İçeriğe atla

Henri Konan Bédié

Henri Konan Bédié
2. Fildişi Sahili Devlet Başkanı
Görev süresi
7 Aralık 1993 - 24 Aralık 1999
Yerine geldiğiFélix Houphouët-Boigny
Yerine gelenRobert Guéï
Kişisel bilgiler
Doğum 5 Mayıs 1934(1934-05-05)
Dadiékro, Fransız Batı Afrikası
Ölüm 1 Ağustos 2023 (89 yaşında)
Abidjan, Fildişi Sahili
Partisi PDCI-RDA
Evlilik(ler) Henriette Koinzan Bomo

Henri Konan Bédié (5 Mayıs 1934 - 1 Ağustos 2023), Fildişili siyasetçi. Bédié, Afrika kıtasında yer alan Fildişi Sahili'nde 1993 ile 1999 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

İlk ve orta öğremini ülkesinden tamamladıktan sonra üniversite eğitimi için Fransa'ya giden Bédié, burada Poitiers Üniversitesi'nde öğrenim görmüştür. Eğitiminden sonra ilk önce Fransa için diplomatik hizmetlerde bulunan Bédié, ülkesi Fildişi Sahili'nin bağımsızlığını kazanması sonrasında bu görevlerine Fildişi Sahili adına devam etmiştir. Bu süreçte Fildişi Sahili'nin ilk büyükelçisi olarak Amerika Birleşik Devletleri'nde büyükelçi görevinde bulunmuştur. 1965 ile 1977 yılları arasında ülkesinde Ekonomi ve Finans bakanlığı görevini yürüten Bédié, 1978 ile 1980 yılları arasında da devlet başkanı Félix Houphouët-Boigny'nin Dünya Bankası'nda Afrika işlerinden sorumlu özel temsilcisi olarak görev almıştır. 1980 yılında ülkesine dönmesi ile birlikte meclise seçilen Bédié, meclis başkanlığı görevini de üstlenmiştir.

Üstlendiği bu görev ile ülkedeki ikinci adam konumuna yükselen Bédié, devlet başkanı Houphouët-Boigny'nin 1993 yılında hayatını kaybetmesi ile birlikte yasa gereği bu görevi üstlenmiştir. Bédié ülkede Ekim 1995 tarihinde yapılan seçimlerden de başarılı bir şekilde ayrılmış ve görevini sürdürmüştür.

1999 yılında özellikle kakao ücretlerinin düşmesi sonucu yaşanan ekonomik sıkıntılar, aynı yıl Bédié'ye karşı kansız bir darbe yapılmasına neden olmuştur. Robert Guéï önderliğinde gerçekleştirilen darbe ile görevden uzaklaştırılan Bédié'nin yerine Guéï kısa süreliğine tüm görevleri üstlenmiştir. Bédié bu darbeden sonra aile üyeleri ile birlikte Togo'ya kaçmıştır.[1] Bédié'nin Togo'ya inişinde kendisini dönemin Togo devlet başkanı Gnassingbé Eyadéma alanda karşılamıştır.[2] Togo'da birkaç gün kalan Bédié daha sonra da Fransa'ya geçmiştir.[3]

Ülkede yaşananları askerî darbe olarak nitelendiren Bédié, 2000 yılında gerçekleştirilecek seçimlere katılmak için başvurmuş ancak seçim komisyonu tarafından seçimlerden men edilmiştir. Bédié bu olay neticesinde partisine seçimleri boykot çağrısı yapmıştır.[4]

Yapılan seçimler sonucunda devlet başkanı seçilen Laurent Gbagbo kendisi ile 23 Haziran 2001'de Paris'te buluşmuş, bu buluşmanın ardından kendisine ülkesine dönme çağrısı yapmıştır. Bu çağrı neticesinde 15 Ekim 2001'de Fildişi Sahili'ne geri dönen Bédié, yaptığı başka bir çağrı ile de partisi PDCI'nin kongresinin süresiz ertelenmesini istemiş ve bu çağrı karşılık bulmuştur.[5]

Bédié günümüzde Democratic Party of Côte d'Ivoire – African Democratic Rally partisinin genel başkanlığı görevini yürütmektedir.

