İçeriğe atla

Herman Melville

Herman Melville
Herman Melville, 1870
Doğum1 Ağustos 1819(1819-08-01)
New York, New York, ABD
Ölüm28 Eylül 1891 (72 yaşında)
New York, New York (eyalet), ABD
MeslekRoman yazarı, kısa hikâye yazarı, öğretmen, denizci, konuşmacı, şair, gümrük müfettişi
MilliyetAmerikalı
TürGezi yazısı, deniz hikâyeleri, esaret anlatısı, gotik romantizm, alegori, uzun hikâye
Edebî akımRomantizm, Skepticism, Modernizm, Absürdizm, Varoluşçuluk
Etkiledikleri

İmza

Herman Melville (1 Ağustos 1819, New York - 28 Eylül 1891), Amerikalı yazardır.

Amerikan edebiyatı klasiklerinden kabul edilen Moby Dick adlı ünlü romanın yazarıdır. Uzun yıllar boyunca unutulmuş bir yazar olarak kalmış, 1920'li yıllarda yeniden keşfedilmiştir.[1]

Yaşamı

Sekiz çocuklu bir ailenin üçüncü çocuğu olan Melville, 1819'da New York'ta dünyaya geldi. 1830'da iflas eden babası, iki yıl sonra hayatını kaybedince Herman Melville, çocuk yaşta çalışmaya başlamak zorunda kaldı.[1] Bir yandan okuyup bir yandan çeşitli işlerde çalışarak geçen beş yıl boyunca tarih ve antropoloji kadar Shakespeare'in eserlerini de okuyarak kendini geliştirdi.

On sekiz yaşında Liverpool'a giden bir gemide tayfa olarak iş buldu; aynı gemi ile tekrar New York'a döndü. Bu deneyim, ona ileride yazacağı romanlar için malzeme sağlayan seyahatlerden ilkidir.

Birkaç yıl New York'ta özel ders vererek hayatını kazanmaya çalışan Melville, 1841'de Acushnet adlı bir balina gemisine denizci olarak kabul edildi ve Pasifik'te yeni bir seyahate başladı. On sekiz aylık bir yolculuğun sonunda gemidekilerin kötü tavrından yıldığı için bir arkadaşı ile birlikte Markiz Adaları'nda gemiden kaçtı. Yamyam olarak bilinen Typee yerlilerinin arasında bir ay kadar yaşadı. Adaya gelen bir Avustralya gemisi ile yeniden denizciliğe döndü ancak gemide çıkan isyana katılmakla suçlandığı için Tahiti civarında bir yerel hapishanede birkaç gün tutuklu kaldı. 1843 yazını Tahiti'de yerliler arasında geçirdi. İleride yazacağı Moby Dick adlı romanın düşünsel altyapısı bu sırada oluştu.[2] Bir başka balina gemisi ile Hawaii'ye kadar gitti.

Herman Melville

Otuzlu yaşlarında Boston'a döndükten sonra artık deniz seferlerine bir son vermişti; ailesinin teşviki ile kitaplarını yazmaya başladı. Tippee ve Omoo adlarını taşıyan ilk iki kitabı 1846'da yayınlandı. Bu kitapları, yerliler arasında geçen günlerine aitti. 1850 yılında yayınlanan White Jacket'ta ise bahriye erlerinin zorlu hayatını anlattı. İlk kitapları onu bir anda hem İngiltere hem Amerika Birleşik Devletleri'nde çok ünlü bir yazar haline getirdi. Bu dönemde eski bir aile dostunun kızı olan Elizabeth Knapp Shaw ile evlendi. Çift, dört çocuk sahibi oldu. 1850'de Massachusetts'te bir çiftlik evi satın alan Melville, çiftlik işleri ve yazı ile uğraşarak 13 yıl boyunca bu evde yaşadı. Arrowhead adını verdiği ev, günümüzde müzedir.[3]

Yazar, en büyük eseri Moby Dick'i 1851'de tamamladı. Başlangıçta, balina avcılığını anlatan bir serüven öyküsü olarak tasarladığı kitabı tamamlamak üzere iken Amerikalı yazar Nathaniel Hawthorne ile tanışıp arkadaş olmuştu. Hawthorne'un tavsiyesi ile kitabını simgesel anlamlarla yüklü bir romana çeviren Melville, eseri dostuna adadı.[4] Ancak kitap yayınlandığında beklediği başarıyı yakalayamadı ve çok olumsuz eleştiriler aldı.

