İçeriğe atla

Hidiv Kasrı

Koordinatlar: 41°06′18″K 29°04′26″D / 41.10500°K 29.07389°D / 41.10500; 29.07389
Hıdiv Kasrı
Kasrın girişi (2005)
Harita
Genel bilgiler
TürKasır
Mimari tarzOsmanlı mimarisi, Art nouveau
Konumİstanbul, Türkiye
Koordinatlar41°06′18″K 29°04′26″D / 41.10500°K 29.07389°D / 41.10500; 29.07389
Başlama1903
Açılış1907
Sahipİstanbul Büyükşehir Belediyesi
İşletmeciBELTUR
Tasarım ve inşaat
Mimar(lar)Delfo Seminati
Resmî site

Hıdiv Kasrı, İstanbul'un Beykoz ilçesinde Çubuklu sırtlarında bir yapıdır. 1907 yılında Mısır'ın son hidivi Abbas Hilmi Paşa tarafından İtalyan mimar Delfo Seminati'ye yaptırılmıştır. Dönemin mimari modasına uygun olarak art nouveau tarzındadır.

Tarihçe

Hıdivlik makamı, Osmanlı İmparatorluğu'nun Mısır valilerine verdiği unvandır. Osmanlı'nın Mısır valilerinden olan genç yaştaki "Hıdiv Abbas Hilmi Paşa"nın, 19. yüzyılın sonlarında, Mısır'daki İngiliz nüfuzunu kırabilmek ve Osmanlı Devleti'nden destek sağlayabilmek için uzun süreli İstanbul'da kalması gerekti. Bunun üzerine, 1903 yılında günümüzde kasrın bulunduğu yerde bulunan iki ahşap yalı satın aldı. Abbas Hilmi Paşa bir süre sonra yalılarının arkasındaki ağaçlık yamaçları ve üst düzlüğü kapsayan 270 dönümlük bahçeyi de aldı. Ahşap yalıları yıktıran Abbas Hilmi Paşa, 1907 yılında, 1000 m² alan üzerine, İtalyan Mimar Delfo Seminati'ye, o devrin mimari modasına uygun olarak Art Nouveau tarzında görkemli bir kasır ve üzerine İstanbul Boğazı'nı gören kule inşa ettirdi.

Mısır'ı işgal eden İngilizler, ülkeye krallık sistemini getirerek, Abbas Hilmi Paşa'nın Hidivlik unvanını elinden aldı. Abbas Hilmi Paşa, tahttan düşürülmesi üzerine İsviçre'ye yerleşerek (ya da sürgüne gönderilerek) burada yaşamını sürdürdü. Paşa'nın ailesi ise Hidiv Kasrı'nda 1937 yılına kadar kaldı. Aynı yıl, İstanbul Belediyesine Hidiv Kasrı'nın satışı gerçekleştirildi.

Kasrın akşam görüntüsü

Mimari özellikleri

Kasrın mimari olarak, Osmanlı mimarisinin dışında, batılı tarzı (art nouveau) vardır. Ana girişin ortasında mermerden ihtişamlı ve anıtsal bir çeşme vardır. Tavanı çatıya varıncaya kadar yükselir ve vitrayla kaplıdır. İçinde çeşitli yerlerinde zarif çeşme ve havuzlar vardır. Bina plan olarak, salonlar arasındaki bağlantılar aracılığıyla havuzun etrafında bir daire çizmektedir. Bu daire sadece giriş holü tarafından kesilmektedir. Bu holdeki tarihi asansör dikkat çekici başka bir detaydır. Üst katta ise özel odalar bulunmaktadır.

Günümüzdeki durumu

Uzun süre bakımsız kalan kasır, 1984 yılında Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu adına Çelik Gülersoy tarafından restore ettirildi ve bir süre otel olarak hizmet verdi. 1994-1996 yılları arasında yeniden restore edilen Hidiv Kasrı'nın işletmeciliği, 1996 yılında İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin kuruluşu olan Beltur'a geçti.

Günümüzde lokanta ve sosyal tesis olarak kullanılmaktadır. Kasrın bir yüzündeki İstanbul'un en büyük gül bahçelerinden olan dış mekanı ve tarihi iç mekanında ayrıca düğün gibi organizasyonlar da düzenlenmektedir. Arkasındaki koruluk ve dik yürüyüş yolu ise spor ve yürüyüş yapanlarca değerlendirilir.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi, kasrın altındaki mahzeni ortaya çıkartmak için 2020 yılında kazı çalışması başlattı; Kültür ve Turizm Bakanlığı çalışma hakkında suç duyurusunda bulundu.[1]

Ayrıca bakınız

  • Mecidiye Kasrı

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ "Bakanlıktan İBB'nin Hıdiv Kasrı kazısına suç duyurusu". BirGün. 15 Eylül 2020. 21 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Beykoz</span> İstanbul ilçesi (Anadolu Yakası)

