İçeriğe atla

Hepatit

Hepatit
Alkolik hepatit patolojik görüntüsü; yağlı değişiklikler, hücre nekrozu, Mallory cisimcikleri
UzmanlıkGastroenteroloji, hepatology, enfeksiyon hastalıkları, İç hastalıkları, Aile hekimliği Bunu Vikiveri'de düzenleyin

Hepatit, karaciğer hücrelerinde inflamasyon ile karakterize tıbbi durumdur. İsim Yunanca hepar (ἧπαρ); hepat- (ἡπατ-), karaciğer kökünden ve sonek -itis, "inflamasyon" 'dan türemiştir (karaciğer inflamasyonu)(c. 1727)[1] Karaciğerdeki inflamasyon zamanla kendini sınırlayabilir ya da fibrozis ve siroza ilerleyebilir.[2]

Hepatit sınırlı ya da hiçbir belirti olmaksızın ortaya çıkabilir ama çoğu zaman sarılık, anoreksi (iştahsızlık) ve halsizlik gibi semptomlara neden olabilir. Altı aydan daha kısa sürerse akut; daha uzun sürerse kronik hepatit olarak isimlendirilir. Hepatit dünya genelinde en fazla hepatit virüsleri denilen bir grup virüs tarafından oluşturulur ama aynı zamanda toksinler (özellikle alkol, belirli ilaçlar, bazı endüstriyel organik çözücüler ve bitkiler), diğer enfeksiyonlar ve otoimmün hastalıklar nedeniyle de meydana gelebilir.

Nedenleri

Akut

Viral hepatitler (15 aile)
    • Adenoviridae: Adenovirus
    • Arenavirus: Guanarito virus,[3] Junín virus,[3] Lassa fever virus,[3] Lujo virus,[4] Machupo virus[3] ve Sabiá virus[3]
    • Bunyavirus: Kırım-Kongo kanamalı ateş virüsü,[5] Dobrava virus,[6] Hantaan virus,[7] Puumala virus,[8] Rift Valley fever virus,[9] Seoul virus[10] ve SFTS virus[11]
    • Coronaviridae: SARS coronavirus[12]
    • Erythrovirus: Parvovirus B19[13]
    • Flavivirus: Akhurma virus,[14]Dengue,[15] Hepatit C, Kyasanur Forest disease virus,[16] Omsk hemorrhagic fever virus,[16] Sarı humma
    • Filovirus: Ebola virus ve Marburg virus[17]
    • Hepadnaviridae: Hepatit B
    • Hepeviridae: Hepatit E
    • Herpesvirus: Cytomegalovirus,[18] Epstein Barr virus,[19] Varicella zoster virus, Human herpesvirus 6, Human herpesvirus 7 ve Human herpesvirus 8[20]
    • Orthomyxovirus: Influenza[21]
    • Parvoviridae: Parvovirus B19[13]
    • Picornavirus: Echovirus,[22] Hepatit A
    • Reovirus: Colorado tick fever virus,[23] Reovirus 3[24]
    • Atanmamış: Hepatit D
Bakteri
Protozoal
Parazitik
Fungal
Alg
Enfeksiyöz olmayan

