İçeriğe atla

Henry Hathaway

Henry Hathaway
Henry Hathaway
DoğumMarquis Henri Leonard de Fiennes
13 Mart 1898
Amerika Birleşik Devletleri Sacramento, Kaliforniya
Ölüm11 Şubat 1985 (86 yaşında)
Amerika Birleşik Devletleri Los Angeles Kaliforniya
Diğer ad(lar)ıHank
MeslekFilm yönetmeni, yapımcı
Etkin yıllar1930'lar - 1970'ler arasında
EvlilikElvira (1922 - ?)
ÖdüllerEdgar Ödülü 1949 Call Northside 777 (1948)
Laurel Ödülü 1967
Venedik Film Festivali Özel Ödül The Trail of the Lonesome Pine (1936)
Westernin Mirası - Bronz Sığırtmaç Ödülü 1964 How the West Was Won (1962)
Westernin Mirası - Bronz Sığırtmaç Ödülü 1966 The Sons of Katie Elder (1965)
Westernin Mirası - Bronz Sığırtmaç Ödülü 1970 True Grit (1969)

Henry Hathaway (13 Mart 1898 - 11 Şubat 1985), Amerikalı ödüllü film yönetmeni ve yapımcı.

Sinemaya çocuk oyuncu olarak başlayan Hathaway, daha çok yönettiği Western ve macera filmleriyle tanınmıştır. Bu filmlerin çoğunda başrolü John Wayne oynuyordu. Yönettiği polisiye kara filmler de oldukça ses getirmişti. Bu alçakgönüllü sinemacı kırk yıllık kariyeri boyunca 70'e yakın filmi yönetmiş, 5 filmin yapımcılığını üstlenmiş bir filmde de oyuncu olarak yer almıştır. Çocuk oyuncu olarak rol aldığı filmler çok kısa metrajlı önemsiz filmlerdi ve biyografik kaynaklarda bunların adı geçmez.

"En İyi yönetmen" dallarında Lives of Bengal Lancer (Bengalli Bir Süvarinin Hayatı) 1935 ile Oscar'a; (On Dördüncü Saat) Fourteen Hours (1950); Venedik Film Festivali'nde Altın Aslan'a; Of Human Bondage (1964)'la Berlin Film Festivali'nde Altın Ayı'ya aday gösterilen Henry Hathaway, üç kez aday gösterildiği Laurel Ödülleri'nden birini ve Call Northside 777 (1948)'la Edgar Ödülü'nü kazandı.[1]

Biyografisi

13 Mart 1898'de Sacramento, Kaliforniya'da dünyaya geldi. Babası Amerikalı bir aktör ve sahne yönetmeni olan Rhody Hathaway'di. Sahnede Jean Hathaway adını kullanan bir aktris olan annesi Marquise Lillie de Fiennes ise aslında Macaristan'da doğmuş Belçikalı bir aristokrattı. Bu nedenle Henry'nin doğum adı Marquis Henri Leonard de Fiennes dir. Dedesi Amerika'ya 1800'lü yıllarda Belçika Kralı Leopold adına Hawaii Adaları (O zamanki adı Sandwich Adaları)'yla ilgili bir antlaşma için gelmişti.

Henry Hathaway sinemaya 1900'lerin başında bir çocuk oyuncu olarak başladı. Allan Dwan'ın yönettiği tek makaralık (10-15 dak.) kısa sessiz Westernlerde oynuyordu. Sayısız kısa filmde rol almasına rağmen bu filmlerden biyografisiyle ilgili kaynaklarda fazlaca bahsedilmez. I. Dünya Savaşı başlayınca ara verdiği sinemaya 1925 yılında geri döndü. Yine sessiz filmlerde ama bu kez kameranın arkasındaydı. Victor Fleming ve Josef von Sternberg gibi dönemin büyük yönetmenlerine asistanlık yaptı. Fred Niblo'nun yönettiği 1925 tarihli Ben-Hur filminin yardımcı yönetmeniydi. 1932 yılında ilk yönettiği film olan Heritage of the Desert da bir Western'di.

