İçeriğe atla

Henryk Jabłoński

Henryk Jabłoński
Görev süresi
28 Mart 1972 - 6 Kasım 1985
Yerine geldiğiJózef Cyrankiewicz
Yerine gelenWojciech Jaruzelski
Kişisel bilgiler
Doğum 27 Aralık 1909
Stary Waliszew, Polonya Kongresi, Rus İmparatorluğu
Ölüm 27 Ocak 2003 (93 yaşında)
Varşova, Polonya
Partisi Polonya Sosyalist Partisi
Polonya Birleşik İşçi Partisi
Mesleği Tarihçi

Henryk Jan Jabłoński (27 Aralık 1909 - 27 Ocak 2003) Polonyalı bir tarihçi ve politikacıydı. 1948'den sonra, iktidardaki Polonya Birleşik İşçi Partisi'nde siyaset yaptı. Ayrıca Varşova Üniversitesi'nde tarih profesörlüğü yaptı. 1972 ve 1985 yılları arasında Polonya Halk Cumhuriyeti devlet başkanı olarak görev yaptı.

Hayatı ve kariyeri

Jabłoński, Polonya Kongresi'nin Varşova Valiliği'ndeki Stary Waliszew'de doğdu. 1931'den itibaren Polonya Sosyalist Partisi'nin (PPS) bir üyesiydi.[1] İkinci Dünya Savaşı sırasında Narvik (Norveç ) savaşında savaştı ve ardından Fransız Direnişi'ne katıldı. 1945'te Jabłoński Devlet Ulusal Konseyi'nin (KRN) bir üyesi oldu ve 1946 ve 1948 yıllarında PPS'de Devlet Merkez Komitesi başkan yardımcılığı ve başkanlığı gibi yüksek yetkilere sahip oldu.[2] Polonya İşçi Partisi (PPR, Polska Partia Robotnicza) ile PPS'nin birleşmesini onayladı.

1947'den 1972'ye kadar Sejm milletvekiliydi. 1948'de Varşova Üniversitesi'ne profesör olarak atandı (1952'den itibaren Polonya Bilimler Akademisi - PAN üyesi olmuştur). 1948 ve 1981 yılları arasında Henryk Jabłoński, Polonya Birleşik İşçi Partisi'nin (KC PZPR) Merkez Komitesi'ndeydi .

1972'de Edward Gierek'in girişimiyle Jablonski, Polonya Halk Cumhuriyeti'nin de iure lideri (Polonya Devlet Konseyi Başkanı) seçildi. 1976'dan 1983'e kadar Ulusal Birlik Cephesi'nin (FJN, Front Jedności Narodu) şefliğini yaptı. 1983'ten 1990'a kadar, bir savaş gazileri örgütü olan Özgürlük ve Demokrasi için Savaşçılar Derneği'nin (ZBoWiD) şefliğini yaptı. 1985 yılında General Wojciech Jaruzelski tarafından devlet başkanı olarak atandı. Eşi Jadwiga Jabłońska 1999 yılında öldü.

Başarılar ve ödüller

Polonia Restituta Nişanı'nın Büyük Haçı, önceki Komutan Haçı
Polonya Halkının İnşaatçılarının Nişanı
İşçi Bayrağı Nişanı (Polonya), 1. sınıf
Grunwald Haç Nişanı, 3. sınıf
Batı'da Polonya Silahlı Kuvvetleri Mücadelesi Haçı (1989)
Milli Savunma için Altın Liyakat Madalyası
Avusturya Cumhuriyeti Liyakat Nişanı'nın Büyük Onur Yıldızı
Leopold Nişanı Büyük Kordonu (Belçika)
Georgi Dimitrov Nişanı (Bulgaristan)
Beyaz Aslan Nişanı, Zincirli Birinci Sınıf ( CSSR )
Büyük Haç Legion of Honor (Fransa)
İki Nehir Nişanı, 1. Sınıf (Irak)
José Marti Nişanı (Küba)
Aztek Kartal Nişanı (Meksika)
Sukhbaatar Nişanı (Moğolistan)
Denizci Prens Henry Nişanı'nın Büyük Zinciri (Portekiz)
Emevi Tarikatı'nın Büyük Bayrağı (Suriye)
Macaristan Cumhuriyeti Bayrağı Nişanı, 1. sınıf
Ekim Devrimi Nişanı (SSCB)
Halkların Kardeşliği Nişanı (SSCB)
Şeref Rozeti Nişanı (SSCB)
Devlet Ödülü, II. Derece – 1955
Devlet Ödülü – 1964
Özel Ulusal Ödül – 1979