Kronik

Kaynakça

  1. ^ "Online Etymology Dictionary". 20 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2012. 
  2. ^ "Esto es la hepatitis: Conócela, enfréntate a ella". Infoterio Noticias | Ciencia y Tecnología (İspanyolca). 12 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2023. 
  3. ^ a b c d e Miguet JP, Coaquette A, Bresson-Hadni S, Lab M (Haziran 1990). "[The other types of viral hepatitis]". Rev Prat (Fransızca). 40 (18). ss. 1656-9. PMID 2164704. 
  4. ^ Briese T, Paweska JT, McMullan LK; ve diğerleri. (Mayıs 2009). "Genetic detection and characterization of Lujo virus, a new hemorrhagic fever-associated arenavirus from southern Africa". PLoS Pathog. 5 (5). ss. e1000455. doi:10.1371/journal.ppat.1000455. PMC 2680969 $2. PMID 19478873. 
  5. ^ Appannanavar SB, Mishra B (Temmuz 2011). "An update on crimean congo hemorrhagic Fever". J Glob Infect Dis. 3 (3). ss. 285-92. doi:10.4103/0974-777X.83537. PMC 3162818 $2. PMID 21887063. 25 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2012. 
  6. ^ Peters W (Haziran 2002). "Novel and challenging infections of man. A brief overview". Parassitologia. 44 (1-2). ss. 33-42. PMID 12404808. 
  7. ^ Glass GE, Watson AJ, LeDuc JW, Childs JE (1994). "Domestic cases of hemorrhagic fever with renal syndrome in the United States". Nephron. 68 (1). ss. 48-51. PMID 7991040. 
  8. ^ Olsson GE, Leirs H, Henttonen H (Ağustos 2010). "Hantaviruses and their hosts in Europe: reservoirs here and there, but not everywhere?". Vector Borne Zoonotic Dis. 10 (6). ss. 549-61. doi:10.1089/vbz.2009.0138. PMID 20795916. 
  9. ^ Ikegami T, Makino S (Mayıs 2011). "The pathogenesis of Rift Valley fever". Viruses. 3 (5). ss. 493-519. doi:10.3390/v3050493. PMC 3111045 $2. PMID 21666766. 
  10. ^ Burke RL, Kronmann KC, Daniels CC; ve diğerleri. (Kasım 2011). "A Review of Zoonotic Disease Surveillance Supported by the Armed Forces Health Surveillance Center". Zoonoses Public Health. 59 (3). ss. 164-75. doi:10.1111/j.1863-2378.2011.01440.x. PMID 22128834. 
  11. ^ Fever with thrombocytopenia associated with a novel Bunyavirus in China. N Engl J Med. 2011 Mar 16. Full text 2 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  12. ^ Weiss SR, Leibowitz JL (2011). "Coronavirus pathogenesis". Adv. Virus Res. Cilt 81. ss. 85-164. doi:10.1016/B978-0-12-385885-6.00009-2. PMID 22094080. 
  13. ^ a b Naides SJ (Mayıs 1998). "Rheumatic manifestations of parvovirus B19 infection". Rheum. Dis. Clin. North Am. 24 (2). ss. 375-401. doi:10.1016/S0889-857X(05)70014-4. PMID 9606764. 
  14. ^ Charrel RN, de Lamballerie X (2003). "[The Alkhurma virus (family Flaviviridae, genus Flavivirus): an emerging pathogen responsible for hemorrhage fever in the Middle East]". Med Trop (Mars) (Fransızca). 63 (3). ss. 296-9. PMID 14579470. 
  15. ^ Ramos-De La Medina A, Remes-Troche JM, González-Medina MF; ve diğerleri. (Nisan 2011). "[Abdominal and gastrointestinal symptoms of Dengue fever. Analysis of a cohort of 8559 patients]". Gastroenterol Hepatol (İspanyolca). 34 (4). ss. 243-7. doi:10.1016/j.gastrohep.2011.01.012. PMID 21474206. 
  16. ^ a b Gritsun TS, Nuttall PA, Gould EA (2003). "Tick-borne flaviviruses". Adv. Virus Res. Cilt 61. ss. 317-71. PMID 14714436. 
  17. ^ Tandon BN, Acharya SK (Nisan 1987). "Viral diseases involving the liver". Baillieres Clin. Gastroenterol. 1 (2). ss. 211-30. PMID 2822180. 
  18. ^ Xiong W (Kasım 2010). "[Clinical efficacy of treating infant cytomegalovirus hepatitis with ganciclovir and impact on cytokines]". Xi Bao Yu Fen Zi Mian Yi Xue Za Zhi (Çince). 26 (11). ss. 1130-2. PMID 21322282. 
  19. ^ Okano M, Gross TG (Kasım 2011). "Acute or Chronic Life-Threatening Diseases Associated With Epstein-Barr Virus Infection". Am. J. Med. Sci. 343 (6). ss. 483-9. doi:10.1097/MAJ.0b013e318236e02d. PMID 22104426. 
  20. ^ Gallegos-Orozco JF, Rakela-Brödner J (Ekim 2010). "Hepatitis viruses: not always what it seems to be". Rev Med Chil. 138 (10). ss. 1302-11. doi:10.4067/S0034-98872010001100016. PMID 21279280. 1 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2012. 
  21. ^ Papic N, Pangercic A, Vargovic M, Barsic B, Vince A, Kuzman I (Eylül 2011). "Liver involvement during influenza infection: perspective on the 2009 influenza pandemic". Influenza Other Respi Viruses. 6 (3). ss. e2-5. doi:10.1111/j.1750-2659.2011.00287.x. PMID 21951624. 
  22. ^ Bondarenko VI, Zadorozhnaia VI (Mart 1992). "[The role of enteroviruses in the etiology of diseases of the pancreas, kidneys and liver]". Lik. Sprava (Rusça), 3. ss. 58-62. PMID 1329355. 