Setlerde oyunculara kök söktürmesiyle tanınan Hathaway, Hollywood stüdyo sisteminin uyumlu ve güvenilir bir yönetmeniydi. Yetmişli yıllarda sinemayı bıraktı ve 11 Şubat 1985'teki ölümüne kadar geçen 11 yılda sinemayla hiç ilgilenmedi. Kalp krizinden öldüğünde 86 yaşındaydı.[2][3][4]

Kariyeri

Henry Hathaway'in The Lives of a Bengal Lancer (Bengal Avcı Taburu, 1935) İngiliz Raj günlerinde Bengal'deki kalelerini ve karargahlarını asi yerlilere karşı çaresizce savunmaya çalışan bir grup İngiliz süvari ve yüksek rütbeli subayın hikâyesinin üzerinden Hindistan'ın İngiliz sömürgesi olduğu yıllarda İngilizlerle bir racanın güçleri arasındaki çatışmayı, Peter Ibbetson (1935) eski sevgilisinin kocasını öldürerek cezaevine düşen bir erkeğin, sevdiği kadınla düşlerinde buluşabileceğini anlamasını, Heritage of The Desert (Çölün Mirası, 1932) bir kanun kaçağının bir çiftçinin arazi üzerindeki talebine itiraz etmeye karar verdiğinde, çiftlik sahibinin bir araştırmacı tutmasını, To The Last Man (Son Adam, 1933) Colby ve Hayden aileleri arasındaki kan davasının Amerikan İç Savaşı sırasında da devam etmesini, The Sons of Katie Elder (Kötü Evlat, 1965) annelerinin cenazesine giden dört kardeşin hayatlarını sorgulamasını, Nevada Smith (Nevada Katilleri, 1966) intikam peşinde olan bir adamın çölde karşılaştığı birinden silahla savaşmayı öğrenmesini, True Grit (İz Peşinde, 1969) bir Western öyküsünü, The House on 92nd Street (92. Sokak'taki Ev, 1945) Amerika'da bir üniversite öğrencisinin Alman kökeni nedeniyle Naziler tarafından ajanlık teklif edilmesini, The Dark Corner (Siyah Gölgeler, 1946) bir özel dedektifin sıkıntılı bir geçmişten kaçmak için San Francisco'dan New York'a taşınmasını, Kiss of Death (Ölüm Busesi, 1947) Noel arifesinde talihsiz bir eski mahkûm ve üç arkadaşının bir kuyumcu dükkânını soymasını, Call Northside 777 (Geciken Adalet, 1948) Niagara kıyısında yaşayan ve kocasını aldatan kadının aşığından kocasını öldürmesini istemesini ve The Desert Fox (Çöl Tilkisi, 1951) ise Müttefiklerin Alman Mareşali Rommel'i Afrika'da bozguna uğratmalarını konu edinir.[5]

Önemli filmleri

Henry Hathaway'in bu kısa filmografisinde Türkiye'de gösterilen filmlerinin Türkçe adları ayraç içinde belirtilmiştir.

  • 1935 - Lives of Bengal Lancer (Bengalli Bir Süvarinin Hayatı) Tek Akademi Ödüllerii adaylığı bu filmle geldi
  • 1935 - Peter Ibbetson, Bir Daphne du Maurier uyarlaması
  • 1936 - The Trail of the Lonesome Pine Sinemanın ilk Technicolor doğa serüveni
  • 1937 - Souls at Sea
  • 1939 - The Real Glory
  • 1940 - Johnny Apollo
  • 1942 - China Girl
  • 1944 - Wing and a Prayer
  • 1945 - Nob Hill (Bar İncisi)
  • 1945 - The House on 92nd Street
  • 1946 - The Dark Corner (Siyah Gölgeler)
  • 1947 - 13 Rue Madeleine
  • 1947 - Kiss of Death (Öldüren Buse)
  • 1948 - Call Northside 777 (Geciken Adalet)
  • 1950 - The Black Rose (Gök Bayrak)
  • 1950 - Fourteen Hours (On Dördüncü Saat) Grace Kelly'nin ilk filmi
  • 1951 - The Desert Fox (Çöl Tilkisi)
  • 1952 - Diplomatic Courier (Diplomatik Kurye)
  • 1953 - Niagara (Niagara)
  • 1953 - White Witch Doctor (Vahşiler Pençesinde)
  • 1954 - Prince Valiant (Kahraman Prens)
  • 1954 - Garden of Evil (Şeytanın Bahçeleri)
  • 1955 - The Racers (Ölüm Yarışı)
  • 1956 - 23 Paces to Baker Street (Çifte Cinayet)
  • 1957 - Legend of the Lost (Kayıp Efsane)
  • 1960 - North to Alaska (Alaska Fedaileri)
  • 1962 - How the West Was Won (Batının Zaferi)
  • 1964 - Circus World Ken Hughes'le beraber yönetti.
  • 1964 - Of Human Bondage (1964)
  • 1965 - The Sons of Katie Elder (Kötü Evlat)
  • 1966 - Nevada Smith (Nevada Katilleri)
  • 1968 - 5 Card Stud (Kumar ve Ölüm)
  • 1969 - True Grit (İz Peşinde) John Wayne'e sonunda Oscar'ı getiren film
  • 1971 - Raid on Rommel (Rommel'e Baskın)