Kaynaklar

  1. ^ Dane osoby z katalogu kierowniczych stanowisk partyjnych i państwowych PRL, 22 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 22 Aralık 2018 
  2. ^ Profil na stronie Biblioteki Sejmowej, erişim tarihi: 16 Ekim 2020 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Polonya</span> Orta Avrupada bir ülke

Polonya, resmî adıyla Polonya Cumhuriyeti, Orta Avrupa'da bulunan bir ülkedir. Komşuları, batıda Almanya, güneybatıda Çekya, güneyde Slovakya, kuzeydoğuda Rusya ve Litvanya, doğuda Belarus, güneydoğuda Ukrayna ve kuzeyde Baltık Denizi'dir. Ülke 312.696 km²'lik yüzölçümüyle Avrupa'nın dokuzuncu, dünyanın altmış dokuzuncu büyük ülkesidir. Yaklaşık 38,4 milyonluk nüfusuyla dünya sıralamasında en kalabalık 36. ülkedir.

<span class="mw-page-title-main">Leonid Brejnev</span> 1964ten 1982ye kadarki Sovyetler Birliği lideri

Leonid İlyiç Brejnev, Ukraynalı Sovyet politikacıdır. 1964-1982 yılları arasında Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri olarak SSCB'yi yönetmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Bloku</span> Soğuk Savaş döneminde Orta ve Doğu Avrupanın sosyalist devletler grubu

Doğu Bloku, Komünist Blok, Sovyet Bloku ya da Demir Perde, Soğuk Savaş döneminde Sovyetler Birliği ve onun Doğu ve Orta Avrupa'daki müttefiklerini tanımlamak üzere kullanılmış olan bir terimdir. 1947'de, başta Polonya Halk Cumhuriyeti, Romanya Sosyalist Cumhuriyeti, Bulgaristan Halk Cumhuriyeti, Macaristan Halk Cumhuriyeti, Çekoslovakya Sosyalist Cumhuriyeti ve Doğu Almanya olmak üzere komünist rejim altına giren birçok ülke Moskova'dan yönetilen bir blok hâline gelmiş bulunuyordu.

<span class="mw-page-title-main">Polonya Halk Cumhuriyeti</span>

Polonya Halk Cumhuriyeti, Polonya'nın 1952-1989 yılları arasındaki resmî adı. II. Dünya Savaşı'nın sonunda, savaş öncesi Polonya topraklarının bir kısımına Sovyetlerin Almanlardan aldıkları toprakların da dahil edilmesiyle kuruldu. Polonya Halk Cumhuriyeti COMECON ve Varşova Paktına üyeydi.

<span class="mw-page-title-main">Almanya Federal Cumhuriyeti Liyakat Nişanı</span> Siyasi, ekonomik, kültürel, manevi ve fahri alanlardaki başarılardan dolayı Almanya Federal Cumhuriyetinin verdiği en yüksek dereceli nişan

Almanya Federal Cumhuriyeti Liyakat Nişanı, Almanya Federal Cumhuriyeti'nin en yüksek dereceli nişanıdır. Nişan siyasi, ekonomik, kültürel, manevi ve fahri alanlardaki başarılardan dolayı verilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Polonya bayrağı</span> Ulusal bayrak

Polonya Bayrağı, Polonya Cumhuriyeti devletinin resmi ulusal bayrağı.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Kore ebedi lideri</span>

Kuzey Kore Ebedi Lideri, Kuzey Kore'nin ölen liderlerine ölüm sonrası unvanlar verilmesi uygulamasına atıfta bulunmaktadır. "Juche Kore'nin Ebedi Liderleri" ifadesi, 30 Haziran 2016'da değiştirildiği gibi Anayasa'ya giriş satırında ve ardından yapılacak revizyonlarda belirtildi.

