İçeriğe atla

Herbert Marcuse

Herbert Marcuse
Tam adıHerbert Marcuse
Doğumu19 Temmuz 1898(1898-07-19)
Berlin, Almanya İmparatorluğu
Ölümü29 Temmuz 1979 (81 yaşında)
Starnberg, Batı Almanya
BölgesiBatı felsefesi
OkuluFrankfurt Okulu, Marksizm, Kritisizm
İlgi alanlarıSosyal teori, Sosyalizm, Endüstrializm, Teknoloji
Etkilendikleri
Etkiledikleri

Herbert Marcuse (19 Temmuz 1898, Berlin – 29 Temmuz 1979, Almanya) Alman - Amerikan filozof, sosyolog, politik felsefeci, Frankfurt Okulu'nun Eleştirel teorisi'ne yaptığı katkılarla tanınmaktadır.

Frankfurt Okulu mensuplarından biri olan Marcuse, Marksist kuramı, 1920'den başlayarak değişen tarihsel koşullarla uyumlu hale getirmenin mücadelesini vermiştir. Bu amaçla, eleştirel Marksizmin kendi versiyonunu öne süren ve 1960'lı yıllardan başlayarak uluslararası bir ün kazanan Marcuse, Amerika Birleşik Devletleri'yle Avrupa'daki yeni sol hareketin destekçisi ve savunucusu olmuştur. O, söz konusu eleştirinin ardından, estetik ve biyolojik değerlerin yüceltildiği bir toplum düzeni arayışına girmiştir. Geleceğin toplumuna ilişkin görüşleriyle özgürlükçü bir komünist olarak nitelenen Marcuse, özgür, güzel, aydınlık, cinsel içgüdülerin bastırılmadığı, herkesin yeteneğine göre özgürce çalıştığı, çalışmanın bir oyun haline getirildiği, devletin baskıcı görevine gerek duyulmayan bir toplum düzenini özlemiştir.

Marcuse'ün çalışmasının temeli, baskının bütün sistemlerini kapsayan, iddia ve tartışmayı denetim altına alan bütün muhalefet şekillerini ortadan kaldıran gelişmiş sanayi toplumun -yani "baskıcı hoşgörü'nün- ortaya konulmasıdır. Bu "tek boyutlu toplum" a karşı Marcuse, sadece ütopik bir geleceği kabul etmedi, aynı zamanda Üçüncü Dünyadaki öğrenciler, etnik azınlıklar, kadın ve işçiler gibi gruplara güvenen geleneksel çalışan sınıfa devrimci bir güç olarak baktı. Marcuse' ün önemli çalışmaları şunlardır: Reason and Revolution (Us ve Devrim, 1941), Eros and Civilization (Eros ve Medeniyet, 1958) ve One Dimensional Man (Tek Boyutlu İnsan, 1964).

Yaşamı

Eserleri

Kitaplar
  • Hegel's Ontology and Theory of Historicity (1932) orijinal dili Almanca
  • A Study on Authority (1936) orijinal dili Almanca
  • Reason and Revolution: Hegel and the Rise of Social Theory (1941). ISBN 978-1-57392-718-5
  • Eros and Civilization: A Philosophical Inquiry into Freud (1955). ISBN 978-0-415-18663-6
  • Soviet Marxism: A Critical Analysis (1958)
  • One-Dimensional Man (1964).
  • A Critique of Pure Tolerance (1965) Robert Paul Wolff and Barrington Moore, Jr ile beraber.
  • Negations: Essays in Critical Theory (1968)
  • An Essay on Liberation (1969)
  • Counterrevolution and Revolt (1972) ISBN 978-0-8070-1533-9
  • The Aesthetic Dimension: Toward a Critique of Marxist Aesthetics (1978) ISBN 978-0-8070-1519-3
  • Five Lectures (1969)[]
Makaleler
  • Repressive Tolerance[1] (1965)
  • On the Problem of the Dialectic[2] (1932–1972)
  • Liberation[3] (1969)
Türkçeye çevrilmiş eserleri

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 4 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 20 Şubat 2015. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 5 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 20 Şubat 2015. 
  3. ^ "Book Review: Herbert Marcuse's An Essay on Liberation Herbert Marcuse's An Essay on Liberation". Marcuse.org. 1 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2013. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Jürgen Habermas</span> Alman felsefeci/felsefe profesörü, sosyolog ve siyaset bilimci