Yayımcısı Harper's bir sonraki romanını basmayı reddedince[1] maddi sıkıntıya giren Melville 1866'da New York'ta gümrük müfettişi olarak çalışmaya başladı. Bu dönemde yazdığı Pierre ve Piazza memories gibi kitaplar ilgi görmedi. Son yıllarında düz yazıyı bırakarak kendini tamamen şiir yazmaya verdi; şiirlerini kendi parasıyla bastırdı.[3]

1888 yılında emekli oldu ve en büyük eserlerinden biri sayılan Billy Budd'ı yazdı; eseri bastırmaya fırsat bulamadan 28 Eylül 1891'de New York'taki evinde kalp krizi geçirerek öldü.

Uzun yıllar boyunca unutulmuş bir yazar olarak kalan Melville, 1920'li yıllarda yeniden keşfedildi ve büyük bir yazar olarak kabul edildi. Eserleri Amerikan Kütüphanesi tarafından yayımlanan ilk yazar oldu.

Eserleri

Roman
Basım YılıEserin BaşlığıÖzgün Başlık
1846Typee: Polinezya Yaşamına Bir BakışTypee: A Peep at Polynesian Life
1847Omoo: Güney Denizlerindeki Maceralara Dair Bir AnlatıOmoo: A Narrative of Adventures in the South Seas
1849Mardi: ve Oraya YolculukMardi: And a Voyage Thither
1849Redburn'ün İlk YolculuğuRedburn: His First Voyage
1850Beyaz Ceket; ya da Savaş Gemisindeki DünyaWhite-Jacket; or, The World in a Man-of-War
1851Moby-Dick; ya da BalinaMoby-Dick; or, The Whale
1852Piyer; ya da BelirsizliklerPierre; or, The Ambiguities
1853Haç AdasıIsle of the Cross
1855Israel Potter: Elli Yıllık SürgünIsrael Potter: His Fifty Years of Exile
1857Güven Adamı: Maskeli BalosuThe Confidence-Man: His Masquerade
1924Billy Budd, Denizci (İçten Bir Anlatı)Billy Budd, Sailor (An Inside Narrative)
Öykü
Basım YılıEserin BaşlığıÖzgün Başlık
1853Kâtip BartlebyBartleby, the Scrivener: A Story of Wall Street
1853KukurikuCock-A-Doodle-Doo!
1854Encantadas ya da Büyülü AdalarThe Encantadas, or Enchanted Isles
1854Yoksulun Tatlısı, Zenginin KırıntısıPoor Man's Pudding and Rich Man's Crumbs
1854Mutlu BaşarısızlıkThe Happy Failure
1854Paratoner AdamThe Lightning-Rod Man
1854KemancıThe Fiddler
1855Bekârların Cenneti ve Hizmetçilerin Tartarus'uThe Paradise of Bachelors and the Tartarus of Maids
1855Çan KulesiThe Bell-Tower
1855Benito CerenoBenito Cereno
1855Jimmy RoseJimmy Rose
1856İneklerThe 'Gees
1856Ben ve BacamI and My Chimney
1856Elma Ağacı MasasıThe Apple-Tree Table
1856PiazzaThe Piazza
1924İki TapınakThe Two Temples
1924Daniel OrmeDaniel Orme
Şiir
Basım YılıEserin BaşlığıÖzgün Başlık
1860ŞiirlerPoems
1866Savaş Parçaları ve Savaşın YönleriBattle-Pieces and Aspects of the War
1876Clarel: Kutsal Topraklarda Şiir ve HacClarel: A Poem and Pilgrimage in the Holy Land
1885Beyazın AmiraliThe Admiral of the White
1888John Marr ve Diğer DenizcilerJohn Marr and Other Sailors
1891TimoleonTimoleon

Kaynakça

  1. ^ a b c "Herman Melville Biyografi, İletişim Yayınları web sitesi, Erişim tarihi:18.10.2012". 13 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2012. 
  2. ^ "İçimizdeki Balina- Mobi Dick, Çağın Polisi Dergisi, Sayı 3". 14 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2012. 
  3. ^ a b "Herman Melville and Arrowhead (İngilizce), Berkshire Tarih Topluluğu Web sitesi, Erişim tarihi:18.10.2012". 26 Şubat 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2012. 
  4. ^ "Herman Melville (İngilizce), Novel Reflection On American Dream filmi web sitesi, Erişim tarihi:18.10.2012". 19 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2012. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Jules Verne</span> Fransız yazar (1828 – 1905)