<span class="mw-page-title-main">1905 Polonya Krallığı Devrimi</span>

1905 Polonya Krallığı Devrimi, Polonyalıların sanayileşmiş Lodz kentinde başladıkları Rus devriminden etkilenerek hem işçi hem de ulusal haklarını istemesiyle meydana gelen ayaklanmadır. Bazı Polonyalı tarihçiler bu ayaklanmayı Rus İmparatorluğuna karşı meydana gelmiş dördüncü Polonya ayaklanması olarak kabul eder.

<span class="mw-page-title-main">Edward Osóbka-Morawski</span> Polonyalı siyasetçi (1909-1997)

Edward Bolesław Osóbka-Morawski, II. Dünya Savaşı'ndan önce Polonya Sosyalist Partisi (PPS) 'de Polonyalı bir aktivist ve politikacıydı. Polonya'yı Sovyetlerin devralmasının ardından Komünist egemen geçici hükûmet başkanı olan Polonya Ulusal Kurtuluş Komitesi Lublin'de Stalin'in onayı ile kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Tomasz Arciszewski</span>

Tomasz Stefan Arciszewski, Polonya Sosyalist Partisi üyesi ve 1944-1947 yılları arasında Londra'da sürgünde bulunan Polonya hükûmetinin Başbakanı olarak hükûmetin Batılı güçlerin tanınmasını kaybettiği dönemde başkanlık yapıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Jakub Berman</span> Polonyalı siyasetçi (1901-1984)

Jakub Berman Polonyalı bir komünist politikacıydı. İkinci Polonya Cumhuriyeti döneminde bir aktivist, savaş sonrası komünist Polonya'da Polonya İşçi Partisi'nin (PPR) ve ardından Polonya Birleşik İşçi Partisi'nin (PZPR) Politbüro üyesiydi. Başkan Bolesław Bierut'un yanı sıra Berman, genellikle "UB" olarak bilinen Stalinist Kamu Güvenliği Bakanlığı'nın parti gözetiminden sorumluydu. Ayrıca Polonya'nın kültürel işlerini denetledi. 1948'den Bierut'un ölümünün ardından 1956'da iktidardan indirilene kadar Bierut'tan sonra Polonya'daki en güçlü ikinci politikacı olarak kabul edildi.

<span class="mw-page-title-main">Kazimierz Dejmek</span>

Kazimierz Dejmek, Polonyalı tiyatro yönetmeni ve oyuncusu. Kariyeri boyunca Łódź'daki Yeni Tiyatro'yu, Varşova Ulusal Tiyatrosu'nu ve Varşova'daki Teatr Polski'yi yönetti. 1993'ten 1996'ya kadar Polonya Kültür Bakanı olarak görev yaptı. 1984'te Dejmek, Witkacy Ödülü - Eleştirmenler Birliği Ödülü'ne ve 1989'da ülkesinin en yüksek onurlarından biri olan Polonya Restituta Nişanı'na layık görüldü.

<span class="mw-page-title-main">Roman Zambrowski</span> Polonyalı siyasetçi (1909-1977)

Roman Zambrowski Polonyalı komünist bir politikacıydı.

<span class="mw-page-title-main">Adam Rapacki</span> Polonyalı siyasetçi (1909-1970)

Adam Rapacki, 1947'den 1968'e kadar önde gelen bir Polonyalı Komünist politikacı ve diplomattı. Siyasete sosyalist harekette başladı, ancak 1948'de yeni Polonya Birleşik İşçi Partisi'nin (PZPR) Merkez Komitesine katıldı ve Politbüro'nun bir üyesi oldu. Politbüronun Kremlin ile çok yakın bağları vardı. En çok 1957'de Avrupa'da nükleerden arındırılmış bölgelerin oluşturulması önerisiyle tanındı; ancak öneri asla benimsenmedi. Batı Alman yayılmacılığına karşı uyarıda bulunurken Doğu Almanya ile iyi ilişkiler sürdürdü. Polonya kökenli Amerikalı tarihçi Piotr Wandycz, Rapacaki'nin iyi eğitimli, kozmopolit, pragmatik, liberal ve hırslı bir kişilik olduğunu ve onun Batı Avrupa'da solla işbirliği yapma inancıyla ve vatanseverlik duygusuyla dolu olduğunu belirtmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Józef Cyrankiewicz</span> Polonyalı siyasetçi (1911-1989)

