İçeriğe atla

Henry Pereira Mendes

Henry Pereira Mendes
Henry Pereira Mendes
Doğum13 Nisan 1852(1852-04-13)
Birmingham, İngiltere
Ölüm21 Ekim 1937 (85 yaşında)
New York
MeslekHaham
İmza

Henry Pereira Mendes (13 Nisan 1852 – 21 Ekim 1937),[1] Amerikalı haham.

Ailesi ve öğrenimi

Mendes Batı Sefarad Yahudileri'nin dini liderliğini de yapmış üyelerin bulunduğu bir aileden gelmekteydi. Babası Abraham Pereira Mendes Birmingham cemiyetinin vaiziydi. Büyükbabası David Aaron de Sola ise, Londra'daki İspanyol ve Portekizli Yahudiler Cemiyeti'nin hazanı ve vaiziydi.[2]

Henry Pereira Mendes, babasının kurduğu ve Londra'da dini eğitim veren özel bir yatılı okul olan Northwick College'da öğrenim gördü.[3] 1870-1872 yılları arasında University College London'a devam etti.[2] Ardından New York Üniversitesi'nde tıp okudu. Ancak bu alanda çalışmamaya karar vererek 1874'te İngiltere'ye döndü.[3]

Kariyeri

İngiltere'ye döndükten sonra Manchester'daki bir Sefarad cemiyetinde vaiz olarak çalışmaya başladı.[2][3] 1875'te Manchester'da yeni kurulan Sefarad Sinagogunun hazanı ve vaizi oldu.[2] 1877'de Jacques Judah Lyons'ın ölümü üzerine kendisine New York'taki Congregation Shearith Israel'in hahamlığı teklif edildi. Teklifi kabul eden Mendes, 1920'de emekli olana dek, 43 yıl boyunca bu görevini sürdürdü.[3]

Siyonizm

İlk Amerikalı Siyonistlerden olan Mendes, Zionist Organization of America'nın kurucularındandı ve Federation of American Zionists'in başkan yardımcılığını yapmıştı. Ölümüne dek Siyonist çalışmalarını sürdürdü.[1][2]

Kaynakça

  1. ^ a b "Henry Pereira Mendes Papers" (İngilizce). The Jacob Rader Marcus Center of the American Jewish Archives. 22 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2017. 
  2. ^ a b c d e "Henry Mendes (1852-1937)". Milken Archive. 6 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2017. 
  3. ^ a b c d Sherman, Moshe D. (1996). Orthodox Judaism in America: A Biographical Dictionary and Sourcebook (İngilizce). Greenwood Publishing Group. s. 150. ISBN 9780313243165. 6 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2017. 

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Siyonizm</span> Yahudilerin ana vatanına dönüş projesi

Siyonizm, tarihî İsrail Toprakları olarak tanımlanan topraklarda bir Yahudi devletinin asırlar sonra yeniden kurulmasını destekleyen, savunan ve Yahudi milliyetçiliğini temel alan ideolojik fikir hareketidir. Modern Siyonizm, 19. yüzyılın sonlarında Orta ve Doğu Avrupa'da ulusal bir canlanma hareketi olarak hem şiddetlenen antisemitizm dalgalarına tepki olarak hem de "Yahudi Aydınlanması" olarak da bilinen Haskala'ya bir cevap olarak ortaya çıktı. Kuruluşundan çok kısa bir süre sonra varlıklı Yahudi soyluların ilgisini çeken hareket, Osmanlı İmparatorluğu'nun kontrol ettiği Filistin'de sürdürülebilir bir Yahudi devletini, 1900 yıl sonra tekrar yaratmayı amaçlıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Theodor Herzl</span> Yahudi gazeteci ve politik aktivist

Theodor Herzl veya sünnetinden sonra aldığı ismi ve soyismi ile Binyamin Ze'ev, Modern Siyonizm'in kurucu babası olan Avusturya-Macaristan vatandaşı Yahudi gazeteci, oyun yazarı, yazar ve politik aktivistti. Dünya Siyonist Örgütü'nü kurmuş ve bir Yahudi devleti kurma amacıyla Yahudilerin, Filistin'e göç etmeleri gerektiği fikrini savunmuştur. İsrail'in kuruluşundan 44 yıl önce yaşamını yitirmiş olmasına rağmen İsrail Devleti'nin kurucu babası olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Henry Morgenthau</span> Amerikalı diplomat (1856 – 1946)

Henry Morgenthau, Amerikalı bir avukat, iş insanı ve Amerika Birleşik Devletleri büyükelçisiydi. En çok Birinci Dünya Savaşı sırasında Osmanlı İmparatorluğu'nun Amerikan büyükelçisi olarak ünlendi. Amerika Birleşik Devletleri'nin 27 Kasım 1913-Şubat 1916 tarihleri arasındaki Osmanlı İmparatorluğu büyükelçisi olarak görev yaptı. Amerikan siyasetçi Henry Morgenthau Jr.'ın babası, 1975-2009 yılları arası New York bölge savcısı olarak görev yapan Robert M. Morgenthau'nın dedesidir.