  23. ^ Zaidi SA, Singer C (Mayıs 2002). "Gastrointestinal and hepatic manifestations of tickborne diseases in the United States". Clin. Infect. Dis. 34 (9). ss. 1206-12. doi:10.1086/339871. PMID 11941547. 
  24. ^ Organ EL, Rubin DH (1998). "Pathogenesis of reovirus gastrointestinal and hepatobiliary disease". Curr. Top. Microbiol. Immunol. 233 (Pt 2). ss. 67-83. PMID 9599932. 
  25. ^ Heyman P, Cochez C, Hofhuis A; ve diğerleri. (Ocak 2010). "A clear and present danger: tick-borne diseases in Europe". Expert Rev Anti Infect Ther. 8 (1). ss. 33-50. doi:10.1586/eri.09.118. PMID 20014900. 
  26. ^ Siński E, Welc-Faleciak R, Pogłód R (2011). "Babesia spp. infections transmitted through blood transfusion". Wiad Parazytol. 57 (2). ss. 77-81. PMID 21682090. 
  27. ^ Massei F, Gori L, Macchia P, Maggiore G (Eylül 2005). "The expanded spectrum of bartonellosis in children". Infect. Dis. Clin. North Am. 19 (3). ss. 691-711. doi:10.1016/j.idc.2005.06.001. PMID 16102656. 
  28. ^ Yang HW, Jung SH, Han HY; ve diğerleri. (Haziran 2008). "[Clinical feature of Fitz-Hugh-Curtis syndrome: analysis of 25 cases]". Korean J Hepatol (Korece). 14 (2). ss. 178-84. doi:10.3350/kjhep.2008.14.2.178. PMID 18617765. []
  29. ^ Parveen, M.D. Kumar, Michael, M.D. Clark, (Ed.) (2005). "Figure 7.12 (Some causes of acute parenchymal damage)". Clinical Medicine. Philadelphia, PA: W.B. Saunders. ISBN 0-7020-2763-4. 
  30. ^ Blanco JR, Oteo JA (Aralık 2002). "Human granulocytic ehrlichiosis in Europe". Clin. Microbiol. Infect. 8 (12). ss. 763-72. PMID 12519349. 
  31. ^ Scholing M, Schneeberger PM, van den Dries P, Drenth JP (Haziran 2007). "Clinical features of liver involvement in adult patients with listeriosis. Review of the literature". Infection. 35 (4). ss. 212-8. doi:10.1007/s15010-007-6006-2. PMID 17646920. 
  32. ^ Drebber U, Kasper HU, Ratering J; ve diğerleri. (Temmuz 2008). "Hepatic granulomas: histological and molecular pathological approach to differential diagnosis--a study of 442 cases". Liver Int. 28 (6). ss. 828-34. doi:10.1111/j.1478-3231.2008.01695.x. PMID 18312287. 
  33. ^ Raby N, Forbes G, Williams R (Mart 1990). "Nocardia infection in patients with liver transplants or chronic liver disease: radiologic findings". Radiology. 174 (3 Pt 1). ss. 713-6. PMID 2406779. 
  34. ^ Mohammed JP, Mattner J (Temmuz 2009). "Autoimmune disease triggered by infection with alphaproteobacteria". Expert Rev Clin Immunol. 5 (4). ss. 369-379. doi:10.1586/ECI.09.23. PMC 2742979 $2. PMID 20161124. 
  35. ^ Kaplan MM (Kasım 2004). "Novosphingobium aromaticivorans: a potential initiator of primary biliary cirrhosis". Am. J. Gastroenterol. 99 (11). ss. 2147-9. doi:10.1111/j.1572-0241.2004.41121.x. PMID 15554995. 
  36. ^ Selmi C, Gershwin ME (Temmuz 2004). "Bacteria and human autoimmunity: the case of primary biliary cirrhosis". Curr Opin Rheumatol. 16 (4). ss. 406-10. PMID 15201604. 14 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2012. 
  37. ^ Selmi C, Balkwill DL, Invernizzi P; ve diğerleri. (Kasım 2003). "Patients with primary biliary cirrhosis react against a ubiquitous xenobiotic-metabolizing bacterium". Hepatology. 38 (5). ss. 1250-7. doi:10.1053/jhep.2003.50446. PMID 14578864. 
  38. ^ Yen TH, Chang CT, Lin JL, Jiang JR, Lee KF (Mayıs 2003). "Scrub typhus: a frequently overlooked cause of acute renal failure". Ren Fail. 25 (3). ss. 397-410. PMID 12803503. 
  39. ^ Park JI, Han SH, Cho SC; ve diğerleri. (Eylül 2003). "[Outbreak of hepatitis by Orientia tsutsugamushi in the early years of the new millenium]". Taehan Kan Hakhoe Chi (Korece). 9 (3). ss. 198-204. PMID 14515037. []
  40. ^ a b Bernabeu-Wittel M, Segura-Porta F (Mart 2005). "[Rickettsioses]". Enferm. Infecc. Microbiol. Clin. (İspanyolca). 23 (3). ss. 163-72. PMID 15757589. 
  41. ^ {{Kitap kaynağı|yazar=Brown JM, McNeil MM |bölüm=Nocardia, Rhodococcus,Gordonia, Actinomadura, Streptomyces, and other aerobic actinomycetes |editör=Murray PR, Baron EJ, Jorgensen JH, Pfaller MA, Yolken RH |başlık=Manual of clinical microbiology |yayımcı=American Society for Microbiology |yer=Washington DC |yıl=2003 |sayfalar=502-531|basım=8.8
  42. ^ Connor BA, Schwartz E (Ekim 2005). "Typhoid and paratyphoid fever in travellers". Lancet Infect Dis. 5 (10). ss. 623-8. doi:10.1016/S1473-3099(05)70239-5. PMID 16183516. 
  43. ^ Elishkewitz K, Shapiro R, Amir J, Nussinovitch M. Hepatitis in scarlet fever. Isr Med Assoc J 6(9):569-570
