İçeriğe atla

Hidrojen sülfür

Hidrojen sülfür
Adlandırmalar
Sistematik IUPAC adı
Hidrojen sülfür[1]
Diğer adlar
Dihidrojen monosülfür

Dihidrojen sülfür
Kanalizasyon gazı
Sülfan
Kükürtlenmiş hidrojen
Sülfür hidrür
Hidrosülfürik asit
Hidrotiyonik asit

Sülfhidrik asit
Tanımlayıcılar
CAS numarası
3D model (JSmol)
3DMet
3535004
ChEBI
ChemSpider
ECHA InfoCard100.029.070 Bunu Vikiveri'de düzenleyin
EC Numarası
  • 231-977-3
303
KEGG
RTECS numarası
  • MX1225000
UN numarası1053
CompTox Bilgi Panosu (EPA)
  • InChI=1/H2S/h1H2
  • S
Özellikler
Kimyasal formülH2S
Molekül kütlesi34,08 g mol−1
Görünüm Renksiz gaz
KokuÇürük yumurta kokusu
Yoğunluk1,363 g dm−3
Erime noktası−82 °C (−116 °F; 191 K)
Kaynama noktası−60 °C (−76 °F; 213 K)
Çözünürlük (su içinde) 4 g dm−3 (20 °C)
Buhar basıncı1740 kPa (21 °C)
Asitlik (pKa) 7.0[2][3]
Baziklik (pKb) 12.9
Tehlikeler
GHS etiketleme sistemi:
R-ibareleriR12, R26, R50
NFPA 704
(yangın karosu)
NFPA 704 four-colored diamondSağlık 4: Çok kısa maruziyet ölüme veya ciddi kalıcı hasara neden olabilir. Örnek: VX gazıYanıcılık 4: Normal atmosferik basınç ve sıcaklıkta hızla veya tamamen buharlaşır veya havada hızla dağılır ve kolayca yanar. Alevlenme noktası 23 °C'nin altındadır (73 °F). Örnek: PropanKararsızlık 0: Genellikle yangın maruziyeti koşullarında dahi normalde kararlıdır ve su ile reaksiyona girmez. Örnek: Sıvı azotÖzel tehlikeler (beyaz): kod yok
4
4
0
Parlama noktası−82.4 °C (−116.3 °F; 190.8 K)[5]
Kendiliğinden tutuşma
sıcaklığı
232 °C (450 °F; 505 K)
Patlama sınırları4.3–46%
NIOSH ABD maruz kalma limitleri:
PEL (izin verilen) C 20 ppm; 50 ppm [10-dakika maksimum zirve]
AB sınıflandırması Şablon:Hazchem F+ Şablon:Hazchem T+ Şablon:Hazchem N
Güvenlik bilgi formu (SDS) Dış MSDS[4]
Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa).

Hidrojen sülfür, renksiz, çürük yumurta kokusunda zehirleyici bir gazdır. 1796'da C. Louis Berthallet tarafından bileşiği meydana getiren elementler tâyin edildi. Formülü H2S şeklindedir.

Çok şiddetli zehir olan hidrojen sülfürün 10-5'lik bir konsantrasyonda da kokusu hissedilebilir. Sıvılaştırılmış hidrojen sülfür elektriği iletmez. Kaynama noktası -60,75 °C, erime noktası ise -83,70 °C'dir. Havadan 1.19 defâ daha ağırdır. Kaynama noktasında yoğunluğu 0,993'tür. Suda ve alkolde oldukça çözünür. Yanıcıdır ve % 4,5-45,5 oranında hidrojen sülfür içeren hava patlayıcıdır.

Hidrojen sülfür az miktarda petrolde, kaplıcalarda ve tabiî gaz kuyularında bulunur. Elementlerinden de elde edilen hidrojen sülfür laboratuvarlarda demir sülfür üzerine hidrojen klorür etki ettirmekle elde edilir. Saf hidrojen sülfür elde etmek için kalsiyum veya baryum, sülfür reaksiyona sokularak oluşturulur.

2015 yılında, çok yüksek basınç altında (150 GPa (1.5 milyon atm)) hidrojen sülfürün −70 °C'de (203 °K) süper-iletkenlik gösterdiği keşfedildi.[6] Hidrojen sülfür, bugüne kadar bulunmuş en yüksek süper-iletken dönüşüm sıcaklığına sahiptir.

