İçeriğe atla

Herbert Simon

Herbert Alexander Simon'
Doğum15 Haziran 1916(1916-06-15)
Milwaukee, Wisconsin, ABD
Ölüm9 Şubat 2001 (84 yaşında)
Pittsburgh, Pensilvanya, ABD
MilliyetABD
Mezun olduğu okul(lar)Chicago Üniversitesi
ÖdüllerTuring Ödülü (Allan Newell ile) (1975)
Nobel Ekonomi Ödülü (1978) Bilim İçin Milli Madalya (1986)
John von Neumann Teori Ödülü (1988)
Kariyeri
DalıYapay zekâ
Bilişsel psikoloji,
Bilişim bilimi,
İktisat
Politika bilimi
Çalıştığı kurumlarCarnegie Mellon Üniversitesi
Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley
İllinois Technoloji Enstitüsü
Doktora
danışmanı
Henry Schultz
Doktora öğrencileriEdward Feigenbaum
Allen Newell

Herbert Alexander Simon (d. 15 Haziran 1916 Milwaukee, Wisconsin - ö. 9 Şubat 2001 Pittsburgh, Pensilvanya), 1978'de Nobel İktisat Ödülü kazanmıştır.


Seçilmiş önemli eserleri

  • 1947: Administrative Behavior: A Study of Decision-Making Processes in Administrative Organizations
  • 1957: Models of Man
  • 1958: Organizations, James G. March ile birlikte
  • 1969: The Sciences of the Artificial
  • 1972: Human Problem Solving, Allen Newell ile birlikte
  • 1977: Models of Discovery: and other topics in the methods of science
  • 1979: Models of Thought, Cilt 1 ve 2.
  • 1982: Models of Bounded Rationality, Cilt 1 ve 2
  • 1983: Reason in Human Affairs
  • 1991: Models of My Life (Otobiyografya)
  • 1996: The Sciences of the Artificial
  • 1987: Scientific Discovery: computational explorations of the creative processes
  • 1997: An Empirically Based Microeconomics
  • 1997: Models of Bounded Rationality, Cilt 3

Dış bağlantılar

  • [1] 17 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Herbert A. Simon'a bir övgü.
  • [2]14 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Herbert Simon'un metin halinde dijital arşivleri.
  • [3]19 Kasım 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Ekonomik organizasyonlar içinde karar verme süreçleri hakkında yeni yön verici araştırmalar.
  • [4]3 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. History of Twentieth-Century Philosophy of Science] BOOK VIII: Herbert Simon, Paul Thagard and Others on Discovery Systems - with free downloads for public use.
  • Architecture of Complexity American Philosophical Society (Vol. 106, No.6) (Dec 12, 1962)

İlgili Araştırma Makaleleri

Akıllı tasarım, evrenin ve içerisindeki canlıların doğal seçilim gibi modern bilimin kabul ettiği süreçlerle oluşabileceğini, fakat bu süreçlerin zeki ve bilinçli bir varlık tarafından tasarlandığını iddia eden bir görüş. Akıllı tasarım iddiası, bilim çevreleri tarafından yeni yaratılışçılık olarak anılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Daniel Kahneman</span>

Daniel Kahneman, Amerikalı Nobel Ekonomi Ödülü sahibi psikolog.

<span class="mw-page-title-main">Reinhard Selten</span> Alman ekonomist (1930-2016)

Reinhard Selten, Nobel ödüllü Alman ekonomist.

Karar teorisi matematik ve istatistikte; değerlerin, belirsizlikler ve diğer konularla ilgili tespiti ile bir karar verme ve elde edilen optimum karar ile ilgilenir. Kararları birbirini etkileyen, çıkar çatışması içinde olan oyuncu etkileşimleri hasebiyle oyun kuramı ile yakından ilgilidir.

<span class="mw-page-title-main">John E. Walker</span>

John Ernest Walker 1997 yılında Nobel Kimya Ödülü'nü kazanmış İngiliz kimyager. Günümüzde Cambridge'de, eski adı Dunn İnsan Nütrisyon Ünitesi olan, Mitokondrial Biyoloji Birimi'nde direktör olarak çalışmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Thomas J. Sargent</span> Amerikalı ekonomist

Thomas John "Tom" Sargent Amerikalı iktisatçı. Çalışmalarını yeni neoklasik ekolu makroekonomi, parasal ekonomi ve zaman serileri ekonometrisi konuları üzerinde yoğunlaştırmıştır. 2004'ten günümüze kadar New York Üniversitesi'nde "Ekonomi ve Bankacılık Berkeley Profesörü"'dür.