  44. ^ Cook GC (Aralık 1997). "Liver involvement in systemic infection". Eur J Gastroenterol Hepatol. 9 (12). ss. 1239-47. PMID 9471032. 
  45. ^ Bottone EJ (Nisan 1997). "Yersinia enterocolitica: the charisma continues". Clin. Microbiol. Rev. 10 (2). ss. 257-76. PMC 172919 $2. PMID 9105754. 
  46. ^ a b c d e f g Seitz HM (1995). "[Parasitic diseases of the liver]". Verh Dtsch Ges Pathol (Almanca). Cilt 79. ss. 241-8. PMID 8600687. 
  47. ^ Chen XM, LaRusso NF (Ağustos 2002). "Cryptosporidiosis and the pathogenesis of AIDS-cholangiopathy". Semin. Liver Dis. 22 (3). ss. 277-89. doi:10.1055/s-2002-34505. PMID 12360421. []
  48. ^ Michiels JF, Hofman P, Bernard E; ve diğerleri. (Kasım 1994). "Intestinal and extraintestinal Isospora belli infection in an AIDS patient. A second case report". Pathol. Res. Pract. 190 (11). ss. 1089-93; discussion 1094. PMID 7746744. 
  49. ^ Walther Z, Topazian MD (Eylül 2009). "Isospora cholangiopathy: case study with histologic characterization and molecular confirmation". Hum. Pathol. 40 (9). ss. 1342-6. doi:10.1016/j.humpath.2009.01.020. PMID 19447468. 
  50. ^ Anand AC, Puri P (Eylül 2005). "Jaundice in malaria". J. Gastroenterol. Hepatol. 20 (9). ss. 1322-32. doi:10.1111/j.1440-1746.2005.03884.x. PMID 16105116. 
  51. ^ a b Miller TA (1979). "Hookworm infection in man". Adv. Parasitol. Cilt 17. ss. 315-84. PMID 395835. 
  52. ^ Gavin PJ, Kazacos KR, Shulman ST (Ekim 2005). "Baylisascariasis". Clin. Microbiol. Rev. 18 (4). ss. 703-18. doi:10.1128/CMR.18.4.703-718.2005. PMC 1265913 $2. PMID 16223954. 
  53. ^ a b Li CD, Yang HL, Wang Y (Şubat 2010). "Capillaria hepatica in China". World J. Gastroenterol. 16 (6). ss. 698-702. PMC 2817057 $2. PMID 20135717. 2 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2012. 
  54. ^ Pokora Z (2001). "[Role of gastropods in epidemiology of human parasitic diseases]". Wiad Parazytol (Lehçe). 47 (1). ss. 3-24. PMID 16888946. 
  55. ^ Garcia HH, Moro PL, Schantz PM (Ekim 2007). "Zoonotic helminth infections of humans: echinococcosis, cysticercosis and fascioliasis". Curr. Opin. Infect. Dis. 20 (5). ss. 489-94. doi:10.1097/QCO.0b013e3282a95e39. PMID 17762782. 14 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2012. 
  56. ^ Mordvinov VA, Yurlova NI, Ogorodova LM, Katokhin AV (Mart 2012). "Opisthorchis felineus and Metorchis bilis are the main agents of liver fluke infection of humans in Russia". Parasitol. Int. 61 (1). ss. 25-31. doi:10.1016/j.parint.2011.07.021. PMID 21840415. 
  57. ^ Singcharoen T, Rawd-Aree P, Baddeley H (Ocak 1988). "Computed tomography findings in disseminated paragonimiasis". Br J Radiol. 61 (721). ss. 83-6. PMID 3349245. 
  58. ^ Soroczan W (1996). "[Strongyloidosis. II. Clinical manifestations]". Wiad Parazytol (Lehçe). 42 (3). ss. 291-312. PMID 9012132. 
  59. ^ Fried B, Reddy A, Mayer D (Haziran 2011). "Helminths in human carcinogenesis". Cancer Lett. 305 (2). ss. 239-49. doi:10.1016/j.canlet.2010.07.008. PMID 20667649. 
  60. ^ Ishibashi H, Tsuchiya Y (1995). "[Hepatic toxocariasis]". Ryoikibetsu Shokogun Shirizu (Japonca), 7. ss. 48-50. PMID 8749411. 
  61. ^ Nikeghbalian S, Salahi R, Salahi H; ve diğerleri. (Aralık 2009). "Hepatic abscesses after liver transplant: 1997-2008". Exp Clin Transplant. 7 (4). ss. 256-60. PMID 20353378. 19 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2012. 
  62. ^ Romero FA, Razonable RR (Nisan 2011). "Infections in liver transplant recipients". World J Hepatol. 3 (4). ss. 83-92. doi:10.4254/wjh.v3.i4.83. PMC 3098392 $2. PMID 21603030. 2 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2012. 
  63. ^ Aidé MA (Kasım 2009). "Chapter 4—histoplasmosis". J Bras Pneumol. 35 (11). ss. 1145-51. PMID 20011851. 10 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2012. 
  64. ^ Chukwuma C (Ocak 1996). "Microsporidium in AIDS patients: a perspective". East Afr Med J. 73 (1). ss. 72-5. PMID 8625869. 
  65. ^ Arcay L (Mayıs 2001). "[Human microsporidiosis]". Invest Clin (İspanyolca). 42 (Suppl 1). ss. 3-42. PMID 11416983. 
  66. ^ Atías A (Haziran 1995). "[Update on microsporidiosis in humans]". Rev Med Chil (İspanyolca). 123 (6). ss. 762-72. PMID 8525232. 
  67. ^ Chan JC, Jeffers LJ, Gould EW; ve diğerleri. (1990). "Visceral protothecosis mimicking sclerosing cholangitis in an immunocompetent host: successful antifungal therapy". Rev. Infect. Dis. 12 (5). ss. 802-7. PMID 2237120. 
  68. ^ Narita M, Muder RR, Cacciarelli TV, Singh N (Ağustos 2008). "Protothecosis after liver transplantation". Liver Transpl. 14 (8). ss. 1211-5. doi:10.1002/lt.21565. PMID 18668655. 

