İçeriğe atla

Heniohiler

Heniochi in a map of the voyage of the Argonotlar by Abraham Ortelius, 1624

Heniohiler (Yunanca: Ἡνίοχοι, Heníohoi, "arabacılar") Kolhis'in kuzeybatı kıyılarında (günümüzde Abhazya) ve bazı görüşlere göre Fasis bölgesinde yaşamış antik bir halktır. Bu halkın ülkesinin adı Henioheia (Grekçe: Ἡνιοχεία) idi.[1]

Halktan birçok tarihçi ve tanınmış kişi bahsetmiştir: Aristoteles, Artemidorus Ephesius, Ovidius, Büyük Plinius, Flavius Arrianus, Strabon ve diğerleri. Dioscurias'tan (Grekçe: Διοσκουριάς), Trabzon'a kadar uzanan geniş bir alanda yaşadıkları belirtilmiştir. Bu halktan ilk olarak Urartularda bulunmuş, MÖ 8. yüzyıla tarihlenen çivi yazıtlarında bahsedilmiştir.

MÖ 5. yüzyıl ile MS 1. yüzyılda yazılmış kaynaklar Heniohilerin modern Soçi ile Pitsunda (Dioskuria) arasında kalan bölgede yaşadıklarını yazmaktadır. Bu durum halkı en eski Abhaz halklardan biri yapmaktadır.[2] Efesli Artemidorus'a göre, Abhaz halkı Heniohiler MÖ 5. ve 1. yüzyıllar arasında günümüzde Abhazya sınırlarına dahil olan Karadeniz kıyılarında yaşamıştır: - Pitiunt veya Pityus civarından Achaeuntus (günümüz Tuapse'nin yanındaki Şahe nehri) nehrine kadar.[3] Aristoteles, Heniohileri (Acaeilerle birlikte) "adam öldürmeye ve yemeye hazır insanlar" olarak tanımlamıştır.[4]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Stephanus of Byzantium, Ethnica, § H302.11". 21 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2019. 
  2. ^ "Essays from the History of Georgia – Abkhazia from ancient times till the present days" (PDF). 12 Kasım 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2019. 
  3. ^ M. Inadze, Institute of History, Georgian Academy of Sciences, PROBLEMS OF ETHNOPOLITICAL HISTORY OF ANCIENT ABKHAZIA
  4. ^ Aristotle (1885). Benjamin Jowett (Ed.). The Politics of Aristotle. Oxford: Clarendon Press. s. 248. 2 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2017. 
  • Gürcistan Sovyet Ansiklopedisi, vol. 11, pg.624, Tb. 1987.
  • D. Asheri, "The Achaeans and the Heniochi. Reflections on the Origins and History of a Greek Rhetorical Topos", quoted from Tsetskhladze, Gocha R. (1998). The Greek colonisation of the Black Sea area: historical interpretation of archaeology. Franz Steiner Verlag. s. 271. ISBN 978-3-515-07302-8. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Mantık tarihi</span>

Mantık tarihi, mantığın tarihteki çeşitli kültürler ve geleneklerde ortaya çıktığı biçimlerini karşılaştırmalı olarak inceler.

<span class="mw-page-title-main">Abhazya</span> Güney Kafkasyada kısmen tanınan devlet

Abhazya, Gürcistan'ın kuzeybatısında, Karadeniz'in doğusunda yer alan tarihsel bölgedir. Abhazya adı, tarihsel bölge dışında, de facto Abhazya Cumhuriyeti ile Gürcistan'a bağlı Abhazya Özerk Cumhuriyeti'ni de ifade etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Abhazlar</span> Güney Kafkas halkı

Abhazlar Abhazya’da yaşayan Kuzeybatı Kafkasya halkı. Abhazya dışında en büyük Abhaz nüfusu Türkiye’dedir. Türkiye’deki Abhazların ataları 19. yüzyılda diğer Kafkas halklarıyla birlikte Ruslar tarafından sürgün edilmiştir. Ayrıca Rusya, Kazakistan ve Ukrayna’da da Abhaz nüfusu vardır. Kuzey Kafkasya’da yaşayan Abazalar ile Abhazların aynı kökenli olduğu kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Lazlar</span> Etnik grup

Lazlar (Lazca: Lazepe, Lazi Güney Kafkas dillerinden Lazca konuşan ve Türkiye ve Gürcistan'ın Karadeniz kıyısındaki bölgelerinde yaşayan bir etnik gruptur.

<span class="mw-page-title-main">Pitsunda</span> gürcistandaki kasaba


Pitsunda veya Biçvinta Gürcistan’ın kuzeybatı kesiminde Abhazya Otonom Bölgesi’nin başlıca kentlerinden biri olan Gagra’nın güneyinde Karadeniz kıyısında yer alan, Gagra’ya 22 km, Sohum’a 80 km mesafede bulunan yerleşim merkezidir. 1991 yılı verilerine göre Pitsunda’nın toplam nüfusu 11 bin civarındadır.

