İçeriğe atla

Henry Draper Kataloğu

Henry Draper Kataloğu (HD), 1918-1924 yılları arasında yayımlanan bir astronomik yıldız kataloğudur. 225,300 yıldız için spektroskopik sınıflandırma içermektedir. 46,850 ek yıldız içeren ve 1925-1936 yılları arasında yayınlanan Henry Draper Genişletmesi (HDE) ile 86,933 ek yıldız içeren ve 1937-1949 yılları arasında grafik şeklinde yayınlanan Henry Draper Genişletme Grafikleri (HDEC) tarafından genişletildi. Toplamda 359,083 yıldız sınıflandırıldı.[1][2] Özgün HD kataloğu gökyüzünde görünür fotoğrafik parlaklığı 9'dan az olan neredeyse tüm yıldızları kapsamaktadır, genişletmelerdeyse gökyüzünün belirli bölgelerinde bulunan daha da sönük yıldızlar dahil edildi.[3] Kataloğda yıldızlara verilen numaralar hâlen yıldızları adlandırmada yaygın olarak kullanılmaktadır.[4]

Kaynakça

  1. ^ The Henry Draper Extension Charts: A catalogue of accurate positions, proper motions, magnitudes and spectral types of 86933 stars, V. V. Nesterov, A. V. Kuzmin, N. T. Ashimbaeva, A. A. Volchkov, S. Röser, and U. Bastian, Astronomy and Astrophysics Supplement Series 110 (1995), pp. 367–370, Bibcode1995A&AS..110..367N.
  2. ^ The Henry Draper extension, Annie J. Cannon, Annals of Harvard College Observatory 100 (1925–1936), Bibcode1936AnHar.100....1C.
  3. ^ HENRY DRAPER star catalog, edition 1985 9 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., HyperSky documentation, Willmann-Bell, Inc., 1996.
  4. ^ p. 327, Measuring the Universe: The Cosmological Distance Ladder, Stephen Webb, London, New York: Springer, 1999, ISBN 1852331062.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ülker (yıldız kümesi)</span> yıldız kümesi

Ülker veya Süreyya, Boğa takımyıldızının kuzeybatısında orta yaşlı, sıcak B-tipi yıldızlardan oluşan bir açık yıldız kümesi asterizmidir. Yaklaşık 444 ışık yılı uzaklığıyla Dünya'ya en yakın yıldız kümelerinden biridir. Ayrıca, Dünya'ya en yakın Messier nesnesidir ve gece gökyüzünde çıplak gözle görülebilen en belirgin yıldız kümesidir. Aynı zamanda NGC 1432 yansıma bulutsusu ve bir HII bölgesine de ev sahipliği yaptığı gözlemlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Samanyolu</span> Güneş Sistemini de içeren galaksi

Samanyolu veya Kehkeşan, Güneş Sistemi'ni içeren bir galaksidir. Dünya'dan görünümünü açıklayan tanımıyla: gece gökyüzünde görülen ve çıplak gözle tek tek ayırt edilemeyen yıldızlardan oluşan puslu bir ışık şerididir. Yerel Küme'nin bir parçası olan çubuklu sarmal türdedir. Gözlemlenebilir evrende bulunan sayısız galaksiden sadece bir tanesidir. 23 Ekim 2015 Cuma günü Ruhr-Universität Bochum üyesi Alman astronomlar tarafından 46 milyar piksellik "855.000X54.000" çözünürlükte Samanyolu galaksisi haritası yayınlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ursa Major (takımyıldız)</span>

Büyük Ayı takımyıldızı, kuzey gökyüzünde bulunan ve mitolojisi muhtemelen tarih öncesi dönemlere kadar uzanan bir takımyıldızdır. Latince adı "büyük ayı" anlamına gelir ve yakınındaki Küçük Ayı ile tezat oluşturur. Antik çağda, MS 2. yüzyılda Batlamyus tarafından Yunan, Mısır, Babil ve Asur astronomlarının önceki çalışmalarına dayanarak listelenen orijinal 48 takımyıldızdan biriydi. Bugün 88 modern takımyıldız arasında üçüncü en büyük takımyıldızdır.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Genel Katalog</span> gök cisimleri kataloğu

Bulutsular ve Yıldız Kümelerinin Yeni Genel Kataloğu, 1888 yılında John Louis Emil Dreyer tarafından derlenen ve derin gökyüzü cisimlerinden oluşan bir astronomi kataloğudur. NGC, gökadalar, yıldız kümeleri ve salma bulutsuları da dahil olmak üzere 7.840 gök cismi içerir. Dreyer NGC'ye, 1895 ve 1908 yıllarında 5.386 gök cismini daha tanımlayan ve Dizin Katalogları olarak bilinen iki ek yayınladı. Bu cisimlerin birçoğu halen NGC veya IC numaralarıyla yaygın bir şekilde bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Messier 18</span>