Kasım 2021'de, PDCI sempozyumunun sonunda, siyasi partisi Henri Konan Bédié, uzlaşmadan sorumlu özel bir danışman atamayı üstlendi. Seçimi, Plateau'nun eski belediye başkanı ve partinin başkan yardımcısı Noël Akossi Bendjo'ya düştü.

1 Ağustos 2023 tarihinde 89 yaşında öldü.[6]

Kaynakça

  1. ^ "Darbe ile görevden uzaklaştırılan Bédié, Togo'ya kaçmıştır". 7 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2016. 
  2. ^ "Togo'ya kaçan devlet başkanı, Togo devlet başkanı tarafından karşılandı". 4 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2016. 
  3. ^ Devrik lider Bédié, Fransa'ya geçti[]
  4. ^ Devrik liderden boykot çağrısı[]
  5. ^ "Devrik devlet başkanı ülkesine geri döndü". 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2016. 
  6. ^ "Eski Fildişi Sahili Cumhurbaşkanı Henri Konan Bedie hayatını kaybetti". 2 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2023. 
Siyasi görevi
Önce gelen
Félix Houphouët-Boigny
Fildişi Sahili Devlet Başkanı
1999–2000
Sonra gelen
Robert Guéï

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Burkina Faso</span> Batı Afrikada bulunan bir ülke

Burkina Faso, Afrika kıtasının batı bölümünde yer alan, denize kıyısı bulunmayan bir kara ülkesidir. Ülkenin sınır komşularını Mali, Nijer, Benin, Togo, Gana ve Fildişi Sahili oluşturmaktadır. Geçmişte Fransa sömürgesi olan ülke 1960 yılında Yukarı Volta adı ile bağımsızlığa kavuşmuştur. Bağımsızlık sonrası dönemde siyasi belirsizlikler neticesinde darbeler yaşanmış, 4 Ağustos 1983 tarihinde Thomas Sankara önderliğinde devrim gerçekleştirilmiş, ülkenin ismi de devrim neticesinde Burkina Faso olarak değiştirilmiştir. Ülkenin başkenti Vagadugu'dur.

<span class="mw-page-title-main">Togo</span> Batı Afrikada bulunan bir ülke

Togo, resmî adıyla Togo Cumhuriyeti, Batı Afrika'da yer alan bir ülkedir. Kuzeyde Burkina Faso, doğuda Benin ve batıda Gana ile komşudur. Güneyde Gine Körfezi içerisinde yer alan Benin Körfezi'ne kıyısı bulunur. Başkenti ülkenin güneybatı ucundaki Lomé'dir. Yaklaşık 8 milyonluk nüfusu ve 57.000 km²'lik yüzölçümüyle Afrika'nın en küçük ülkelerinden biridir. Gana ve Benin sınırları arasında ortalama uzaklığı yalnızca 115 km olan Togo ayrıca dünyanın en dar ülkelerindendir.

<span class="mw-page-title-main">Fildişi Sahili</span> Batı Afrikada bulunan bir ülke

Fildişi Sahili ya da resmî adı ile Fildişi Sahili Cumhuriyeti(Fransızca: Côte d’Ivoire, Fransızca telaffuz: [kot diˈvwaʀ]), Afrika kıtasının batı kısmında yer alan bir ülkedir. Ülkenin sınır komşularını Mali, Burkina Faso, Gana, Liberya ve Gine oluşturmaktadır. Bunun haricinde ülkenin güneyinde Atlas Okyanusu yer almaktadır. Ülkenin başkenti Yamoussoukro'dur.

<span class="mw-page-title-main">Modibo Keïta</span> Malili siyasetçi (1915-1977)

Modibo Keïta, Malili siyasetçidir. Keïta, Afrika ülkesi Mali'nin ilk devlet başkanı olarak 1960 ile 1968 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Ahmed Sékou Touré</span> Gineli politikacı, ilk Gine başkanı

Ahmed Sékou Touré, Gineli siyasetçi. Touré, Afrika kıtasında bulunan Gine'nin ilk devlet başkanı olarak 1958 ile 1984 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Laurent Gbagbo</span>

Laurent Koudou Gbagbo, 26 Ekim 2000 yılından 11 Nisan 2011 yılında tutuklanmasına kadar Fildişi Sahili'nin dördüncü Cumhurbaşkanı olarak görev yaptı.

