Herkül (Handel)
| Özgün isim | Hercules, HWV 60 |
|---|---|
| Müzik | George Frideric Handel |
| Libretto | Thomas Broughton |
| Gala | 5 Ocak 1745 |
| İlk gösterim yeri | King's Tiyatrosu, Londra |
| Oyuncular |
Herkül (Orijinal İngilizce adı:Hercules HMW60) George Frideric Handel tarafından Temmuz-Ağustos 1744'te bestelenmiş üç perdelik bir oratoryo ama günümüzde opera olarak sahnelenen müzik eseridir. Libretto İngilizce olarak "Thomas Broughton" tarafından antik Grekçeden Sofokles'in Trakhisli Kadınlar trajedi oyunundan ve antik Latinceden Ovid'in Metamorfozlar eserinin IX. kitabından uyarlanmıştır.[1]
Hazırlanma ve sahnelenme
Eser Temmuz-Agustos 1744'te bestelenmeye baslanip 5 Ocak 1745'te Londra'da King's Tiyatrosu'nda bir sahne oyunu degil de bir konser stilinde oratoryo olarak seslendirilmistir. Bu orijinal yapim konser bir defa daha verilmiştir ve gayet buyuk bir fiyasko olarak hic begeni kazanmamis ve bu orijinal konser Handel tarafından tekrarlanmamistir. Handel Herkul ortaryosunun icerigini degistirip Lichas rolunu tamamiyle ortadan kaldirarak ve yine 2 kez 1749'da ve 1 kez 1752'de tekrar konser olarak sahnelenmistir. Fakat konser olarak bir kilise veya konser salonundan bir opera olarak sahnelenmesi gerceklesmemis ve 19. yuzyilda hic yapimlanmadan unutulmustur.
20. yuzyil baslarinda Romain Rolland, Henry Prunières, Paul Henry Lang vb Fransiz muzik kritikleri bu eserin sahnede bir drama musicale janrinda bir opera eseri olarak yapimlanabilecegini iddia etmislerdir. Bu modern goruse olarak bu eserin bir opera seklinde olarak ilk icrasi 1925'te Munster operaevinde yapilmistir.
Roller
| Rol | Ses tipi | Prömiyerde roller, 5 Ocak 1745 (Orkestra şefi: --) |
|---|---|---|
| Herkül | bas | Thomas Reinhold |
| Dejanira, Herkül'ün eşi | mezzo-soprano | Miss Robinson |
| Iole, Kral Oechalia'nın kızı | soprano | Elisabeth Duparc "La Francesina" |
| Hyllus, Herkül'ün oğlu | tenör | John Beard |
| Lichas, haberci | kontralto | Susannah Maria Cibber |
Konu özeti
Yer: Antik Yunanistan
Zaman: Antik çağ
I. Perde
Herkul'un esi Dejanira kocası Herkül'ün bir askeri sefer sırasında öldüğüne inanmistir ve saray halkı onun avutulmaz acısını teselli etmeye calismaktadir. Kendilerine danisilan kahin kahramanın öldüğünü ve Oeta'nın zirvesinin alevler içinde yanmakta olduğunu bildirmiştir. Kahinin bu gorusu Dejanira'nın korkularını doğrulamktadir. Fakat Dejanira'nın oğlu, Hyluss, babasının öldüğü haberine inanmak istememekte ve onun yaşamakta olduğuna inanmaktadir. Onun icin babasını bulmak üzere yola çıkmak istemektedir. Seyahat icin son hazırlıklarini yaparken haberci Lichas gelir. Herkül'ün Oechalia'yı fethettigini ve sonra geri döndüğünün haberini getirmistir. Herkul'un yaninda getirdigi esirler arasinda gayet guzel Iole de bulunmaktadır. Dejanira'nın kötü günleri geride kalmıştır ve Hyllus da derinden duygulanmıştır. Herkül, Iole'nin ülkesini ortadan kaldirip babasını kurban etmiş olmakla rağmen, Iole'ye, sürgünde de bile olsa, serbest olacagi güvencesi vermistir.
II. Perde
Iole, saray entrikalarından uzak mutavazi, basit, mutlu bir hayat arzulamaktadir. Fakat Dejanira rakip olarak gördüğü Iole'yu kiskanmakta ve Herkül'ün kandisini aldattığına inanmaktadir. Bu Iole tarafından kattiyetle rededilmistir. Ama Dejanira Iole'nin guzelligini gorup fikrini degistirmekten kacinmaktadir. Lichas da Dejanira'nın giderek artan kıskançlığını gözlemektedir. Hyluss ise esir prensese aşik olmustur ama Iole onun aşkına karsilik vermez. Hyluss bundan acı çekmektedir. Herkül zafer töreni kutlamaları hazırlıklarına başlarken, Dejanira da Lichas'a kocasına verilmek üzere uzlaşma sembolü olarak bir pelerin verir. Bu pelerin kan lekeleri ile kaplidir ve Herkül tarafından yaralanan Nessus ölürken Dejanira'ya verilmiştir. Bu pelerin guya sadık olmayan esin kalbini tekrar kazanma gücü verdigi kabul edilmektedir. Bu arada, Iole onun suçlamalarını reddettiği için, Dejanira büyük acılar icindedir.
III. Perde
Lichas, Herkül'ün Dejanira'nın hediyesini tapınakta nasıl aldığını ve pelerinin nasıl ölümcül zehirle kapli oldugunu anlatır. Bugüne kadar mağlup edilemeyen kahraman Herkül bu pelrini giyince, Oğlunun gözü önünde, acı içinde kıvranarak ölmekte ve Dejanira'ya lanet yağdırmaktadır. Baba, oğluna son arzusunu açıklar: Cesedi Oeta dağının zirvesine götürülecek ve orada bir cenaze ateşi yakılarak bu ateşin içine atılacaktır. Dejanira'ya Herkül'ün tanrılar tarafından Olympos'a kabul ettiği bilgisi verilir. Dejanira, kocasının ölümüne neden olduğunu anlayınca aklini kaybeder. Böylesine bir talihsizlik, Iole'nin de kalbinin yumuşamasına neden olur. Bas-tanri Jüpiter, Hyllus ve Iole´nin evlenmesini emreder. Bu karar Hyllus tarafından neşeyle, Iole tarafından da bağlılıkla karşılanır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- İngilizce Wikipedia "Hercules (Handel)" maddesi Tarih:09.02.2014 21 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
- ^ Lang, Paul Henry (1996) Frederic Handel Courier Dover Publications George Frideric Handel - Paul Henry Lang - Google Books 10 Kasım 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
Dış bağlantılar
- MSLP websitesinde Handel'in "Hercules" operası partitür notaları ve diğer notalar: Hercules, HWV 60 (Handel, George Frideric) - IMSLP/Petrucci Music Library: Free Public Domain Sheet Music 22 Şubat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Erişme:08.02.2014)
- Bayerische Staatsbibliothek "Digitale Bibliothek" websitesi Handel'in "Hercules" operası partitür notaları Digitale Bibliothek - Münchener Digitalisierungszentrum 17 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Erişme:08.02.2014)
