İçeriğe atla

Herat'taki Musalla Minareleri

Koordinatlar: 34°21′33″N 62°11′10″E / 34.359284°K 62.18608°D / 34.359284; 62.18608
Herat Musalla Minareleri
Herat Minareleri'nden üçü (2005)
Diğer adıMusalla Minareleri, Herat Minareleri, Herat Anıtları
KonumHerat, Afganistan
BölgeHerat (il)
KoordinatlarHerat, Afghanistan
TürMinare
ParçasıMusalla Külliyesi
Yükseklik55 m
Tarihçe
KurucuTimurlulardan Gevher Şad
Kuruluş1417
Terk ediliş1885
Kültür(ler)İslam
Olay(lar)Musalla Külliyesi'nin yıkılışı, 1885.
Sit ayrıntıları
Durum5 tıkık kule, tehlike altında
Kamusal erişimEvet

Herat Musalla Minareleri[1][2] (Herat Anıtları[3]), Afganistan'ın batısındaki Herat şehrinde bulunan beş büyük yıkık minare kulesidir.[4] Minareler ve külliye 1417'de Gevher Şad Begüm tarafından yaptırılmıştır.

Açıklama

Minarelerin her biri 55 metre yüksekliğindedir ve eski bir fabrikanın eğri bacalarını andırmaktadır.[3] Herat minareleri, eski Musalla Külliyesi'nin 20 minaresinin kalıntılarıdır.

20 minareli Musalla Kompleksi, kompleksin Rusya ile İngilizler arasında gerçekleşen bir çatışma sırasında İngilizler tarafından kasten tahrip edildiği 1885 yılına kadar tamamen sağlam ve muhteşemdi.[4][5] İngilizler, kompleksi harabeye çevirmek için dinamit kullandı ve bu vandalizm, Rusların komplekse sığınmasını önlemek için gerekli olduğu gerekçesiyle haklı çıkarılmaya çalışıldı.

Dokuz kule, 1885 yıkımından sağ kurtuldu, ancak saldırı onları yapısal olarak zayıflattı ve takip eden birkaç yıl boyunca siyasi kargaşa nedeniyle minareler ihmal edildi. Hiçbir onarım veya restorasyon yapılmadı ve zamanla yapısal zayıflıklar, deprem ve tamamen yıpranmışlık nedeniyle dört kule daha çöktü.[3] Orijinal yirmi minareden sadece beşi bugün hayatta kalabildi.

Tarihi

Herat Musalla Minareleri, 1417 yılında Kraliçe Gevher Şad tarafından Musalla Külliyesi için inşa edilmiştir.[3] Külliye, İslam dünyasının mimari bir şaheseri idi. Büyük bir cami, medrese ve türbe binalarından oluşan muazzam bir İslami dini yapılar topluluğuydu. Tüm kompleks, güzel karmaşık desen ve tasarımların çinili yüzeyleriyle süslenmiş 20 minare içeriyordu.[4]

1885'te İngilizler, Afganistan'da sınır kontrolü için Rusya'ya karşı bir çatışmaya girdi. Çatışma sırasında İngilizler, Musalla Külliyesi'nin Ruslara koruma görevi görmesini engellemek için dinamitledi.[4][5] Dokuz minare ve iki türbe yıkımdan kurtuldu. Ancak 1931'deki bir deprem iki minareyi daha yıktı. 1951'deki bir depremde bir minare daha yıkıldı.[3] Herat'ın yıkık beş Musalla Minaresi ve 2 türbe, bir zamanlar muhteşem bir mimari kompleksin bugün kalan tek kalıntılarıdır.

Fotoğraf Galerisi

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Historical Minarets of Herat". alalam.ir. Alalam News Network. 20 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2018. 
  2. ^ "Afghanistan: Race To Preserve Historic Minarets Of Herat, Jam". rferl.org. 30 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2018. 
  3. ^ a b c d e "Monuments Of Herat, Afghanistan's Ancient Cultural Capital, In Danger Of Destruction". rferl.org. 20 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2018. 
  4. ^ a b c d "7 must-see minarets in Central Asia". caravanistan.com. 19 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2018. 
  5. ^ a b "The sad story of the Musalla Complex: art crime and destruction". squarekufic.com. 20 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2018. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sultanahmet Camii</span> İstanbulda I. Ahmed tarafından Mimar Sedefkâr Mehmet Ağaya yaptırılan Eski bir 6 minareli cami

