Tüketici fiyat endeksi ya da kısaca TÜFE, tipik bir tüketicinin satın aldığı belirli bir ürün ve hizmet grubunun fiyatlarındaki ortalama değişimleri gösteren bir ölçüttür. Yıllık enflasyon değerindeki değişimi ölçmek için kullanılır.
Tekel veya monopol, bir pazarda belirli bir ürün için üretici ya da dağıtımcı olarak tek bir firmanın bulunması durumudur. Bir monopol, rakip firmaların daha düşük fiyat koyması korkusu olmadan kendi fiyatını belirleme gücüne sahiptir. Monopoli, serbest rekabeti ortadan kaldırarak kaynakların verimli kullanımını önleyen bir durum yaratır.
Borsa İstanbul ya da kısaca BİST, Türkiye'de 1985 yılında açılan sermaye piyasasında faaliyet gösteren Türk ve yabancı kaynaklı bankalara, aracı kurumlara saklama ile takas hizmeti verir. İstanbul Menkul Kıymetler Borsası olan adı 5 Nisan 2013 tarihinde "Borsa İstanbul" olarak değiştirilmiştir. Ayrıca "Yatırıma değer!" resmî slogan olarak kabul edilmiştir
Üretici fiyat endeksi ya da kısaltması ÜFE, belirli bir referans döneminde ülke ekonomisinde üretimi yapılan ve yurt içine satışa konu olan ürünlerin, üretici fiyatlarını zaman içinde karşılaştırarak fiyat değişikliklerini ölçen fiyat endeksidir. Aylık ve yıllık enflasyon rakamının belirlenmesinde kullanılır.
Ekonomi'de Gini katsayısı, Gini endeksi veya Gini oranı, bir ulus ya da bir sosyal grup içindeki gelir eşitsizliği veya servet eşitsizliğini temsil etmeyi amaçlayan bir istatistiksel dağılım ölçüsüdür. Gini katsayısı istatistikçi ve sosyolog Corrado Gini tarafından geliştirilmiştir.
Fiyat endeksi; belirli bir istatistiksel olaya ait değerlerin, bu halde belirli tek bir mal veya hizmet veya belirli bir grup mal/hizmetle ilgili fiyatların, zamana ya da yere göre farklılık göstermelerini özetleyen bir sayısal ölçüdür. Fiyat endeksi, iktisat bilimi ve uygulaması içinde çok önemli rol oynar. Diğer taraftan fiyat endeks sayıları hesaplanması ve değerlendirilmesi istatistik biliminin önemli bir konusudur ve özel olarak yalnız fiyatların zaman içinde değişmesini inceleyen bir zaman serisi özetlemesi olarak görülür.
Miktar endeks sayıları tek bir mal veya hizmet veya belirli bir grup veya hizmet için miktarların zaman içinde değişmelerini incelemek amacıyla hesaplanan her bir zaman birimi için tek bir sayı hesaplanmasını kapsayan bir zaman serisi özetleme yöntemidir. İktisat bilimi ve iktisat politikası uygulaması için bazı miktar endeksleri çok önem taşımaktadır. Örneğin, ihracat endeksi ve ithalat endeksi dış ticaret ögelerinin miktarlarının zamanla değişmesini gösteren miktar veya hacim endeks sayıları olurlar.
Fiyat endeks sayılarını hesaplamak için birçok sayıda değişik formül bulunmaktadır. Bu değişik fiyat endeks sayıları için formüllerin hepsi veri olarak fiyatlar ve miktarları kullanmaktadırlar. Ancak bu aynı verileri değişik olarak birleştirmektedir. Genel olarak bir fiyat endeksi, temel (baz) dönem fiyatlarının, diğer zaman dönemleri fiyatlarının, temel (baz) dönem miktarlarının ve diğer dönem miktarlarının değişik bileşimlerinin toplamı özet halinde bulmaktadır. Değişik fiyat endeksleri formülleri sınıflandırılırken ilk sınıflama harcamaları esas alan endeksler ve fiyat relatiflerinin ağırlıklı ortalamasını esas alan formüller şeklinde yapılabilir.
İndeks, endeks, fihrist veya dizin. Farklı alanlardaki kullanımları:
Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP), yıllık İnsani Gelişme Raporunda 191 ülkenin İnsani Gelişme Endeksini (İGE) derliyor. Endeks, belirli bir ülkedeki sağlık, eğitim ve geliri, ülkeler arasında ve zaman içinde karşılaştırılabilir bir insani gelişme ölçüsü sağlamak için dikkate alır.