Kaynakça

  1. ^ "Hydrogen Sulfide - PubChem Public Chemical Database". The PubChem Project. ABD: National Center for Biotechnology Information. 19 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2016. 
  2. ^ Perrin, D.D. (1982). Ionisation Constants of Inorganic Acids and Bases in Aqueous Solution (2.2yayıncı=Pergamon Press bas.). Oxford. 
  3. ^ Bruckenstein, S.; Kolthoff, I.M., in Kolthoff, I.M.; Elving, P.J. Treatise on Analytical Chemistry, Vol. 1, pt. 1; Wiley, NY, 1959, pp. 432–433.
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2016. 
  5. ^ "Hydrogen sulfide". npi.gov.au. 30 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2016. 
  6. ^ Cartlidge, Edwin (18 August 2015). "Superconductivity record sparks wave of follow-up physics". Nature News. Retrieved 18 August 2015.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hidrojen</span> sembolü H ve atom numarası 1 olan kimyasal element

Hidrojen, sembolü H, atom numarası 1 olan kimyasal bir element. Standart sıcaklık ve basınç altında renksiz, kokusuz, metalik olmayan, tatsız, oldukça yanıcı ve H2 olarak bulunan bir diatomik gazdır. 1,00794 g/mol'lük atomik kütlesi ile tüm elementler arasında en hafif olanıdır. Periyodik cetvelin sol üst köşesinde yer alır. Hidrojenin adı, Yunancada "su oluşturan" anlamına gelen ὑδρογόνο'dan (idrogono) kelimesinden gelir.

<span class="mw-page-title-main">Helyum</span> Atom numarası 2, kısaltması He olan element

Helyum, sembolü He ve atom numarası 2 olan kimyasal element. Periyodik cetvelin birinci periyot 8A grubunda yer alan bir gazdır. Kokusuz, renksiz bir gazdır ve yanmaz.

Alkali metaller periyodik tablonun birinci grubunda yer alan metallerdir. Fransiyum dışında hepsi, yumuşak yapıda ve parlak görünümdedir.

<span class="mw-page-title-main">Soy gaz</span> Kimyasal element grubu

Soy gaz veya asal gaz, standart şartlar altında her biri, diğer elementlere kıyasla daha düşük kimyasal reaktifliğe sahip, kokusuz, renksiz, tek atomlu gaz olan kimyasal element grubudur. Helyum (He), neon (Ne), argon (Ar), kripton (Kr), ksenon (Xe) ve radon (Rn) doğal olarak bulunan altı soy gazdır ve tamamı ametaldir. Her biri periyodik tablonun sırasıyla ilk altı periyodunda, 18. grubunda (8A) yer alır. Grupta yer alan oganesson (Og) için ise önceleri soy gaz olabileceği ihtimali üzerinde durulsa da günümüzde metalik görünümlü reaktif bir katı olduğu öngörülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Oksijen</span> sembolü O ve atom numarası 8 olan kimyasal element

Oksijen atom numarası 8 olan ve O harfi ile simgelenen kimyasal elementtir. Oksijen ismi Yunanca ὀξύς (oxis - "asit", tam anlamıyla "keskin", asitlerin acı tadı kastedilir) ve -γενής (-genēs) ("üretici", tam anlamıyla "sebep olan şey") köklerinden gelmektedir, çünkü isimlendirildiği zamanlarda tüm asitlerin oksijen içerikli olduğu sanılırdı. Standart şartlar altında, elementin iki atomu bağlanarak çok soluk mavi renkte, kokusuz, tatsız, diatomik yapıdaki, O2 formülüne sahip dioksijen gazını oluşturur.

Propan, Parafinlerin (alkanların) metan ve etandan sonra gelen üçüncü üyesi olup, karbon ve hidrojenden meydana gelmiş renksiz bir gazdır.

<span class="mw-page-title-main">Molibden</span>

Molibden, periyodik cetvelde atom numarası 42 ve simgesi Mo olan elementtir..

<span class="mw-page-title-main">Benzen</span>

Benzen, aren veya aromatik hidrokarbonlar olarak adlandırılan organik bileşikler sınıfının en basit üyesidir. Renksiz, yanıcı, kaynama noktası 80,1 °C, erime noktası 5,5 °C olan bir sıvıdır. Moleküler formülü C6H6'dır. Benzen, endüstriyel bakımdan değerli olduğu gibi yapısı bakımından da kimya çalışmalarında önemlidir. Kan hücrelerini öldürme etkisi olduğundan kanser yapıcı bileşikler arasına girer.

<span class="mw-page-title-main">Hidrojen bağı</span>

Kimya'da, hidrojen bağı öncelikle daha elektronegatif bir "verici" atom veya gruba (Dn) kovalent bağla bağlanan bir hidrojen (H) atomu ile ve yalnız bir çift elektron taşıyan başka bir elektronegatif atom arasındaki elektrostatik çekim kuvvetidir.