Jules Gabriel Verne, Fransız romancı, şair ve oyun yazarıydı. Yayıncı Pierre-Jules Hetzel ile yaptığı işbirliği, Dünyanın Merkezine Seyahat (1864), Denizler Altında Yirmi Bin Fersah (1870) ve Seksen Günde Devr-i Alem (1872) gibi çok satan macera romanları serisi olan Voyages extraordinaires'in yaratılmasına yol açtı. Her zaman iyi belgelenmiş olan romanları, dönemin teknolojik ilerlemeleri dikkate alınarak genellikle 19. yüzyılın ikinci yarısında geçmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Ray Bradbury</span> Amerikalı yazar (1920 – 2012)

Ray Douglas Bradbury Amerikalı bir yazardır. Fantezi, bilimkurgu, korku, gizem ve gerçekçi kurgu dahil olmak üzere çeşitli konularda yazmıştır. En çok bilinen kitapları 1950'de yazdığı kısa hikâyeler kitabı ve bir roman olan Mars Yıllıkları ve 1953'te yazdığı başyapıtı olan Fahrenheit 451'dir. En iyi bilinen eserlerinin çoğu spekülatif kurgudur ancak yaş gelişimi romanı Karahindiba Şarabı (1957) ve kurgusal anı kitabı Yeşil Gölgeler, Beyaz Balina (1992) gibi başka türlerde de çalıştı. Ayrıca Moby Dick ve Uzaydan Geldi gibi filmlere senaryolar ve televizyon uyarlamaları yazdı ve danışmanlık yaptı. Eserlerinin birçoğu çizgi romanların yanı sıra televizyon ve film yapımlarına uyarlandı. Ray Bradbury şiirler de yazmış ve Yıldızları Görmediler (2001) gibi birkaç şiir koleksiyonu yayınlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Moby Dick</span>

Moby Dick, Amerikalı yazar Herman Melville'in dünyaca ünlü romanıdır.

Mîna Urgan, Türk İngiliz edebiyatı profesörü, yazar, filolog, çevirmen ve sosyalist siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">James Fenimore Cooper</span> Amerikalı yazar (1789 – 1851)

James Fenimore Cooper -, Amerikalı yazardır. Erken 19. yüzyıl Amerikalı yazarıdır. Denizcilikle ilgili romanlar, tarih araştırmalar, siyasal ve sosyal eleştiri niteliği taşıyan romanlar yazdı.

<span class="mw-page-title-main">Nathaniel Hawthorne</span>

Nathaniel Hawthorne veya Hathorne, Amerikalı roman ve kısa hikâye yazarı.

<span class="mw-page-title-main">Uçan Hollandalı</span> efsanevî hayalet gemi

Uçan Hollandalı, eski bir denizci efsanesidir.

<span class="mw-page-title-main">Moby</span> Amerikalı müzisyen

Moby, Amerikalı şarkıcı-şarkı yazarı ve DJ'dir.

<span class="mw-page-title-main">Suzanne Collins</span> Amerikalı senarist

Suzanne Collins, Amerikalı televizyon senaristi ve roman yazarıdır. En tanınan eseri Açlık Oyunları serisidir. Seri Açlık Oyunları (2008), Ateşi Yakalamak (2009) ve Alaycı Kuş (2010) kitaplarından oluşur.

<i>Nantucketlı Arthur Gordon Pymin Öyküsü</i>

Nantucketlı Arthur Gordon Pym'in Öyküsü, Amerikalı yazar Edgar Allan Poe'nun tamamlanmış tek romanıdır. 1838 tarihli eserde genç Arthur Gordon Pym'in Grampus isimli balina avı gemisinde yaşadıkları anlatılır. Pym, başına gelen gemi kazası, isyan ve yamyamlık gibi olayların ardından, Jane Guy isimli başka bir geminin mürettebatı tarafından kurtarılır. Bu gemi ile Pym ve denizci arkadaşı Dirk Peters maceralarına daha güneyde devam ederler. Karaya çıktıkları bir bölgede, saldırgan siyah derili yerlilerle karşılaşırlar ve gemiye geri kaçarlar. Roman Pym ile Peters'ın Güney Kutbu'na doğru yolculuğu sırasında birden sona erer.

