İçeriğe atla

Heparin

Heparin
Tanımlayıcılar
CAS numarası
ECHA InfoCard100.029.698 Bunu Vikiveri'de düzenleyin
CompTox Bilgi Panosu (EPA)
Özellikler
Molekül formülüC26H42N2O37S5
Kaynama noktası644,9 °C
Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa).

Heparin (C12H19NO20S3), mast hücreleri tarafından üretilen, karaciğer, akciğer ve atardamarlarında bulunan pıhtılaşma önleyici maddedir. Heparin, akciğer ambolisinin tedavisi ya da önlenmesi, böbrek hastalarına uygulanan hemodiyaliz işlemi ve açık kalp ameliyatları sırasında kan pıhtılaşmalarını önlemek için, toplardamar içine iğneyle verilerek kullanılır. Phtılaşma sürecindeki birkaç evreyi engellemektedir.

Yaygın yan etkiler arasında kanama, enjeksiyon bölgesinde ağrı ve düşük trombosit sayısı bulunur.[1] Ciddi yan etkiler arasında heparine bağlı trombositopeni yer alır.[1]

Heparin, SARS-CoV-2 aşılama sonucu oluşan ve pro-trombotik immün trombositopeniye (VIPIT) şüphesi bulunan vakalarda kontrendikedir, çünkü heparin, anti-PF4/heparin kompleks otoimmün bir şekilde kanama riskini daha da artırabilir; bu durumda alternatif antikoagülan ilaçlar (örneğin argatroban veya danaparoid gibi) tercih edilmelidir.[2][3][4]

Heparin, gebelik ve emzirme döneminde kullanımı açısından nispeten güvenli görünmektedir.[5] Heparin, tüm memelilerde bazofiller ve mast hücreleri tarafından üretilir.[6]

Heparinin keşfi 1916 yılında duyuruldu.[7] Heparinin fraksiyonlaştırılmış bir versiyonu olan düşük molekül ağırlıklı heparin de mevcuttur.[8]

Molekül DSÖ'nün Temel İlaçlar Listesi'nde yer almaktadır.[9]

Kaynakça

  1. ^ a b "Heparin Monograph for Professionals". Drugs.com (İngilizce). 27 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2024. 
  2. ^ Greinacher, Andreas; Thiele, Thomas; Warkentin, Theodore E.; Weisser, Karin; Kyrle, Paul A.; Eichinger, Sabine (9 Nisan 2021). "Thrombotic Thrombocytopenia after ChAdOx1 nCov-19 Vaccination". The New England Journal of Medicine: NEJMoa2104840. doi:10.1056/NEJMoa2104840. ISSN 0028-4793. PMC 8095372 $2. PMID 33835769. 8 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2024. 
  3. ^ "Vaccine-Induced Immune Thrombotic Thrombocytopenia (VITT) Following Adenovirus Vector COVID-19 Vaccination". Ontario COVID-19 Science Advisory Table (İngilizce). doi:10.47326/ocsat.2021.02.17.2.0. 8 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2024. 
  4. ^ "AstraZeneca COVID-19-Vakzine Umgang mit dem Risiko von Gerinnungskomplikationen" (PDF). 30 Mart 2021. 13 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 8 Şubat 2024. 
  5. ^ "Heparin (Heparin Sodium) Use During Pregnancy". Drugs.com (İngilizce). 27 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2024. 
  6. ^ Guyton, Arthur C.; Hall, John E. (2006). Textbook of medical physiology: online access + interactive extras: studentconsult.com. 11. ed. Philadelphia, Pa: Elsevier, Saunders. ISBN 978-0-7216-0240-0. 
  7. ^ Li, Jie Jack; Corey, E. J. (3 Nisan 2013). Drug Discovery: Practices, Processes, and Perspectives (İngilizce). John Wiley & Sons. ISBN 978-1-118-35446-9. 8 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2024. 
  8. ^ Rietschel, Robert L.; Fowler, Joseph F.; Fisher, Alexander A. (2008). Fisher's contact dermatitis. 6. ed. Hamilton, Ont: BC Decker. ISBN 978-1-55009-378-0. 
  9. ^ Organization, World Health (2019). "World Health Organization model list of essential medicines: 21st list 2019" (İngilizce). 29 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Varfarin</span>

Varfarin, kalp ve damar sisteminde pıhtılaşmaya karşı kullanılan bir ilaçtır. Antikoagülan etkisi vardır. Aynı etkiyi gösteren ilaçların en eski kuşağındandır ve çok ekonomiktir.