Messier 18 veya M18, Yay takımyıldızında bulunan bir açık yıldız kümesidir. Charles Messier tarafından 1764 yılında keşfedilmiş ve kuyruklu yıldız olmayanlar listesine eklenmiştir. M18, Dünya'dan bakış açısıyla Omega Bulutsusu ve Yay yıldız bulutu (M24) arasında yer alır. Doğrusal çapı 8,04 pc, gelgit yarıçapı ise 7,3 pc olan seyrek bir kümedir ve merkezi 0,012 pc'lik çekirdek yarıçapı ile konsantredir.

<span class="mw-page-title-main">Messier 105</span> galaksi

Messier 105 Aslan takımyıldızında yaklaşık olarak 56,09 MIy (17,2 Mpc) uzaklıkta bulunan bir eliptik gökadadır. Pierre Méchain tarafından yakınlardaki Messier 95 ve Messier 96 gökadalarını keşfetmesinden sadece birkaç gün sonra 24 Mart 1781 tarihinde keşfedildi. Başak kümesi'nde yer almayan Messier Kataloğu'ndaki en büyük eliptik gökadadır. Bu gökada, Messier tarafından doğrulanmadığı için kendi dönemindeki kataloğunun baskılarında yer almamıştır. Helen Sawyer Hogg'un bu gökadanın konumunu ve tanımını içeren Méchain'e ait bir mektup bulmasıyla, ilk yayınlanan adı olan NGC 3379 ile uyumlu olduğu anlaşıldığında kataloğa eklenmiştir.

Astronomi Kataloğu, astronomi nesnelerinin türlerine, biçimlerine ve kökenlerine göre gruplandığı liste veya çizelgedir. Astronomi katalogları, genellikle astronomik gözlemlerin bir sonucudur.

<span class="mw-page-title-main">Parlak mavi değişenler</span>

Parlak mavi değişenler, tayfları ve parlaklıklarında öngörülemeyen ve kimi zaman dramatik değişiklikler gösteren büyük kütleli evrimleşmiş yıldızlardır. Bu özel değişkenlik türünü ilk kez gösteren ve Büyük Macellan Bulutu'nun en parlak yıldızlarından biri olan S Doradus'un ardından, S Doradus değişenleri olarak da belirtilmiştir. Olağanüstü derecede nadirdirler, Değişen Yıldızların Genel Kataloğu'nda (GCVS) SDor olarak listelenen sadece 20 cisim vardır ve bunların bir kısmı artık LBV olarak kabul edilmemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Küçük Halter Bulutsusu</span>

Küçük Halter Bulutsusu, Kahraman takımyıldızında tahminen 1.700 ila 15.000 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir gezegenimsi bulutsudur. Pierre Méchain tarafından 5 Eylül 1780 tarihinde keşfedildi. Messier Kataloğu'ndaki yalnızca dört gezegenimsi bulutsudan biri olan Messier 76, en soluk Messier cisimlerinden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Sh2-279</span> yansı bulutsusu

Sh2-279, Avcı takımyıldızında bulunan bir HII bölgesi ve parlak bulutsuları içeren bir yansı bulutsusudur. Avcı'nın Kılıcı olarak bilinen asterizmin en kuzey ucunda, Avcı Bulutsusu'nun 0,6 derece kuzeyinde yer alır. Sh2-279 içerisinde gömülü bulunan yansı bulutsusu popüler bilimde Koşan Adam Bulutsusu olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Zeta Reticuli</span>

Zeta Reticuli, Ağcık takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 39 ışık yılı uzaklıkta yer alan ikili yıldız sistemidir. Çok karanlık bir gecede sadece güney-yarıküreden çıplak gözle iki yıldız da görülebilir. Türkiye'den gözlemlenebilir bir konumda değildir. Zeta2 Reticuli'nin yörüngesinde yıldızı çevreleyen bir enkaz diski bulunmaktadır. Her iki yıldız da Güneş ile benzer özellikleri paylaşan solar analog yıldızlardır. Ortak bir kökene ait yıldızların oluşturduğu Zeta Herculis Hareketli Grubu üyesidirler.

<span class="mw-page-title-main">Andrew Ainslie Common</span>

Andrew Ainslie Common FRS, gökyüzü fotoğrafçılığında yaptığı öncü çalışmalarla tanınmış olan İngiliz amatör gökbilimcidir.

