek ile planlanmaktadır (karşılaştırma için, üst düzey AMD EPYC yongaları 150 Gb/s ve CPU soketi başına 2048 GB adreslenebilir DDR4 DRAM'a sahiptir). 32 Gbit (4 GB) DRAM kalıp ve HBM3+, yığın başına 16 kalıp ile her bir HBM3+ bileşeni 64 GB kapasite sağlayacaktır.

Ayrıca bakınız

  • Yığılmış DRAM
  • eDRAM
  • Çip yığınlı çok çipli modül
  • Hybrid Memory Cube, Micron Technology'den (2011) yığılmış bellek standardı.

Kaynakça

  1. ^ "High-Bandwidth DRAM" [Yüksek Bant Genişlikli DRAM] (PDF). ISSCC 2014 Trends. ISSCC.org. 2014. s. 118. 6 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2019. 
  2. ^ Smith, Ryan (2 Temmuz 2015). "The AMD Radeon R9 Fury X Review" [AMD Radeon R9 Fury X İncelemesi]. anandtech.com. Anandtech. 22 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2016. 
  3. ^ Morgan, Timothy Prickett (25 Mart 2014). "Future Nvidia 'Pascal' GPUs Pack 3D Memory, Homegrown Interconnect" [Gelecekteki Nvidia 'Pascal' GPU'ları Paketleyen 3D Bellek, Homegrown]. EnterpriseTech. 26 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2014. Nvidia, AMD ve Hynix tarafından geliştirilen yığınlı DRAM'ın Yüksek Bant Genişlikli Belleği (HBM) varyantını benimseyecek (Nvidia will be adopting the High Bandwidth Memory (HBM) variant of stacked DRAM that was developed by AMD and Hynix) 
  4. ^ "High Bandwidth Memory (HBM) DRAM (JESD235)" [Yüksek Bant Genişlikli Bellek (HBM) DRAM (JESD235)]. JEDEC. Kasım 2018. 18 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2019. 
  5. ^ "JESD235a: High Bandwidth Memory 2" [JESD235a: Yüksek Bant Genişliği Bellek 2]. 12 Ocak 2016. 7 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2019. 
  6. ^ Joonyoung Kim; Younsu Kim (26 Ağustos 2014). "HBM: Memory Solution for Bandwidth-Hungry Processors" (PDF). SK Hynix // Hot Chips. 13 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2019. 
  7. ^ "Where Are DRAM Interfaces Headed?" [DRAM Arayüzleri Nereye gidiyor?] (İngilizce). EETimes. 18 Nisan 2014. 15 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2019. Hibrit Bellek Küpü (HMC) ve Yüksek Bant Genişliği Bellek (HBM) adı verilen rakip bir teknoloji, bilgisayar ve ağ uygulamalarını hedeflemektedir. Bu yaklaşımlar bir mantık yongasının üstüne birden fazla DRAM yongası yığıyor. ("The Hybrid Memory Cube (HMC) and a competing technology called High-Bandwidth Memory (HBM) are aimed at computing and networking applications. These approaches stack multiple DRAM chips atop a logic chip.") 
  8. ^ Highlights of the HighBandwidth Memory (HBM) Standard 13 Aralık 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Mike O’Connor, Sr. Research Scientist, NVidia // The Memory Forum – June 14, 2014
  9. ^ "High-Bandwidth Memory (HBM)" (PDF). AMD. 1 Ocak 2015. 18 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 10 Ağustos 2016. 
  10. ^ Valich, Theo. "NVIDIA Unveils Pascal GPU: 16GB of memory, 1TB/s Bandwidth". VR World. 14 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2016. 
  11. ^ "Samsung Begins Mass Producing World's Fastest DRAM – Based on Newest High Bandwidth Memory (HBM) Interface". news.samsung.com. Samsung. 21 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2019. 
  12. ^ "Samsung announces mass production of next-generation HBM2 memory – ExtremeTech". extremetech.com. 19 Ocak 2016. 14 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2019. 
  13. ^ Shilov, Anton (1 Ağustos 2016). "SK Hynix Adds HBM2 to Catalog". Anandtech. 2 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2016. 
  14. ^ Walton, Mark (23 Ağustos 2016). "HBM3: Cheaper, up to 64GB on-package, and terabytes-per-second bandwidth". Ars Technica. 2 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2017. 
  15. ^ Ferriera, Bruno (23 Ağustos 2016). "HBM3 and GDDR6 emerge fresh from the oven of Hot Chips". Tech Report. 4 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2017. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">RAM</span> herhangi bir sırada okunabilen ve değiştirilebilen bir tür geçici veri deposu

Rastgele erişimli hafıza veya rastgele erişimli bellek mikroişlemcili sistemlerde kullanılan, genellikle çalışma verileriyle birlikte makine kodunu depolamak için kullanılan herhangi bir sırada okunabilen ve değiştirilebilen bir tür geçici veri deposudur. Buna karşın diğer hafıza aygıtları saklama ortamındaki verilere önceden belirlenen bir sırada ulaşabilmektedir, çünkü mekanik tasarımları ancak buna izin vermektedir.