Mast hücresi veya mastosit,(mikroskobik görüntü) bazik boyalarla boyanan, histamin ve heparin açısından zengin granüllere sahip bir hücredir. Bağışıklık sisteminde önemli bir rolü vardır, özellikle alerji ve anafilaksideki yeriyle tanınır.

Trombotik trombositopenik purpura, kanın pıhtılaşmasına ilişkin nadir görülen bir hastalıktır. Vücut genelinde küçük damarlarda mikroskobik ve yoğun kan pıhtılaşmasıyla kendisini gösterir.

<span class="mw-page-title-main">Glutardialdehit</span> kimyasal bileşik

Glutardialdehit, ticari ismiyle Glutaral dezenfektan, ilaçlarda ve dericilikte kullanılan bir bileşiktir. Dezenfektan olarak ameliyatlarda ve diğer alanlarda kullanılır. İlaç olarak ise ayakta oluşan siğilin giderilmesinde kullanılır. Sıvı olarak uygulanır. Deride ise formaldehitin yerine tabaklamadan sonra retenajda kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Klorokin</span> stereoizomer grubu

Klorokin, sıtmanın etkin olduğu bölgelerde sıtmayı önlemek ve tedavi etmek için kullanılan bir ilaçtır. Bazı sıtma tipleri, dirençli soylar ve karmaşık vakalar tipik olarak farklı veya ek ilaç gerektirir. İlaç bazen romatoid artrit, lupus eritematozus ve bağırsakların dışında meydana gelen amebiyaz için kullanılabilir. Ağız yoluyla alınır. Ayrıca 2020 itibarıyla COVID-19 enfeksiyonlarını tedavi etmek için deneysel olarak kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Azitromisin</span> kimyasal bileşik

Azitromisin, çeşitli bakteriyel enfeksiyonların tedavisinde kullanılan bir antibiyotiktir. Orta kulak enfeksiyonları, streptokok farenjit, pnömoni, yolcu ishali ve bazı diğer bağırsak enfeksiyonlarında kullanılır. Klamidya ve belsoğukluğu dahil olmak üzere cinsel yolla bulaşan bir dizi enfeksiyon için de kullanılabilir. Diğer ilaçlarla kombine halde sıtma için de kullanımı vardır. Günde bir doz olacak şekilde ağızdan veya intravenöz olarak alınabilir.

<span class="mw-page-title-main">Digoksin</span> kimyasal bileşik

Digoksin, çeşitli kalp rahatsızlıklarını tedavi etmek için kullanılan bir ilaçtır. En sık atriyal fibrilasyon, kalp çarpıntısı ve kalp yetmezliği için kullanılır. Digoksin ağızdan veya bir damara enjeksiyon yoluyla alınır.

Diğerlerinin yanı sıra Aldactone markası altında satılan Spironolakton, öncelikle kalp yetmezliği, karaciğer skarlaşması veya böbrek hastalığına bağlı sıvı birikimini tedavi etmek için kullanılan bir ilaçtır. Ayrıca yüksek tansiyon, takviye ile düzelmeyen düşük kan potasyumu, erkek çocuklarda erken ergenlik, kadınlarda akne ve aşırı kıllanma tedavisinde, trans kadınlarda transseksüel hormon tedavisinin bir parçası olarak kullanılmaktadır. Spironolakton ağızdan alınır.

Amiodaron, çeşitli kardiyak ritim bozukluklarını tedavi etmek ve önlemek için kullanılan bir antiaritmik ilaçtır. Buna ventriküler taşikardi (VT), ventriküler fibrilasyon (VF) ve geniş kompleks taşikardinin yanı sıra atriyal fibrilasyon ve paroksismal supraventriküler taşikardi dahildir. Bununla birlikte, kalp durmasıyla ilgili kanıtlar zayıftır. Ağız yoluyla, damardan veya kemik içinden verilebilir. Ağız yoluyla kullanıldığında, etkilerin başlaması birkaç hafta sürebilir.

Rivaroksaban, kan pıhtılarını tedavi etmek ve önlemek için kullanılan bir pıhtılaşma önleyici ilaçtır. Özellikle derin ven trombozu ve pulmoner emboliyi tedavi etmek ve atriyal fibrilasyonda ve kalça veya diz cerrahisini takiben kan pıhtılarını önlemek için kullanılır. Ağızdan alınır.