<span class="mw-page-title-main">HD 40307</span> Ressam takımyıldızında yer alan turuncu bir anakol yıldızı

HD 40307, dünyadan yaklaşık 42 ışık yılı uzaklıkta, Ressam takımyıldızında yer alan turuncu bir anakol yıldızıdır. Adını Henry Draper Kataloğu'ndaki adlandırmasından alır. Kütlesinin Güneş'e oranla az miktarda daha küçük olduğu hesaplanmıştır. HD 40307, 1900 yılında veya bundan daha önce Cape Fotoğraf Durchmusterung'u kapsamında gözlemlenmiştir. 2008 yılında yörüngesinde üç güneş dışı gezegen tespit edilmiştir.

PV Telescopii değişeni, değişen yıldızların bir türüdür ve Değişen Yıldızlar Genel Kataloğu'nda kısaca PVTEL olarak belirtilmiştir. Değişen yıldızların bu sınıfı, helyum ve karbonun artırılmış çizgileri ve zayıf hidrojen çizgileriyle, helyum üstdevleri Bp yıldızları olarak tanımlanmaktadır. Yani, bu yıldızların hidrojen tayf çizgileri B sınıfı yıldızlar için normalden daha zayıfken, helyum ve karbon çizgileri daha güçlüdür. Prototipi, küçük ama karmaşık parlaklık değişkenine ve dikeyhız dalgalanmalarına sahip olan PV Telescopii'dir. PV Tel yıldızları diğer B sınıfı yıldızlara kıyasla son derece hidrojen eksikliğine sahiptir ve parlaklıkları, birkaç saat ile birkaç yıl arasında değişen zaman ölçeklerinde değişir. 2008 yılı itibarıyla, Değişen Yıldızlar Genel Kataloğu'nda doğrulanmış on iki PV Tel değişeni vardır.

Yıldız kinematiği yıldızların uzaydaki devinimlerini gözlemleyen bilim dalıdır. Samanyolu Galaksisi'ndeki yıldız ve uyduların hızını ölçmeyi amaç edinmiştir. Bu sistematik aracılığıyla elde edilen bulgular Samanyolu Galaksisi'nin merkezinde yer alan Sagittarius A* kara deliğinin etkinliğine ilişkin ipuçları da içermektedir.

<span class="mw-page-title-main">HD 106906</span>

HD 106906, Güneyhaçı takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 337 ışık yılı uzaklıkta bulunan spektroskopik ikili yıldızdır. 7,80 kadir büyüklüğü ile çok soluktur ve Güneş'ten 10 km/s'lik bir hızla uzaklaşmaktadır. Ortak harekete sahip Akrep-Erboğa OB birliği'nin Alt Erboğa-Güneyhaçı grubu'ndaki bir üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">HD 209458</span>

HD 209458, Kanatlıat takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 159 ışık yılı uzaklıkta bulunan F9 V yıldız sınıflandırmasına sahip biraz daha kütleli Güneş benzeri bir yıldızdır. 7,65 kadir büyüklüğü ile mesafesi dikkate alındığında çıplak gözle görülemez, fakat iyi bir dürbün veya küçük bir teleskopla kolayca tespit edilebilir.

<span class="mw-page-title-main">O-tipi ana kol yıldızı</span>

O-tipi ana kol yıldızı, tayf tipi O ve aydınlatma sınıfı V olan ana kol (hidrojen-yakan) yıldızıdır. Bu tip yıldızlar Güneş'in kütlesinin 15 ila 90 katı kütleye ve 30.000 ila 50.000 K arasında yüzey sıcaklığına sahiptir. Güneş'ten 40.000 ila 1.000.000 kat daha parlaktırlar.

<span class="mw-page-title-main">F-tipi ana kol yıldızı</span>

F-tipi ana kol yıldızı, tayf tipi F ve aydınlatma sınıfı V olan ana kol (hidrojen-yakan) yıldızıdır. Bu tip yıldızlar Güneş'in kütlesinin 1 ila 1,4 katı kütleye ve 6.000 ila 7.600 K arasında yüzey sıcaklığına sahiptir. Bu sıcaklık aralığı F tipi yıldızlara sarı-beyaz bir renk verir. Bir ana kol yıldızı, cüce yıldız olarak da belirtildiği için bu yıldız sınıfı aynı zamanda sarı-beyaz cüce olarak da adlandırılabilir. Kayda değer örnekler arasında; Procyon A, Gama Virginis A ve B ile KIC 8462852 sayılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Maia (yıldız)</span> yıldız

Maia,, Boğa takımyıldızında yer alan ve Ülker açık yıldız kümesinin (M45) üyesi olan bir yıldızdır. Tayf tipi B8 III olan bir mavi dev ve kimyasal olarak tuhaf bir yıldızdır. Maia değişeni değişen yıldız sınıfının prototipidir.