İçeriğe atla

Herrenvolk demokrasisi

Amerika Konfedere Devletleri
Apartheid Güney Afrikası
Rodezya
Amerika Konfedere Devletleri (bayrak, üstte; 1861–1865), Apartheid Güney Afrikası (bayrak, ortada; 1948–1994) ve Rodezya (bayrak, altta; 1965–1979) Herrenvolk demokrasisinin tipik örnekleri olarak kabul edilir. Seçimler genel olarak özgürdü, ancak oy kullanma hakkı ırka dayalı olarak kısıtlanmıştı ve yönetim, siyasi açıdan baskın olan ırksal grubun çıkarlarını yansıtıyordu.

Herrenvolk demokrasisi, sadece belirli bir etnik grubun yönetime katıldığı, diğer grupların ise haklarından mahrum edildiği bir hükûmet sistemidir.[1] Bir etnik grubun devlete hakim olduğu etnokrasi ise bununla bağlantılı bir kavramdır. "Üstün ırk" anlamına gelen Almanca Herrenvolk terimi, sömürgeciliği Avrupalıların sözde ırksal üstünlüğü ile meşrulaştıran 19. yüzyıl söyleminde kullanılmıştır. Amerika Konfedere Devletleri (1861–1865), Apartheid Güney Afrikası (1948–1994) ve Rodezya (1965–1979) herrenvolk demokrasinin tipik örnekleri olarak kabul edilir. Seçimler genellikle serbesttir, ancak oy kullanma hakkı belirli bir etnik gruba veya ırka dayalı olarak kısıtlanır ve yönetim, siyasi olarak egemen olan etnik gruba veya ırka uygun olarak şekillenir ve onun çıkarlarını yansıtır.[2]

Özellikleri

Bu elitist yönetim biçimi çoğunluk veya baskın grup tarafından sistem içinde kontrol ve gücü korumanın bir yolu olarak kullanılır ve sahte eşitlikçilik iddiasıyla örtüşür. Çoğunluktaki insanlar hürriyet ve özgürlükler kazandıkça ve eşitlikçi ilkeler ilerledikçe, azınlığın baskı altına alınacağı ve hükûmete dahil olmasının engelleneceği görüşü hakimdir. Bu ilke, 19. ve 20. yüzyıllarda hem Amerika Birleşik Devletleri'nin (özellikle Güney eyaletleri) hem de Güney Afrika'nın gelişiminde görülebilir.[3] Bu tarihsel senaryolarda, yasalar beyazlar için genel oy hakkına doğru ilerlerken bile, siyahların siyasi katılımına yönelik kısıtlamaları daha da sıkılaştırmış ve haklarından mahrum edilmişlerdir.[4] Güney Rodezya ve daha sonra Rodezya, oy kullanma haklarını gelir ve okuryazarlık gibi niteliklere göre kısıtladı, böylece oy hakkını etkili bir şekilde beyaz nüfusla sınırladı.[5]