<span class="mw-page-title-main">Amonyak</span> Gaz bileşiği

Amonyak, formülü NH3 olan; azot atomu ve hidrojen atomundan oluşan renksiz, keskin ve rahatsız edici kokulu bir bileşiktir. OH- iyonu içermediği hâlde suda zayıf baz özelliği gösterir. Bir amonyak molekülü, bir azot ve üç hidrojen atomundan oluşur. Oda sıcaklığında gaz hâlde bulunan bileşiğin ticari formu sulu çözeltiyi içermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Hidrojen florür</span>

Hidrojen florür, formülü HF olan bir kimyasal bileşiktir. Bu renksiz gaz genellikle, hidroflorik asit gibi sulu çözelti formunda bulunur ve florun başlıca sanayi kaynağıdır. İlaç ve polimer endüstrisinde kullanılan önemli bileşiklerin öncüsüdür. HF petrokimya endüstrisinde yaygın olarak kullanılır ve birçok süperasitin bir bileşenidir. Hidrojen florür oda sıcaklığının hemen altında kaynar. Diğer hidrojen halojenürler ise çok daha düşük sıcaklıklarda kaynarlar. Diğer hidrojen halidlerden farklı olarak, HF havadan daha hafiftir ve gözenekli maddelerde oldukça çabuk şekilde yayılır.

Sıvı oksijen element halinde bulunan oksijenin fiziksel olarak sıvı halde bulunan çeşididir. Genellikle havacılık ve uzay, denizaltı ve gaz sanayinde kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Sodyum borhidrür</span>

Sodyum borhidrür, olarak da bilinen sodyum tetrahidridoborat ve sodyum tetrahidroborat, NaBH4 formülüne sahip olan inorganik bir bileşiktir. Genellikle beyaz toz halinde olarak bulunur, kimya dalında hem laboratuvar hem de teknik ölçekde çok yönlü bir indirgeme ajanı olarak kullanılır. Odundan hamur hazırlamada test edilmiştir ancak ticari maliyeti çok yüksek çıkmıştır. Bileşik olarak alkolde ve bazı eterlerde çözünür. Suyla ise baz yoksunluğunda reaksiyona girer.

<span class="mw-page-title-main">Sıvı hidrojen</span> Hidrojen elementinin sıvı hali

Sıvı hidrojen (LH2 veya LH2), element halinde bulunan hidrojenin (H2) fiziksel olarak sıvı halde bulunan çeşididir. Genellikle havacılık ve uzay ile gaz sanayinde kullanılır.

2-Oktin, metilpentiletin ya da okt-2-in, ikinci karbonunda üçlü bir bağı olan ('2-', zincirdeki üçlü bağın konumunu belirtir) bir alkin türüdür. Formülü C8H14'tür. Yoğunluğu 25 °C'de ve stabil koşullarda 0.759 g/ml'dir. Kaynama noktası 137 °C'dir. Ortalama molar kütlesi 110.20 g/mol'dür.

<span class="mw-page-title-main">Hidrojen astatür</span>

Astatin hidrür, astatan, astatohidrojen veya hidroastatik asit olarak da bilinen hidrojen astatür; bir hidrojen atomuna kovalent olarak bağlanmış bir astatin atomundan oluşan HAt kimyasal formülü ile kimyasal bir bileşiktir. Bu nedenle bir hidrojen halojenürdür.

<span class="mw-page-title-main">Bizmut(III) sülfür</span>

Bizmut(III) sülfür bizmut ve kükürt içeren bir kimyasal bileşiktir. Doğada, bizmutinit minerali olarak bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Neopentan</span> kimyasal bileşik

2,2-dimetilpropan olarak da adlandırılan neopentan, beş karbon atomlu çift dallı zincirli bir alkandır. Neopentan, oda sıcaklığında ve basıncında yanıcı bir gazdır, soğuk bir günde, bir buz banyosunda veya daha yüksek bir basınca sıkıştırıldığında oldukça uçucu bir sıvıya dönüşebilir.

<span class="mw-page-title-main">Piroliz</span> Malzemelerin asal bir ortamda yüksek sıcaklıklarda termal ayrışmasıdır

Piroliz malzemelerin asal bir ortamda yüksek sıcaklıklarda termal ayrışmasıdır. Kimyasal bileşim değişikliğini içerir. Kelime Yunanca kökenli pyro ("ateş") ve lysis ("ayırma") unsurlarından türetilmiştir.

Hidrojen yakıtı, oksijenle yakılan sıfır karbonlu bir yakıttır. İçten yanmalı motorlarda ve yakıt hücrelerinde kullanılabilir. Uzun yıllardır yakıt hücreli otobüslerde kullanılmaktadır ve binek otomobiller gibi ticari yakıt hücreli araçlarda da kullanılmaya başlanmıştır. Ayrıca uzay araçlarının çalıştırılmasında da yakıt olarak kullanılmaktadır. 2018 itibarıyla hidrojenin büyük bir bölümü (~%95) buhar reformasyonu ya da kısmi metan oksidaysonu ve kömür gazlaştırma gibi fosil yakıtlardan elde edilir. Geriye kalan bölümü suyun elektrolizi, güneş termokimyası gibi yenilenebilir enerji kaynaklarıyla elde edilir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.