Jürgen Habermas, Alman felsefeci/felsefe profesörü, sosyolog ve siyaset bilimci. Müzakereci demokrasinin babası olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Baruch Spinoza</span> Hollandalı filozof

Baruch Spinoza, Yahudi kökenli Hollandalı filozof. Aydınlanmanın erken dönem düşünürlerinden olan Spinoza, evren ve insan hakkında modern fikirler ileri sürerek öncü ahit eleştirileri yapmış ve zamanla 17. yüzyıl felsefesinin en önde gelen rasyonalistlerinden biri olarak kabul edilmiştir. Descartes'ın fikirlerinden etkilenen Spinoza, Hollanda Altın Çağının önde gelen filozofu olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Din sosyolojisi</span> sosyolojinin bir dalı

Din sosyolojisi, dini kurum ve dini yapılanmaları, dini temalarla toplumsal yapı arasındaki ilişkileri ve dinin toplum, toplumun din üzerindeki etkilerini araştıran bilimsel bir disiplindir. Din sosyologları toplumun din üzerinde dinin toplum üzerindeki etkilerini bir başka deyişle toplum ve din arasındaki diyalektik ilişkiyi açıklamaya çalışır.

<span class="mw-page-title-main">Terry Eagleton</span> İngiliz edebiyat eleştirmeni

Terence "Terry" Eagleton, İrlanda asıllı İngiliz akademisyen, yazar, edebiyat ve kültür teorileri uzmanı. Özellikle Marksist edebiyat kuramı üzerine çalışmaları ile tanınır. Hâlen Manchester Üniversitesinde görevlidir.

<span class="mw-page-title-main">Postmodern felsefe</span> Felsefi akım

Postmodern felsefe, 20. yüzyılın ikinci yarısında, 18. yüzyıl Aydınlanması sırasında geliştirilen kültür, kimlik, tarih veya dil ile ilgili modernist felsefi fikirlerde var olduğu iddia edilen varsayımlara eleştirel bir yanıt olarak ortaya çıkan felsefi bir harekettir.

<span class="mw-page-title-main">Antonio Gramsci</span> İtalyan düşünür, siyasetçi ve sosyalist kuramcı

Antonio Francesco Gramsci, İtalyan düşünür, siyasetçi, dilbilimci ve sosyalist kuramcı.

<span class="mw-page-title-main">Estetik</span> Sanatla, güzellikle ve tatla ilgilenen felsefe dalı

Estetik, güzel duygu ya da bedii, güzelliği ve güzelliğin insan belleğindeki ve duygularındaki etkilerini konu olarak ele alan felsefe dalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Max Horkheimer</span> Alman filozof ve toplumbilimci (1895 – 1973)

Max Horkheimer, Musevi kökenli Alman düşünür ve toplumbilimcidir.

İki ruh, Kanada Kızılderilileri ile ABD Kızılderililerinde kabul edilen ama birçok Batı Kültüründe olmayan Kuzey Amerika topluluklarında görülen üçüncü cinsiyet modeline verilen addır. Two Spirit, iki ruhun bir bedende birleşmiş olması durumudur. 1990'lı yıllarda antropolojik literatürde kullanılan Berdache kelimesi ayrımcı algılandığı için daha sonra bu terim kullanılmaya başlandı.

<span class="mw-page-title-main">Eleştirel teori</span>

Eleştirel teori; Immanuel Kant, Georg Wilhelm Friedrich Hegel, Max Weber, Karl Marx ve Sigmund Freud'un düşüncelerinin etkisi temelinde; sosyal ve beşeri bilimler bilgisiyle toplum ile kültür inceleme ve eleştirisine dayanan sosyal teori. Eleştirel teori, epistemolojik olarak; nesnelleştirici değil, düşünsel olduğu için doğabilimsel teorilerden farklıdır.

Raya Dunayevskaya, Amerikalı bir filozoftur ve Marksist-Hümanizm'in kurucusudur. Bir süre Leon Troçki'nin sekreterliğini yapmıştır. Daha sonra ondan kopmuş ve "News and Letters Committees" adında yeni bir örgüt kurmuş ve ölümüne kadar bu örgüte başkanlık etmiştir.

