İçeriğe atla

Henri Dentz

Henri Fernand Dentz (16 Aralık 1881 – 13 Aralık 1945), ilk olarak Fransa Ordusu'nda general iken, Fransa'nın teslim olmasıyla kurulan Vichy Fransası ordusunda görev almıştır.

Doğumu

Henri Dentz 16 Aralık 1881 tarihinde Fransa'nın Roanne kentinde doğdu.

Askeri kariyeri

Henri Dentz, Vichy Fransası'nın kontrolündeki Suriye ve Lübnan topraklarında 45.000 kişilik bir ordunun başına geçti.

Anglo-Irak Savaşı sırasında Almanya Hava Kuvvetleri'nin (Luftwaffe) Suriye'den Irak topraklarına geçmesine, İtalyan Hava Kuvvetleri'ne (Regia Aeronautica) ise yakıt ikmali yapmasına izin verdi. Bunun üzerine Müttefikler Suriye ve Lübnan topraklarına müdhale etmeye karar verdi.

8 Haziran 1941 tarihinde, Sir Henry M. Wilson, komutasındaki Özgür Fransa Ordusu ve İngilizler'in komutasındaki Avustralya, Hint ve Filistin'den oluşan yaklaşık 20.000 kuvvetle Irak üzerinden harekete geçti. Suriye ve Lübnan'ı işgal etmeye başlayan bu Müttefik Devletleri, 13 günlük şiddetli çatışmalar sonucunda Şam'ı ele geçirdi. Henri Dentz ve Vichy Fransası güçleri 21 Haziran 1941 yılında Şam'ı terk etti

Savaş Lübnan'da devam etti. Ancak sonuç değişmedi ve Vichy Fransası güçleri kaybetmeye devam etti. Temmuz ayları itibarıyla, Avustralyalılar Beyrut'un kapısına geldi. Lübnan'nın başkentini kuşatan Avustralya 21. Tugayı Beyrut girme eşiğinde olduğu sırada 10 Temmuz 1941 tarihinde, Dentz mütareke istedi. 12 Temmuz 1941 tarihinde gece yarısı ateşkes yürürlüğe girdi. Daha sonra gözaltına alındı.

Sonrası ve ölümü

Ocak 1945 yılında Dentz, Mihver güçleri'ne yardım ettiği gerekçesiyle ölüm cezasına çarptırıldı. Ama Fransa'nın Cumhurbaşkanı Gaulle Dentz'in cezasını hafifletildi müebbet hapis cezasına çevirdi. Ancak Aralık 1945 tarihinde öldü.

Kaynakça

  • Anthony Mockler: Our Enemies the French: Being an Account of the War Fought between the French and the British: Syria, 1941. L. Cooper, London 1976

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Lübnan İç Savaşı</span> 1975 yılında Lübnanda meydana gelen iç savaş

Lübnan İç Savaşı, 1975'ten 1990 yılına kadar Lübnan'da yaklaşık olarak 150.000 - 230.000 insanın ölümüne neden olmuştur. Yaklaşık 350.000 kişi yaralanmış bir milyondan fazla insan da ülkesini terk etmiştir. Soğuk Savaş dönemi Lübnan'ı ciddi şekilde etkiledi ve 1958'deki siyasi kriz ancak ABD'nin Beyrut'a çıkarma yapmasıyla sona ermişti. İsrail'in kurulması ve yüzbinlerce Filistinli mültecinin Lübnan'a yerleşmesi dini çatışmaları arttırdı. Silahlı FKÖ gerillalarının ülkeye girişi ciddi siyasi sorunlara sebep oldu. FKÖ'nün gelişi, Filistinli mültecilerin silahlanması farklı gruplar arasındaki sürtüşmeyi hızlandırdı. 1976'da çoğunluğu Müslüman Lübnan Cephesi ve Ulusal Komite arasında çatışmalar başladıktan kısa süre sonra Arap Ligi ve Suriye arabuluculuğa girişti, Filistinli-Lübnanlı çatışması daha çok Güney Lübnan'da yoğunlaştı. FKÖ burayı 1969 yılından beri kontrol ediyordu. Kahire Antlaşması imzalanarak bu bölgeden çekildi. İsrail, Güney Lübnan'ı işgal etti ve Suriye önce Hristiyanlar lehine iç savaşa dahil oldu ve sorun uluslararası bir boyut kazandı. Suriye ve İsrail anlaşmazlığı Lübnan üzerinden devam etti. 1980'lerde taraflar harabeye dönen Beyrut'un onarılması için çaba gösterdi.

<span class="mw-page-title-main">Vichy Fransası</span> II. Dünya Savaşı Sırasında Kurulan Fransız Devleti

Vichy Fransası, İkinci Dünya Savaşı sırasında Almanya'nın Fransa'yı mağlup etmesinden sonra Fransa'nın Vichy kentinde kurulan Fransız hükûmetidir.

