İçeriğe atla

Herboloji

Yogyakarta'daki bir aktar

Herboloji, otsu bitki bilimi ya da otsu bitkileri inceleyen bilim dalı. Ziraat mühendisliği, botanik ve eczacılığın ilgi ve araştırma sahasına da girer. Ziraat sahasında, tarım alanlarında sorun olan otsu bitkiler, botanik sahasında otsu bitkilerin biyolojisi ve sistematiği, eczacılık alanında ise, otsu bitkilerin farmasotik özellikleri ve insan sağlığında kullanımı gibi konuları içerir. Türkiye'de akademik ve resmi anlamda herboloji, ziraat fakültelerinde bir bilim dalı olarak yer almakta ve Zirai Mücadele Araştırma Enstitüleri'nde şube olarak temsil edilmektedir.

İçerisinde baharatlar, kokular ve de şifalı bitkiler adıyla anılan bitkilerin satıldığı dükkânlara ve bunların satıcılarına aktar denmektedir. Osmanlı zamanında Baharat Yolu ile Hindistan'dan ve diğer Doğu ülkelerinden gelen güzel koku ve baharatların satışıyla başlamış bu meslek, o dönemde ağırlıklı olarak Mısır Çarşısı'nda yapılıyordu, hatta çarşı adını içinde satılan malların Mısır'dan gelmesinden almıştı. Günümüzde, Mısır Çarşısı'nda çok az aktar kalmıştır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Gıda mühendisliği</span>

Gıda mühendisliği, bilimsel bilgiler ve mühendislik bilgileri yardımıyla gıdaların güvenilir bir şekilde üretimini, hazırlanmasını, işlenmesini, paketlenmesini, dağıtılmasını ve gıdalardan uygun bir şekilde yararlanılmasını sağlayan mühendislik dalıdır. Temel amacı insanların sağlıklı beslenmesidir.

<span class="mw-page-title-main">Biyokimya</span> Canlı organizmalardaki kimyasal süreçlerin incelenmesi

Biyokimya, bitki, hayvan ve mikroorganizma biçimindeki bütün canlıların yapısında yer alan kimyasal maddeleri ve canlının yaşamı boyunca sürüp giden kimyasal süreçleri inceleyen bilim dalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Farmakoloji</span> İlaçlarla ilgili biyoloji dalı

Farmakoloji ya da eczabilim günümüzdeki anlamıyla canlı organizmadaki ilaç etkilerini ve canlı organizmaya alınan ilaçların yapısını inceleyen bir bilim dalıdır. Yeni sentezlenmiş veya bitkilerden ayrıştırılmış maddelerin etkilerini biyolojik yapısını laboratuvar çalışmaları ile deney hayvanlarında, klinik araştırmalar ile insanlarda inceleyerek ilaç geliştirme çalışmalarına katkı veren bir tıp ve eczacılık bilimidir. Diğer bir deyişle, ilaçların yapımından, kullanıma sunulmasına, ilaçlar ile biyolojik dizgeler arasındaki etkileşimleri inceleyen bilim dalıdır. Farmakoloji, deneyleri ve canlılar üzerindeki araştırmalardan klinik uygulamaya değin uzanan bu karmaşık ve yoğun süreci birçok alt dalı ve yardımcı bilim dalları ile yakından bağlantılı yürütür.

Palinoloji, Botanik'in polen ve sporları araştıran alt bilim dalıdır. Palinoloji terimi ilk kez Hyde ve Williams tarafından 1944'te kullanılmıştır. Etimolojik olarak, Hyde ve Williams "palinoloji"yi, Yunanca "paluno" (serpmek) ve "pale" (toz) kelimelerinden türetmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Mısır Çarşısı</span> Eminönünde bulunan bir çarşı

Mısır Çarşısı, Eminönü'nde Yeni Camii'nin arkasında ve Çiçek Pazarı'nın yanındadır. İstanbul'un en eski kapalı çarşılarından biridir. Aktarlarıyla meşhur bu çarşıda hâlen tabii ilaçlar, baharat, çiçek tohumları, nadir bitki kök ve kabukları gibi eski geleneğine uygun ürünlerin yanı sıra; kuruyemiş, şarküteri ürünleri, değişik gıda maddeleri satılmaktadır. Mısır Çarşısı pazar günleri de açıktır.