Barry Moser (1940), sayısız edebiyat eserinin baskıcısı ve illüstratörü olarak bilinen bir sanatçı. Ayrıca Pennyroyal Press'in operatörü ve sahibidir.

<span class="mw-page-title-main">Mavi balina penisi</span>

Mavi balinalar, hayvanlar alemindeki en büyük penise sahiptir. Mavi balinalarda ortalama penis uzunluğunun 2,4 metre ile 3 metre (9,8 ft) arasında değiştiği ve penisin çapının 30 santimetre (12 in) ile 36 santimetre (14 in) arasında olduğu yaygın olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Essex (balina avlama gemisi)</span>

Essex, Nantucket, Massachusetts, ABD'ye kayıtlı 1799 yılında suya indirilen balina avlama gemisiydi. 1820 yılında Pasifik Okyanusu'nun güney bölgesinde Kaptan George Pollard Jr. komutasında avlanırken bir İspermeçet balinasının saldırısına uğrar ve batar. 20 kişilik mürettebat, Güney Amerika sahillerinden binlerce km uzakta çok az miktarda su ve yiyecekle okyanusun ortasında kalır. Açık denizde aç ve susuz kalan denizciler, ölen arkadaşlarını yemek zorunda kalırlar. Bu da yeterli olmayınca aralarında kura çekip, diğerlerinin hayatta kalması için kimin öldürüleceğine karar verirler. Toplamda mürettebattan yedi kişi bu şekilde yenmiştir. Geminin batmasından yaklaşık üç ay sonra kalan sekiz denizci kurtulmuştur. İkinci kaptan Owen Chase ve miço Thomas Nickerson başlarından geçenleri daha sonra kaleme almıştır. Yaşanan trajedinin uluslararası yankıları olmuştur. Herman Melville 1851 yılında yayınladığı ünlü romanı Moby Dick için ilham kaynağını bu olaydan almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Nantucket</span>

Nantucket ABD'nin Massachusetts eyaletindeki Cod Burnu'nun yaklaşık 50 km güneyindeki adadır. Tuckernuck ve Muskeget adalarıyla birlikte Town and County of Nantucket birleşik şehrini oluştururlar. 2019 nüfus sayımına göre nüfusu 11.399'dir.

<span class="mw-page-title-main">Nathaniel Philbrick</span> Amerikalı yazar

Nathaniel Philbrick ABD'li ödüllü tarih yazarı. Herman Melville'in ünlü eseri Moby Dick'i yazması için ilham veren Essex balina avlama gemisinin gerçek hikâyesini kaleme aldığı In the Heart of the Sea: The Tragedy of the Whaleship Essex adlı kitabıyla 2000 yılında National Book Award ödülünü kazanmış ve Pulitzer'e de aday gösterilmiştir. Eser 2015 yılında aynı adla sinemaya uyarlanmıştır.

Denizin Ortasında, yönetmenliğini Ron Howard'ın yaptığı 2015 yapımı gerçek olaylara dayanan bir macera türü sinema filmidir. Film, 1999 yılında Nathaniel Philbrick tarafından kaleme alınan aynı isimli ödüllü kitaptan uyarlanmıştır. Filmde 1820 yılında bir İspermeçet balinası tarafından batırılan ve yazar Herman Melville'e 1851 yılında yayınladığı Moby Dick adlı eserini yazmaya ilham veren Essex balina avlama gemisinin ve mürettebatının başından geçen olaylar anlatılır.

<i>Benito Cereno</i> Herman Melville tarafından yazılan öykü

Benito Cereno, Amerikalı yazar Herman Melville'in yazdığı bir uzun öyküdür. İlk olarak Putnam's Monthly Magazine dergisinde 1855 yılında dizi olarak yayımlanmıştır.

Kâtip Bartleby (İngilizce: Bartleby, the Scrivener: A Story of Wall Street), Amerikalı yazar Herman Melville'in 1853 yılında kaleme aldığı uzun öykü. Hikâyede bir Wall Street avukatı tarafından işe alınan ve ilk başlarda işine dört elle sarılmakla birlikte önce dosya kopyalamayı, ardından, kendisinden istenen hemen her işi, "Yapmamayı tercih ederim" sözleriyle reddeden kâtip Bartleby anlatılır.

Essex, adını tarihteki Essex Krallığından alan ve günümüzde İngiltere sınırları içindeki bir kontluktur. Bunun dışında şu anlamlara da gelebilir: