Yunan mitolojisi, Antik Yunanistan'da dünyanın yaratılışı, tanrı, tanrıça ve kahramanların hayatı hakkındaki söylence ve öğretileri içermekle kalmayıp aynı zamanda Eski Yunan dininin gövdesini oluşturmaktadır. Günümüzde, bu mitoloji hakkındaki bilgilerimizi bu sözlü edebiyatın yazılı hâllerinden alıyoruz. Tarihçiler, mitoloji hakkında daha ayrıntılı bilgi almak için o dönemin sanatındaki ipuçlarını bile toplar.
Etrüskler, İtalya'nın Tiber ile Arno nehirleri arasında yer alan Etruria bölgesinde yaşamış ve MÖ 6. yüzyıla dek varlığını sürdürmüş bir halk olup Antik Romalılar tarafından Etrusci veya Tusci adlarıyla tanımlanmışken Yunanlar Tyrrhen, Tyrsen diye tanımlamıştır. Kendilerine Rasena diyen Etrüsk halkının bir kısmı ve kültürü zamanla Roma İmparatorluğu içinde erimiştir. Etrüskler İtalya'da dönemlerindeki diğer kavimlerden çok daha ileri bir uygarlık düzeyindeydiler. Roma uygarlığının, Etrüsk mitolojisindeki ilahlardan, hukukundan yol yapım tekniklerine kadar, kökünü hemen hemen tümüyle Etrüsk uygarlığından almış olduğu günümüzde saptanmış durumdadır. Etrüskler'in dini, Ciceronun değindiği gibi, vahyedilmiş bir dindi ve 12'li sistemi baz alan bir inisiyatik örgütlenmeleri vardı.
Aita, Etrüsk mitolojisinde yer altı tanrısıdır. Ona atfedilen özellikler ve insanların ona karşı tapınma biçimleri açısından Yunan mitolojisindeki Hades ve Roma mitolojisindeki Plüton ile büyük benzerlikler taşımaktadır, bir bakıma Yunan mitolojisindeki Hades'in Etrüsk mitolojisindeki hâlidir.
Bu makale Yunan mitolojisindeki Achelous isimli nehir-tanrı üzerinedir. Aynı isimli nehir için Achelous Nehri makalesine bakınız.
Roma mitolojisi, Antik Roma'da yaşayan insanların mitolojik inançlarının bütününe verilen isimdir. Genelde iki ana bölümü olduğu düşünülür; ilk bölüm ki daha sonraları etkin olmuştur ve edebidir, genellikle Etrüsk mitolojisindeki öğelerin Romalılaştırılmış hallerinden meydana gelir, ikinci bölüm ise daha erken dönemlerde etkin olmuş olan ve daha çok kültik olan farklı uygulama ve inançlara sahip daha özerk bir bölümdür.
Etrüsk mitolojisi veya Etrüsk dini, Etrüsklerin mitolojik yazın ve inançları ile birlikte yaptıkları dini adet ve uygulamaların bütünüdür.
Tinia veya Tin, Etrüsk mitolojisinde Uni'nin kocası, cennetin ve göğün tanrısı, tanrıları tanrısı. Ayrıca Uni ve Menerva ile güçlü bir üçlemede de bulunurdu.
Antik Roma'da din, kökenleri büyük ölçüde Antik Yunan ve İtalya Yarımadası'nın pagan geleneklerinden alan, inanç ve kültlerin bileşimidir.
Klasik mitoloji, Klasik Greko-Romen mitolojisi, Yunan ve Roma mitolojisi veya Greko-Romen mitolojisi, kültürel alımlama tarafından kullanıldıklarında veya dönüştürüldüklerinde antik Yunan ve Romalıların mitlerinin hem konusu hem de incelenmesidir. Bu mitolojiler, felsefe ve politik düşüncenin yanı sıra, daha sonraki Batı kültürü boyunca klasik antik çağın en önemli kalıntılarından birini temsil eder. Yunanca mitos kelimesi, konuşulan kelimeye veya konuşmaya atıfta bulunur, ancak aynı zamanda bir masal, hikâye veya anlatıyı da ifade eder.
Eroteler ( ) içerisinde aşk ve cinsel ilişki ile ilgili unsurları içeren Yunan mitolojisindeki kanatlı tanrılardır. Afrodit'in maiyetinin bir parçası olarak bilinirler. Eroteler, tekil bir tanrı olarak daha karmaşık bir mitolojiye sahip olan Eros'un çoğuludur.
Interpretatio graeca, diğer kültürlerin mitolojisini ve dinini yorumlamak veya anlamaya çalışmak için kullanılan bir söylemdir. Eski Yunan dini kavram ve uygulamalarını, tanrıları ve mitleri, eşdeğerlikleri ve ortak özellikleri kullanarak kendi kültürüne empoze etmektir.