Terim ilk kez 1967'de sosyolog Pierre van Den Berghe tarafından Race and Racism (Irk ve Irkçılık) adlı kitabında kullanılmıştır.[6] Tarihçi David R. Roediger, 1991 tarihli The Wages of Whiteness (Beyazlığın Ücretleri) adlı kitabında, bu hükûmet biçimini 19. yüzyıl Amerika Birleşik Devletleri bağlamında yeniden yorumluyor ve "Herrenvolk cumhuriyetçiliği" teriminin o dönemdeki ırksal siyaseti daha doğru şekilde tanımladığını öne sürüyor. Herrenvolk cumhuriyetçiliğinin temeli, "üstün ırka" hizmet eden cumhuriyetçi bir hükûmet lehine siyah insanların marjinalleştirilmesinin ötesine geçti; "siyahiliğin" bağımlılık ve kölelikle eşanlamlı olduğunu ve bu nedenle cumhuriyetçi bağımsızlığa ve beyaz özgürlüğe aykırı olduğunu ileri sürdü.[7] Sonuç olarak, o dönemde bağımlı beyaz işçi, beyazlığını kendisini bağımlı siyah işçiden veya köleleştirilmiş kişiden farklılaştırmak ve onlardan üstün kılmak için kullandı.[8] Bu ideolojiye göre siyahlar yalnızca "gayri-vatandaş" değil; onlar doğası gereği cumhuriyetçi hükûmetin ideallerine karşı çıkan "anti-vatandaş".[9]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Vickery, Kenneth P. (Haziran 1974). "'Herrenvolk' Democracy and Egalitarianism in South Africa and the U.S. South". Comparative Studies in Society and History (İngilizce). 16 (13). ss. 309-328. doi:10.1017/s0010417500012469. JSTOR 17826. 
  2. ^ Gründer, Horst (1999). "Ideologie und Praxis des deutschen Kolonialismus". Beck, Thomas (Ed.). Überseegeschichte [Overseas history] (Almanca). Stuttgart: F. Steiner. ss. 254 et seq. ISBN 9783515074902. 
  3. ^ Anderson, T. L. "Herrenvolk Democracy: The Rise of the Alt-Right in Trump's America". Critical Theory and the Humanities in the Age of the Alt-Right (İngilizce). Palgrave Macmillan. s. 88. 
  4. ^ Vickery, Kenneth P. (Haziran 1974). "'Herrenvolk' Democracy and Egalitarianism in South Africa and the U.S. South". Comparative Studies in Society and History (İngilizce). 16 (3). ss. 311-315. doi:10.1017/s0010417500012469. JSTOR 17826. 
  5. ^ West, Michael O. (18 Aralık 2008). "Equal Rights for All Civilized Men": Elite Africans and the Quest for "European" Liquor in Colonial Zimbabwe, 1924-1961 (PDF) (İngilizce). s. 382. doi:10.1017/S0020859000111344. 16 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 15 Nisan 2024. 
  6. ^ van den Berghe, Pierre L. (1967). Race and Racism: A Comparative Perspective (İngilizce). New York; Sydney: Wiley. 
  7. ^ Roediger 1997, s. 172.
  8. ^ Roediger 1997, ss. 59–60.
  9. ^ Blevins, Cameron. "U.S. History Qualifying Exams: Book Summaries: The Wages of Whiteness" (İngilizce). 25 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Malavi</span> Güneydoğu Afrikada bulunan bir ülke

Malavi ya da resmî adı ile Malavi Cumhuriyeti, Afrika kıtasının güneydoğu bölümünde yer alan ve denize kıyısı bulunmayan bir kara ülkesidir. Ülke 6 Temmuz 1964 tarihinde Birleşik Krallık'tan bağımsızlığını kazanmıştır. Ülkenin başkenti Lilongwe'dir.

<span class="mw-page-title-main">Demokrasi</span> tüm bireylerin eşit haklara sahip olduğu yönetim biçimi

Demokrasi veya el erki, halkın yasaları müzakere etme ve yasal düzenlemelere karar verme yetkisine veya bunu yapmak için yönetim görevlilerini seçme yetkisine sahip olduğu bir yönetim biçimidir. Kimin "halk" kabul edildiği ve yetkinin insanlar arasında nasıl paylaşıldığı veya hangi yetkilerin verildiği konuları zaman içinde ve farklı ülkelerde farklı oranlarda değişiklik göstermiştir. Demokrasinin özellikleri arasında genellikle toplanma özgürlüğü, örgütlenme özgürlüğü, mülkiyet hakları, din özgürlüğü, ifade özgürlüğü, vatandaşlık, yönetilenlerin rızası, genel oy hakkı, özgürlük hakkından ve yaşam hakkından haksız yere mahrum bırakılmamak ve azınlık hakları yer alır. Türkçeye kelimesinden geçmiştir.

Cumhuriyet, siyasi gücün halk ve temsilcileri tarafından paylaşıldığı bir devlet yönetim şeklidir ve yapısı gereği monarşinin yokluğu üzerine kuruludur.

<span class="mw-page-title-main">Cumhuriyetçi Parti (Amerika Birleşik Devletleri)</span> Amerikada iki büyük siyasi partiden biri

Cumhuriyetçi Parti, kısaltması ile GOP, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki iki büyük çağdaş siyasi partiden biridir. Demokrat Parti'nin ana siyasi rakibi olarak 1850'lerin ortalarında ortaya çıktı.

<span class="mw-page-title-main">Jim Crow yasaları</span> ırksal ayırmacı yasalar

Jim Crow yasaları, 19. ve 20. yüzyılda Amerika Birleşik Devletleri'nin güney eyaletlerinde çıkartılmış ırksal ayırmacı (segregationist) yerel yasalardır. Yasalar, ABD'deki yeniden yapılanma döneminde Siyahilerin elde etmiş olduğu politik ve ekonomik kazançlara karşı çıkartılmıştır. Yasalar, Afroamerikalılar ile Beyazların sosyal ve politik hayatta ayrı kurumları kullanmalarını amaçlamış ve "ayrı, ama eşit" yasal doktrini ile temellendirilmişti.