[6][7][8]

Kaynakça

  1. ^ "Henry Hathaway /awards for" (İngilizce). IMDb. 17 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2010. 
  2. ^ "Henry Hathaway/biographyfor" (İngilizce). IMDb. 26 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2010. 
  3. ^ "Henry Hathaway for" (İngilizce). allmovie.com. 15 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2010. 
  4. ^ "Henry Hathaway" (İngilizce). en.wikipedia.org. 5 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2010. 
  5. ^ Booker, ss. 141-48.
  6. ^ Dorsay, Atilla (1995). 100 Yılın 100 Yönetmeni. Remzi Kitabevi.  Filmlerin Türkçe adları için referans 1
  7. ^ Teksoy, Rekin (2005). Rekin Teksoy'un Sinema Tarihi. Oğlak Yayıncılık.  Filmlerin Türkçe adları için referans 2
  8. ^ "Milliyet Gazetesi Arşivi". gazetearsivi.milliyet.com.tr. 22 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2010.  Filmlerin Türkçe adları için referans 3

Dış bağlantılar


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Fritz Lang</span> Avusturyalı film yönetmeni (1890 – 1976)

Friedrich Anton Christian Lang Avusturyalı yönetmen, senaryo yazarı, film yapımcısı. Sinema tarihinin önemli filmlerinden biri olan Metropolis en önemli yapıtıdır.

<span class="mw-page-title-main">Erwin Rommel</span> I. Dünya Savaşı ve II. Dünya Savaşı sırasında görev yapmış Alman komutan

Erwin Johannes Eugen Rommel, II. Dünya Savaşı sırasında Alman Afrika Kolordusu komutanlığını da yapmış olan Alman mareşal. Kuzey Afrika'da İngiliz birliklerine karşı kazandığı başarılar nedeniyle "Çöl Tilkisi" (Wüstenfuchs,

<span class="mw-page-title-main">John Ford</span> Amerikalı film yönetmeni (1894 – 1973)

John Ford, Amerikalı yönetmen. John Ford Western sineması ile özleşmiş ve dönemin sinema dilini en iyi kullanan yönetmenlerinden biriydi. Ford'un filmlerinde mülkiyet ya tarla ya da ev olsun silahla savunma gereklidir. Ortak bir düşmana karşı koymak gerektiğinde ortaya çıkan toplumsal dayanışma ise yönetmenin filmlerindeki ana temalardan biridir. Stagecoach ve The Searchers gibi Western türü filmleriyle tanınır. En iyi yönetmen Oscar'ını, 1935, 1940, 1941 ve 1952 yıllarında kazanmıştır.

<i>Çöl Yavrusu</i>

Çöl Yavrusu 1948 ABD yapımı dramatik western filmidir.Özgün adı 3 Godfathers dır. Senaryosunu Laurence Stallings ve Frank S.Nugent 'in Peter B.Kyne 'nin aynı adlı bir hikâyesinden uyarlayarak yazdıkları filmin yapımcısı ve yönetmeni John Ford 'dur. Filmin önemli rollerinde John Wayne, Ward Bond, Harry Carey Jr., Pedro Armendáriz ve Mae Marsh rol almışlardır. Filmde üç kanun kaçağının çölde buldukları annesi ölmek üzere olan yeni doğmuş bir bebeği canları pahasına çölden çıkarararak kurtarma çabaları anlatılmaktadır. Film dini vurguları da olan duygusal bir western olarak da tanımlanabilir.

<span class="mw-page-title-main">Akim Tamiroff</span> Amerikalı sinema oyuncusu (1899 – 1972)

Akim Tamiroff, Rus İmparatorluğu doğumlu, Ermeni asıllı Amerikalı sinema ve tiyatro oyuncusu. 1930'lardan 1960'lara kadar sinemada aktif olarak çalıştı. 154 kadar filmde rol aldı. Daha çok karakter rollerinde oynadı.