Catha Etrüsk mitolojisinde ay veya güneş tanrıçasıdır. Doğumla da ilişkilendirilir. Yeraltı dünyasıyla da bağlantısı olan Catha aynı zamanda İtalya'nın Pyrgi kentindeki güney kutsal alanının tanrıçasıdır Sık sık bir kült paylaştığı Etrüsk tanrısı Śuri ile birlikte görülür. Catha, sıklıkla Yunan tanrısı Dionysos'un muadili olan Etrüsk tanrısı Fufluns ve Roma tanrısı Bacchus'un muadili olan Pacha ile eşleştirilir. Ayrıca, Pyrgi'de Catha, Yunan tanrısı Apollon'un muadili olan tanrı Aplu ile de bağlantılıdır. Aplu, Etrüsk dinine dahil edildiğinde, Catha'nın bazı özelliklerini bile almış olabilir. Giovanni Colonna, Catha'nın Yunan Persephone ile bağlantılı olduğunu, çünkü Catha'nın eşi Suri'nin Roma mitolojisindeki Dis Pater ile ilişkilendirdiğini öne sürdü.
Calu, Etrüsk kökenli bir ktonik tanrıdır. Genellikle Yunan Hades'in, (Aita'nın) Etrüsk eşdeğeri olarak görülür Kurt benzeri bir görünüm veya kurt derisi başlıklı bir insan gibi görünüşleriyle tanımlanır. Calu kültünün görsel temsilleri, Roma tanrısı Lupercalia'nın ve Hirpi Sorani'nin kültü ile ortak unsurlar içeriyor gibi görünüyor.
Cel Etrüsk mitolojisindeki toprak tanrıçasıdır. Etrüsk takviminde, Celi (Eylül) büyük olasılıkla onun için adlandırılmıştır. Yunan muadili Gaia ve Romalı Tellus'tur.
Antik Etrüsk dininde Laran savaş tanrısıdır. Sanatta miğfer, zırh, mızrak ve kalkan taşıyan çıplak bir genç olarak tasvir edildi. Yeraltı dünyası ile de ilişkili görünmektedir. Nitelikleri arasında barışı koruma sorumluluğu vardır. Sınırların koruyucu tanrısıdır. Diğer sekiz Etrüsk tanrısı gibi yıldırım kullanabilir. Tapula Capuana'ya göre Laran'ın festivali Mayıs ayında kutlanmaktadır. Laran ayrıca Yunan Ares'in ve Romalı Mars'ın eşitidir. Eşi tanrı Turan'dır.
Maris, Etrüsk mitolojisi nde çocuk ve bebek tanrısıdır. Pek çok lakap ile tanınırdı: Mariś Halna, Mariś Husrnana ve Mariś Isminthians. Herakles'in Etrüsk eşdeğeri Hercle'nin oğluydu.
Etrüsk dininde, Turms, Roma Merkür ve Yunan Hermes'in eşdeğeriydi, tüm bu tanrılar hem ticaret tanrısı hem de tanrılar ve insanlar arasında haberci olarak geçerdi. Hermes ve Merkür ile aynı ayırt edici niteliklerle tasvir edilmiştir. Bir caduceus, bir petasos sıkılıkla görülür. Tanrıların, özellikle Tinia'nın (Jüpiter), habercisi olarak tasvir edilir
Aplu, salgınların Hurri tanrısıdır. İsminin tanrı Nergal'e verilen bir unvan olan "Enlil'in oğlu" anlamına gelen Akadca Aplu Enlil'den geldiği öne düşünülmektedir.
Uni, Etrüsk dininde ve mitinde eski evlilik, doğurganlık, aile ve kadın tanrıçasıdır ve Perugia'nın koruyucu tanrıçasıdır. Roma mitolojisinde Juno'nun ve Yunan mitolojisinde Hera'nın Etrüsk eşdeğeri olarak tanımlanır. Etrüsk panteonunun yüce tanrıçası olarak gökyüzü tanrısı kocası Tinia ve bilgelik tanrıçası kızı Menrva'dan oluşan Capitoline Üçlüsü'nün özgün öncüsü olan Etrüsk üçlüsünün bir parçasıdır.
Eski İtalik yazıları veya Eski İtalik alfabeleri, MÖ 700 ile MÖ 100 yılları arasında İtalya Yarımadası'nda o dönemde konuşulan çeşitli diller tarafından kullanılan eski bir yazı sistemi ailesidir. En dikkate değer üyesi Etrüsk alfabesidir ki bu alfabe, bugün Türkçenin de dahil olduğu 100'den fazla dil tarafından kullanılan Latin alfabesinin de atasıdır. Kuzey Avrupa'da kullanılmış olan runik alfabelerin, bu alfabelerin birinden ayrı olarak MS 2. yy'da türediğine inanılıyor.