Beykoz, İstanbul ilinin bir ilçesidir. Çatalca-Kocaeli bölümünün Kocaeli Yarımadası batısında yer almakta olup; batıdan İstanbul Boğazı, doğudan Şile ilçesi, kuzeyden Karadeniz ve güneyden de Çekmeköy, Üsküdar ve Ümraniye ilçeleri ile çevrelenmiştir. Cumhuriyetin ilk yıllarından itibaren yapılan sanayi ağırlıklı çalışmaların etkisiyle fabrikaların çoğalması sonucu genelde işçi kesimin tercih ettiği yerleşim yeri olan Beykoz, son yıllarda üst gelir seviyesi kesimden de talep görmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Mısır'ın İstanbul Başkonsolosluğu</span> Mısırın diplomatik temsilciliği

Mısır Konsolosluğu binası, Hıdiva Yalısı ya da Ali Paşa Yalısı; İstanbul'un Beşiktaş ilçesinin Bebek semtinde bulunan bir saraydır. Bebek Koyu'nun ortasında konumlanmış olan yalı günümüzde Mısır'ın İstanbul Başkonsolosluğu olarak kullanılmaktadır. 1902 yılında İtalyan mimar Raimondo D'Aronco tarafından Hidiv Abbas Hilmi Paşa'nın annesi Emine Valide Paşa için yazlık bir ev olarak inşa edilmiştir. Arkasındaki koruluk ise Boğaziçi Üniversitesi profesörü Fikret Kortel'e ait Kortel Korusu'dur.

<span class="mw-page-title-main">Sepetçiler Kasrı</span>

Sepetçiler Kasrı, Türkiye'nin İstanbul kentinin Fatih ilçesi, Sarayburnu'nda bulunan bu kasır. Topkapı Sarayı'nın Sarayburnu'ndaki iki kıyı köşkünden birisidir. Diğer köşk ise Yalı Köşkü'dür. Sepetçiler Kasrı'nın bulunduğu yerde saraya ait kayıklar bulunuyordu. Fransız gezgin ressam Guillaume-Joseph Grelot Türkçede İstanbul Seyahatnamesi olarak yayımlanan, özgün adı "Relation Nouvelle d'un Voyage à Constantinople" olan ve 17. yüzyıl sonlarında basılan kitabında, buradaki kayıklar ve küçük kadırgalar için 5-6 tane kayıkhane olduğunu yazmıştır. Sepetçiler Kasrı'nda Yalı Köşkü'nde olduğu gibi Osmanlı sultanları donanmanın sefere çıkışını veya dönüşünü seyrederlerdi.

<span class="mw-page-title-main">Küçüksu Kasrı</span> İstanbul’da bulunan tarihi yapı

Küçüksu Kasrı veya Göksu Kasrı, İstanbul'un Küçüksu semtinde, Göksu Deresi ile Küçüksu Deresi arasında, Boğaziçi'nde Üsküdar-Beykoz sahilyolu üzerinde yer alan kasır. Sultan Abdülmecid tarafından Nigoğos Balyan'a yaptırılmış, inşaatı 1856 yılında tamamlanmıştır. Eski adı "Göksu Kasrı" olan bu yapı, padişahların, Boğaziçi kıyılarındaki biniş kasırlarından biridir. Kasırlar sadece hünkârların malı sayılan ve sarayların haricinde inşa edilen, köşkten büyük binalardır. Devamlı ikamet için kullanılmayan kasırlar, padişahların dinlenmeleri için vakit geçirdikleri yerdir.

<span class="mw-page-title-main">Tophane Kasrı</span>

Tophane Kasrı, Sultan Abdülmecid'in emriyle inşa edilen kasır. Tophane'de, Necatibey Caddesi üzerinde ve Nusretiye Camii'nin yanındadır. Eski Tophane Meydanı'nın en önemli ögelerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">II. Abbas Hilmi Paşa</span>

II. Abbas Hilmi Paşa, son Mısır hidividir.

<span class="mw-page-title-main">Mehmed Ali Paşa Camii</span>

Kahire Mehmet Ali Paşa Camii Kahire Kalesi'nin de üzerine kurulduğu tepelerden birinde tüm Kahire'ye hakim bir konumda bulunur. Yapımına 1830 yılında Kavalalı Mehmet Ali Paşa döneminde başlanmış, 1848 yılında Mısır Hıdivi Abbas Hilmi Paşa döneminde tamamlanmıştır. Mimarı Boşnak Yusuf'tur.

