İçeriğe atla

Herbert Brown

Herbert C. Brown
DoğumHerbert Brovarnik
22 Mayıs 1912
Londra, İngiltere
Ölüm19 Aralık 2004
Lafayette, Indiana, ABD
Vatandaşlık ABD
EğitimChicago Üniversitesi
Ödüller Nobel Kimya Ödülü 1979
Kariyeri
DalıKimya
Çalıştığı kurumlarChicago Üniversitesi,
Purdue Üniversitesi
Doktora
danışmanı
Hermann Irving Schlesinger

Herbert Charles Brown (d. 22 Mayıs 1912 – ö. 19 Aralık 2004) İngiltere doğumlu Amerikalı kimyager. 1979 Nobel Kimya Ödülü'nü organoboranlar üzerindeki çalışmaları nedeniyle kazanmıştır.

Biyografisi

Brown, Ukrayna'dan Yahudi göçmeni Pearl (Gorinstein) ve Charles Brovarnik isimli; bir donanım mağaza müdürü ve marangoz ailenin oğlu olarak Londra'da doğdu. İlk ismi Herbert Brovarnik idi.[1] Ailesi, o 2 yaşındayken 1914 yılında ABD'ye göç etti.[2]

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2013. 
  2. ^ Wilhelm Odelberg (1979). "Herbert C. Brown: The Nobel Prize in Chemistry 1979". Les Prix Nobel. Nobel Foundation. 27 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2007. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahipleri listesi</span>

Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü, İsveç Karolinska Enstitüsü tarafından her yıl fizyoloji ya da tıp alanında çeşitli konularda alanlarındaki olağanüstü katkıları için bilim insanları ve doktorlara verilen ödül. Alfred Nobel'in 1895 tarihli vasiyeti üzerine; 1901 yılından itibaren bilim insanlarına alanlarında seçkin katkıları için verilmeye başlanan, kimya, fizik, edebiyat ve barış alanları ile birlikte beş Nobel Ödülü'nden birisidir. Nobel'in vasiyeti gereği ödül Nobel Vakfı tarafından yönetilir ve İsveç Karolinska Enstitüsü tarafından seçilen bir yönetici sekreter ve beş üyeden oluşan bir komite tarafından verilir. Çoğu zaman Nobel Tıp Ödülü olarak anılmasına rağmen Nobel vasiyetinde özellikle "fizyoloji veya tıp" olarak belirtmiştir. Bu sayede ödül daha geniş bir alanda verilebilmektedir. İlk Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü 1901 yılında Alman bilim insanı Emil Adolf von Behring'e verildi. Her ödül sahibine, bir madalya, bir diploma ve miktarı yıllara göre değişen para ödülleri verilir. 1901 yılında Emil Adolf von Behring 150.782 İsveç kronu ki bu 2008 yılı Aralık ayında 7.731.004 İsveç kronuna eşittir, para ödülü aldı. 2008 yılında ise Harald zur Hausen, Françoise Barré-Sinoussi ve Luc Montagnier 10.000.000 kron para ödülünü paylaştılar. Ödül, Stockholm'de Nobel'in ölüm yıldönümü olan 10 Aralık'ta bir ödül töreniyle verilmektedir.

Alfred Nobel'in Anısına Ekonomi Bilimlerinde The Sveriges Riksbank Ödülü veya sıklıkla söylendiği şekilde Nobel Ekonomi Ödülü, ekonomi alanında yapılan önemli katkılara verilen bir ödül. Genel olarak, dünyanın en prestijli bilim ödüllerinden biri olarak kabul edilir. 1895'te Alfred Nobel'in vasiyetiyle kurulan Nobel Ödülleri'nden biri değildir ama sıklıkla onlarla özdeşleşmiştir. Ekonomi Ödülü, Nobel Vakfı'nca refere edilip İsveç'in merkez bankası Sveriges Riksbank tarafından bankanın 300. yıl dönümü olan 1968 yılında, Alfred Nobel'in 1895'teki vasiyetinin anısına, kurulmuş ve finanse edilmiştir. Nobel Kimya ve Fizik Ödülü sahipleri gibi, Ekonomi Ödülü sahipleri de İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi tarafından seçilir ve Nobel Komitelerine benzer olarak bir Ödül Komitesi vardır. Ödül ilk kez, 1969'da Hollandalı ve Norveçli ekonomistler Jan Tinbergen ve Ragnar Frisch'e "ekonomik süreçlerin analizi için, dinamik modeller geliştirip uyguladıkları" gerekçesiyle verildi.