<span class="mw-page-title-main">Madagaskar Muharebesi</span>

Madagaskar Muharebesi, II. Dünya Savaşı sırasında müttefiklerin Vichy Fransası'nı Madagaskarı kontrol eden Vichy Fransası'nı zaptetmek için yapılmıştır. 5 Mayıs 1942'de başladı. Çatışmalar 6 Kasım'a kadar sürdü.

<span class="mw-page-title-main">Alevi Devleti</span> Fransız Suriye Mandasındaki eski devlet

Alevi Devleti veya Nusayri Devleti, 1922'ye kadar Alevi Bölgesi olarak adlandırıldı, başlangıcından 1922'de Suriye Federasyonu'na entegrasyonuna kadar yerel olarak baskın olan Arap Alevilerinden oluşan, I. Dünya Savaşı'ndan sonra günümüz Suriye'sinin kıyısında bir Fransız manda bölgesiydi. Milletler Cemiyeti Fransız Mandası 1920'den 1946'ya kadar sürdü.

<span class="mw-page-title-main">Fransız Suriye ve Lübnan Mandası</span> Günümüzdeki Suriye ve Lübnan topraklarında 1923-1946 yıllarında Fransa egemenliğinde kalmış manda yönetimi

Fransız Suriye ve Lübnan Mandası (1923-1946), Birinci Dünya Savaşı ve Osmanlı İmparatorluğu'nun bölünmesi sonrasında Suriye ve Lübnan'la ilgili olarak kurulan bir Milletler Cemiyeti mandası. Manda sisteminin sömürgecilikten farklı olması gerekiyordu, yöneten ülke, sakinleri kendi kendini yönetmeye uygun kabul edilene kadar mütevelli olarak hareket etmeyi amaçladı. Bu noktada, görev süresi sona erecek ve bağımsız bir devlet doğacaktı.

<span class="mw-page-title-main">Vichy Fransası Hava Kuvvetleri</span> Fransa ordusu

Vichy Hava Kuvvetleri, Fransa'nın yenilgisi ardından kurulan Vichy Fransası'nın hava kuvvetleridir. Almanlar ilk olarak buna karşı çıksa da İngilizlerin Fransız donanmasına saldırması üzerine hava kuvvetlerinin kurulmasına izin verdi.

<span class="mw-page-title-main">Beyrut Savaşı</span>

Beyrut Savaşı, II. Dünya Savaşı'nda gerçekleşen Suriye-Lübnan Savaşı'nda savaşın sonunu belirleyen savaştır.

Jezzine Savaşı, Suriye ve Lübnan'daki Vichy Fransız kuvvetlerine karşı yapılan beş haftalık Suriye-Lübnan Savaşı sırasında Avustralya 7. Birim'in Beyrut'a ilerlemesinin için yapılan savaşların parçasıydı.

<span class="mw-page-title-main">Litani Nehri Savaşı</span>

Litani Nehri Savaşı, II. Dünya Savaşı'nın Suriye-Lübnan Savaşı bölümünde İngilizler'in Beyrut'a ilerlemesiyle sonuçlanan bir savaştır. Binbaşı General John Lavarack tarafından komuta edilen Avustralya 7. Birimi, Litani Nehri'ni geçti ve daha sonra Vichy Fransız birlikleri ile çatıştı.

Suriye-Lübnan Savaşı, II. Dünya Savaşı sırasında teslim olan Fransa'nın ardından kurulan Vichy Fransası'nın sömürgelerine karşı yapılan operasyondur.

<span class="mw-page-title-main">François Darlan</span> Fransız amiral (1881 – 1942)

Jean Louis Xavier François Darlan, bir Fransız amirali ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Cemil Merdam Bey</span> Suriyeli siyasetçi (1895-1960)

Cemil Merdam Bey, Suriyeli bir politikacıydı. Şam'da önde gelen aristokrat bir ailenin çocuğu olarak doğdu. Osmanlı generali, devlet adamı ve Sadrazam Lala Mustafa Paşa'nın ve sondan bir önceki Memlük Hükümdarı Kansu Gavri'nin soyundan gelmektedir. Paris'te siyaset bilimi okulunda okudu ve siyasi kariyeri orada başladı.

<span class="mw-page-title-main">Maxime Weygand</span> Fransız asker (1867-1965)

Maxime Weygand, Fransız general.