Sultan Ahmet Camii veya Sultânahmed Camiî, 1609-1617 yılları arasında Osmanlı Padişahı I. Ahmed tarafından İstanbul'daki tarihî yarımadada, Mimar Sedefkâr Mehmed Ağa'ya yaptırılmıştır. Cami; mavi, yeşil ve beyaz renkli İznik çinileriyle bezendiği için ve yarım kubbeleri ile büyük kubbesinin içi de yine mavi ağırlıklı kalem işleriyle süslendiği için Avrupalılar tarafından "Mavi Camii " olarak adlandırılır. Ayasofya'nın 1935 yılında camiden müzeye dönüştürülmesiyle, İstanbul'un ana camii konumuna ulaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Habib-i Neccar Camii</span> Antakyada bir cami

Habib-i Neccar Camii, Antakya'da bulunan tarihî cami. Kurtuluş Caddesi üzerinde bulunan cami, Antakya şehrinin Müslüman Araplar tarafından fethedildiği 7. yüzyılda inşa edilmiş eski bir caminin yerinde 11. yüzyılda Memlüklüler döneminde inşa edilmiş; 19. yüzyılda Osmanlı mimarisi tarzında yenilenmiştir. Hem Müslümanlar hem de Hristiyanlar tarafından da ziyaret edilen, ortak dinsel mekandır. Camii, 2023 Kahramanmaraş depremlerinde ağır hasar almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hunad Hatun Külliyesi</span>

Hunat Hatun Külliyesi, I. Alaeddin Keykubad'ın eşi, II. Gıyaseddin Keyhüsrev'in annesi Mahperi Hunad Hatun tarafından 1238'de Kayseri şehir merkezinde yaptırılmış olan külliye.

<span class="mw-page-title-main">Süleymaniye Camii</span> İstanbulda bulunan bir cami

Süleymaniye Camii, Kanuni Sultan Süleyman adına 1551-1557 yılları arasında İstanbul'da Mimar Sinan tarafından inşa edilen camidir.

<span class="mw-page-title-main">Eyüp Sultan Camii</span> Tarihî cami

Eyüp Sultan Camii, İstanbul'un Konstantinopolis Surları dışındaki, Haliç kıyısında yer alan ilçesi Eyüpsultan'daki bir camidir. Külliyede, İslam peygamberi Muhammed'in sancaktarı ve sahabesi Ebu Eyyûb el-Ensarî'nin gömüldüğü türbe de yer almaktadır. Çok daha eski bir alanda bulunan mevcut yapı 19. yüzyılın başlarından kalmadır.

<span class="mw-page-title-main">Gazi Atik Ali Paşa Camii</span>

Atik Ali Paşa Camisi ve Külliyesi, II. Mahmud Türbesi'nden Çarşıkapı'ya uzanan Yeniçeriler Caddesi üzerindedir. Külliyenin inşa edildiği alan, Bizans döneminde I. Konstantin tarafından yaptırılan dikilitaşın bulunduğu Konstantin Forumu’nun sınırları içindedir. Külliyenin banisi aslen Bosnalı olan “Hadım, Tavaşi, Şehit, Eski” lakapları ile de anılan ve iki defa sadrazam olup 1511’de Şah Kulu Vakasında şehit olan Atik Ali Paşa’dır. Külliyenin Vakfiyesi 1509 tarihlidir. Cami, “Sedefçiler”, “Eski Ali Paşa”, “Çemberlitaş”, “Dikilitaş”, “Vezirhanı” ve “Sandıkçılar Camisi” isimleriyle de tanınır. Fetih sonrası İstanbul’un en eski eserlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Cerrah Mehmed Paşa Camii</span> İstanbulda cami

Cerrah Mehmed Paşa Camii, İstanbul ili Fatih ilçesi Aksaray Mahallesinde bulunan tarihi cami. 1594'te Cerrah Mehmed Paşa tarafından yaptırılmıştır. Mimarı Mimar Davud Ağa'dır.

<span class="mw-page-title-main">Hekimoğlu Ali Paşa Camii</span>

Hekimoğlu Ali Paşa Camii, İstanbul'un Fatih ilçesinde, Cerrahpaşa mahallesinde Kızılelma caddesi ile Hekimoğlu Ali Paşa caddesi kavşağında Osmanlı dönemi, 18. yüzyıla özgü bir camidir. Külliyesi ile birlikte klasik Türk mimarisinin son eseri olarak kabul edilir. 1734-1735 yılları arasında inşa edilmiştir. Üç kere sadrazamlık yapmış olan Hekimoğlu Ali Paşa adına yapılmıştır. Mimarları Çuhadar Ömer Ağa ile Hacı Mustafa Ağa'dır.