Xbox 360, Microsoft'un ürettiği Yedinci jenerasyon oyun konsoludur. 27 Kasım 2005'te eski nesil Xbox'ın devamı olarak ABD'de piyasaya çıktı. Xbox 360'ın Türkiye'ye resmi olarak satışı 19 Kasım 2012 tarihinde başladı.

DDR SDRAM, bilgisayarlarda kullanılan bir rastgele erişimli hafıza türüdür.

DDR3 SDRAM, bir bilgisayarın veya başka bir sayısal elektronik aletin çalıştığı verileri yüksek hızlı biçimde saklamasında kullanılan bir RAM teknolojisidir. DRAM'ın birçok uyarlamasından biri olan SDRAM ailesinden gelen DDR3 SDRAM, DDR2 SDRAM'in gelişmiş halidir.

<span class="mw-page-title-main">DisplayPort</span>

DisplayPort, Video Elektronik Standartları Kurumu tarafından önerilen, yeni bir dijital görüntü arayüzü standartıdır. İlk sürümü Mayıs 2006'da, şu anki 1.1 sürümü ise 2 Nisan 2007'de kabul edilmiştir. DisplayPort, öncelikli olarak bilgisayarlar ile monitör veya ev sinema sistemleri arasında kullanılmak üzere tasarlanmış, yeni bir lisans ve telif hakkı serbest, son teknoloji ürünü, dijital ses ve görüntü ara bağlantısını tanımlamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">GDDR</span>

GDDR ya da, özellikle bilgisayarda bulunan ekran kartlarında kullanılmak üzere tasarlanmış rastgele erişimli hafıza çeşididir. Çift kanallı veri aktarımı gibi bazı teknolojileri paylaşmalarına rağmen DDR SDRAM modüllerinden farklıdır.

<span class="mw-page-title-main">Xbox One</span> video oyun konsolu

Xbox One, Microsoft'un 21 Mayıs 2013'te tanıttığı yeni, Sekizinci Nesil video oyunu konsoludur. Xbox 360'ın halefi olan konsolun, Xbox Live'ın Kasım 2012'den itibaren beri resmî olarak Türkiye'de hizmet vermeye başlamasından dolayı, Türkiye'de Eylül 2014'ten itibaren satışa sunuldu.

<span class="mw-page-title-main">Samsung Galaxy S6</span>

Samsung Galaxy S6, Koreli telefon üreticisi Samsung tarafından tasarlanan, geliştirilen ve pazarlanan Samsung Galaxy S serisi'ne ait Android işletim sistemli bir Akıllı telefondur. Samsung Galaxy S7'nin selefi, Samsung Galaxy S5 ve Samsung Galaxy S5 Mini'nin halefidir. Samsung Galaxy S6 Active türü de vardır.

iMac (İntel-tabanlı)

iMac (İntel-tabanlı), Apple tarafından sunulan bir dizi Macintosh masaüstü bilgisayardır. Şu anki Apple iMac, Intel Core i5 veya Core i7 işlemci, Intel Iris, Nvidia GeForce 700 Serisi veya AMD Radeon R9 M200 Serisi ekran kartları ve aşağıdakilerden herhangi birini seçebileceğiniz bir özellik sunmaktadır: 21.5 "veya 27" LED-LCD ekran.

<span class="mw-page-title-main">Apple A5X</span>

Apple A5X 7 Mart 2012'de üçüncü nesil iPad'in lansmanında tanıtılan, Apple tarafından tasarlanan 32 bit bir sistem çip (SoC). Apple A5'in yüksek performanslı bir varyantıd;r. Apple, A5'in iki kat daha fazla grafik performanslı olduğunu iddia ediyor. A6 çipi ile iPhone 5 ve 5C'de ve A6X çipi ile dördüncü nesil iPad'in yerini alıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Apple A6X</span> 4. Nesil iPad için Apple Yonga Üzeri Sistemi(SoC)

Apple A6X Apple tarafından tasarlanan ve 23 Ekim 2012'de dördüncü nesil iPad'in lansmanında tanıtılan, 32 bit sistem tabanlı bir yongada sistem (SoC). Apple A6'nın yüksek performanslı bir varyantı. Apple, A6X'in CPU performansının iki katı, önceki A5X'in grafik performansının iki katına kadar çıktığını iddia ediyor.