<span class="mw-page-title-main">Mordecai Kaplan</span> Litvan-Amerikalı haham (1881 – 1983)

Mordecai Menahem Kaplan, Yahudilikte etkili olan Yeniden İnşa hareketinin önderi Litvanya doğumlu Amerikalı haham, eğitimci ve ilahiyatçı.

İzak Maçoro, Türkiye Yahudileri'nin ve Sefarad Dünyası'nın başlıca hazanlarından idi.

Brezilyalı Yahudi Yahudi kökenli veya Yahudiliğe geçmiş Brezilyalılara denir.

<span class="mw-page-title-main">Dominik Cumhuriyeti'ndeki Yahudilerin tarihi</span>

Hispanyola'ya yerleştiği bilinen ilk Yahudiler İspanya Yahudileriydi. Kristof Kolomb adayı 1492'de keşfettiği zaman yerleşmişlerdi. Yüzyıllar boyunca Yahudilere ev sahipliği yapan İspanya'da antisemitizm ve engizisyonlar başlayınca Yahudiler ülkeden kaçtı. Elhamra Kararnamesinin yürürlüğe girdiği gün Kolomb ve tayfası İspanya'dan yola çıktı. Mürettebatta en az beş Yahudi vardı; bunlar tercüman Luis de Torres, cerrah Marco, doktor Bernal, Alonzo de la Calle ve Gabriel Sanchez'di. Luis de Torres Hispanyola adasına ayak basan ilk kişiydi. Ardından ada Fransızlar ve İspanyollar arasında ikiye bölündü ve Yahudiler sonra da Dominik Cumhuriyeti olacak olan İspanyol tarafında kaldılar. Diğer ülkelerden de Sefaradlar gelmeye başladı. 19. yüzyılda Kurasao Yahudileri de Hispanyola'ya vardı fakat güçlü bir cemaat oluşturmadı. Çoğu Yahudi kimliklerini saklayıp geleneklerini icra etmedi. Bu Yahudilerin soyundan gelenler arasında Dominik Cumhurbaşkanı Francisco Henriquez y Carvajal ve oğlu Pedro Henriques Ureña da bulunmaktadır.

Meksika Yahudileri ülkede engizisyonlardan beri yaşamaktadır. Çoğu Meksika şehrinde olmak üzere cemaatin 50,000 üyesi vardır. Diğer Yahudiler Jalisco eyaletinin Guadalajara ve çevre şehirlerinde ve Monterrey, Veracruz, Culiacán ve Tijuana'da yaşamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Fábio Pereira da Silva</span>

Fábio Pereira da Silva, Brezilyalı sol bek. Fábio veya Fábio da Silva adıyla da anılmaktadır. Nantes'da forma giymektedir.

<span class="mw-page-title-main">Irak'taki Yahudilerin tarihi</span>

Irak Yahudileri Irak'ta doğmuş veya onların çocukları olan Yahudilerdir. Yahudilerin Irak topraklarındaki varlığı MÖ 586'daki Babil Sürgünü ile belgelenmiştir. Irak Yahudileri dünyanın en eski topluluklarından olup tarihi önemi en yüksek Yahudi cemaatlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Kripto-Yahudilik</span>

Kripto-Yahudilik veya Gizli Yahudilik, gizlice Yahudiliği uygulamak fakat topluma karşı farklı bir dini uyguluyormuş gibi görünmektir; bu dinin takipçilerine, "gizli" anlamına gelen Yunanca κρυπτός (kriptos) sözcükten gelir "kripto Yahudiler" denir. Kripto Yahudi terimi atalarının bazı Yahudi geleneklerini takip eden fakat genelde Katoliklik gibi farklı bir dinden gözükenlere de denir. Bu fenomen Orta Çağ'da Yahudilerin 1492'de İspanya'dan kovulmasıyla başladı.

Latin Amerika'daki Yahudilerin tarihi, bazı bakış açılarına göre Christopher Columbus'un İspanya'dan yola çıkıp Atlantik Okyanusu'nu geçtiği tarih olan 3 Ağustos 1492'de başlar. Onun yola çıktığı tarih, Katolik Monarklar olan I. Isabel ve II. Fernando'nun İspanya'daki Yahudilere ya Katolisizm'e geçmelerini ya da ülkeyi terk etmelerini emreden bildirgeyi yayınladığı tarihe denk gelir.

<span class="mw-page-title-main">Yahudi diasporası</span> İsrail diyarı dışında yaşayan Yahudiler

Yahudi diasporası, günümüz Yahudilerinin ataları olan inançlı İbranilerin anavatanı Kenan topraklarından zorla çıkartılıp, dünyanın diğer bölgelerine zorunlu göçe mecbur bırakılmaları ile başlayan, Yahudilerin 'İsrail Diyarı' dışındaki oluşumu. Modern İbranicede "dağınık" anlamına gelen Tefutzot (תפוצות) kelimesi Alman asıllı Amerikan akademisyen Simon Rawidowicz tarafından 1930'larda kullanılmaya başlandı.