<span class="mw-page-title-main">Fransa-Suriye ilişkileri</span> Fransa ile Suriye arasındaki diplomatik ilişikiler

Fransa ve Suriye arasındaki ilişki, uzun ve köklü bir tarihi geçmişe sahiptir. Suriye; I. Dünya Savaşı'nın ardından çöküşe geçen Osmanlı İmparatorluğu'ndan ayrılıp, Fransa'nın bir mandası haline gelmiş ve yaklaşık yirmi yıl boyunca Fransız boyunduruğu altında kalmıştır. Fransız ordusu tamamen Suriye topraklarını boşaltıp, son birliklerini de bölgeden çektikten sonra bu iki devlet arasında yeni bir dönem başlamış; Suriye'nin bağımsız bir devlet olarak tanınmasının ardından ikili diplomatik ilişkiler hızla gelişmeye başlamıştır. Fransa'nın Şam'da bir büyükelçiliği, Halep ve Lazkiye'de ise konsoloslukları bulunurken; Suriye'nin de Paris'te bir büyükelçiliği ve Pointe-à-Pitre ile Marsilya'da birer tane konsolosluğu bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Birinci Suriye Cumhuriyeti</span> 1930dan 1950ye kadar Fransız manda bölgesi; Suriyenin öncül devleti

Birinci Suriye Cumhuriyeti, resmi adıyla Suriye Cumhuriyeti, Suriye Devleti'nin ardından, Fransız Suriye ve Lübnan Mandası'nın bir parçası olarak 1930'da kuruldu. 1936'da Suriye'ye bağımsızlık vermek ve resmi Fransız yönetimini sona erdirmek için bir bağımsızlık antlaşması yapıldı, ancak Fransız parlamentosu anlaşmayı reddetti. 1940'tan 1941'e kadar Suriye Cumhuriyeti, Vichy Fransa'nın kontrolü altındaydı ve 1941'deki Müttefik işgalinden sonra yavaş yavaş bağımsızlık yolunda ilerledi. Bağımsızlık ilanı 1944'te gerçekleşti, Ekim 1945'te Suriye Cumhuriyeti, Birleşmiş Milletler tarafından de jure olarak tanındı; 17 Nisan 1946'da Fransız birliklerinin çekilmesiyle de facto egemen bir devlet haline geldi. 5 Eylül 1950'de yeni bir anayasanın kabul edilmesiyle İkinci Suriye Cumhuriyeti birincisinin yerini aldı.

<span class="mw-page-title-main">II. Dünya Savaşı sırasında Fransız askerî tarihi</span>

1939'dan 1940'a kadar, Üçüncü Fransız Cumhuriyeti Almanya ile savaş halindeydi. 1940'tan 1945'e kadar olan dönem, denizaşırı imparatorluğun kontrolü için Vichy Fransa'sı ile General Charles de Gaulle yönetimindeki Özgür Fransız Kuvvetleri arasında rekabete sahne oldu. 1944'te Müttefiklerin Fransa'ya çıkarmalarından sonra, Alman Ordusunu kovdular ve Vichy Rejimine son verdiler.

Anton Harekâtı, II. Dünya Savaşı'ndaki Fransa Muharebesi sonucunda Nazi Almanyası'na yenilmiş olan Fransa'da kurulan kukla devlet olan Vichy Fransası'nın Almanya ve İtalya Silahlı Kuvvetleri tarafından 1942 yılı Kasım ayında işgal edilmesidir.

<span class="mw-page-title-main">Meyselun Muharebesi</span> Fransa-Suriye Savaşında bir muharebe

Meyselun Muharebesi, Meyselun Geçidi Muharebesi veya Han Meyselun Muharebesi olarak da adlandırılır, Suriye Arap Krallığı güçleri ile Fransız Levant Ordusu arasında 24 Temmuz 1920'de Şam'ın yaklaşık 25 kilometre batısında Anti-Lübnan Dağları'ndaki Han Meyselun yakınlarında yapılan dört saatlik bir savaştı.

Levant Ordusu, iki savaş arası dönemde ve İkinci Dünya Savaşı'nın başlarında Levant'taki Fransız Mandası altındaki toprakları işgal eden ve kısmen bu topraklardan toplanan, Fransa'nın ve ardından Vichy Fransası'nın silahlı kuvvetlerini tanımlamaktadır. Bu kuvvetin yerel olarak askere alınan Suriyeli ve Lübnanlı birlikleri Levant Özel Birlikleri olarak adlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Palmira Muharebesi (1941)</span> II. Dünya Savaşı sırasında Suiyede bir muharebe

Palmira Muharebesi, İkinci Dünya Savaşı'nda Suriye-Lübnan harekâtı sırasında Müttefiklerin Suriye'yi işgalinin bir parçasıydı. İngiliz mekanize süvarileri ve bir Arap Lejyonu çöl devriyesi, Palmira şehrinin kuzeydoğusundaki bir Vichy Fransız seyyar birliğini bozguna uğrattı. Palmira'daki Vichy garnizonunun teslim olmasına neden olan dört subay ve 60 adamı yakaladılar.