Dış bağlantılar

Sınıflandırma


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Otizm</span> Bilinçsel ve zihinsel rahatsızlık

Otizm, üç yaşından önce başlayan ve ömür boyu süren, sosyal etkileşime ve iletişime zarar veren, sınırlı ve tekrarlanan davranışlara yol açan beynin gelişimini engelleyen bir rahatsızlıktır. Bu belirtiler otizmi, Asperger sendromu gibi daha hafif seyreden otistik spektrum bozukluğundan (OSB) ayırır. Otizm kalıtımsal kökenlidir ancak kalıtsallığı oldukça karmaşıktır ve OSB'nin kökeninin çoklu gen etkileşimlerinden mi yoksa ender görülen mutasyonlardan mı kaynaklandığı çok açık değildir. Nadir vakalarda, doğum sakatlıklarına neden olan etmenlerle yakından bağlantılıdır. Diğer görüşlere göre ise çocuklukta yapılan aşılar gibi nedenler tartışmalıdır ve aşı kökenli varsayımların ikna edici bilimsel kanıtları yoktur. 2007 yılında yapılan araştırmalara göre otizmin prevalansını 1.000 kişiye bir ya da iki vaka olarak tahmin eder, aynı araştırmalardaki tahminlere göre OSB yaklaşık 1.000 kişide altı vakadır ve erkeklerde rastlanma oranı kadınlara göre 4,3 kat daha fazladır. 2022 yılı CDC verilerine göre otizmin görülme sıklığı 44 çocuktan 1'e yükselmiştir. Otizm vakalarının sayısı 1980'lerden beri oldukça fazla oranda artmıştır. Bunun nedeni kısmen tanı koyma yöntemlerindeki değişikliklerdir; gerçek prevalansın artıp artmadığı anlaşılamamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Bakteri</span> mikroorganizma üst âlemi