<span class="mw-page-title-main">Atarneus</span>

Atarneus, Batı Anadolu'da, Ege Kıyılarına yakın, bir antik çağ kentidir. Günümüz Dikili kentinin kuzey batısında, Midilli adasının karşısındadır. Bulunduğu bölgeye antik çağda Aiolis deniyordu.

<span class="mw-page-title-main">Abhazya Prensliği</span>

Abhazya Prensliği, Gürcistan Krallığı içerisinde devam eden iç karışıklıklar içerisinde ortaya çıkmış feodal karakterli eski bir devlettir. Bağımsızlığını kaybetmesinden sonra önce Osmanlı İmparatorluğu tarafından sonra da Çarlık Rusyası tarafından belli ölçüde otonomi elde edip varlığını sürdürse de, 1864 yılında Rusya tarafından tamamen ele geçirilmiştir.

<i>Hayvanların Tarihi Üzerine</i>

Hayvanların Tarihi Üzerine, Ton peri ta zoia historion, "Hayvanlar Üzerine Sorular"; Latince: Historia Animālium "Hayvanların Tarihi"), M.Ö. 4. yüzyılda antik Yunan filozofu Aristoteles'in Batı bilim ve felsefesinin temel metinlerinden biri olup, biyoloji konusundaki en önemli metinlerinden biridir. Atina'daki Platon Akademisi'nde okundu.

Sanigler Antik Çağ'da kuzeybatı Abhazya'da yaşamış bir topluluktur. Etnik kimlikleri belirsizdir ve bir tartışma konusudur. Saniglerden ilk olarak Apsiller ve Heniohların arasında yaşadıklarını belirten Plinius'un eserlerinde ve Heraclea Anıtı'nda bahsedilmiştir. Arrianus'a göre, Sebastopolis çevresinde yaşamışlardır. Çoğu kaynağa göre Sanig, Abazgların civarında yaşayan bir kabiledir ve aralarındaki doğu sınırı Abask Nehri'dir. Zihlerle olan kuzeybatı sınırları ise Aheunt Nehri'ne ulaşıyordu. III. yy. civarlarında Dioscuriada çevresinde bir nüfus değişikliği varsaymak için neden olmadığından Sanigler, antik Abhaz öncesi kavimlerle, yani Zihler ve Heniohlar ile ilişkilidir.

Mahelonlar Fasis Nehri'nin güney taraflarında yaşamış, Kolhis Krallığı'ndaki topluluklardan biriydi. Onlardan bahseden birkaç farklı klasik kaynak vardır. Bu topluluk, Plinius'un Ophis Nehri ile Prytanis nehirleri arasında yaşadıklarını iddia ettiği Makronlar olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Antik Yunan felsefesi</span>

Antik Yunan felsefesi, MÖ. 6. yüzyılda başlamış ve Hellenistik çağ ile Roma İmparatorluğu arasında devam etmiştir. Felsefe kelimesi Yunanlar tarafından kullanılmaya başlandı. Önceleri bilimi, matematiği, siyaseti ve etiği de kapsayan bir terimdi. Yunan felsefesi Batı medeniyetinin bir ürünüydü. Roma'da, Rönesans'ta, Aydınlanma çağında ve İslam filozofları tarafından kullanıldı. Yunan felsefesi Antik Yakın Doğu felsefesinden etkilenmiş olabilir.

Rodoslu Eudemus, MÖ. 350, Rodos - 290 yılları arasında yaşamış, ilk bilim tarihçisi olduğu iddia edilen Yunan filozofudur. Aristoteles'in en önemli öğrencilerinden biriydi, öğretmeninin çalışmalarını düzenledi ve daha kolay erişilebilir hale getirdi. Eudemus'un yeğeni Pasicles de Aristoteles'in eserlerini düzenlemekten sorumluydu.

Çandarlılı Autolycus bir Yunan astronomu, matematikçi ve coğrafyacı.

Callippus, mevsimlerin uzunluklarını kesin olarak belirleyen ve sonraki tüm gök bilimciler tarafından kullanılan bir takvim oluşturan Yunan astronom ve matematikçi.

Abderalı Bion, Abdera, Trakya doğumlu bir Antik Yunan matematikçi ve astronom.

Heraclealı Bryson, muhtemelen Sokrates'in öğrencisi olan ve daireyi kareleştirme ve π'yi hesaplama problemini çözmeye katkıda bulunan eski bir Antik Yunan matematikçi ve sofist. Byrson, çemberin alanını hesaplama problemiyle ve Aristoteles'in kendisi hakkında yaptığı eleştirilerle tanınır.

Antakyalı Carpus eski bir Yunan matematikçi.

<span class="mw-page-title-main">Hippasus</span>

Metapontumlu Hippasus veya Híppasos, Pisagorcu bir filozof ve matematikçi

Metrodorus, Yunan Antolojisinde görünen matematiksel epigramları toplayan bir Yunan gramerci ve matematikçi.

<span class="mw-page-title-main">Makron-Heniohi Prensliği</span>

Makron (Mahelon) ve Heniohi Prensliği, Tzanların devlet öncesi siyasal oluşumu. Günümüz Rize ili sınırlarında, Kolhis Krallığı'nın yıkılması sonucu oluşmuştur.