<span class="mw-page-title-main">Irkçılık</span> bir ırkın bir diğerine üstünlüğüne inanmak

Irkçılık, farklı bir ırk veya etnik kökene sahip oldukları için diğer insanlara yönelik önyargı, ayrımcılık veya düşmanlıktır. Irkçılık davranışını gösteren kişiye ise ırkçı adı verilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Apartheid</span> Güney Afrikada ırk ayrımı sistemi

Apartheid, Afrika'nın güneyinde bulunan Güney Afrika Cumhuriyeti ile bu devlete bağlı Güneybatı Afrika'da (Namibya) 1948-1994 yılları arasında resmî devlet politikası olarak iktidarda bulunan Ulusal Parti hükûmeti tarafından uygulanan ve bu doğrultuda yasalar çıkartarak ırksal ayrımcılığı savunan sistemdir. Apartheid kelimesi Afrikaanca "ayrılık" anlamına gelmektedir. Bu süreç Avrupa kökenli beyazlar tarafından, baasskap adı da verilen ve beyaz ırkın diğer ırklardan üstün olduğunu savunan bir ideoloji ile yürütülmüştür.

Scalawag, ABD tarihinde Amerikan İç Savaşı’nın 1865 yılında sona ermesiyle beraber yeniden yapılanma dönemi süresince Güney eyaletlerinde yeni kurulan hükûmetleri destekleyen beyazlar için kullanılan aşağılayıcı terimdir.

<span class="mw-page-title-main">Carpetbagger</span>

Carpetbagger, ABD tarihinde Amerikan İç Savaşı’nın 1865 yılında sona ermesiyle beraber yeniden yapılanma dönemi süresince Güney eyaletlerine gelen beyaz Kuzeyliler için kullanılan aşağılayıcı terimdir.

Etnokrasi, ülke yönetiminin baskın olan etnik grubun kontrolünde olduğu ve bu kontrolün yönetimdeki grubun çıkarlarını ilerletmek için kullanıldığı sosyolojik, siyasal veya toplumsal sistemdir. Bu yönetime sahip ülkelerde yönetim organları orantısız bir şekilde baskın grubun kontrolü altındadır ve azınlık grupların çıkarları ile çatışmalar meydana gelmesi olasıdır. Bu durum sadece tek bir etnik grup ile olabileceği gibi, bazı ülkeler "poli etnokratik" olarak sınıflandırılmıştır. Bu çoklu etnokrasi durumunda genellikle iki etnik grup yönetimde baskın olurken, yönetici kişinini etnik kimliği aynı zamanda politik kimliğinin göastergesi olmaktadır. Politik sistemde Valonyalı Fransızca konuşan Valonlar ile Flandreli Felemenkçe konuşan Flamanlar gibi sadece iki grubun baskın olduğu ve bu politik sistemin iki grup arasında şekillendiği Belçika gibi ülkeler poli etnokrasi olarak tanımlanmıştır.

Otoriteryanizm veya otoriterlik, siyasi çoğulculuğun reddedildiği, siyasi statükonun ve müesses nizamın korunması için güçlü merkezi otoritenin kullanıldığı ve hukukun üstünlüğü, kuvvetler ayrılığı, demokratik oy kullanma hakkı gibi unsurların azaltıldığı bir siyasi sistemdir. Siyasi bilimciler, otoriter hükûmet biçimlerinin çeşitliliklerini tanımlayan birçok tipoloji oluşturmuşlardır. Otoriter rejimler, otokratik veya oligarşik olabilir ve bir parti veya askerî güç üzerine kurulabilir. Demokrasi ile otoriterlik arasında belirsiz bir sınırı olan devletler bazen "karma demokrasiler", "hibrit rejimler" veya "rekabetçi otoriter" devletler olarak nitelendirilmiştir.

Sivil milliyetçilik, demokratik milliyetçilik veya liberal milliyetçilik, özgürlük, hoşgörü, eşitlik, bireysel haklar gibi geleneksel liberal değerlere bağlı olan bir milliyetçilik biçimidir ve etnosentrizme dayanmaz. Sivil milliyetçiler genellikle ulusal kimliğin değerini savunarak, bireylerin anlamlı ve otonom bir yaşam sürdürebilmeleri için onu kısmi bir paylaşılan kimlik yönü olarak ihtiyaç duyduklarını ve demokratik siyasetlerin düzgün işleyebilmesi için ulusal kimliğe gereksinim duyduğunu söyler.