Bakteri (İngilizce telaffuz: [bækˈtɪəriə] ( dinle); tekil isim: bacterium), tek hücreli mikroorganizma grubudur. Tipik olarak birkaç mikrometre uzunluğunda olan bakterilerin çeşitli şekilleri vardır, kimi küresel, kimi spiral şekilli, kimi çubuksu, kimi virgül şeklinde olabilir. Yeryüzündeki her ortamda bakteriler mevcuttur. Toprakta, deniz suyunda, okyanusun derinliklerinde, yer kabuğunda, deride, hayvanların bağırsaklarında, asitli sıcak su kaynaklarında, radyoaktif atıklarda büyüyebilen tipleri vardır. Tipik olarak bir gram toprakta bulunan bakteri hücrelerinin sayısı 40 milyon, bir mililitre tatlı suda ise bir milyondur; toplu olarak dünyada beş nonilyon (5×1030) bakteri bulunmaktadır, bunlar dünyadaki biyokütlenin çoğunu oluşturur. Bakteriler gıdaların geri dönüşümü için hayati bir öneme sahiptirler ve gıda döngülerindeki çoğu önemli adım, atmosferden azot fiksasyonu gibi, bakterilere bağlıdır. Ancak bu bakterilerin çoğu henüz tanımlanmamıştır ve bakteri şubelerinin sadece yaklaşık yarısı laboratuvarda kültürlenebilen türlere sahiptir. Bakterilerin araştırıldığı bilim bakteriyolojidir, bu, mikrobiyolojinin bir dalıdır.

<span class="mw-page-title-main">RNA</span> nükleotitlerden oluşan polimer

Ribonükleik asid (RNA), bir nükleik asittir, nükleotitlerden oluşan bir polimerdir. Her nükleotit bir azotlu baz, bir riboz şeker ve bir fosfattan oluşur. RNA pek çok önemli biyolojik rol oynar, DNA'da taşınan genetik bilginin proteine çevirisi (translasyon) ile ilişkili çeşitli süreçlerde de yer alır. RNA tiplerinden olan mesajcı RNA, DNA'daki bilgiyi protein sentez yeri olan ribozomlara taşır, ribozomal RNA ribozomun en önemli kısımlarını oluşturur, taşıyıcı RNA ise protein sentezinde kullanılmak üzere kullanılacak aminoasitlerin taşınmasında gereklidir. Ayrıca çeşitli RNA tipleri genlerin ne derece aktif olduğunu düzenlemeye yarar.

<span class="mw-page-title-main">Piyelonefrit</span> Hastalık

Piyelonefrit böbreğin piyelumuna (pelvisine) ulaşmış bir yükselen idrar yolu enfeksiyonudur. Eğer enfeksiyon ciddi ise "ürosepsis" terimi ile eşanlamlı olarak kullanılır. Tedavisi için antibiyotik, ayrıca hastalığın temel nedeninin giderilmesi gerekir. Nefritin bir türüdür. Piyelit olarak da adlandırılabilir.

<span class="mw-page-title-main">MikroRNA</span> yaklaşık 21-23 nükleotit uzunluğunda tek iplikli RNA molekülü türü

Genetikte, mikroRNA (miRNA) yaklaşık 21-23 nükleotit uzunluğunda tek iplikli RNA molekülü türüdür, gen ifadesinin düzenlenmesinde rol oynar. miRNA'lar kodlamayan RNA'lardandır, yani DNA'dan transkripsiyonu yapılan ama proteine çevirisi yapılmayan genler tarafından kodlanırlar. Pri-miRNA olarak adlandırılan primer transkriptler işlenerek, önce pre-miRNA adlı kısa sap-ilmik yapılarına, sonra da fonksiyonel miRNA'ya dönüşürler. Olgun miRNA moleküller bir veya daha çok mesajcı RNA (mRNA) ile kısmî tamamlayıcıdır ve başlıca işlevleri gen ifadesini aşağı ayarlamaktır. 1993'te Lee ve çalışma arkadaşları tarafından Victor Ambros laboratuvarında keşfedilmişlerdir, ancak mikroRNA terimi ilk 2001'de kullanıma girimiştir.