<i>Hegelin Hukuk Felsefesinin Eleştirisi</i> 1843 yılında Karl Marx tarafından yazılan el yazması

Hegel'in Hukuk Felsefesinin Eleştirisi 1843 yılında Alman, siyaset felsefecisi Karl Marx tarafından yazılmış; basılmamış bir el yazmasıdır. Giriş kısmı hariç bu eser, Marx hayatta iken basılmamıştır. Bu çalışmasında Marx, Georg Wilhelm Friedrich Hegel'in 1820 yılında yayınlanmış olan Hukuk Felsefesinin Öğeleri isimli kitabını paragraf paragraf yorumlamıştır. Bu eserde Marx'ın önemli eleştirilerinden biri Hegel'in diyalektik argümanlarının soyutlama ile başlamasıdır.

Barrington Moore Jr. Amerikalı akademisyen, araştırmacı ve siyaset sosyolojisi uzmanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Sosyoloji bibliyografyası</span>

Sosyoloji bibliyografyası listesi sosyoloji ve onun alt disiplinlerine ilişkin eserleri içerir. Eserlerin bir kısmı sosyoloji antolojisi; diğer bir kısmı da sosyoloji tarihi ya da kayda değer eserlerden seçilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Byung-Chul Han</span>

Byung-Chul Han Kore doğumlu İsviçre ve Almanya vatandaşı yazar, filozof ve kültür eleştirmenidir.

<span class="mw-page-title-main">Sosyokültürel evrim</span>

Sosyokültürel evrim, sosyokültürel evrimcilik veya kültürel evrim, toplumların ve kültürün zaman içinde nasıl değiştiğini tanımlayan sosyobiyoloji ve kültürel evrim teorilerinin ortaya konduğu alandır. Sosyokültürel gelişme, bir toplumun veya kültürün karmaşıklığını artırma eğiliminde olan süreçleri takip ederken, sosyokültürel evrim, karmaşıklıkta azalmaya yol açabilen veya karmaşıklıkta görünürde önemli değişiklikler olmaksızın varyasyon veya çoğalma üretebilen (kladogenez) süreçleri de dikkate alır. Sosyokültürel evrim, "yapısal yeniden yapılanmanın zaman içinde etkilendiği, nihayetinde atasal biçimden niteliksel olarak farklı bir biçim veya yapı ürettiği süreçtir".

<span class="mw-page-title-main">Philip Pettit</span>

Philip Noel Pettit, İrlanda doğumlu bir filozof ve siyaset teorisyenidir. 1988 yılından bu yana Avustralya ve 2005 yılından beri ABD vatandaşıdır. Son olarak Princeton University'de Laurance S. Rockefeller Siyaset ve İnsani Değerler Profesörü ve aynı zamanda Australian National University'de Seçkin Felsefe Profesörü olarak çalışmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">George Herbert Mead</span> Amerikalı filozof ve psikolog (1863 – 1931)

George Herbert Mead, öncelikle birkaç seçkin pragmatistten biri olduğu Chicago Üniversitesi'ne bağlı Amerikalı bir filozof, sosyolog ve psikologdur. Simgesel etkileşimciliğin ve Chicago sosyolojik geleneğinin kurucularından biri olarak kabul edilir.

Yüceltmenin baskıcı çözülüşü, Frankfurt Okulu filozofu ve sosyolog Herbert Marcuse'un 1964 tarihli Tek Boyutlu İnsan adlı eserinde ilk kez ortaya attığı bir kavramdır. Bu terim, gelişmiş endüstri toplumunda (kapitalizm), teknolojik aklın ilerlemesinin yüksek kültürdeki karşıtlıkçı ve aşkın öğeleri eritmekte olduğu şeklinde ifade edilir. Başka bir deyişle; sanat, önceki dönemlerde "olan" ile "olmayan" arasındaki temsil yolu iken, kapitalist toplum, sanatı doğrudan toplumun içine entegre edilen bir emtia hâline getirerek onun "düzleşmesi"ne sebep olur. Marcuse'un Tek Boyutlu İnsan eserinde ifade ettiği gibi, "Ruhun müziği ayrıca satıcının da müziğidir".

Ezop dili, örtülü, esrarengiz ve sembolik bir dildir. Bir komplonun veya yeraltı hareketinin bilgili üyelerine gizli bir anlam iletme niyetiyle kullanılan bir iletişim aracıdır, aynı zamanda dışarıdakilere masum bir anlam kisvesi altında kalır.