<span class="mw-page-title-main">Carl Ferdinand Cori</span> Nobel ödüllü Çek biyokimyager ve farmakolog

Carl Ferdinand Cori, Çek biyokimyager ve farmakolog. Eşi Gerty Cori ve Arjantinli fizyolog Bernardo Houssay ile birlikte, glikojenin yıkımı ve vücutta tekrar sentezi yoluyla enerji deposu ve kaynağı olarak kullanılması ile ilgili keşiflerinden dolayı 1947 yılında Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'nü kazandı.

<span class="mw-page-title-main">George Wald</span> araştırmacı

George Wald, Yahudi kökenli Amerikalı bilim insanı. Retina pigmentleri üzerine yaptığı çalışmalarıyla bilinir. 1967 yılında Haldan Keffer Hartline ve Ragnar Granit ile birlikte Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü kazanmıştır.

İnsan evriminin fosil listesi, insanın evrimiyle ilgili birçok kayda değer primat fosilleri hakkında genel bir bakış sunmaktadır. Genellikle her ne kadar eksiksiz ve tam kafatasları veya bütün bir iskelet fosili nadir olarak bulunmasıyla beraber sadece birkaç kemik parçalarından veya dişten oluşan parçalar hâlinde binlerce fosil buluntular da mevcuttur. Bu liste eksiklikleri tamamlamaktan ziyade insan evriminde en önemli buluntulardan bazılarını göstermeyi amaçlamaktadır. Listede yer alan fosiller radyometrik tarihleme yöntemi veya bulundukları katmanların yaşlarının hesaplanmasıyla belirlenmiş olan tahmini yaşlarına göre sıralandırılmıştır. Listede gösterilen fosillerin çoğu Homo sapiens'in doğrudan atası olmamakla beraber insanın doğrudan atalarıyla yakın ilgilidir ve bu yüzden insan soy çizgisinin araştırılmasında önemlidir. Yalnızca insana şempanzeden daha yakın olan ya da daha yakın olabilecek türlere ait fosiller listelenmiştir.

<i>Ardipithecus</i> soyu tükenmiş hominid cinsi

Ardipithecus, yaklaşık 5.8 ila 4.4 milyon yıl önce Etiyopya'da yaşamış erken australopitesin cinsi. Hominina alt oymağının en eski tartışmasız üyesi olduğu kabul edilir. Ardipitecus'un iki ayak üzerine yürüyebilen ilk homininlerden olduğu düşünülmektedir. Cins, iki tür barındırır: Ardipithecus ramidus ve Ardipithecus kadabba.

<span class="mw-page-title-main">John Carew Eccles</span> araştırmacı

Sir John Carew Eccles, Avustralyalı nörofizyolog. 1963 yılında Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'nü sinapslar üzerine yaptığı çalışmalar nedeniyle kazanmıştır. Aynı yıl ödülü Andrew Huxley ve Alan Lloyd Hodgkin ile paylaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Barbara McClintock</span> Amerikalı bilim insanı ve sitogenetikçi (1902-1992)

Barbara McClintock, 1983 yılı Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi Amerikalı bilim insanı. Dünyanın en önemli sitogenetikçilerinden kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Frederick Sanger</span>

Frederick Sanger, İngiliz biyokimyager. 1958 ve 1980 yıllarında 2 kez Nobel Kimya Ödülü kazanmıştır. 1958 yılında "proteinlerin, özellikle de insülinin yapısı üzerine çalışmaları için" Nobel Kimya Ödülü kazanmıştır ve bu ödülü aynı kategoride 2 kez kazanan tek kişidir. 1980 yılında da "nükleik asitlerdeki baz dizilerinin belirlenmesiyle ilgili katkıları nedeniyle" Walter Gilbert ile birlikte bu ödülü kazanmıştır. Aynı yıl ayrıca Paul Berg, "nükleik asitlerin, özellikle de rekombinant DNA'nın biyokimyası üzerine temel çalışmaları için" ödülü kazanan diğer isim olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Tu Youyou</span>