<span class="mw-page-title-main">Kült film</span>

Kült film sadık, tutkulu ama görece az sayıda bir hayran kitlesine sahip filmler için kullanılan bir terimdir. Kült kelimesi batı dillerine tapınma anlamındaki Latince cultus kelimesinden girmiştir ve Türkçede de batı dillerindeki gibi tutku, ilahlaştırma derecesinde aşırı saygı anlamlarını taşır.

<span class="mw-page-title-main">Jack Cardiff</span> İngiliz görüntü yönetmeni (1914-2009)

Jack Cardiff, Oscar ödüllü İngiliz görüntü yönetmeni, yönetmen. Cardiff aynı zamanda bir fotoğraf sanatçısıdır. Sinemada 1930'lu yıllardan 1980'li yıllara kadar aktif olarak çalışmıştır.

<span class="mw-page-title-main">James Mason</span>

James Neville Mason, İngiliz sinema oyuncusu.

<span class="mw-page-title-main">Spagetti Western</span>

Spagetti Western, 1960 - 1975 yılları arasında Avrupa'da çoğunlukla İtalyan yapımcı ve yönetmenler tarafından çevrilmiş Western filmlerine verilen addır. Bu nedenle bazen Italo-Western olarak da adlandırılırlar. Bu türü tanımlamak için kullanılan diğer isimler ise sırasıyla Euro-Western, Macaroni Western ve Western All'Italiana'dır.

<i>Geciken Adalet</i>

Geciken Adalet, 1948 ABD yapımı kara filmdir. Özgün adı Call Northside 777 olan film sinemalardan yıllar sonra TRT Televizyonunda da aynı Türkçe adla gösterilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Lee J. Cobb</span> Amerikalı sinema oyuncusu (1911 – 1976)

Lee J. Cobb Amerikalı karakter oyuncusu ve oyuncu.

<i>Batının Zaferi</i>

Batının Zaferi, 1962 ABD yapımı epik western filmidir. Özgün adı How the West Was Won olan film Türkiye'de Aralık 1968'de sinemalarda gösterime girmişti.

Benzer anlamlar

<i>İyi, Kötü ve Tuhaf</i>

İyi, Kötü ve Tuhaf, 2008 Güney Kore yapımı western filmidir. Özgün adı olan filmin İngilizce uluslararası adı The Good, the Bad, the Weird dir ve Sergio Leone'nin yönettiği ünlü Spagetti Western baş yapıtı "İyi, Kötü ve Çirkin"den esinlenilmiştir.

<i>El Torida</i>

El Torida, 1970 ABD-Meksika ortak yapımı western komedi filmidir. Özgün adı Two Mules for Sister Sara olan film Türkiye'de sinemalarda 1971 yılında gösterime girmiştir. Türkçe afiş adı kararlaştırılırken filmin Fransa'daki afiş adından ilham alındığı ve bu nedenle İspanyolca olan bu adın seçildiği anlaşılmaktadır. Film 1991 yılında özel televizyon kanalı Star TV'de Sara'ya İki Katır adıyla da gösterime verilmişti.

Richard C. Sarafian, Amerikalı dizi ve sinema yönetmeni.

Binnur Karaevli Türk tiyatrocu, film yönetmeni, yapımcı.

Asit Bandopadhyay Bengalli oyun yazarı, senarist ve oyuncu. Nandikar tiyatro grubuna dahildi. Kalküta'da yaşadı ve çalıştı.

<i>Çöl Kraliçesi</i>

Çöl Kraliçesi, Werner Herzog tarafından senaryosu yazılan ve yönetilen 2015 yapımı bir Amerikan epik biyografik drama filmidir ve İngiliz gezgin, yazar, arkeolog, kaşif, haritacı ve siyasi memur Gertrude Bell'in hayatına dayanmaktadır. Film, Bell'in yirmili yaşlarının başından ölümüne kadar olan hayatını kronolojik olarak takip ediyor.

<i>The Lives of a Bengal Lancer</i>

The Lives of a Bengal Lancer, başrolünde Gary Cooper'ın oynadığı, Henry Hathaway tarafından yönetilen ve Grover Jones, William Slavens McNutt, Waldemar Young, John L. Balderston ve Achmed Abdullah tarafından yazılan 1935 yapımı bir Amerikan macera filmi. Konusu ve başlığı İngiliz asker Francis Yeats-Brown'ın 1930 autobiography adlı kitabından alınmıştır.