Jeannot Ahoussou-Kouadio, Mart 2012-Kasım 2012 yılları arası Fildişi Sahili Başbakanı olmuş Fildişili bir politikacı. 2002 yılından 2005 yılına kadar Sanayi Bakanı oldu. 2010'dan 2012 yılına kadar Adalet Bakanlığı yaptı. Partinin eski Başkanı Henri Konan Bédié liderliğindeki Afrika Demokratik Rallisi'nin (PDCI-BKİ) bir üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Daniel Kablan Duncan</span>

Daniel Kablan Duncan, Kasım 2012 - Ocak 2017 yılları arası Fildişi Sahili Başbakanı olmuş bir Fildişili politikacı. Daha önce 11 Aralık 1993 ile 24 Aralık 1999 arasında Başbakan olarak görev yaptı ve Haziran 2011 ile Kasım 2012 tarihleri arasında Dışişleri Bakanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Sylvanus Olympio</span> Togonun 20. yüzyıl başkanı

Sylvanus Olympio Togolu siyasetçi. Olympio, Afrika ülkesi Togo'nun bağımsızlığı kazandığı gün üstlendiği devlet başkanlığını, gelişen bir darbe sonucu öldürüldüğü 13 Ocak 1963 yılına kadar sürdürmüştür. Olympio, Togo'nun ilk devlet başkanı olma unvanına sahip olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Nicolas Grunitzky</span> Togolu siyasetçi (1913-1969)

Nicolas Grunitzky, Alman-Afrika kökenli mühendis ve Togolu politikacıydı.

<span class="mw-page-title-main">Maurice Yaméogo</span> Yukarı Voltanın ilk devlet başkanı (1960-1966)

Maurice Yaméogo, Yukarı Voltalı siyasetçi. Yaméogo, Afrika kıtasında bulunan Yukarı Volta'nın bağımsızlığını kazanması sonrası 1960 ile 1966 yılları arasında ilk devlet başkanı olarak devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

Fildişi Sahili devlet başkanı, Afrika ülkesi Fildişi Sahili'nin bağımsızlığını kazandığı 1960 yılında bu yana ülkenin en üst makamında yer alan kişiye verilen unvandır. Ülkede bu görevde bulunan kişilerin listesi şu şekildedir:

Michel Dupuch, Fransız diplomat.

<span class="mw-page-title-main">Nicéphore Dieudonné Soglo</span>

Nicéphore Dieudonné Soglo, Beninli siyasetçi. Soglo, Afrika ülkesi Benin'de 1991 ile 1996 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

Robert Guéï, Fildişi Sahilli asker ve siyasetçi. Guéï, Afrika kıtasında yer alan Fildişi Sahili'nde gerçekleştirilen ancak kendisinin katkısının olmadığı darbe sonucu 24 Aralık 1999'dan 26 Ekim 2000 yılına kadar devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Mamadou Tandja</span>

Mamadou Tandja, Nijerli asker ve siyasetçi. Tandja, Afrika ülkesi Nijer'de 1999 ile 2010 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Ange-Félix Patassé</span>

Ange-Félix Patassé Orta Afrikalı siyasetçi. Patassé, Afrika ülkesi Orta Afrika Cumhuriyeti'nde 1993 ile 2003 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Félix Houphouët-Boigny</span> Fildişi Sahilli siyasetçi (1905-1993)

Félix Houphouët-Boigny, Fildişili doktor ve siyasetçi. Houphouët-Boigny, Afrika ülkesi Fildişi Sahili'nin ilk devlet başkanı olarak 1960 yılından 1993 yılındaki ölümüne kadar 33 yıl devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">David Dacko</span>

David Dacko, Orta Afrikalı öğretim görevlisi ve siyasetçi. Dacko, Afrika kıtasında yer alan Orta Afrika Cumhuriyeti'nin ilki ülkenin ilk devlet başkanı olarak 1960 ile 1966 yılları arasında, ikincisi ise 1979-1981 yılları arasında olmak üzere iki defa devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Fildişi Sahili-Kanada ilişkileri</span>

Kanada - Fildişi Sahili ilişkileri, Kanada ve Fildişi Sahili arasındaki diplomatik ilişkileri ifade eder.