Suriye'deki Yahudileri, ilk çağlardan beri Suriye'de yaşayan Yahudiler ile 1492'de İspanya'dan kovulan Sefaradlar oluşturur. Halep, Şam ve Kamışlı'da asırlar boyunca büyük Yahudi cemaatleri var olmuştur. 20. yüzyılın başlarında Suriye Yahudilerinin büyük bir yüzdesi ABD, Orta ve Güney Amerika ve İsrail'e göç etti. Bugün Suriye'de çok az Yahudi yaşamaktadır. Suriye Yahudilerinin oluşturduğu en büyük cemaat 75.000 kişilik nüfusuyla Brooklyn, New York'tadır.

Filistin Yahudileri, tarihin herhangi bir anında Filistin'de yaşamış Yahudilere denir. İsrail devleti kurulmadan önce Filistin Yahudilerine "Yahudi cemaati" anlamına gelen Yişuv denmekteydi. 1881'de Yahudilerin Filistin'e olan göçleri başlamadan önce bölgede yaşayan Yahudilere "Eski Yişuv", 1881'den sonra göç edenlere "Yeni Yişuv" denmeye başlandı. Modern İsrail devleti 1948'de kurulduktan sonra, Filistinli Yahudiler İsrail vatandaşı olduğundan, "Filistinli Yahudi" terimi kullanılmamaya başlandı.

<span class="mw-page-title-main">Birinci Rumen-Amerikan cemiyeti</span>

Birinci Rumen-Amerikan cemiyeti veya Şaarey Şomayim cemiyeti, 89-93 Rivington Street, Manhattan, New York'taki tarihi bir binada 100 yılı aşkın süreyle yer almış Ortodoks Yahudi cemiyetidir.

<span class="mw-page-title-main">Yahudiler</span> Orta Doğu kökenli etno–dinî grup ve antik millet

Yahudiler veya Yahudi milleti, tarihî İsrail ve Yehuda'nın İsrailoğulları ve İbranilerinden köken alan bir etno-dinî grup ve millettir. Yahudilik, Yahudi milletine özel etnik bir din olduğundan Yahudi etnisitesi, milleti ve inancı birbiriyle güçlü bir şekilde ilişki içerisindedir.

<span class="mw-page-title-main">Bet Hamidraş Hagadol</span>

Bet Hamidraş Hagadol, Lower East Side, Manhattan, New York'ta bulunan 120 yıllık tarihi Ortodoks Yahudiliğin bulunduğu 60-64 Norfolk Street adresinde bulunan sinagogdur. Bu cemiyet, Doğu Avrupalı Yahudilerin New York'taki ve Rus Yahudilerinin ABD'deki ilk cemiyetidir.

İşçi Siyonizmi ya da Sosyalist Siyonizm, Siyonist hareketin solcu kanadıdır. Yıllar boyunca, Siyonistler ve Siyonist kuruluşlar arasında en kayda değer eğilim olmuştur. Harekete mensup gruplar, kendilerini, Doğu ve Orta Avrupa’daki Yahudi işçi hareketlerinin Siyonist dilimi olarak gördüler ve birçok ülkede çok sayıda Yahudi üyeye sahip yerel birimler kurdular. Theodor Herzl tarafından kurulan ve Haim Wiezmann tarafından desteklenen Politik Siyonizm’in tersine, İşçi Siyonizmi, bir Yahudi devletinin, İngiltere, Almanya ve ya Osmanlı İmparatorluğu gibi büyük devletlere yanaşıp yardım isteyerek basit bir şekilde kurulamayacağına inanıyordu. Aksine, İşçi Siyonistler, bir Yahudi devletinin ancak Yahudi işçi sınıfının gayretleriyle, İsrail topraklarına yerleşerek ve çalışarak kurulacağına inandılar. Yahudiler, kibbutz ve moşavlar ile ilerici bir Yahudi toplumu ve şehirli Yahudi proletaryasını kurmalıydılar.

<span class="mw-page-title-main">Roza Pomerantz-Meltzer</span> Polonyalı politikacı

Roza Pomerantz-Meltzer Lviv şehrinde yaşayan Polonyalı bir yazar ve romancıydı. 1922'de Polonya Parlamentosu Sejm'e Birleşik Ulusal Yahudi Partileri Komitesi üyesi olarak seçilen ilk Yahudi kadın oldu. Güçlü bir Siyonizm destekçisi olarak yerel Yahudi kadın örgütlerinin, özellikle de Koło Kobiet Żydowskich'in etkili bir üyesiydi. Hem Almanca hem de Lehçe olarak birçok yerli ve yabancı dergiye katkıda bulundu ve uluslararası kongrelere katıldı.