Józef Adam Zygmunt Polonyalı bir sosyalist (PPS) ve 1948'den sonra Komünist politikacı. 1947-1952 yılları arasında Polonya Halk Cumhuriyeti'nin başbakanı ve 1954-1970 yılları arasında 16 yıl boyunca tekrar görev yaptı. Ayrıca 1970'ten 1972'ye kadar Polonya Devlet Konseyi Başkanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Marian Spychalski</span> Polonyalı mimar ve siyasetçi (1906-1980)

Marian " Marek " Spychalski savaş öncesi Polonya'da Polonyalı bir mimar ve daha sonra ordu komutanı ve komünist bir politikacıydı. Dünya Savaşı sırasında Polonya'da faaliyet gösteren Polonya yeraltı güçlerine katıldı ve Halk Muhafızları'nın, ardından Halk Ordusu'nun liderlerinden biriydi. PRL döneminde Devlet Konseyi Başkanlığı, Varşova belediye başkanlığı ve Savunma Bakanlığı gibi birkaç önemli siyasi görevde bulundu.

<span class="mw-page-title-main">Jacek Piechota</span> Polonyalı siyasetçi

Jacek Jan Piechota Polonyalı solcu bir politikacı. 2001-2003 yılları arasında Başbakan Leszek Miller'ın ve 2005'te yine Başbakan Marek Belka'nın Ekonomi Bakanı oldu. Piechota, Demokratik Sol İttifak listesinde aday olarak 41 Szczecin ilçesinde 17257 oy alarak 25 Eylül 2005'te Sejm'e seçildi. Ayrıca 1978'den 1990'a kadar Polonya Birleşik İşçi Partisi'nin bir üyesiydi.

<span class="mw-page-title-main">Wojciech Siemion</span> Polonyalı oyuncu ve siyasetçi (1928-2010)

Wojciech Juliusz Siemion Polonyalı bir tiyatro ve sinema oyuncusuydu. 1947'den 1950'ye kadar Lublin'deki Katolik Üniversitesi'nde hukuk okudu. Aynı zamanda yerel bir tiyatroda oyunculuk derslerine katıldı. Varşova'daki Devlet Tiyatro Akademisi'ne kaydoldu ve sadece bir ay sonra iki yıllık eğitimi atlayabildi. 1951'de mezun olduktan sonra Pod Egidą da dahil olmak üzere birçok tiyatro ve kabarede oyunculuk yapmaya başladı. 1983'te Ulusal Yeniden Doğuş için Yurtsever Hareketi konseyinin bir üyesi oldu ve 1985-1989'da Polonya Birleşik İşçi Partisi'nden Sejm üyesi olarak görev yaptı. Polonya'daki komünist rejimin yıkılmasından sonra Siemion, Polonya Halk Partisi'ne üye oldu ve Mazovya Voyvodalığı'nın bölgesel yasama meclisinde görev yaptı. Siemion, Polonia Restituta Nişanı da dahil olmak üzere birçok kültür ve eyalet ödülüne layık görüldü.

<span class="mw-page-title-main">Dorota Kłuszyńska</span> Polonyalı siyasetçi

Dorota (Dora) Kłuszyńska, née Pilcer, Polonyalı sosyalist politikacı, aktivist ve feministti. 1925–1935'teki birinci, ikinci ve üçüncü dönem boyunca senatör, 1947–1952 yıllarında birinci dönemde Yasama Sejmi ve Polonya Halk Cumhuriyeti Sejm'inin üyesiydi.

<span class="mw-page-title-main">Jósef Kamiński (Albay)</span>

Jósef Kamiński, Sovyet komutan ve albay. İç Güvenlik Birlikleri Subay Okulu İkinci Komutanı.