New York Menkul Kıymetler Borsası , ABD, New York City, Aşağı Manhattan, 11 Wall Street'te bulunan menkul kıymet borsasıdır. Kasım 2010'da Dünyanın en büyük borsalarının Market capları $13.39 trilyon değeri bulan hisseye sahiptir. 2008 yılında ortalama $153 milyar günlük işlem hacmine ulaşmaktadır.
Nikkei 225, Tokyo Menkul Kıymetler Borsası'nın borsa endeksidir. Endeks 7 Eylül 1950 tarihinden bu yana Nikkei tarafından yayımlanmaktadır. Fiyat ağırlıklı bir endeks olup bileşenleri yılda bir kez gözden geçirilir.
OMX Helsinki 25, OMXH25, eskiden HEX25), Helsinki Borsası'nın borsa endeksidir. En çok işlem gören 25 adet hisse senedi sınıfından oluşan bir piyasa değeri ağırlıklı endekstir. Tek bir stok için maksimum ağırlık %10 ile sınırlı olup Fortum ve Sampo Group'un Şubat 2009'daki bir değişikliğin sınırlarını aşmış olmasına rağmen, esas olarak Nokia'nın endeksteki ağırlığını sınırlamaktır.
Borsa yatırım fonu (ETF), menkul kıymetler borsalarında işlem gören bir yatırım fonudur. Bir ETF, hisse senedi, emtia veya tahvil gibi varlıkları tutar ve genellikle sapmalar net varlık değerine yakın tutmak için tasarlanmış bir arbitraj mekanizması ile çalışır. Çoğu ETF, hisse senedi endeksi veya tahvil endeksi gibi bir endekse sahiptir. ETF'ler düşük maliyetler, vergi verimliliği ve hisse senedi benzeri özelliklerinden dolayı yatırımlar açısından cazip olabilmektedir.
FTSE 100 endeksi, Londra Borsası'nın borsa endeksidir. Endeks, 1984 yılında kurulmuş olup borsada işlem gören en yüksek piyasa değerine sahip 100 şirketi kapsamaktadır ve Birleşik Krallık şirket yasası tarafından düzenlenen işletmeler için refah ölçüsü olarak görülmektedir. Endeks, Londra Menkul Kıymetler Borsası Grubu'nun bir alt şirketi olan FTSE Group tarafından düzenlenmektedir.
IBEX 35, Madrid Borsası'nın borsa endeksidir. Endeks, 1992 yılında kurulmuş olup İspanya'nın menkul kıymet piyasalarını işleten Bolsas y Mercados Españoles'in bir yan kuruluşu olan Sociedad de Bolsas tarafından yönetilmektedir. Madrid Borsası Genel Endeksi'nde işlem gören 35 hisse senedinden oluşan ve her yıl iki kez gözden geçirilen piyasa değeri ağırlıklı bir endekstir. IBEX 35'teki opsiyon ve vadeli işlem sözleşmelerinde işlem, BME'nin bir başka yan kuruluşu olan MEFF tarafından sağlanmaktadır.
Hacettepe Teknokent; Türkiye Cumhuriyeti Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'nın "Teknoloji Geliştirme Bölgeleri" projesi kapsamında 20 Mart 2003 tarihinde Hacettepe Üniversitesi bünyesinde kurulan bir teknokenttir.
Ülkelere Göre Sağlık Endeksi, ülkeleri, sağlık endeksini baz alarak sıralayan listedir. Endeks, 95 ülkeden 34.288 kullanıcının anketlere katılımlarıyla oluşturulmuştur.
TOPIX, Tokyo Menkul Kıymetler Borsası'nın borsa endeksidir. Endeks, 1 Temmuz 1969 tarihinden bu yana Tokyo Menkul Kıymetler Borsası tarafından hesaplanmakta ve yayınlanmakta olup borsanın birinci bölümündeki tüm yerli şirketleri izlemektedir. 1 Şubat 2011 tarihi itibarıyla Tokyo Menkul Kıymetler Borsası Birinci Bölüm'de 1.669 şirket bulunmakta olup endeksin piyasa değeri 197.4 trilyon yendir.
İnsani Yoksulluk Endeksi (HPI), Birleşmiş Milletler tarafından İnsani Gelişme Endeksi'ni (HDI) tamamlamak için geliştirilen ve ilk olarak 1997'de İnsani Yoksunluk Raporunun bir parçası olarak rapor edilen bir ülkedeki topluluk yoksulluğunun bir göstergesiydi. İGE'ye kıyasla, yoksun ülkelerdeki yoksunluğun boyutunu daha iyi yansıttığı düşünülüyordu. 2010 yılında, BM'nin Çok Boyutlu Yoksulluk Endeksi'nin yerini aldı.