Çubuklu, İstanbul ilinin Anadolu yakasında, Beykoz ilçesinde bir boğaz köyü. Kentin genişlemesi ile birlikte Çubuklu, günümüzde Beykoz ilçesine bağlı bir mahalle statüsünüdedir. Kuzeyinde Paşabahçe, güneyinde ise Kanlıca semtleri yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Britanya Mısırı</span> Britanya egemenliği altındaki Mısır

1882-1922 yılları arasında Britanyalı işgali altındaki Mısır'ın fiilen Osmanlılardan kopması ve öteden beri süren Britanyalı-Fransız rekabetinin Britanyalılar lehine noktalanması gibi iki önemli sonuç doğurdu. Britanyalılar, Osmanlıların ve Avrupa devletlerinin gösterdiği tepkiyi göz önüne alarak resmi bir siyasi denetim kurmaktan kaçınmakla birlikte, stratejik çıkarlarını güvence altına almadan Mısır'dan çekilmeye niyetleri olmadıklarını da ortaya koydular.

<span class="mw-page-title-main">I. Fuad</span>

I. Fuad, asıl adı Ahmed Fuad Paşa, İngiltere'den bağımsızlığını elde eden Mısır'ın ilk kralı (1922-1936). İngiltere'yle daha uygun koşullarda bir bağımsızlık antlaşması yapmaya ve aşırı milliyetçi Vafd Partisi'nin etkisini kırmaya çalışmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hüseyin Kâmil</span>

Sultan Hüseyin Kâmil, Mısır sultanı ve Sudan kralı (1914-1917).

<span class="mw-page-title-main">Kahire Mısır Müzesi</span>

Kahire Mısır Müzesi ya da kısaca Mısır Müzesi, Mısır'ın başkenti Kahire'de bulunan ve Antik Mısır uygarlığının en görkemli koleksiyonunu barındıran arkeoloji müzesidir. Müzenin, önemli bir miktarı gösterimde olmak üzere, toplam 120.000 adet eseri bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Şehzade Burhaneddin Efendi Yalısı</span>

Şehzade Burhaneddin Efendi Yalısı, Yeniköy, Sarıyer sahilinde kısmen neo-barok tarzında inşa edilmiş ahşap Boğaziçi yalısıdır. 64 odaya sahip olan yapı, Boğaziçi'nin en büyük yalıları arasında yer almaktadır. 1911 yılında II. Abdülhamid'in oğlu Şehzade Burhaneddin tarafından satın alındıktan sonra onun adıyla anılmaya başlamıştır. Mısırlı Ahmet İhsan Bey yalıyı satın alınca adı Mısırlılar yalısı olarak da anılmıştır. Kıbrıslı Yalısı'nın ardından en uzun rıhtıma sahip olan yalının fiyatı 100 milyon avrodur.

Beykoz "Mecidiye" Kasrı, İstanbul'un Beykoz ilçesinde yer alan tarihi bir kasırdır. Yalıköy semtinde Hünkâr İskelesi olarak anılan alanın güneyinde yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Mısır Hidivliği</span>

Mısır Hidivliği, 1867 yılında Osmanlı İmparatorluğu'nun Mısır Valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşa torunu tarafından kurularak 1914 yılına kadar Mısır ve Sudan'ın büyük bir bölümünün yönetimini elinde tutan, iç işlerinde serbest dış işlerinde Osmanlı İmparatorluğu'na bağlı Türk özerk devlettir. Mısır Hidivliği, kurulduğu 1867'ten 1914 yılına kadar Kavalalı Mehmed Ali Paşa'nın soyundan gelen Kavalalılar Hanedanı tarafından yönetilmiştir. Devamında 1953 senesine kadar Mısırı Kavalalılar İngilizlerin himayesinde kontrol ettiler.

Ahmet Tosun Paşa veya Kavalalı Tosun Paşa ya da kısaca Tosun Paşa, Mısır valisi Kavalalı Mehmed Ali Paşa'nın oğlu, İbrahim Paşa'nın kardeşidir. İbrahim Paşa'dan sonra Mısır valisi olan Abbas Hilmi Paşa'nın babasıdır.

Münire Sultan, Osmanlı padişahı Abdülmecid'in kızı.

<span class="mw-page-title-main">Maslak Kasrı</span> İstanbul, Sarıyer’de bulunan tarihi yapı

Maslak Kasrı, adını aldığı İstanbul'un Maslak semtinde, İstinye ile Tarabya kavşaklarının kesiştiği Büyükdere Caddesi üzerinde, 170 hektarlık alanda bulunan tarihî saray.

<span class="mw-page-title-main">Emine Valide Paşa</span>

Emine Valide Paşa veya doğum adıyla Emine Necibe İlhami Hanımsultan, Mısır'ın son hidivi II. Abbas Hilmi Paşa'nın annesi; Mısır Hıdivi I. Abbas Hilmi Paşa'nın oğlu Damat İbrahim İlhami Paşa ile Sultan Abdülmecid'in kızı Münire Sultan'ın kızıdır.

<span class="mw-page-title-main">Raimondo D'Aronco</span>

Raimondo Tommaso D'Aronco, Art Nouveau tarzındaki bina tasarımları ile ünlü İtalyan mimar. II. Abdülhamid devrinde 16 yıl saray mimarlığı yapmıştır.