<span class="mw-page-title-main">Nobel Ekonomi Ödülü sahipleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Nobel Ekonomi Ödülü sahipleri, resmi adıyla Alfred Nobel'in Anısına Ekonomik Bilimlerde Sveriges Riksbank Ödülü, ekonomi alanında her yıl İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi tarafından takdim edilir. Nobel Ekonomi Ödülü; Alfred Nobel'in 1895 tarihli vasiyeti üzerine; kimya, fizik, edebiyat, barış ve fizyoloji veya tıp alanlarında olmak üzere beş dalda verilmeye başlanan Nobel Ödülü'nün orijinal beşlisinden biri değildir ve bir Nobel Ödülü olarak kabul edilmez. Ekonomi Ödülü, İsveç merkez bankası Sveriges Riksbank tarafından bankanın 300. yıldönümü olan 1968 yılında kurulmuş ve finanse edilmiş ve o zamandan beri her yıl verilmektedir. Ekonomi Ödülü ilk kez 1969 yılında verilmiş, bu ödülü Ragnar Frisch ve Jan Tinbergen kazanmıştır. Her ödül sahibi, bir madalya, bir diploma ve miktarı yıllara göre değişen nakit para ile ödüllendirilir. 1969 yılında, Ragnar Frisch ve Jan Tinbergen'a toplamda 375.000 İsveç kronu verilmiştir ki bu Aralık 2007 tarihinde 2.871.041 İsveç kronuna eşdeğerdir.

<span class="mw-page-title-main">Charles Barkla</span> İngiliz fizikçi

Charles Glover Barkla, İngiliz fizikçi.

<span class="mw-page-title-main">Nobel Edebiyat Ödülü sahipleri listesi</span>

Nobel Edebiyat Ödülü sahipleri, edebiyat alanında seçkin katkılarda bulunmuş yazarlardan seçilerek her yıl İsveç Akademisi tarafından takdim edilir. Nobel Ödülü, Alfred Nobel'in 1895 tarihli vasiyeti üzerine kimya, fizik, edebiyat, barış ve fizyoloji veya tıp alanlarında olmak üzere beş dalda verilmeye başlanmıştır. Nobel'in vasiyetinde belirttiği gibi, Edebiyat Ödülü sahibine İsveç Akademisi'nin seçtiği beş üyelik komite tarafından karar verilir ve ödül Nobel Vakfı tarafından karşılanır. Nobel Edebiyat Ödülü ilk kez 1901 yılında verilmiş, bu ödülü Fransa'dan Sully Prudhomme kazanmıştır. Her ödül sahibi; bir madalya, bir diploma ve miktarı yıllara göre değişen nakit para ile ödüllendirilir. 1901 yılında, Prudhomme 150.782 İsveç kronu almıştır; ki bu Aralık 2007 tarihinde 7.731.004 İsveç kronuna eşdeğerdir. 2008 yılında, bu ödüle Fransa'dan Jean-Marie Gustave Le Clézio nail görülmüş ve 10.000.000 İsveç kronu ile ödüllendirilmiştir. Ödül töreni; geleneksel olarak Stokholm'da, Alfred Nobel'in ölüm yıldönümü olan 10 Aralık tarihinde yapılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Finn E. Kydland</span>

Finn Erling Kydland Norveçli ekonomist. 2004 yılında, Edward C. Prescott ile birlikte, Nobel Ekonomi Ödülü'nü kazanmıştır. Ödül nedeni "İş döngüsünün arkasındaki harekete geçiren gücün ve ekonomik politikanın çağa uyumu konularıyla dinamik makroekonomiye katkıları için" diye açıklanmıştır. Günümüzde Kaliforniya Üniversitesi'nde ekonomi profesörü olarak görev yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Daniel McFadden</span> Amerikalı ekonomist

Daniel Little McFadden Amerikalı ekonometrist. 2000 yılında James Heckman ile birlikte Nobel Ekonomi Ödülü'nü kazanmıştır. McFadden'in ödülü kazanma nedeni İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi tarafından "ayrık seçimlerin analizi için teori ve metotlar geliştirdiği için" diye açıklanmıştır. McFadden hâlen Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley'de ekonomi profesörü olarak görev yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İsveç Ulusal Bankası</span> İsveçte bir merkez bankası

İsveç Ulusal Bankası, İsveç'in merkez bankası ve dünyanın en eski merkez bankası. Banka, İsveç Merkez Bankası veya İsveç Bankası şeklinde de anılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Jean Dausset</span> Fransız hekim (1916-2009)

Jean Dausset,, Fransız immünolog.

<span class="mw-page-title-main">Robert G. Edwards</span> Büyük Britanyalı fizyolog, üreme tıbbı ve özellikle in-vitro fertilizasyonun (IVF) öncüsü bilim insanı

Robert Geoffrey Edwards, Büyük Britanyalı fizyolog, üreme tıbbı ve özellikle in-vitro fertilizasyonun (IVF) öncüsü bilim insanı. Cerrah Patrick Steptoe ile birlikte, Edwards ilk tüp bebek olan Louise Brown'ı IVF ile başarılı bir şekilde dünyaya getirmişlerdir. Edwards, "İn vitro fertilizasyonun gelişimi için" yaptığı çalışmalarından dolayı 2010 Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'ne layık görüldü.

<span class="mw-page-title-main">Walter Rudolf Hess</span>

Walter Rudolf Hess, İsviçreli fizyolog. 1949 yılında Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülünü iç organları kontrol eden beyin bölgelerini haritalandırarak kazandı. Ödülü Egas Moniz ile paylaştı.