<span class="mw-page-title-main">Etnik çatışma</span> etnik gruplar arasındaki fikir veya inanç savaşı

Etnik çatışma, iki veya daha fazla etnik grup arasında çıkan bir çatışmadır. Çatışmanın kaynağı siyasi, sosyal veya ekonomik olabilirken, çatışan bireyler etnik grubunun topluluk içindeki konumu için açıkça mücadele etmelidir. Bu son kriter etnik çatışmayı diğer mücadele biçimlerinden ayırır.

<span class="mw-page-title-main">Rodezya İç Savaşı</span>

Rodezya İç Savaşı veya Zimbabve Kurtuluş Savaşı, 1964-1979 yılları arasında Rodezya'da meydana gelen bir iç savaştır. Savaş Ian Smith önderliğindeki Rodezya hükûmeti ile Robert Mugabe önderliğindeki Zimbabve Afrika Ulusal Birliği ve Joshua Nkomo önderliğindeki Zimbabve Afrika Halk Birliği güçleri arasında gerçekleşmiştir.

Cumhuriyetçilik, cumhuriyetle yönetilen bir devletin vatandaşlığı etrafında şekillenen bir siyasi ideolojidir. Tarihte, temsili bir azınlığın ya da bir oligarşinin hükûmetinden, halk egemenliğine çeşitli biçimlerde uygulanmıştır. Tarihsel bağlama ve yöntemsel yaklaşıma göre farklı biçimlerde tanımlanır.

<span class="mw-page-title-main">Beyazlar</span> ırksal sınıflandırma

Beyaz, genellikle Avrupa asıllı kişileri belirtmek için kullanılan, ten rengi veya ırk ile ilişkili bir sınıflandırma. Bağlam ve bölgeye göre farklılık gösteren terim, Amerika Birleşik Devletleri'nin nüfus sayımında Orta Doğulu ve Kuzey Afrikalıları da beyaz sayması gibi, diğer bağlamlarda beyaz kabul edilmeyen grupları da kapsayabilir.

İlliberal demokrasi veya kısmî demokrasi ya da “düşük yoğunluklu” demokrasi olarak da adlandırılır, rejim terimi olarak kullanılır. “boş demokrasi” ya da “hibrit rejim” anlamına gelir. İlliberal demokrasi terimini ilk kez siyaset bilimci yazar Fareed Zakaria 1997’de yazdığı “İlliberal Demokrasinin Yükselişi” makalesinde kullandı.

Etnokratik demokrasi, baskın bir etnik egemenliği herkes için demokratik, siyasi ve medeni haklarla birleştiren siyasi bir sistemdir. Hem baskın etnik grup hem de azınlık etnik grupların vatandaşlığı vardır ve siyasi sürece tam anlamıyla katılabilirler. Etnik demokrasi, daha demokratik olması bakımından Etnokrasiden ayrılır. Baskın olmayan gruplara, Etnokrasinin sözde sağladığı haklardan daha fazla siyasi katılım, etki ve statü sağlar.

<span class="mw-page-title-main">Irk ve etnik ilişkiler sosyolojisi</span>

Irk ve etnik ilişkiler sosyolojisi, toplumun tüm seviyelerinde ırklar ve etnik gruplar arasındaki toplumsal, politik ve ekonomik ilişkilerin incelenmesini kapsar. Bu alan, konut ayrımı, farklı ırk ve etnik gruplar arasındaki diğer karmaşık sosyal süreçler gibi sistematik ırkçılık üzerine yapılan çalışmalarla da ilgilenir.

<span class="mw-page-title-main">Barotseland</span> Güney Afrikada bir bölge

Barotseland, Namibya, Angola, Botswana, Zimbabwe arasında, Zambiya'nın doğu ve kuzey eyaletlerinin yarısı ve Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nin Katanga Eyaleti'nin tamamı dahil bir krallıktır. Orijinal kolları Luyi (Maluyi) olan ve aynı zamanda Güney Sotho kabilesini asimile eden, akrabalık yoluyla birbirine bağlı 46'dan fazla bireysel, önceden farklı kabileden oluşan birleşik bir grup olan Lozi halkının veya Barotse veya Malozi'nin anavatanıdır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.