JC virüsü, John Cunningham virüsü veya JCV polyomaviridae familyasının polyomavirus alt familyasına dahil olan bir virüstür. Genetik olarak, BK virüs ve SV40 ile büyük oranda benzerdir. 1971 yılında iki progresif multifokal lökodistrofi (PML) hastasında keşfedilmiş ve virüse hastaların adları verilmiştir. Virüs PML ve diğer hastalıklara neden olur. Sadece immün (bağışıklık) sistemi baskılanmış ya da immün sistem bozukluğu olan kimselerde görülür.

Hormona duyarlı lipaz, insanlarda LIPE geni tarafından kodlanan bir enzimdir. LIPE, çeşitli esterleri hidroliz edebilen bir hücreiçi enzimdir. Enzimin kısa ve uzun olmak üzere iki tipi vardır. Uzun biçimi steroid üreten dokularda bulunur, steroid hormon üretimi için kolesteril esterleri kolesterole dönüştürür. Kısa biçimi, en çok adipositler olmak üzere, çeşitli dokularda bulunur; adipositlerde depolanmış olan trigliseritler bu enzim aracılığıyla yağ asitleri ve gliserole dönüştürülür.

Sterol O-asiltransferaz (SOAT) veya asil-KoA kolesteril asil transferaz, EC 2.3.1.26 asil transferaz sınıfı bir enzimdir. İnsanda iki tip ACAT enzimi vardır, ACAT1 ve ACAT2 enzimleri SOAT1 ve SOAT2 adlı genler tarafından kodlanır. Bu enzimler kolesterol metabolizmasında ve safra tuzu biyosentezinde önemli rol oynarlar. ACAT1 enziminin geni için ACAT1 kullanılmamalıdır çünkü ACAT1 kısaltması ketotiyolaz aktivitesine sahip asetil-Koenzim A asetiltransferaz 1 enziminin genine aittir.

Çöpçü reseptör sınıf B, tip I, çeşitli hücrelerde görülen bir entegral membran proteinidir. Yüksek yoğunluklu lipoproteinlerdeki (HDL) kolesteril esterin karaciğer tarafından alınmasını sağlar. Vücuttaki diğer dokulardan karaciğere doğru, vücuttan atılmak üzere, giden kolesterolün bu hareketi bu süreç sayesinde sürdürülür. Kolesterolün bu gidişi "ters kolesterol taşıması" olarak adlandırılır ve ateroskleroz oluşumuna karşı koruyucu bir mekanizma olarak işler.

Isıya duyarlı enterotoksin Escherichia coli 'de bulunan bir toksindir. Mikrobiyolojik yayınlarda İngilizce labile toxin 'nin kısaltması olan LT olarak da değinilir.

<span class="mw-page-title-main">Hepatit C</span> Karaciğeri etkileyen enfeksiyon

Hepatit C özellikle karaciğeri etkileyen bir enfeksiyondur. Hastalığa, hepatit C virüsü (HCV) sebep olur. Hepatit C, genellikle herhangi bir belirtiye sahip değildir ancak kronik enfeksiyon, karaciğerde yara oluşumu ve uzun yıllar sonra siroza sebep olabilir. Aynı zamanda, bazı durumlarda, sirozlu hastalarda, karaciğer yetmezliği ve karaciğer kanseri ya da ölümcül kanamaya sebebiyet verebilecek, yemek borusu ve midedeki damarlarda aşırı şişmeye yol açabilir.

Faktör VIII (FVIII), anti-hemofilik Faktör (AHF) olarak da bilinen önemli bir kan pıhtılaşma faktörüdür. İnsanlarda, Faktör VIII F8 geni ile birlikte kodlanır. Faktör VIII geni X kromozomu üzerinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Epstein-Barr virüsü</span> Herpes ailesinden bir virüs

Epstein–Barr virüsü (EBV) ya da İnsan Herpesvirüsü tip 4 (HHV-4) Herpesviridae ailesindendir ve insanlardaki en sık görülen virüslerden birisidir. Ateş, boğaz ağrısı, yaygın lenfadenitle seyreden enfeksiyöz mononükleoz hastalığına neden olur. Ağız yoluyla bulaşır, önce nazofarinks epitelini daha sonra da bölge lenfoid dokulardaki B lenfositleri enfekte eder. Kanserojen virüsler arasında sayılır. Bilinen 4 önemli kanserde rol oynar. Bunlar;