Akineton markası altında satılan Biperiden, Parkinson hastalığını ve bazı ilaca bağlı hareket bozukluklarını tedavi etmek için kullanılan bir ilaçtır. Tardif diskineziler için önerilmez. Ağız yoluyla, damar veya kas içine enjeksiyon yoluyla alınır.

Lovenox markası altında satılan enoksaparin sodyum, pıhtılaşma önleyici bir ilaçtır. Hamilelik sırasında ve belirli ameliyat türlerini takiben derin ven trombozu (DVT) ve pulmoner emboliyi (PE) tedavi etmek ve önlemek için kullanılır. Akut koroner sendrom (AKS) ve kalp krizi geçirenlerde de kullanılır. Derinin hemen altına veya damar içine enjeksiyon yoluyla verilir. Hemodiyaliz sırasında da kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Pirantel</span> kimyasal bileşik

Pyrantel, bir dizi parazit solucan enfeksiyonunu tedavi etmek için kullanılan bir ilaçtır. Buna ascariasis, kancalı kurt enfeksiyonları, enterobiasis trichostrongyliasis ve trichinellosis dahildir. Ağızdan alınır.

<span class="mw-page-title-main">Klotrimazol</span> kimyasal bileşik

Klotrimazol, mantar önleyici bir ilaçtır. Vajinal mantar enfeksiyonları, oral pamukçuk, tinea versicolor ve ayak mantarı ve kasık mantarı dahil olmak üzere saçkıran türlerini tedavi etmek için kullanılır. Ağız yoluyla alınabileceği gibi cilde veya vajinaya krem olarak sürülebilir.

Medroksiprogesteron asetat (MPA), progestin tipi bir hormonal ilaçtır. Doğum kontrol yöntemi olarak ve menopozal hormon tedavisinin bir parçası olarak kullanılır. Ayrıca endometriozis, anormal rahim kanaması, erkeklerde anormal cinsellik ve belirli kanser türlerini tedavi etmek için kullanılır. İlaç hem tek başına hem de östrojen ile kombinasyon halinde mevcuttur. Ağızdan alınır veya kas veya yağ içine enjeksiyon yoluyla alınır.

<span class="mw-page-title-main">Salbutamol</span> temel ilaç

Salbutamol, akciğerlerdeki orta ve büyük hava yollarını açan bir ilaçtır Hava yolu düz kasının gevşemesine neden olarak çalışan kısa etkili bir β2 adrenerjik reseptör agonistidir. Astım atakları, egzersize bağlı bronkokonstriksiyon ve kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) dahil olmak üzere astımı tedavi etmek için kullanılır. Ayrıca yüksek kan potasyum düzeylerini tedavi etmek için de kullanılabilir. Salbutamol genellikle bir inhaler veya nebulizer ile birlikte kullanılır, ancak aynı zamanda bir hap, sıvı ve intravenöz solüsyonda da mevcuttur. Solunan versiyonun etkisinin başlangıcı tipik olarak 15 dakikadır ve iki ila altı saat sürer.

Kalsitriol, normalde böbrekte yapılan D vitamininin aktif formudur. 1,25-dihidroksikolekalsiferol olarak da bilinir. Hücre çekirdeğindeki D vitamini reseptörüne bağlanan ve aktive eden ve daha sonra birçok genin ekspresyonunu artıran bir hormondur. Kalsitriol, esas olarak bağırsaklardan kalsiyum alımını artırarak kan kalsiyumunu artırır.

<span class="mw-page-title-main">Flutamid</span> kimyasal bileşik

Flutamid, esas olarak prostat kanserini tedavi etmek için kullanılan bir nonsteroid antiandrojendir. Ayrıca akne, hirsutizm ve kadınlarda yüksek androjen seviyeleri gibi androjene bağlı durumların tedavisinde de kullanılır. Ağız yoluyla, genellikle günde üç kez alınır.

Paklitaksel (PTX), çeşitli kanser türlerini tedavi etmek için kullanılan bir kemoterapi ilacıdır. Buna yumurtalık kanseri, yemek borusu kanseri, meme kanseri, akciğer kanseri, Kaposi sarkomu, rahim ağzı kanseri ve pankreas kanseri dahildir. İntravenöz enjeksiyon ile uygulanır. Albümine bağlı bir formülasyon da vardır.

Vinkristin, çeşitli kanser türlerinin tedavisinde kullanılan bir kemoterapi ilacıdır. Buna akut lenfositik lösemi, akut miyeloid lösemi, Hodgkin hastalığı, nöroblastoma ve küçük hücreli akciğer kanseri dahildir. İntravenöz olarak verilir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.