İçeriğe atla

Hepburn romanizasyonu

James Curtis Hepburn, Hepburn romanizasyonunun yaratıcısı

Hepburn romanizasyonu (Japonca: ヘボン式ローマ字 Hebon-shiki Rōmaji), Japoncanın Latin alfabesine tercüme edilmesi için yaratılmış bir sistemdir. 1887 yılında James Curtis Hepburn tarafından Japonca-İngilizce sözlüğünün hazırlanması amacıyla icat edilmiştir. Hepburn sistemi bu güne kadar Japoncanın Latin alfabesine tercüme edilmesinde kullanılan en yaygın sistemdir.

Hukuki statüsü

Hepburn sistemi İngilizcenin sesbiliminin bazında kurulmuş olup Japonya tarafından geliştirilen Nihon-shiki sistemi ile rekabet etmekteydi.[1] 21 Eylül 1937 tarihinde Japon hükûmeti Nihon-shiki sisteminin biraz daha değiştirilmiş bir versiyonu olan Kunrei-shiki'yi kabul etti. 1945 yılında II. Dünya Savaşı'nın sonunda Japonya'nın teslim olmasının ardından Amerikalılar tarafından iptal edildi ve 1954 yılında biraz değişmiş halde yeniden yürürlüğe girdi.

1972 yılında Hepburn sisteminin gözden geçirilmiş bir versiyonu ANSI Z39.11-1972 standardı olarak kodlandırıldı. 1989 yılında ISO 3602 standardı olarak teklif edildiyse de Kunrei-shiki tercih edildi. Z39.11-1972 standardı 6 Ekim 1994'te kaldırıldı.

Hepburn romanizasyonu çizelgeleri

Gojūon Yōon
あ ア aい イ iう ウ uえ エ eお オ o
か カ kaき キ kiく ク kuけ ケ keこ コ koきゃ キャ kyaきゅ キュ kyuきょ キョ kyo
さ サ saし シ shiす ス suせ セ seそ ソ soしゃ シャ shaしゅ シュ shuしょ ショ sho
た タ taち チ chiつ ツ tsuて テ teと ト toちゃ チャ chaちゅ チュ chuちょ チョ cho
な ナ naに ニ niぬ ヌ nuね ネ neの ノ noにゃ ニャ nyaにゅ ニュ nyuにょ ニョ nyo
は ハ haひ ヒ hiふ フ fuへ ヘ heほ ホ hoひゃ ヒャ hyaひゅ ヒュ hyuひょ ヒョ hyo
ま マ maみ ミ miむ ム muめ メ meも モ moみゃ ミャ myaみゅ ミュ myuみょ ミョ myo
や ヤ yaゆ ユ yuよ ヨ yo
ら ラ raり リ riる ル ruれ レ reろ ロ roりゃ リャ ryaりゅ リュ ryuりょ リョ ryo
わ ワ waゐ ヰ i

 †|| style="background:#e9e9e9;"| ||ゑ ヱ e  †||を ヲ o ‡

ん ン n /n'
が ガ gaぎ ギ giぐ グ guげ ゲ geご ゴ goぎゃ ギャ gyaぎゅ ギュ gyuぎょ ギョ gyo
ざ ザ zaじ ジ jiず ズ zuぜ ゼ zeぞ ゾ zoじゃ ジャ jaじゅ ジュ juじょ ジョ jo
だ ダ daぢ ヂ jiづ ヅ zuで デ deど ド doぢゃ ヂャ jaぢゅ ヂュ juぢょ ヂョ jo
ば バ baび ビ biぶ ブ buべ ベ beぼ ボ boびゃ ビャ byaびゅ ビュ byuびょ ビョ byo
ぱ パ paぴ ピ piぷ プ puぺ ペ peぽ ポ poぴゃ ピャ pyaぴゅ ピュ pyuぴょ ピョ pyo
  • † — Kırmızı
karakterler eski nadir karakterlerdir ve günümüzde kullanılmamaktadırlar.[2][3] Modern Hepburn romanizasyonunda genellikle tanımları yoktur.[4]
  • ‡ — Mavi karakterler Modern Japoncada statülerinin dışında nadiren kullanılırlar[5] ve romanizasyonu yukarıdaki kuralları izler.