<span class="mw-page-title-main">Streptokok farenjiti</span> Tıbbi durum

Streptokok farenjiti ya da strep boğaz ağrısı “grup A streptokok” denilen bakteriden kaynaklanan bir hastalıktır. Streptokok farenjiti boğazı ve bademcikleri etkiler. Bademcikler, ağzın arka tarafında, boğazda yer alan iki bezedir. Streptokok farenjiti ses tellerini de (larenks) etkileyebilir. Yaygın semptomları arasında ateş, boğaz ağrısı ve boyundaki bezelerde şişik yer alır. Streptokok farenjiti çocuklardaki boğaz ağrılarının %37'sinin nedenidir.

<span class="mw-page-title-main">Phillip Allen Sharp</span> Amerikalı biyolog

Phillip Allen Sharp, Amerikan genetikçi ve moleküler biyolog. RNA bağlanmasının kaşiflerinden biridir. Richard J. Roberts ile birlikte ökaryot hücrelerinin DNA dizelerindeki genlerin bitişik sırada olmadığını, aralarda intron denilen okunmayan ve protein sentezine katılmayan bölümlerin olduğunu keşfettiler. Bu sayede mRNA'lar aynı DNA dizesinden bu bölümleri farklı şekilde silmeleri ile farklı proteinleri kodlayabilmektedir. İkili bu keşifleri ile 1993 Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülünü kazanmışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Onkovirüs</span>

Onkovirüsler ya da tümör virüsleri, kansere neden olabilen virüsler için kullanılan genel bir terimdir. Bu terim 1950-60'lı yıllarda akut dönüşüm gösterebilen retrovirüslerle ilgili çalışmalarla birlikte kullanılmaya başlandı. Virüslerin genomu RNA içerdiğinden sıklıkla oncornavirüsler terimi kullanılmıştır. Günümüzde genomu DNA veya RNA içeren ve kansere neden olan herhangi bir virüs anlamına gelir ve "tümör virüsü" ya da "kanser virüsü" ile eşanlamlıdır. Bununla birlikte insan ve hayvan virüslerinin büyük çoğunluğu kansere neden olmaz.

<span class="mw-page-title-main">Subklinik enfeksiyon</span>

Belirti göstermeden veya belirgin işaretleri gözlemlenemeden seyreden enfeksiyonlara subklinik enfeksiyon denir. Subklinik enfeksiyon gösteren bir kişi mikrobun asemptomatik taşıyıcısıdır, parazitler ya da virüsler genellikle hastalıklara neden olurlar, bazı etkenler kendi konakçıları vasıtasıyla sessizce yayılım gösterirler, bu gibi enfeksiyonlar insanlarda ya da hayvanlarda meydana gelebilirler. Bir asemptomatik enfeksiyona yakalanmış kişi kendini hafif soğuk algınlığına yakalanmış gibi hissedebilir. bu tarz enfeksiyon etkenleri mikrobiyolojik kültüre alınarak veya DNA testi teknikleri ile tespit edilebilirler.

<span class="mw-page-title-main">Buruli ülseri</span> Mycobacterium ulceransın neden olduğu bulaşıcı hastalık

Buruli ülseri Mycobacterium ulcerans'ın neden olduğu bulaşıcı hastalıktır. Hastalığın erken evresinde enfeksiyon, ağrısız bir nodül veya bölgesel şişlik ile karakterizedir. Bu nodül ülser'e dönüşebilir. Ülser içeride deri yüzeyindekinden daha büyük ve şişlik ile çevrili olabilir. Hastalık kötüleştikçe, kemiğe de bulaşabilir. Buruli ülserleri çoğunlukla kol veya bacakları etkiler; ateş yaygın değildir.

Kolesistokinin, sindirim sisteminde peptid hormon. Yağ ve protein sindiriminde rol oynar. Geçmişte "pankreatozimin" adı verilen kolesistokinin, ince bağırsağın ilk bölümü olan oniki parmak bağırsağındaki hücrelerce salgılanır. Pankreastan sindirim enzimlerinin ve safra kesesinden safranın salınmasını sağlar ve açlık bastırıcı rol oynar.

Hepatit C virüsü (HCV), Flaviviridae ailesinden küçük, zarflı, pozitif anlamlı, tek sarmallı bir RNA virüsüdür. Hepatit C virüsü, hepatit C'nin ve insanlarda karaciğer kanseri ve lenfomalar gibi bazı kanserlerin nedenidir.