<span class="mw-page-title-main">Herat</span>

Herat, Afganistan'ın batısında Herat Vilayeti'nin merkezi olan kent. 2016 tahminine göre 1,762,157 kişi nüfusu ile Herat Afganistan'ın nüfus itibarıyla ikinci büyük şehridir. Münbit Hari Nehri vadisinde konumlanmıştır. Kandehar ve Mezar-ı Şerif kentlerine 1. No.lu devlet yolu ile veya dış çevre yolu bağlıdır. Şehir İran içinde bulunan Meşhed şehrine İslam Kale sınır şehri dolayısıyla bağlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Cam Minaresi</span>

Cam Minaresi Batı Afganistan'da yer alan bir UNESCO Dünya Mirası Alanıdır. Gor ilinin Şahrak ilçesi sınırları içinde bulunan yapı, Hari Irmağı'nın hemen yanındadır. Kızarmış taştan yapılmış olan 65 metre yüksekliğindeki minarenin çevresi 2400 m'ye varan dağlarla çevrilidir. Yapı; girintili çıkıntılı taşları, dış kaplaması ile Küfi ve Nesih el yazmaları, geometrik desenler ve Kur'an ayetleriyle süslenmiş taşlarıyla ün yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Muradiye Külliyesi</span>

Muradiye Külliyesi, Sultan II. Murad'ın Bursa'da 1425-1426 yıllarında yaptırdığı külliye. Bulunduğu semte de ismini verir.

<span class="mw-page-title-main">Po-i-Kalan</span>

Po-i-Kalan veya Poi Kalan, Buhara, Özbekistan'daki Kalan Minaresi çevresinde bulunan bir İslami dini kompleksidir.

<span class="mw-page-title-main">Kalan Minaresi</span>

Kalan Minaresi Buhara, Özbekistan'daki Po-i-Kalan Cami kompleksinin minaresi ve şehrin en önemli simgelerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Kayseri Ulu Camii</span> Tarihî cami

Kayseri Ulu Camii, Türkiye'nin Kayseri ilinde şehir merkezinde bulunan, 12. yüzyılın ortalarına doğru inşa edilmiş camidir.

<span class="mw-page-title-main">Musalla Külliyesi</span>

Musalla Külliyesi batı Afganistan'daki Herat şehrinde bulunan büyük bir eski İslami dini kompleksdir. 15. yüzyıl külliyesi bugün harabe halindedir. Külliye kalıntıları, Herat'ın beş büyük 55 metrelik Musalla Minareleri, Mir Ali Şîr Nevaî ve Sultan Hüseyin Mirza Baykara türbeleri ve büyük bir cami ve İslami medrese kalıntılarından oluşmaktadır. Külliyenin inşası, Herat'ı Timur İmparatorluğu'nun başkenti olarak ilan eden Timurlu hükümdarı Şahruh'un Gevher Şad Begüm tarafından 1417'de başlatıldı.

<span class="mw-page-title-main">Gevher Şad Türbesi</span>

Baysungur Türbesi olarak bilinen Gevher Şad Türbesi, Afganistan'ın Herat ilinde bulunan İslami bir mezar yapısıdır. 15. yüzyılda inşa edilen yapı, Timurlu hanedanının üyeleri için mezar alanı olarak hizmet vermiştir ve Musalla Külliyesi'nin bir parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Gazne Minareleri</span>

Gazne Minareleri, Afganistan'ın merkezindeki Gazne şehrinde bulunan, özenle dekore edilmiş iki minare kulesidir. On ikinci yüzyılın ortalarında inşa edilmişlerdir ve Bahram Şah Camii'nin ayakta kalan tek unsurlarıdır. İki minare birbirinden 600 metre uzaklıktadır ve Gazne şehrinin kuzey-doğusundaki açık bir düzlükte yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Fatma Sultan Camii</span> İstanbulda cami

Fatma Sultan Camii, İstanbul'un Fatih ilçesi Topkapı mahallesinde Osmanlı dönemi camidir. I. Selim'in kızı ve Sadrazam Kara Ahmed Paşa'nın eşi Fatma Sultan tarafından 1571 yılında yaptırılmıştır. Fatma Sultan'ın kabri eşi ile birlikte Topkapı Meydanı'ndaki Gazi Ahmed Paşa Camii külliyesi içindeki türbededir.

<span class="mw-page-title-main">Herat Cuma Camii</span> Afganistanda camii

Herat Ulu Camii veya "Herat Cami Mescidi", Afganistan'ın kuzeybatısındaki Herat ilinin Herat şehrinde bir camidir. 1200 yılında temelini atan Sultan Gıyaseddin Muhammed Guri yönetimindeki Gurlular tarafından yaptırılmıştır. Daha sonra, Herat'ın yüzyıllar boyunca Kartidler, Timurlular, Babürlüler ve ardından da camiyi destekleyen Özbek hükümdarlarını değiştirmesiyle birkaç kez genişletilmiştir. Caminin Gurlu dönemine ait temel yapısı korunmuş, ancak bazı kısımlar eklenmiş ve değiştirilmiştir. Herat'taki Cuma Camisi bugünkü görünümüne 20. yüzyılda kavuşmuştur.