Tu Youyou, ilaç kimyacısı ve eğitimci. Artemisinin ve dihidroartemisinin kaşifi olarak bilinir. Artemisinin ve dihidroartemisinin'i malaria tedavisi için kullanılmıştır ve milyonlarca hayat kurtarmıştır. Onun artemisinin ve malaria tedavisini keşfetmesi 20. yüzyılda tropikal tıbbın önemli bir atılımı ve Güney Asya, Afrika ve Güney Amerika'da tropik ve gelişmekte olan ülkelerdeki insanlar için sağlıkta iyileşme olarak görülüyor. Çalışmalarından dolayı 2011 yılında klinik tıpta Lasker ödülü ve 2015'te William C. Campbell ve Satoshi Ōmura ile birlikte Nobel Fizyoloji ve Tıp ödülünü almıştır. Tu Youyou fizyoloji veya tıp dalında ilk nobel ödülünü alan Çinli kadındır.

Ahlâki psikoloji ya da ahlâk psikolojisi hem felsefe hem de psikoloji alanlarını ortak bir zeminde inceleyen çalışma alanıdır. Tarihsel olarak, ahlaki psikoloji terimi, ahlaki gelişim çalışmasını ifade etmek için nispeten daha dar bir şekilde kullanılmıştır. Ahlaki psikoloji sonuç olarak etik, psikoloji ve zihin felsefesinin kesişimindeki çeşitli konulara daha geniş olarak değinmeye başlamıştır. Alanın bazı ana konuları ahlaki yargı, ahlaki akıl yürütme, ahlaki duyarlılık, ahlaki sorumluluk, ahlaki motivasyon, ahlaki kimlik, ahlaki eylem, ahlaki gelişim, ahlaki çeşitlilik, ahlaki temeller, ahlaki karakter, fedakarlık, psikolojik egoizm, ahlaki şans, ahlaki tahmin, ahlaki duygu, duygusal tahmin ve ahlaki anlaşmazlık olarak verilebilir.

Dorion Sagan, (1959) Amerikalı yazar ve teorisyendir. Cosmic Apprentice, Cracking the Aging Code ve Lynn Margulis: The Life ve Legacy of a Scientific Rebel dahil olmak üzere kültür, evrim ve bilim tarihi ve felsefesi üzerine kitaplar yazmış ve ortak yazarlardan biridir. Eric D. Schneider ile birlikte yazdığı Into the Cool adlı kitabı, dengesizlik termodinamiği ve yaşam arasındaki ilişki hakkındadır.

Richard Shiffrin Amerikalı psikolog, Indiana Üniversitesi, Bloomington'da Psikoloji ve Beyin Bilimleri Bölümü'nde bilişsel bilim profesörüdür. Shiffrin, psikoloji alanına bir dizi dikkat ve hafıza teorilerine katkıda bulunmuştur. 1968'de Atkinson-Shiffrin bellek modelini, o sırada akademik danışmanı olan Richard Atkinson ile birlikte yazmışlardır. 1977'de Walter Schneider ile birlikte dikkat teorisini yayınladı. 1980'de Jeroen GW Raaijmakers ile birlikte 2000'li yıllara kadar bilişsel psikologlar için standart hatırlama modeli olarak kullanılan İlişkisel Bellek Araması (SAM) modelini yayınladı 1997 yılında Mark Steyvers ile birlikte SAM modelini Bellekten Etkili Alma (REM) modeliyle genişletti.

<span class="mw-page-title-main">George Herbert Mead</span> Amerikalı filozof ve psikolog (1863 – 1931)

George Herbert Mead, öncelikle birkaç seçkin pragmatistten biri olduğu Chicago Üniversitesi'ne bağlı Amerikalı bir filozof, sosyolog ve psikologdur. Simgesel etkileşimciliğin ve Chicago sosyolojik geleneğinin kurucularından biri olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Matematiksel sosyoloji</span>

Matematik sosyolojisi, hem sosyolojik araştırmalarda matematiğin kullanımıyla hem de matematik ile toplum arasında var olan ilişkilerin araştırılmasıyla ilgilenen disiplinler arası bir araştırma alanıdır.

Kültürel evrim, sosyal değişimin evrimsel bir teorisidir. Kültürün ne olduğu, tanımından, "bireylerin davranışlarını etkileme yeteneğine sahip olan ve türlerinin diğer üyelerinden öğrenim, taklit ve diğer sosyal aktarım biçimleri yoluyla edindikleri bilgi" olarak anlaşılmaktadır. Kültürel evrim, bu bilgilerin zaman içindeki değişimidir.