Genişletilmiş katakana

イェ   ye
ウィ   wi ウェ   we ウォ   wo
ヷ   va ヸ   vi ヹ   ve ヺ   vo
ヴァ   va ヴィ   vi ヴ   vu ヴェ   ve ヴォ   vo
シェ   she
ジェ   je
チェ   che
ティ   ti トゥ   tu
テュ   tyu
ディ   di ドゥ   du
デュ   dyu
ツァ   tsa ツィ   tsi ツェ   tse ツォ   tso
ファ   fa フィ   fi フェ   fe フォ   fo
フュ   fyu

Kaynakça

  1. ^ Carr, Denzel. The New Official Romanization of Japanese 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Journal of the American Oriental Society, Vol. 59, No. 1 (Mar., 1939), pp. 99-102.
  2. ^ Japonya Kabinesi (16 Kasım 1946). "昭和21年内閣告示第33号 「現代かなづかい」" (Japonca). 6 Ekim 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2016. 
  3. ^ Japonya Kabinesi (1 Temmuz 1986). "昭和61年内閣告示第1号 「現代仮名遣い」" (Japonca). Eğitim, Kültür, Spor, Bilim ve Teknoloji Bakanlığı. 24 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2020. 
  4. ^ Kenkyusha's New Japanese-English Dictionary (Fourth Edition). Kenkyūsha. 1974. 
  5. ^ Fujino Katsuji (1909). ローマ字手引き (Japonca). Rômaji-Hirome-kai. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Hepburn romanizasyonu ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri</span> Kuzey Amerikada bulunan ülke

Amerika Birleşik Devletleri, yaygın olarak Birleşik Devletler veya Amerika olarak bilinir. Kuzey Amerika kıtasında, Kanada ve Meksika arasında bulunan, elli eyalet ve bir federal bölgeden oluşan, federal anayasal cumhuriyet ile yönetilen bir ülkedir. Dünya'nın, 9,8 milyon km2 yüz ölçümü ile karasal alan bakımından dördüncü, toplam alan bakımındansa üçüncü en büyük ülkesi ve 334 milyonu aşan nüfusu ile de en kalabalık üçüncü ülkesidir. Ülkenin başkenti, aynı zamanda federal bölgesi olan Washington, DC'dir. En kalabalık şehri ise New York'tur.

<span class="mw-page-title-main">Japonya</span> Doğu Asyada bir ada ülkesi

Japonya, Doğu Asya'da yer alan bir ada ülkesidir. Büyük Okyanus'un kuzeybatısında konumlanan ülke; Japon Denizi'nden Çin, Kuzey Kore, Güney Kore ve Rusya'nın doğusuna; kuzeyde Ohotsk Denizi'nden güneyde Doğu Çin Denizi ve Tayvan'a kadar uzanır. De facto başkenti ve en büyük şehri Tokyo'dur. Adını oluşturan kanji karakterler, "güneş" ve "köken" anlamına geldiğinden "Doğan Güneşin Ülkesi" olarak adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Tsunami</span> doğal ya da yapay sebeplerden dolayı okyanus veya denizde meydana gelen ani kabarma

Tsunami [Japoncada liman dalgası anlamına gelen "津波" (つなみ) sözcüğünden] ya da dev dalga, okyanus ya da denizlerin tabanında oluşan deprem, gök taşı düşmesi, deniz altındaki nükleer patlamalar, yanardağ patlaması ve bunlara bağlı taban çökmesi, zemin kaymaları gibi tektonik olaylar sonucu denize geçen enerji nedeniyle oluşan uzun periyotlu deniz dalgalarıdır. Ayrıca kasırgalar da tsunamiye neden olabilir. Önceleri tsunami dalgalarına gelgit dalgaları da denmiştir. Tsunamilerin %80'i Pasifik Okyanusu'nda gerçekleşir.

<span class="mw-page-title-main">Japonya bayrağı</span> ulusal bayrak

Japonya'nın ulusal bayrağı, beyaz bir zemin üzerinde ortasında koyu kırmızı bir kurs bulunan, 2:3 oranına sahip bir bayraktır. Japoncada resmî olarak Nisshōki veya daha yaygın olarak Hinomaru adıyla da bilinmektedir. Ayrıca ülkenin Doğan Güneş'in Ülkesi sloganını da betimlemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Gürcistan</span> Kafkasyada bir ülke

Gürcistan, Karadeniz'in doğu kıyısında, Güney Kafkasya'da yer alan ülkedir. Eski Sovyet cumhuriyetlerinden biri olan Gürcistan'ın kuzeyinde Rusya, doğusunda Azerbaycan, güneyinde Ermenistan ve güneybatısında Türkiye yer alır. Ülkenin batı sınırını Karadeniz belirler.

<span class="mw-page-title-main">Tayvan</span> Doğu Asyada bir ülke

Tayvan ya da resmî adıyla Çin Cumhuriyeti, Tayvan Adası ile Penghu, Kinmen, Matsu ve bazı diğer adacıklarda yerleşik bir Doğu Asya ada ülkesi. Tayvan resmî olarak, Çin'i yöneten Çin Komünist Partisi'ni Çin anakarasında işgalci güç olarak kabul eder. 1949 yılından günümüze kadar sık sık Çin Halk Cumhuriyeti ile olan rekabetiyle gündeme gelen Tayvan yönetimi, Çin anakarasında kontrol ve yönetim hakkı iddia ederek kendini gerçek Çin olarak tanımlar.