<span class="mw-page-title-main">Apple A4</span>

Apple A4 Apple tarafından tasarlanan ve Samsung tarafından üretilen bir 32-bit paket on-package (PoP) yongada sistem (SoC) 'dir. ARM Cortex-A8 CPU'yu bir PowerVR GPU ile birleştirir ve güç verimliliğini vurgular. Çip, Apple'ın iPad tabletinin piyasaya sürülmesiyle piyasaya çıktı. Kısa bir süre sonra iPhone 4 akıllı telefon, iPod Touch ve Apple TV takip etti. Bu, daha sonra iPad'deki Apple A5X işlemcisi ile değiştirilen, ertesi yıl piyasaya çıkan iPad 2'de kullanılan Apple A5 işlemci tarafından değiştirildi.

<span class="mw-page-title-main">Apple A7</span>

Apple A7 Apple tarafından tasarlanan ilk 64-bit bir çip üzerinde sistem (SoC). İlk önce 10 Eylül 2013'te piyasaya sürülen iPhone 5S'de çıktı. Apple, önceki, Apple A6 grafik gücü ile karşılaştırıldığında iki katı kadar hızlı olduğunu bildirdi. Bir tüketici akıllı telefon veya tablet bilgisayarda ilk gönderilen cihazdır.

<span class="mw-page-title-main">Apple A9X</span>

Apple A9X Apple tarafından tasarlanan 64 bit ARM tabanlı bir çip üzerinde sistem (SoC). İlk önce 9 Eylül 2015'te açıklanan ve 11 Kasım 2015'te piyasaya sürülen iPad Pro'da çıktı. A9X, önceki nesil nesil nesillerinde görülmeyen yeni bir yenilik olan M9 hareketli yardımcı işlemciye sahiptir. A9'un bir varyantı ve Apple'ın öncülünün 1.8 katı, önceki nesil A8X'in 2 katı GPU performansına sahip olduğunu iddia ediyor.

<span class="mw-page-title-main">Samsung Galaxy J5 (2017)</span>

Samsung Galaxy J5 (2017); Samsung Electronics tarafından üretilen, satılan ve pazarlanan, Samsung Galaxy J serisi'ne ait Android işletim sistemini kullanan bir akıllı telefondur. Cihaz, Samsung Galaxy J3 (2017) ile beraber Temmuz 2017'de tanıtılmış ve satışa çıkarılmıştır. Cihazda, 2 veya 3 GB LPDDR3 RAM ile desteklenen 64 bit bir çip bulunur. Cihazda, 3000 mAh çıkarılamayan batarya bulunur. Samsung Galaxy J5 (2016) ve Samsung Galaxy J5 Prime modellerinin halefidir.

Zen, AMD'den aynı adı alan bilgisayar işlemcisi mikro mimarisi ailesindeki ilk yinelemenin kod adıdır. İlk olarak Şubat 2017'de Ryzen serisi CPU'larıyla kullanıldı. İlk Zen tabanlı önizleme sistemi E3 2016'da gösterildi ve ilk olarak Intel Developer Forum 2016'dan bir blok ötede düzenlenen bir etkinlikte önemli ölçüde ayrıntılı olarak yer aldı. "Summit Ridge" kod adlı ilk Zen tabanlı CPU'lar Mart 2017'nin başlarında pazara ulaştı, Zen türevi Epyc sunucu işlemcileri Haziran 2017'de piyasaya sürüldü ve Zen tabanlı APU'lar Kasım 2017'de geldi.

<span class="mw-page-title-main">Socket 939</span>

Socket 939, AMD'nin Athlon 64 işlemcileri için önceki Socket 754'ün yerini alan ve Haziran 2004'te piyasaya çıkan bir işlemci soketidir. Socket 939'un yerini, Mayıs 2006'da Socket AM2 almıştır. Bu soket, AMD'nin AMD64 serisi işlemcileri için tasarlanmış ikinci sokettir.

Socket 754, AMD tarafından ilk başta Athlon XP platformunun yerini alması amacıyla geliştirilmiş bir işlemci soketidir. Socket 754, AMD64 olarak bilinen 64 bit mikroişlemci ailesinin yeni tüketici versiyonunu destekleyen ilk sokettir.

Rocket Lake, Intel'in 11. nesil Core mikroişlemcileri için kod adıdır. 30 Mart 2021'de satışa çıkarılan Rocket Lake, Sunny Cove'un Intel 14 nm üretim işlemine uyarlanmış bir versiyonu olan yeni Cypress Cove mikromimarisinden temel alır. Rocket Lake çekirdekleri, Skylake tabanlı Comet Lake çekirdeklerine kıyasla önemli ölçüde daha fazla transistör içerir.

Hibrit Bellek Küpü (HMC), yüksek performanslı rastgele erişimli bellek (RAM) arayüzünün, silikon (TSV) yığıtıyla oluşturulmuş ve Yüksek Bant Genişlikli (HBM) bellek arayüzüdür.