<span class="mw-page-title-main">Masatoshi Koshiba</span> Japon araştırmacı ve fizikçi (1926-2020)

Masatoshi Koshiba Japonya doğumlu fizikçidir. 5 Ekim 1959'da Kyoko KATO ile Tokyo'da evlenmiştir. 2002 yılında Pennsylvania Üniversitesi’nden (ABD) Raymond Davis Jr. ile kozmik nötrinoları keşfederek astrofizike katkılarından dolayı Nobel Fizik Ödülü kazandı. Ödülün yarısını X ray ışınlarının kozmik kaynakları üzerine yaptığı keşifle ABD Üniversiteler Birliği'nin yöneticiliğini yapan Riccardo Giacconi le paylaşmışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Arthur Kornberg</span> Amerikalı biyokimyager (1918 – 2007)

Arthur Kornberg, Yahudi kökenli Amerikalı biyokimyager. 1959 yılında Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'nü deoksiribonükleik asit'in (DNA) biyolojik sentez mekanizmalarını keşfi nedeniyle New York Üniversitesi'nden Dr. Severo Ochoa ile birlikte kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Gerald Edelman</span> Amerikalı biyolog (1929 – 2014)

Gerald Maurice Edelman, Amerikalı biyolog. 1972 yılında Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'nü Rodney Robert Porter ile bağışıklık sistemi ile ilgili çalışmaları nedeniyle paylaşmıştır. Antikorların yapısıyla ilgili keşifleri Nobel Ödülü'nü kendisine kazandırmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Akira Suzuki</span> Japon kimyager

Akira Suzuki, Japon kimyager ve 2010 Nobel Kimya Ödülü sahibi. Suzuki reaksiyonunu bulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">James W. Black</span>

Sir James Whyte Black, İskoçyalı doktor ve farmakolog. Kariyerini birçok üniversitede araştırmacı ve öğretim üyesi olarak geçirmiştir. Black, Glasgow Üniversitesi'nde fizyoloji departmanı kurdu ve burada adrenalinin insan kalbi üzerine etkileriyle ilgilenmeye başladı. 1958 yılında ICI Eczacılık'a çalışmak için gitti ve orada iken kalp hastalıklarının tedavisinde kullanılan bir beta blokör olan propranololü geliştirdi. Black ayrıca mide ülseri tedavisinde kullanılan simetidini de geliştirmiştir. Propranolol ve simetidin buluşları için 1988 yılında Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'ne layık görüldü.

Georg Wittig Alman kimyager. Wittig reaksiyonunda fosfonyum ilürleri olarak adlandırılan bileşikler kullanılarak aldehit ve ketonlardan alkenlerin sentezi için bir yöntem bulmuştur. 1979 yılında Herbert C. Brown ile birlikte Nobel Kimya Ödülü'nü paylaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Gerhard Herzberg</span>

Gerhard Heinrich Friedrich Otto Julius Herzberg, Alman asıllı Kanadalı fizikçi ve fiziksel kimyager. 1971 yılında Nobel Kimya Ödülü'nü; "moleküllerin elektron yapısı ve geometri bilgisi ile ilgili katkılarından dolayı, özellikle serbest radikaller alanındaki katkılarından dolayı" kazanmıştır. Herzberg'in ana çalışmaları atomik ve moleküler spektroskopi yöntemleri üzerineydi. Bu teknikleri kullanarak diatomik ve poliatomik moleküllerin yapılarının tanımlanması, başka bir şekilde araştırılması zor olan serbest radikaller ve astronomik yapılarının kimyasal analizi üzerinde çalıştı. Herzberg, 1973 yılından 1980 yılına kadar Kanada, Ottawa'daki Carleton Üniversitesi rektörü olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Edvard Moser</span>

Edvard Moser, Norveç asıllı psikolog ve nörobilimci. 9 Mart 2014 tarihinde Nobel ödülü kazanmıştır.

Günümüz itibarıyla Nobel Ödülü kazanmış olan 15 Müslüman mevcuttur. Ödül kazanan 15 kişiden 8 tanesi barış dalında, 3 tanesi edebiyat dalında, 3 tanesi kimya dalında ve 1 tanesi fizik dalında ödüle layık görülmüştür. 5 kişi bu ödülü 20. yüzyılda alırken, geri kalan diğerleri 21. yüzyılda almıştır. Nobel Ödülü kazanan ilk Müslüman, 1978'de barış alanında ödül alan Mısır Devlet Başkanı Enver Sedat olmuştur. Ondan bir yıl sonra, 1979'da Nobel Fizik Ödülü'nü kazanan Pakistanlı bilim insanı Muhammed Abdüsselam, aynı zamanda Pakistan'daki Ahmedîlik cemaatinin bir üyesiydi. Ayrıca 2014 yılında, 17 yaşında Nobel Barış Ödülü alan Pakistanlı aktivist Malala Yusufzay, şimdiye kadar Nobel Ödülü kazanmış en genç kişidir.