<span class="mw-page-title-main">Japonca</span> Doğu Asya dili

Japonca, Japonlar tarafından konuşulan Japon dil ailesine bağlı bir dildir. Başta Japonya ve Japon diasporasındakiler olmak üzere yaklaşık 128 milyon kişi tarafından konuşulmaktadır. Japonya'da de facto millî dil olarak kabul edilip Palau'da tanınmış azınlık dilidir.

Rōmaji, Japoncanın yazımında kullanılan latin alfabesidir. Genel olarak kısaltmalarda ve Japoncanın latin alfabesine tercümesinde kullanılır.

Kuchisake-onna, 1979 yılının ilkbaharından yaz aylarına kadar Japonya'da yayılan ve toplumda sorunlara dahi sebep olan bir şehir efsanesidir. 2004 yılında Kore'de de popülerlik kazanmış olan bu efsane Çin’de de ünlüdür.

Ikigai "varlık nedeni" anlamına gelen Japonca bir kavramdır. "Ikigai" kelimesi genellikle kişinin hayatındaki değer kaynağını veya hayatını değerli kılan şeyleri belirtmek için kullanılır. Türkçeye çevrildiğinde kelime kabaca "uğruna yaşadığınız şey" ya da "sabah uyanma sebebiniz" anlamına gelir. Her bireyin ikigai'ı onlar için kişiseldir ve yaşamlarına, değerlerine ve inançlarına özgüdür. Bireyin içsel benliğini yansıtıp bunu sadakatle ifade ederken, bireyin kendini rahat hissettiği bir zihinsel durum yaratır. Kişinin ikigai hissetmesini sağlayan faaliyetler asla bir bireye zorlanmaz; genellikle kendiliğinden olurlar ve her zaman istenip üstlenilirler, bireysel tatmin ve hayata anlam duygusu verirler.

<span class="mw-page-title-main">Japonca giriş yöntemleri</span>

Japonca giriş yöntemleri, bir bilgisayara Japonca karakterler girmek için kullanılır.

Sokuon, Japoncada küçük bir hiragana veya katakana tsu şeklinde bir semboldür. Daha az resmi bir dilde, "küçük tsu" anlamına gelen chiisai tsu (小さいつ) veya chiisana tsu (小さなつ) olarak adlandırılır. Japonca yazımda birçok amaca hizmet etmektedir.

Kunrei-shiki, Japoncanın Latin alfabesine dönüştürmek için Japonya Bakanlar Kurulu tarafından hazırlanan bir romanizasyon sistemidir. Adı, sistemin kendisinde Kunreisiki rômazi olarak verilmiştir.

Nihon-shiki, Japoncanın Latin alfabesine dönüştürmek için hazırlanan bir romanizasyon sistemidir. Japonca için başlıca romanizasyon sistemleri arasında en düzenli olanıdır ve kana yazı sistemiyle neredeyse bire bir ilişkisi bulunmaktadır.

Japon dillerinin sınıflandırılması ve diğer dillerle ilişkileri belirsizdir ve bu konuda dilbilimciler tarafından ortaya atılmış onlarca teori mevcuttur. Dilbilimciler geleneksel olarak Japon dillerinin bağımsız bir aileye ait olduğunu düşünürler; gerçekten de, Ryukyuucanın Japon lehçesi olmak yerine Japon dil ailesi içinde ayrı bir dil olarak sınıflandırılmasına kadar, Japonca izole edilmiş bir dil olarak kabul ediliyordu.

<span class="mw-page-title-main">Uluslararası ilişkiler (1814-1919)</span>

Bu başlık, 1814-1919 yılları arasında dünya diplomasisini ve daha genel olarak büyük güçlerin uluslararası ilişkilerini kapsamaktadır. Bu dönem, Napolyon Savaşları’nın ve Viyana Kongresi’nin (1814-1815) sona ermesinden Birinci Dünya Savaşı’nın ve Paris Barış Konferansı’nın (1919-1920) sonra ermesine kadar olan dönemi kapsamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Bilimde kadınlar zaman çizelgesi</span> Doğal, sosyal ve formal bilimlerde yer alan kadınların tarihsel zaman çizelgesi

Bu, antik tarihten 21. yüzyıla kadar uzanan bir bilimdeki kadınların zaman çizelgesidir. Zaman çizelgesi öncelikle astronomi, biyoloji, kimya ve fizik gibi doğa bilimleri ile ilgilenen kadınlara odaklanırken, sosyal bilimler ve formal bilimler alanlarından kadınların yanı sıra önemli bilim eğitimcileri ve tıp bilimcileri de içermektedir. Zaman çizelgesinde listelenen kronolojik olaylar hem bilimsel başarılar hem de bilimlerdeki toplumsal cinsiyet eşitliği ile ilgilidir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.