<span class="mw-page-title-main">Agrostoloji</span> Otların ve Ot Benzeri bitkileri inceleyen Botanik dalıdır

Agrostoloji, otsu bitkilerle ve özellikle bu bitkilerin sınıflandırılmasıyla ilgili botanik dalıdır. Agrostolojinin üzerinde çalıştığı otlar genel olarak Graminoid'lerdir. Bu nedenle Agrostoloji, Graminology olarak da adlandırılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Dicle Üniversitesi</span> Diyarbakırda kurulu devlet üniversitesi

Dicle Üniversitesi, Diyarbakır'da bulunan, 1973 yılında kurulmuş bir devlet üniversitesidir.

<span class="mw-page-title-main">Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi</span>

Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Cumhuriyet döneminin ilk kurulan fakültesi Ankara Üniversitesi'nin mühendislik ve temel bilim alanlarındaki öncü kuruluşlarındandır. Kuruluşundan bu yana fakülte Türkiye'de bilim ve teknolojinin gelişmesinde, ülkenin kalkınmasında, çağdaş düzeyde temel ve uygulamalı araştırmalar yapılmasında önemli katkılarda bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Eczacılık</span>

Eczacılık; hastalık teşhisi, önlenmesi, tedavi edilmesi ve semptomların azaltılmasında kullanılan her türlü madde ve ilacın; keşfi, üretimi, geliştirilmesi, imha edilmesi, güvenli ve etkin kullanımı ve kontrolü ile ilgilenen, tıp bilimini kimya ile ilişkilendiren klinik sağlık bilimidir. Eczacılığın uygulanması; ilaçlar ve ilaçların etki mekanizmaları, yan etkileri, etkileşimleri, vücuttaki hareketleri ve toksisitesi konularında üst düzey bilgi sahibi olmayı gerektirir. Aynı zamanda tedavi süreçlerinin ve patolojik süreçlerin anlaşılması konularında da yetkinlik gerektirir. Klinik eczacılık gibi eczacılığın bazı uzmanlık dalları da, tıbbi verilerin ve laboratuvar verilerinin değerlendirilmesi hakkında bilgi sahibi olmak gibi başka nitelikler gerektirir.

Hikmet Ahmet Birand,, Türk akademisyen, üniversite idarecisi, botanik bilgini ve yazar.

<span class="mw-page-title-main">Turhan Baytop</span> Türk bitkibilimci

Turhan Baytop, Türk eczacı, öğretim üyesi, botanikçi, bilim insanı.

Farmasötik botanik veya Tıbbi botanik, tıbbi açıdan ve sağlık hizmetleri açısından fonksiyonu olan bitkilerin morfolojisini, anatomisini, fizyolojik fonksiyonunu, sınıflandırılmasını, teşhis edilmesini, hücre doku kültürlerini ve rasyonel kullanımlarını inceleyen bir bilim dalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Otsu bitki</span> Toprak üstünde kalıcı odunsu gövdesi olmayan bitki

Otsu bitki (herbacea), ağaçsı bitkilerin aksine gövdesi sert olmayan, bir yıllık, iki yıllık ya da çok yıllık olabilen basit bitkiler. Bunlar herboloji bilimince incelenirler.

<span class="mw-page-title-main">Ot</span> gıda, ilaç veya parfüm için kullanılan bitki

Otlar, tıbbi amaçları olan, yiyecekleri veya garnitürleri tatmak ve süslemek için kullanılan tuzlu veya aromatik özelliklere sahip bitkilerdir; makro besinler için tüketilen sebzeler ve diğer bitkiler hariçtir. Mutfak kullanımı tipik olarak baharatları baharatlardan ayırır. Otlar genellikle bir bitkinin yapraklı yeşil veya çiçek açan kısımlarını belirtir, baharatlar ise genellikle tohumlar, peridermis, kökler ve meyveler dahil olmak üzere bitkinin diğer kısımlarından kurutulur ve üretilir.

