Cacık, yoğurt, su, salatalık ve sarımsak ile yapılan soğuk Türk mezesi olarak bilinse de içine birçok sebze katılarak yapılan çeşitleri vardır. En çok bilinen çeşidi salatalık cacığıdır.Nane, yeşil soğan, kekik, dere otu, zeytinyağı vb malzeme ile zenginleştirilebilir. İçine rendelenmiş havuç ve marul katılan cacığa ise kış cacığı denir. Yunan mutfağında Τζατζίκι (caciki) olarak bilinen bir çeşidi yapılır. Daha kıvamlı olup sos ya da meze olarak tüketilir.
Ciğer tava, özellikle Edirne'de yapılan tavadır.Edirne Tava Ciğeri Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır. Basılı ilk yemek kitabı Melceü’t-Tabbâhîn'de tarifi vardır.
Sütlaç, çeşitli mutfak kültürlerinde bulunabilen bir tatlı.
Çılbır, çıpıl, çırpır, çiğ yumurtanın kaynayan suya kırılıp pişirilmesiyle hazırlanan, Türk mutfağına ait bir tür yemektir. Üzerine sarımsaklı yoğurt ve kızdırılmış tereyağlı-pul biberli sos dökülerek servis edilir. Ahmed Vefik Paşa'nın 1876'da yazdığı Lehce-i Osmani adlı kitabında çıpıl, çırpırın yoğurtlu yağsız yumurta taamı olarak geçmektedir.
Midye dolması, kara veya mavi midyenin pişirildikten sonra iç pilav ile doldurulmasıyla yapılan bir çeşit dolma. Türkiye'nin özellikle Ege ve Marmara Bölgelerinin bazı illerinde yapılır. Özellikle İzmir ilinde meşhurdur.
Kalburabastı, adını hamuru bir kalbura ya da kevgire bastırıldığı için almıştır. Şerbetli bir tatlıdır. Hamur için malzeme olarak margarin, un, yoğurt, sıvı yağ, yumurta, kabartma tozu, ceviz içi kullanılır. Şerbeti için toz şeker, su, limon suyu kullanılır. Yunanistan'da yapılan melomakarono tatlısı kalburabastının ballı ve karanfilli çeşididir. Abhaz mutfağında benzer tatlı hurmitadır.
Nuriye Osmanlı mutfağında bulunan bir çeşit tatlıdır. Basılı ilk yemek kitabı Melceü’t-Tabbâhîn'de tarifi vardır. Tarifi: Matlûbü'l-mikdâr elenmiş dakîk-i hâs ı beşon yumurta akı ve süzülmüş limon suyu ile yoğurur iken ellerini rûgan-ı zeyt ile tergîn edip tekrar gereği gibi yoğrula. Badehu ufak ufak pareleyip oklava ile börek yufkası gibi açıp ve dörde70 büküp tava içinde kızgın yağda kızarıldıkta çıkarıp delikli kevgir e vazoluna ki yağı süzüle. Badehu kıvamlı kaynar şekere atıp tekrar çıkardıkta nısfını bir tepsi ye döşeyip üzerine kaymak ve nısf-ı dîğerini dahi üzerine koyup bir miktar süt ile kaynatıp tamam yumuşadıkta üzerine gülâb ve tarçın ekip tenâvül buyrula. Nefis olur.
Nazlı aş veya Nazlaç Osmanlı mutfağında bulunan bir çeşit tatlıdır. Basılı ilk yemek kitabı Melceü’t-Tabbâhîn'de tarifi vardır. Tarifi: Matlûbül-mikdâr pirinci havan da kabaca döğüp bulgur gibi oldukta tencere içine su doldurup ateş üzerine iken işbu pirinci üzerine salıp karıştıralar. Ne miktar koyuluğu murat olunur ise ol miktar pirinç ilave olundukta pişirip indirileceğine karip kesilmiş kıvamlı şeker veyahut toz şekeri ile tatlılayıp bir miktar dahi kaynadıkta indirip tabaklara tevzi birle soğudukta üzerine döğülmüş ceviz veya badem ekip tenâvül buyrula.
Asîde( ) Arap mutfağında bulunan bir çeşit yemektir. Ayrıca asude aslı Arapça olup asîde'den bozulmuş, nişasta ile yapılan bir tür helvadır. Asîde için belgelenmiş en eski tariflerden biri, İbn Sayyar al-Warraq'ın Kitab al-Ṭabīḫ adlı onuncu yüzyıl Arapça yemek kitabında bulunur.
Medfûne ya da meftune Diyarbakır yemeklerinde yer alır. Badılcan denen patlıcandan yapılmıştır. Diyarbakır lezzetlerinden olup ve bazıncandan ma'mûl bu isimle meşhûrdur " Medfûne'nin tarifi 1764 tarihli Risale'de(Yemek Risalesi ) bu tanımlamayla başlıyor.
Silkme çeşitli sebzeler ve etle pişirilen bir tür sıcak yemektir. Kabak silkmesi, patlıcan silkmesi, patates silkmesi, kuşane silkmesi, kuru silkme, güveç silkmesi ve kır silkmesi gibi çeşitleri vardır.
Bastı birbiri üzerine gelecek şekilde ve daire biçiminde dizilerek kısık ateşte pişirilen etli, zeytinyağlı ya da sade yemeklerdir.
Nohud-âb(Nohut çorbası) nohut ile yapılan çorbadır. Osmanlı mutfağında bulunur. Kitâb-ı Me'kûlât'ta nohut çorbasının içerisine mumbar dolması ve et konulmaktadır. Diğer yemek kitaplarında olmayan bu eklemenin yerel bir pişirme tarzı olduğu düşünülebilir.
Puf böreği yağda kızartılarak yapılan bir çeşit börektir. Puf böreğine bazı yörelerde el böreği de denir. Trakya mutfağında da yapılmaktadır.Kızgın yağda pişmesi, böreğin kapatılış formu ile bazen yöre mutfağındaki yarımca(çiğ börek) tarifi ile karıştırılır. Oysa iç harcıyla olduğu kadar hamurun karbonat ile tutulması ve farklı kapatılış formları ile de yarımca tarifinden ayrılır.
Balık çorbası balık ile yapılan bir çorbadır.
Et tavası,etin kızartılması ile hazırlanan bir tava türüdür.Basılı ilk yemek kitabı Melceü’t-Tabbâhîn'de tarifi vardır.
Terbiyeli ciğer çorbası, kuzu veya koyun ciğeri ile yapılan bir çorbadır.
Ekşili çorba, koyun eti ile yapılan bir çorbadır. Osmanlı döneminde düğünlerde pişirilen bir çorbadır.
Sarımsaklı yahni Osmanlı mutfağında yapılan bir çeşit yahnidir.
Kuzu kızartması kuzu etinden yapılan kızartmadır.