<span class="mw-page-title-main">İbrahim Karaca</span>

İbrahim Karaca, Ege Üniversitesi'nin 8. rektörü ve Ziraat Fakültesi eski dekanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Etnobotanik</span> Bitkilerin insanlar tarafından kullanımını konu alan bir bilim dalı

Etnobotanik insanların bitkilerle çok yönlü ilişkisini sistematik olarak araştıran disiplinler arası bilim dalı. Yunanca ethnos, halk ve botanik, bitki bilimi; İngilizce ethnobotany adı verilir. Türk Dil Kurumu'nun sözlüklerine henüz girmemiş olmakla beraber T.C. Kültür Bakanlığı bir yönetmelikte etnobotanik karşılığı olarak halk botaniği terimini kullanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Asuman Baytop</span> Türk bitkibilimci

Asuman Baytop, Türk botanikçi, bitki toplayıcısı ve eczacı. Türk bilim tarihinin önemli isimlerinden biridir. Türkiye florasına katkılarından dolayı 9 bitki türüne adı verildi. Bunlardan biri 1979 yılında Akseki'de kendi topladığı Crocus asumaniae’dir. Türkiye florası üzerine uzmanlaşıp bu alanda akademik çalışmalar yürüttü. 150'den fazla arazi gezisinde 23.000 bitki örneği topladı ve inceledi. Türkiye florasına bilim için yeni 8 tür ve 3 alttür kazandırdı. İstanbul Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Herbayumu (ISTE) ve Farmasötik Botanik Anabilim Dalı'nın kurucusudur. 1989 yılından itibaren Türkiye'de botanik eğitiminin ve araştırmalarının tarihini inceledi. Akademik çalışmaları ile birçok ödüle layık görüldü. Kendisi Turhan Baytop'un eşi, bilim tarihçisi Feza Günergun'un annesidir. Ulusal ve uluslararası 260 kadar bilimsel yayını vardır. Başlıca yapıtları : Bitkisel Drogların Anatomik Yapısı (1959), Tıbbi Bitkiler Atlası (1978), Farmasötik Botanik (1967), Farmasötik Botanik Uygulamaları (1993), Bitkilerin Bilimsel Adlarındaki Niteleyiciler ve Anlamları (1995), İngilizce-Türkçe Botanik Kılavuzu (1998) ve Türkiye’de Botanik Tarihi Araştırmaları'dır (2003).

<span class="mw-page-title-main">Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi</span>

Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi veya kısaca NGBB; İstanbul'un Ataşehir ilçesinde bulunan bir botanik bahçesidir. 1995 yılında ANG Vakfı tarafından Ali Nihat Gökyiğit'in eşi Nezahat Gökyiğit adına kurulmuştur. Başlangıçta hatıra parkı niteliğinde olan alan 2003 yılında botanik bahçesine dönüştürülerek ziyarete açılmıştır. Türkiye florasına ait türlerin yanı sıra çeşitli ülkelerden getirilen ağaçlar, çalılar ve otsu canlıların da bulunduğu bahçe; şehir halkı için bir mesire alanı olmasının yanı sıra botanik ve ilgili diğer bilim dalları için de önemli bir araştırma ve eğitim merkezidir.

Hacettepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi; Hacettepe Üniversitesi'nin Sıhhiye Kampüsü'nde bulunan bir eczacılık fakültesidir. Klinik eczacılık, radyofarmasi ve farmasötik biyoteknoloji anabilim dalları ile farmakokinetik ve biyofarmasötik bilim dallarında lisans ve lisansüstü eğitim verilmektedir. Beş yıllık lisans programı sonrasında mezun olan öğrenciler "araştırmacı eczacı" sıfatı kazanırlar. 2015 yılından beri, ülkede gerçekleştirilen üniversiteye giriş sınavlarında en yüksek puanla öğrenci kabul eden eczacılık fakültesidir.

<span class="mw-page-title-main">Carl Ludwig Willdenow</span>

Carl Ludwig Willdenow Alman botanikçi, eczacı ve taksonomisti. Bitkilerin coğrafi dağılımını inceleyen bilim dalı olan fitocoğrafyanın kurucularından biri olarak kabul edilir. Bitki bilim mahlası Willd.'dir.